Το Enfield επέστρεψε στον τόπο καταγωγής του

Τα εγκαίνια της έκθεσης “Enfield. Aνάμεσα σε δύο νησιά” πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης 5 Απριλίου, στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης, στο πλαίσιο της επετείου των 50 χρόνων από την κατασκευή του πρώτου ελληνικού ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου στη Σύρο.

Στην έκθεση παρουσιάζονται πολύτιμα και άγνωστα στοιχεία για τον τρόπο κατασκευής του Enfield 8000, φωτογραφικό υλικό, προκατασκευαστικά σχέδια, ενώ στη μέση του εκθεσιακού χώρου δεσπόζει ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα αυθεντικά αυτοκίνητα καθώς και το διαδραστικό τραπέζι (CORING) Enfield, δωρεά του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

“Ένα εξόχως πρωτοποριακό επίτευγμα”

Την εκδήλωση προλόγισε η αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Αλίκη Λεονταρίτη, η οποία μίλησε για τη σημασία της κατασκευής του Enfield στη Σύρο, σε μία χρονική περίοδο όπου η Ερμούπολη βρισκόταν στο χαμηλότερο ιστορικά όριο των 13.500 κατοίκων, με το 20% του πληθυσμού της να έχει πάρει τον δρόμο της μετανάστευσης. “Αυτό το εγχείρημα ξαναέφερε στη Σύρο την ατμόσφαιρα της αίγλης που χαρακτήριζε το νησί τα χρόνια της ακμής του. Η έκθεση εστιάζει σε αυτήν ακριβώς την παράμετρο, η οποία κάνει όλους εμάς υπερήφανους και αξίζει να γίνει ευρύτερα γνωστή ως μία πρωτοποριακή πρωτοβουλία”, ανέφερε χαρακτηριστικά η αντιδήμαρχος και στη συνέχεια διάβασε το μήνυμα της οικογένειας Γιάννη Γουλανδρή, μέσω του οποίου τονίστηκε η σπουδαιότητα αυτού του διεθνώς πρωτοποριακού δημιουργήματος που επιτεύχθηκε 50 χρόνια πριν, σε ένα μικρό νησί του Αιγαίου.

Ο δήμαρχος Σύρου Ερμούπολης, Νίκος Λειβαδάρας στην ομιλία του έκανε μία σύντομη αναφορά στην ιστορία της κατασκευής του Enfield, το οποίο αποτέλεσε ένα ορόσημο της βιομηχανικής ιστορίας της Σύρου και μία απόλυτη πρωτοπορία για τον 20ό αιώνα. Ο κ. Λειβαδάρας αναφέρθηκε στις πρώτες παγκοσμίως προσπάθειες για την κατασκευή του πρώτου ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου που εγκαταλείφθηκαν με την επικράτηση του κινητήρα εσωτερικής καύσης και των βενζινοκίνητων αυτοκινήτων, αλλά και την προσπάθειας επαναφοράς του μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, ως μία λύση στα περιβαλλοντικά προβλήματα που άρχισαν να εμφανίζονται μετά την βιομηχανική επανάσταση. Στη συνέχεια, κάνοντας μία σύντομη αναφορά στους λόγους που οδήγησαν στην απόφαση να μεταφερθεί η γραμμή παραγωγής του Enfield στη Σύρο, μίλησε για τον οραματιστή εφοπλιστή Γιάννη Γουλανδρή, την ίδρυση της νέας εταιρείας Ένφιλντ-Νεώριον ΕΠΕ και τη δημιουργία του πρώτου μοντέλου Enfield, τον Οκτώβριο του 1973.

“Δεν θα ήθελα να κλείσω με μία γλυκιά αναπόληση του παρελθόντος αλλά με μία ευχή. Εύχομαι με αφορμή τη σημερινή επέτειο, οι σύγχρονοι Έλληνες και δη οι Συριανοί να γίνουν άξιοι συνεχιστές και τιμητές τη πρωτοπορίας , της ευελιξίας, της οξυδέρκειας και της διορατικότητας των επιχειρηματιών του 19ου και 20ου αιώνα και παράλληλα της εργατικότητας, της συνέπειας και της υπευθυνότητας του τότε εργατικού δυναμικού που χωρίς αυτούς τίποτα δεν θα ήταν εφικτό” δήλωσε ολοκληρώνοντας ο κ. Λειβαδάρας.

“Θα γυρίσω στη Σύρο”

Η πρόεδρος του συλλόγου Φίλων Κέντρου Τεχνικού Πολιτισμού Ερμούπολης, Μαργαρίτα Καλουτά, αναφέρθηκε στον τρόπο με τον οποίο αποκτήθηκε το Enfield, μέσα από τη συνεργασία του Συλλόγου Φίλων του Βιομηχανικού Μουσείου με τον Σύλλογο Ιστορικών Οχημάτων, και συγκεκριμένα χάρη στον Βεντούρη Πρίντεζη και τον Αλέξη Μαραντζίδη. “Στην αποθήκη του Βιομηχανικού Μουσείου είχε περισυλλεγεί και αποθηκευτεί από την αρχική ομάδα εργασίας που είχε φτάσει στο νησί για την αναγνώριση και συλλογή αντικειμένων για τη δημιουργία του Βιομηχανικού Μουσείου, ένα ημιτελές ηλεκτρικό αυτοκινητάκι, της πρώτης γραμμής παραγωγής, απλώς με ένα διακόπτη γκαζιού και μπαταρίες, το μοναδικό υπόλειμμα που είχε βρεθεί από αυτή την δραστηριότητα στην πόλη το 1973. Με τις γνώσεις, την ειδικότητά τους και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που είχαν για το θέμα των αυτοκινήτων και έχοντας σκοπό την προβολή του, τα κατάφεραν, το αυτοκινητάκι λειτούργησε και παρουσιάστηκε σε εκδήλωση του Συλλόγου Ιστορικών οχημάτων στην πλατεία”, εξιστόρησε η κα. Καλουτά, κάνοντας μία περιληπτική αναδρομή στα γεγονότα που ακολούθησαν και οδήγησαν, στις αρχές του 2012, τους κυρίους Μαραντζίδη και Καλουδιώτη να ταξιδεψουν στην Αγγλία για να φέρουν το Enfield πίσω στη Σύρο. “Από τότε, μια μεγάλη αγκαλιά άνοιξε για το αυτοκινητάκι της Σύρου, το δικό μας ηλεκτρικό αυτοκινητάκι. Εγκαταστάθηκε στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης, ταξίδεψε στην Τεχνόπολη- Γκάζι, γίνεται γνωστή η ιστορία του, όλοι δε, αναγνωρίζουν την πρωτοποριακή ιδέα και εκτιμούν τον κόπο, τα χέρια και το μεράκι αυτών που το κατασκεύασαν”, ανέφερε κλείνοντας.

O γραμματέας του Συλλόγου Ιστορικών Οχημάτων Σύρου - Syros Enfield, Αλέξης Μαραντζίδης, αναφέρθηκε κι εκείνος στην ιστορία της δημιουργίας του Enfield και στον τρόπο που πέρασε η παραγωγή του από το νησί White της Αγγλίας στη Σύρο λόγω μίας απεργίας, για τους τεχνίτες της Σύρου που κατάφεραν, χωρίς να κατέχουν από πριν την τεχνογνωσία, να αναπτύξουν και να τελειοποιήσουν την τεχνική, καθώς και την ενδιαφέρουσα και γεμάτη προκλήσεις ιστορία της σύγχρονης επιστροφής του στη Σύρο, κάτι που, όπως εννόησε, ήταν γραφτό να γίνει.

Τέλος, ο Αντώνης Γαβαλάς, ο οποίος διατέλεσε υπεύθυνος αποθήκης στο Νεώριο κατά την περίοδο παραγωγής του Enfield στη Σύρο, μίλησε συγκινημένος για εκείνα τα χρόνια, πλέκοντας το εγκώμιο του Γιάννη Γουλανδρή αλλά και των Συριανών τεχνιτών που χωρίς τις προαπαιτούμενες γνώσεις κατάφεραν να γίνουν οι καλύτεροι τεχνίτες σε Ελλάδα και Ευρώπη.

H εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την ξενάγηση των επισκεπτών στους χώρους της έκθεσης η οποία θα διαρκέσει ως το τέλος του 2023.