Μοναδική εμπειρία για τους επισκέπτες των νησιών μας

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον αλιευτικό τουρισμό -μία νέα και βιώσιμη μορφή εναλλακτικού τουρισμού, θεσμοθετημένη από το 2015- άντλησαν παράκτιοι αλιείς από τις Κυκλάδες και άλλες περιοχές της Ελλάδας, μέσα από τη διαδικτυακή συνάντηση που διοργανώθηκε από την αστική μη κερδοσκοπική κοινωνική επιχείρηση «Εναλεία» σε συνεργασία με το Cyclades Preservation Fund.

Με τη βοήθεια των προσκεκλημένων ομιλητών και λοιπών συμμετεχόντων, τα στελέχη των δύο περιβαλλοντικών οργανώσεων μετέφεραν την εμπειρία του αλιευτικού τουρισμού, αναλύοντας τις προκλήσεις αλλά και τα κατάλληλα βήματα για την επιτυχή άσκηση αλιευτικού τουρισμού, ενώ έθεσαν επί τάπητος και το ζήτημα των τοπικών συνεργειών και των ευκαιριών προβολής ώστε να λάβει ο αλιευτικός τουρισμός περαιτέρω ευκαιρίες ανάδειξης και προώθησης σε όφελος των τοπικών κοινωνιών, της τοπικής οικονομίας και του φυσικού περιβάλλοντος.

Τους συμμετέχοντες καλωσόρισε η Άννυ Μητροπούλου, εκτελεστική διευθύντρια του CPF. Σκοπός του Cyclades Preservation Fund είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος των Κυκλάδων και ειδικότερα, η ενίσχυση και ενδυνάμωση φορέων, οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στη θάλασσα ή την ξηρά είτε ασχολούνται με την άγρια ζωή, την ανακύκλωση και τη βιωσιμότητα στα νησιά.

Τα τρία τελευταία χρόνια, ο οργανισμός συνεργάζεται με την «Εναλεία» στο πλαίσιο του προγράμματός «Fish Smarter». Το πρόγραμμα αποτελεί μια πρωτοβουλία της Εναλεία που ξεκίνησε τον Μάιο του 2019 και, μέχρι στιγμής, έχει παρακινήσει και εκπαιδεύσει 171 παράκτιους αλιείς σε τεχνικές αλιευτικού τουρισμού σε 23 συνεργαζόμενα λιμάνια στην Ελλάδα, δίνοντάς τους την ευκαιρία να δουν σημαντικές αλλαγές όσον αφορά τη δουλειά τους, ενώ ταυτόχρονα να συμβάλουν στην προσπάθεια μείωσης της υπεραλίευσης.

Το πρόγραμμα «Fish Smarter» υποστηρίζεται στο Ιόνιο και στις Κυκλάδες από το Ίδρυμα Κώστας Μ. Λεμός και το Cyclades Preservation Fund, ενώ στη Μεσσηνία από το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλης & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου.

Στο πλαίσιο της συνάντησης, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά ο «Οδηγός Αλιευτικού Τουρισμού», ο οποίος χωρίζεται σε 15 ενότητες.

Ανάδειξη του ελληνικού παραδοσιακού ψαρέματος

Ο αλιευτικός τουρισμός συνίσταται στην παροχή υπηρεσιών συνδεδεμένων με την αλιεία, τη σπογγαλιεία, την υδατοκαλλιέργεια και τις σχετικές με αυτές πρακτικές και τεχνικές προς τους επισκέπτες – τουρίστες, οι οποίοι συνδυάζουν τις διακοπές τους με τις παρεχόμενες στο υγρό στοιχείο αλιευτικές δραστηριότητες με σκοπό την ψυχαγωγία μέσω της αλιείας, την απόκτηση βιωματικών εμπειριών, τη γνωριμία με τις τοπικές παραδόσεις, τα τοπικά έθιμα και την τοπική γαστρονομία, τη διάδοση της αλιευτικής κουλτούρας και την οικονομική τόνωση του κοινωνικού ιστού σε τοπικό επίπεδο.

Η συμμετοχή των τουριστών που επιβιβάζονται στο σκάφος γίνεται με δύο τρόπους. Είτε μπορούν να βλέπουν τον αλιέα να μαζεύει τα δίχτυα και τα παραγάδια αλλά να μη συμμετέχουν (βάσει νόμου απαγορεύεται η συμμετοχή, καθώς θεωρείται επικίνδυνο εργαλείο για τον τουρίστα), είτε να ρίχνουν καθετές, συρτές και καλάμια με τη βοήθεια και την καθοδήγηση του αλιέα.

Οφέλη για αλιείς και τοπική κοινωνία

Ο αλιευτικός τουρισμός αποτελεί νέα πηγή εισοδήματος για τον αλιέα, επάγγελμα που έχει πληγεί αρκετά τον τελευταίο καιρό. Παράλληλα, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίες, συμβάλλει στην αύξηση των αποθεμάτων των ψαριών, καθώς στο πλαίσιο του αλιευτικού τουρισμού, ο αλιέας ψαρεύει μικρή ποσότητα ψαριών είτε για να τα μαγειρέψει στους τουρίστες είτε για να τους τα προσφέρει και τέλος, βοηθάει στην αποτροπή του «σπασίματος» των παραδοσιακών αλιευτικών σκαφών.

Οι τιμές κυμαίνονται από 30 μέχρι 150 ευρώ και αφορούν στο ποσό που πληρώνει ο επισκέπτης, ωστόσο μπορεί να διαφοροποιούνται ανάλογα με τις παροχές. Όσο περισσότερες παροχές προσφέρετε, τόσο βοηθάτε τον επισκέπτη να έχει μια αξέχαστη εμπειρία και να το πει και σε φίλους του που είναι ενδεχομένως οι επόμενοι πελάτες σας. «Παροχή» και μάλιστα ιδιαιτέρως σημαντική θεωρείται και η παρακολούθηση δελφινιών, χελωνών και άλλων θαλάσσιων θηλαστικών που μπορεί να συναντήσετε στη διαδρομή σας (αν είστε τυχεροί).

Βασικές προϋποθέσεις

Για να ασχοληθεί κανείς με τον αλιευτικό τουρισμό θα πρέπει καταρχάς να έχει σχετική άδεια και να ακολουθήσει τρία βασικά βήματα. Κάθε ενδιαφερόμενος επαγγελματίας αλιέας μπορεί να υποβάλει αίτημα -  αναγγελία έναρξης διενέργειας αλιευτικού τουρισμού στην Υπηρεσία Αλιείας της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης στην οποία τηρείται ο φάκελος του αλιευτικού σκάφους. Η υπηρεσία ελέγχει τα δικαιολογητικά και αφού διαπιστώσει ότι είναι πλήρη, δίνει σύμφωνη γνώμη και κατόπι ν ο ενδιαφερόμενος αιτείται από τις κατά τόπους Λιμενικές Αρχές να πιστοποιήσουν, μετά τη διενέργεια επιθεώρησης του σκάφους, ότι αυτό ικανοποιεί τις απαιτήσεις της νομοθεσίας σε ότι αφορά στην καταλληλόλητά του για την επιβίβαση επισκεπτών. Μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών, η αρμόδια Υπηρεσία Αλιείας παρέχει την έγκρισή της καταχωρώντας τα στοιχεία αυτής στο τηρούμενο φάκελο του σκάφους και παράλληλα καταχωρεί τα επιπλέον αλιευτικά εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουν οι επισκέπτες στη βάση δεδομένων του Ολοκληρωμένου Συστήματος Παρακολούθησης Αλιείας.

Αξίζει να σημειωθεί πως, τα σκάφη πρέπει να έχουν ολικό μήκος μέχρι δεκαπέντε μέτρα, να είναι εφοδιασμένα με επαγγελματική άδεια αλιείας, με εργαλεία εκτός της τράτας βυθού με δίχτυα και του γρίπου που σύρεται από σκάφος. Απαραίτητος κρίνεται, επίσης, ένας ειδικός χώρος παραμονής, προστατευμένος για τους επισκέπτες. Τα σκάφη πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις των επαγγελματικών τουριστικών πλοίων, να είναι εφοδιασμένα με το αντίστοιχο κατά περίπτωση πιστοποιητικό αξιοπλοΐας όπου αναγράφεται ο αριθμός των επιβατών που μπορούν να παραλαμβάνουν, τα τοπικά όρια των πλόων και σχετικές οδηγίες – εντολές και να τηρούν τους προβλεπόμενους όρους από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία. Το ανώτατο όριο επιβατών είναι 12 άτομα.

Το σκάφος πρέπει να είναι ασφαλισμένο, να έχει 2 VHF (ραδιοτηλέφωνα) ή 1 VHF ΚΑΙ 1 Epirb, που δείχνει ανά πάσα στιγμή που βρίσκεται το σκάφος. Απαραίτητα κρίνονται επιπλέον σωστικά, βεγγαλικά και φαρμακεία, ενώ προαιρετικά είναι η τουαλέτα και το φαγητό το οποίο ωστόσο αποτελεί μια σημαντική εμπειρία για τους επισκέπτες. 

Ελληνική φιλοξενία

Πρέπει σίγουρα να υπάρχει κάποιος που να μιλάει αγγλικά στην περίπτωση ξένων επισκεπτών. Να τους ξεναγήσει, να τους βοηθήσει και να είναι δίπλα τους σε ό,τι χρειαστεί. Καλό είναι να είστε ευγενικοί, χαμογελαστοί και α τους καλωσορίζετε με μια ραία χειραψία. Ασχοληθείτε ενεργά με τους επισκέπτες, κάντε τους να νιώσουν οικεία ώστε να πάρουν μία γεύση της πραγματικής Ελλάδας και της θερμής ελληνικής φιλοξενίοας.

Είναι σημαντικό μετά την εμπειρία, οι αλιείς να ζητούν αξιολόγηση από τους επισκέπτες. Για το σκοπό αυτό, μπορούν να φτιάξουν μια φόρμα ερωτήσεων την οποία οι τουρίστες θα έχουν τη δυνατότητα να συμπληρώσουν είτε χειρόγραφα είτε ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούν οι αλιείς για την προβολή της δράσης. Η αξιολόγηση βοηθάει θετικές εμπειρίες να γίνουν γνωστές και αρνητικές εμπειρίες να μειωθούν.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, παρουσιάστηκε επίσης από την Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. η νέα πρόσκληση «Ιδιωτικές επενδύσεις για την αειφόρο ανάπτυξη των αλιευτικών περιοχών Κυκλάδων» με εστίαση στη δυνατότητα χρηματοδότησης του αλιευτικού τουρισμού.