Φάρος ελπίδας που οδηγεί και εμπνέει

Βροντερό «παρών» στον Παγκόσμιο Εθελοντικό Καθαρισμού Ακτών που συντονίστηκε για 30η συνεχή χρονιά στη χώρα μας από τη HELMEPA έδωσαν σχολεία, Δήμοι, Λιμενικές Αρχές, σύλλογοι και οργανώσεις των Κυκλάδων.

Το 1983, η HELMEPA, με σύμβολο της το “Γλάρο”, ξεκίνησε συντονισμένες καλοκαιρινές εκστρατείες με σκοπό την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού για Καθαρές Θάλασσες και Ακτές. Στο πλαίσιο αυτό, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πρόσκοποι και μαθητές συμμετείχαν σε εθελοντικούς καθαρισμούς ακτών, κυρίως στην Αττική. Έκτοτε, οι καθαρισμοί ακτών έχουν καθιερωθεί ως ένα βασικό εργαλείο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την πρόληψη της ρύπανσης με στερεά απορρίμματα. Επίσης, η υιοθεσία και ο καθαρισμός ακτής αποτελεί την πιο δημοφιλή δραστηριότητα του περιβαλλοντικού εκπαιδευτικού Προγράμματος “Παιδική HELMEPA”, που από το 1993 προσφέρεται σε μαθητές ηλικίας 5-13 ετών σε Νηπιαγωγεία και Δημοτικά Σχολεία σε όλη τη χώρα.

O Τομέας Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης συντονίζει στην Ελλάδα δύο διεθνείς εθελοντικές πρωτοβουλίες: την Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντικού Καθαρισμού Ακτών κάθε Σεπτέμβριο και την Ευρωπαϊκή Ημέρα Καθαρισμού κάθε Μάιο. Ως εθνικός συντονιστής αυτών των δράσεων στην Ελλάδα, η HELMEPA προσκαλεί τα μέλη της, συνεργαζόμενους φορείς και ευαισθητοποιημένους πολίτες σε όλη την χώρα να συμβάλλουν σε αυτή την προσπάθεια αφιερώνοντας μερικές ώρες στον καθαρισμό αγαπημένης τους ακτής, τμήματος του βυθού, όχθης ποταμού ή λίμνης, δασικής έκτασης ή πάρκου.

Για την υποστήριξη των δράσεών τους, η HELMEPA παρέχει στους συμμετέχοντες έντυπο ενημερωτικό υλικό και το ειδικό Δελτίο Καταγραφής Απορριμμάτων που καλούνται να επιστρέψουν συμπληρωμένο. Eπίσης, συμβάλλει στην προβολή των εθελοντικών αυτών δράσεων πανελλαδικά και στο εξωτερικό. Η επεξεργασία των στοιχείων που συλλέγονται προσφέρουν χρήσιμα επιστημονικά δεδομένα για τις ποσότητες, τη σύνθεση και την προέλευση των απορριμμάτων και δημοσιοποιούνται με σκοπό την ευαισθητοποίηση όλων για την πρόληψη της ρύπανσης από απορρίμματα.

Εμπλουτίζοντας κάθε χρόνο τη βάση δεδομένων που έχει δημιουργήσει η HELMEPA παρακολουθεί την εξέλιξη του προβλήματος των θαλάσσιων απορριμμάτων στην Ελλάδα και συνεργάζεται με εθνικούς και διεθνείς φορείς (Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών – UNEP/MAP, Εuropean Environment Agency, Ocean Conservancy, Algalita, κ.ά.) με σκοπό την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του προβλήματος.

82 δράσεις καθαρισμού σε κάθε γωνιά της Ελλάδας

Το περασμένο φθινόπωρο η HELMEPA συντόνισε τον Παγκόσμιο Εθελοντικό Καθαρισμού Ακτών 2020, την παλαιότερη και ευρύτερη προσπάθεια ευαισθητοποίησης πολιτών για την πρόληψη της ρύπανσης ακτών και θαλασσών με απορρίμματα.

Παρά τις ειδικές συνθήκες που όρισε η πανδημία, 2.318 εθελοντές οργάνωσαν και συμμετείχαν σε 82 δράσεις καθαρισμού ακτών και βυθού σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, από την Αλεξανδρούπολη και τη Νήσο Καστό στο Ιόνιο Πέλαγος μέχρι τη Φολέγανδρο και την Κρήτη.

Με σύνθημα «Καθαρίζουμε ακτές και βυθό με ασφάλεια» και τηρώντας τα προβλεπόμενα υγειονομικά πρωτόκολλα, παιδιά και νέοι, μέλη των προγραμμάτων «Παιδική HELMEPA» και «Ναυτίλοι» αντίστοιχα, και άλλοι μαθητές και εκπαιδευτικοί 35 Νηπιαγωγείων, Δημοτικών Σχολείων, Γυμνασίων και άλλων εκπαιδευτικών φορέων, Αξιωματικοί ΛΣ 5 Λιμεναρχείων, μέλη περιβαλλοντικών οργανώσεων και απλοί πολίτες έστειλαν ένα μήνυμα ενεργούς συμμετοχής και συλλογικής προσπάθειας για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Ηχηρή ήταν η παρουσία εταιρειών-μελών της HELMEPA και άλλων φορέων της ευρύτερης ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας που οργάνωσαν καθαρισμό παραλιών με στελέχη και τις οικογένειές τους.

Αξιοσημείωτη ήταν επίσης η συμμετοχή:

των Νηπιαγωγείων Άνω Μέρας Φολεγάνδρου, Βουρκαρίου Κέας και Πολλωνίων Μήλου, των Δημοτικών Σχολείων Ιουλίδας και Κορησσίας Κέας, Κύθνου, Πολλωνίων Μήλου, Χώρας Φολεγάνδρου και 2^ου Δημοτικού Σχολείου Τήνου.

80 εθελοντών-δυτών σε 14 υποβρύχιους καθαρισμούς σε Άσσο Κορινθίας, Ελευσίνα, Ηράκλειο, Κέρκυρα, Κιάτο, Λουτράκι, Πάχη Μεγάρων, Φηρά Σαντορίνης και Ψάθα,

της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και των Δήμων Άνδρου, Κέας, Λέρου και Σαμοθράκης,

της Μεταβατικής Δομής Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων «ΜΕΤΑΔραση» στη Σάμο,

του Ευρωπαϊκού Δικτύου Επιχειρηματικής Ηθικής-ΕΒΕΝ, της Λέσχης Ανδρίων, του Συλλόγου Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Άνδρου, της Λέσχης Ελλήνων Αλεξιπτωτιστών Μαγνησίας και της ΜΚΟ ΟΙΚΟ-Πάτμος,

εταιρειών και φορέων της τουριστικής βιομηχανίας όπως Expedia Group, Goldair Handling και Parga Beach,

του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος και πρωτοβουλιών πολιτών όπως «Λέσβος Χωρίς Πλαστικά».

Κυριαρχία του πλαστικού

Οι καθαρισμοί κάλυψαν το εντυπωσιακό συνολικό μήκος ακτογραμμής των 83 χλμ, ενώ οι εθελοντές συνέλλεξαν και κατέγραψαν 103.548 απορρίμματα συνολικού βάρους 21 τόνων, μεγάλο μέρος των οποίων ανακυκλώθηκε σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ανάκτησης-Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ).

Η ανάλυση των «ευρημάτων» εμπεριείχε εκπλήξεις, καθώς για πρώτη φορά φέτος τα αποτσίγαρα εκτοπίστηκαν στη δεύτερη θέση των πολυπληθέστερων απορριμμάτων και τη θέση τους πήραν τα θρυμματισμένα κομμάτια πλαστικού. Η πρώτη δεκάδα κυριαρχείται από την παρουσία των πλαστικών απορριμμάτων, τα οποία σχετίζονται με δραστηριότητες αναψυχής στην παράκτια ζώνη, έχουν μεγάλο χρόνο παραμονής στο περιβάλλον και σταδιακά διασπώνται σε μικροπλαστικά που εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα.

Στους φορείς που συμμετείχαν και τους συντονιστές των δράσεων η HELMEPA απένειμε αναμνηστικό δίπλωμα, ενώ για το φετινό απολογισμό η Πρόεδρος της HELMEPA κα Σεμίραμις Παληού δήλωσε: «Συγχαίρουμε όλους τους εθελοντές για τη συμμετοχή τους κάτω από αυτές τις πρωτόγνωρες και αντίξοες συνθήκες, καθώς χάρη σε εκείνους οι καθαρισμοί μετατρέπονται σε φάρο ελπίδας που οδηγεί και εμπνέει τις δράσεις για την υποστήριξη των θαλασσών μας».