Οι γυναίκες των Κυκλάδων ενώνουν τη φωνή τους για ένα “αόρατο” έγκλημα

Η Ομοσπονδία Συλλόγων Γυναικών Κυκλάδων και ο Σύλλογος Γυναικών Φολεγάνδρου «Οι Πολυκάνδριες» ανακοινώνουν το πρόγραμμα του 13ου Πανκυκλαδικού Συνεδρίου Συλλόγων Γυναικών που θα πραγματοποιηθεί στη Φολεγάνδρο από 7 έως 9 Οκτώβριου 2022 με τίτλο: “Γυναικοκτονίες: Οι Κυκλαδίτισσες προβληματίζονται για ένα «αόρατο» έγκλημα".

Η Άννα Μαυρουδή, αντιπρόεδρος στην Ομοσπονδία Συλλόγων Γυναικών "Οι Κόρες Των Κυκλάδων" μίλησε στην “Κοινή Γνώμη” για το συνέδριο, τα θέματα που θα συζητηθούν και την κατάσταση που επικρατεί στις Κυκλάδες.

Ο όρος γυναικοκτονία

Ο όρος γυναικοκτονία έχει απασχολήσει ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα τα MME, τους αρμόδιους φορείς και την κοινή γνώμη. Οι λόγοι που καθιστούν τόσο σημαντική την αναγνώριση του όρου θα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα θέματα του συνεδρίου και θα συζητηθεί ενδελεχώς. “Η νομική αναγνώριση της γυναικοκτονίας είναι αίτημα μιας μεγάλης πλειοψηφίας το γυναικείου και φεμινιστικού κινήματος γιατί αποτελεί την τάση για μία περαιτέρω ευαισθητοποίηση και φυσικά για μία σωστότερη αντιμετώπιση των εγκλημάτων αυτού του είδους. Η αναγνώριση του όρου δεν συνιστά πανάκεια και δεν θα φέρει την εξάλειψη του φαινομένου, αποτελεί όμως το πρώτο βήμα για να γίνει περισσότερο ορατό το πρόβλημα και να μπορέσουμε να ασχοληθούμε σοβαρά με το φαινόμενο. Η αναγνώριση του όρου, θα έχει θετικό αντίκτυπο από τον τρόπο που διαχειρίζονται η αστυνομία και τα δικαστήρια ανάλογα περιστατικά μέχρι και στο πως αντιμετωπίζονται από την ελληνική κοινωνία”, μας λέει η κα. Μαυρουδή.

Οι επιπτώσεις της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης

Οι κρίσεις των τελευταίων ετών, έδειξαν από νωρίς πως θα φέρουν αύξηση των περιστατικών βίας, κάτι που επιβεβαιώνεται από τα στατιστικά που καταγράφονται και εξηγείται από ψυχοκοινωνικές μελέτες: “Το τελευταίο διάστημα ζούμε ένα κρεσέντο, μία ραγδαία αύξηση των περιστατικών. Υπάρχουν μελέτες για τον αντίκτυπο της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης στην αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, που αποδεικνύουν ότι τα αίτια της βίας είναι συχνά συνδεδεμένα με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση” . Παρόλα αυτά, η κα. Μαυρουδή συμπληρώνει πως από την άλλη πλευρά υπάρχουν δεδομένα που αντικρούουν αυτά τα συμπεράσματα : “Εδώ έχουμε ένα διττό πρόβλημα. Ένα φαινόμενο που, ναι μεν επιδεινώνεται από τις οικονομικές συνθήκες, αλλά ταυτόχρονα διατρέχει όλα τα κοινωνικοοικονομικά στρώματα. Οπότε, επανερχόμαστε στο πρόβλημα της πατριαρχίας, η οποία δυστυχώς είναι ακόμα επίκαιρη και δεν αναγνωρίζει πλούσιο ή φτωχό, αναγνωρίζει μόνο θηλυκότητα και αρρενωπότητα”.

Το προφίλ του δράστη

Το αν υπάρχει συγκεκριμένο προφίλ δράστη το οποίο οι γυναίκες μπορούν να αναγνωρίζουν βλέποντας “τα σημάδια” είναι μια ερώτηση που δέχονται συχνά, μας λέει η αντιπρόεδρος της ΟΣΥΓΥ και απαντάει στο αν υπάρχει τελικά κάποιος τρόπος ώστε να καταλάβει μία γυναίκα αν κάποιος είναι ή ενδέχεται να γίνει κακοποιητικός: “Το βασικότερο εδώ είναι να αποφύγουμε στερεοτυπικές αντιλήψεις, είτε αυτές αφορούν το θύμα είτε τον θύτη. Αν εμείς παλεύουμε να καταρρίψουμε τα στερεότυπα που συχνά ρίχνουν τις ευθύνες στο θύμα, δεν μπορούμε να πούμε ότι αν ένας άνδρας κάνει αυτό , τότε θα γίνει γυναικοκτόνος γιατί δημιουργούμε ένα ακόμα στερεότυπο. Το θέμα λοιπόν πρέπει να το προσεγγίσουμε με πολύ μεγάλη προσοχή. Στο συνέδριο θα μας μιλήσουν κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι για το αν τελικά υπάρχει προφίλ δράστη και αν αυτό είναι εύκολα αναγνωρίσιμο, γιατί δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι από τους δράστες προέρχονται από το στενό οικογενειακό η φιλικό περιβάλλον”.

Το φαινόμενο στις Κυκλάδες

Στις Κυκλάδες οι τάσεις ακολουθούν αυτές της υπόλοιπης χώρας που είναι αυξητικές. Η εκτόξευση του τουρισμού τα τελευταία χρόνια έχει επίσης συμβάλλει στην αύξηση φαινομένων σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης. Το χαρακτηριστικό όμως των Κυκλάδων είναι ο μεγάλος βαθμός δυσκολίας διαχείρισης του προβλήματος, κάτι που απαντάται σε κάθε μικρή κοινωνία. Ο φόβος, η ντροπή, η κοινωνική κατακραυγή, η αδυναμία διαφυγής, λειτουργούν ανασταλτικά ώστε οι γυναίκες να απευθυνθούν στις δομές ή στην Αστυνομία και να ζητήσουν βοήθεια. “Στις μικρές κοινωνίες υπάρχει η λεγόμενη ομερτά της τοπικής κοινωνίας που συχνά, αντί να ντρέπεται ο δράστης, ντρέπεται το θύμα. Δεν είναι λίγες οι φορές που, ενώ η τοπική κοινωνία γνωρίζει, τα στόματα ανοίγουν αφότου έχει γίνει το κακό. Επίσης, έχουμε σοβαρό έλλειμμα στο πώς διαχειρίζονται οι υπηρεσίες αυτά τα περιστατικά βίας. Υπήρξαν πολλές περιπτώσεις που οι γυναίκες πήγαν στην Αστυνομία, έκαναν καταγγελία, η Αστυνομία έκανε μία απλή σύσταση, η γυναίκα επέστρεψε στο σπίτι της και τελικά είχαμε άλλη μία γυναικοκτονία. Γι’ αυτό θεωρούμε πολύ σημαντικό κρίκο σε αυτήν την αλυσίδα, την επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση των σωμάτων ασφαλείας στα νησιά και όσων εμπλέκονται στην εφαρμογή του νόμου” τονίζει η κα. Μαυρουδή.

Στο σκοτάδι

Κάτι που δεν γνωρίζει πολύς κόσμος και είναι εντυπωσιακό ότι συμβαίνει ακόμα, μετά από τόσα περιστατικά βίας είναι, όπως καταγγέλει η κα. Μαυρουδή, το ότι δεν κρατείται κανένα δεδομένο από την Αστυνομία για ιστορικά άσκησης βίας : “Δεν μπορούμε να κάνουμε κοινωνιολογική έρευνα, ούτε να καταλάβουμε τι πραγματικά συμβαίνει γιατί δεν κρατούνται δεδομένα. Όταν υπάρχει μια γυναικοκτονία, η πληροφορία για το αν είχε προηγηθεί στο παρελθόν ψυχοσωματική βία από τον δράστη (η οποία είχε καταγγελθεί), δεν ελέγχεται, δεν καταγράφεται και δεν γίνεται συσχέτιση. Αυτό μας αφήνει ερευνητικά στο σκοτάδι. Υποτίθεται ότι σχεδιάζεις πολιτικές παρέμβασης, είτε αυτές είναι πρόληψη, είτε διαχείριση, είτε καταστολή, με βάση κάποια εμπειρικά δεδομένα. Εάν αυτά δεν υφίστανται , τι πολιτικές σχεδιάζεις; Πώς παρεμβαίνεις στο πεδίο αν δεν το γνωρίζεις;”

Η εκπαίδευση των νέων

Η έμφυλη βία μας αφορά όλους ανεξαιρέτως. Η κοινωνία αλλάζει και κοινωνοί αυτής της αλλαγής γίνονται φυσικά και οι νέοι άνθρωποι, οι οποίοι αποτελούν τη μεγαλύτερη ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον, απαλλαγμένο από αγκυλώσεις, ταμπού και απωθημένα. Γι΄αυτόν το λόγο, η κα. Μαυρουδή, κλείνοντας τη συνέντευξη, θέλησε να περάσει ένα μήνυμα στους συναδέλφους της : “Ως εκπαιδευτικός θεωρώ πολύ κρίσιμο να συζητιούνται αυτά τα θέματα μέσα στα σχολεία. Τα παιδιά έχουν πολύ μεγάλη ανάγκη να συζητούν και είναι ο μόνος τρόπος να σταματήσουμε αυτόν τον κύκλο βίας. Υπάρχουν πολύ καλά βιβλία και οδηγίες για τη συζήτηση και την ευαισθητοποίηση – και των αγοριών και των κοριτσιών- σχετικά με την ισότητα των φύλων, κομμάτι της οποίας είναι η έμφυλη βία και τα στερεότυπα, γιατί από εκεί ξεκινάνε όλα. Από την αίσθηση του “ανήκειν” που έχουν οι άνδρες, την αίσθηση ότι οι γυναίκες είναι κατώτερες και τα έντονα πατριαρχικά κατάλοιπα. Κάνω έκκληση λοιπόν στους εκπαιδευτικούς, να μη φοβούνται το θέμα γιατί τα παιδιά δεν πρέπει να ενημερώνονται από τα κανάλια για την έμφυλη βία και τη γυναικοκτονία αλλά να μαθαίνουν γι΄ αυτήν μέσα στις τάξεις και τα σχολεία μας”.