Μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της Σύρου

Η ιστορία του Καθολικού Ενοριακού Ναού Ευαγγελιστρίας στην Ερμούπολη από την ανοικοδόμησή της το 1829 μέχρι και σήμερα, ξετυλίγεται μέσα από την πληρέστατη μελέτη του Συριανού συγγραφέα Δρ. Μάρκου Ν. Ρούσσου – Μηλιδώνη.

Το βιβλίο του κ. Μηλιδώνη θα παρουσιαστεί το Σάββατο 25 Μαρτίου και ώρα 18:00 στην Ενοριακή Αίθουσα της Ευαγγελιστρίας, μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας.

Πολύτιμη συμβολή στην ιστορία της τοπικής εκκλησίας

Στο σημείωμά του, ο Καθολικός Επίσκοπος Σύρου Σεβ. π. Πέτρος Στεφάνου εξηγεί πως η πρώτη γραπτή μαρτυρία για την ύπαρξη του ναού της Παναγίας ή «Κιουράς» στον Γιαλό της Σύρου, δηλαδή στη σημερινή Ερμούπολη έρχεται από το μακρινό 1521.

Ο πρώτος αυτός μικρός ναΐσκος της Ευαγγελιστρίας ήταν χτισμένος στην άκρη της βραχώδους ανατολικής παραλίας του λιμανιού στην τοποθεσία «Προβασιά». Λόγω της παλαιότητάς του, όμως κατεδαφίστηκε το 1782 και ανοικοδομήθηκε σε μεγαλύτερες διαστάσεις με την επίβλεψη του Συριανού προύχοντα Μάρκου Βουτσίνου.

Μετά την Επανάσταση του 1821 και την ίδρυση της Ερμούπολης, η αύξηση του αριθμού των καθολικών πιστών, ντόπιων και ξένων, κατέστησε αναγκαία την ανέγερση ευρύχωρης καθολικής εκκλησίας στον νέο οικισμό.

Πρωταγωνιστές στην εκ θεμελίων ανοικοδόμηση της τρίκλιτης βασιλικής της Ευαγγελιστρίας το 1829, ήταν ο μακαριστός Καθολικός Επίσκοπος Αλοΐσιος Μ. Μπλάντσις, ο Τήνιος αρχιτέκτονας Χατζησίμος Νικολάου και ο πρόξενος της Αυστρίας Γρηγόριος Στέφανος, ο οποίος κατέβαλε όλα τα έξοδα της κατασκευής, αποκτώντας δικαίως τον τίτλο του κτήτορα.

Όπως αναφέρει ο Σεβασμιώτατος, ο σημερινός Ιερός Ναός της Ευαγγελιστρίας αποτελεί μνημείο της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού της Σύρου και είναι συνδεδεμένος με την ιστορία της ίδιας της Ερμούπολης, καθώς πρόκειται για την τρίτη εκκλησία που χτίστηκε στο έδαφός της. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται ακόμη οι βιογραφίες και το έργο δεκατεσσάρων εφημερίων του ναού, από το 1829 έως το 1985, οι περισσότεροι εκ των οποίων άφησαν εποχή στα εκκλησιαστικά πράγματα της Σύρου.

Το αντικείμενο της μελέτης

Έχοντας ενστερνιστεί από τα πρώτα ιστορικά δοκίμιά του την εμβληματική φράση του Γερμανού ιστορικού B. Von Ranke “ο συγγράφων την ιστορίαν της πατρίδας του εκτελεί ιερόν προς αυτήν χρέος», ο κ. Μηλιδώνης αφιέρωσε σημαντικό μέρος της συγγραφικής δραστηριότητάς του στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Σύρα. Μάλιστα, ο ίδιος έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τη θρησκευτική ιστορία του νησιού από τους προϊστορικούς χρόνους (Καστρί – Χαλανδριανή), ως τα καθ’ ημάς δηλαδή από το 2.500 π.Χ. ως το πέρασμα από τον 20ο στον 21ο αιώνα.

Το δεύτερο από τα επτά μέρη της διατριβής του συγγραφέα για τον Ιερό Ναό της Ευαγγελιστρίας είναι φιερωμένα στους δύο πρωτεργάτες του Χατζησίμο Νικολάου και τον μεγαλέμπορο Γρηγόριο Στεφάνου, καθώς και στον τότε Επίσκοπο Μπλάντσις. Τα υπόλοιπα μέρη έχουν ως αντικείμενο την προϊστορία της Ευαγγελιστρίας, την εκτέλεση της ανοικοδόμησης, την περιγραφή του εξωτερικού και εσωτερικού του ναού σε ρυθμό βασιλικής, τους εφημερίους και τη δραστηριότητα της Ενορίας. Στο ΣΤ’ μέρος παρατίθενται έγγραφα του ΑΚΕΣ και άρθρα δημοσιευμένα στην εφημερίδα Καθολική της Αθήνας, ενώ στο Ζ’ μέρος εκτίθεται φωτογραφικό υλικό του ναού από τους δύο σχεδόν αιώνες λειτουργίας του.