Διατηρείται ως Μητροπολιτικό Μέγαρο

Η πρόταση της – κατά πάσα πιθανότητα - δωρεάν παραχώρησης χρήσης προς την Ιερά Μητρόπολη Σύρου, του δημοτικού ακινήτου έκτασης 550 τ.μ. που βρίσκεται άνωθεν του Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και λειτουργεί μέχρι σήμερα αποκλειστικά ως Μητροπολιτική κατοικία, θα τεθεί στην κρίση των δημοτικών συμβούλων του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, στην αποψινή προγραμματισμένη συνεδρίασή τους.

Το τέλος ενός πολυετούς δικαστικού αγώνα που εξαντλήθηκε σε κάθε επίπεδο των καθ΄ ύλην αρμόδιων Πολιτικών Δικαστηρίων της χώρας και αφορούσε στη διευκρίνιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του εν λόγω ακινήτου που αποτελεί τη σταθερή Μητροπολιτική κατοικία, ανέδειξε ως κύριό του τον ενιαίο πλέον Δήμο Σύρου – Ερμούπολης (παλαιότερα Δήμο Ερμουπόλεως), τα αιρετά μέλη του οποίου σήμερα, θα τύχουν της αναλυτικής ενημέρωσης επί της εξέλιξης “δικαίωσης” της δημοτικής πλευράς, ενώ παράλληλα, θα κληθούν να αποφασίσουν για τη μελλοντική χρήση του.

Πρόκειται για μία σοβαρή υπόθεση που ταλαιπώρησε επί πολλά έτη τους δύο εμπλεκόμενους θεσμούς, τον Δήμο και την Εκκλησία, οι οποίοι χωρίς να καταφέρουν να διευθετήσουν εξωδικαστικά το θέμα του ιδιοκτησιακού ζητήματος, μπήκαν στη δίνη ενός δικαστικού αγώνα για την οριστική λύση του, με κύρια βούληση και των δύο μερών, πρωτίστως, τη διασφάλιση της συνέχισης της ουσιαστικής συνεργασίας τους, προς όφελος του τόπου.

Θα πρέπει να τονισθεί μάλιστα, πως το σοβαρό θέμα της δικαστικής διαμάχης για το ιστορικό ακίνητο της οδού Ομήρου, το οποίο είναι πλήρως συνδεδεμένο και με τη διαδρομή της Ερμούπολης, αν και ποτέ δεν οδήγησε σε ρήξη τις δύο πλευρές, ωστόσο, κατά καιρούς και κυρίως στην έναρξη της τρέχουσας αυτοδιοικητικής θητείας, οπότε και εξελέγη δήμαρχος Καθολικού δόγματος, επιχειρήθηκε – ευτυχώς ανεπιτυχώς - να αποτελέσει πεδίο “πρόσφορο” για να “καλλιεργηθεί” εντέχνως η άποψη πως υποκρύπτεται ίντριγκα ή και διαμάχη ανάμεσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία και τον Δήμο.

Σήμερα, καθώς το δημοτικό συμβούλιο θα αποφασίσει οριστικώς και κατόπιν συζήτησης για την μελλοντική χρήση του, όπως αυτή προτείνεται στη σχετική εισήγηση από τη Δημοτική Αρχή και ειδικότερα στην τεκμηριωμένη γνωμοδότηση της Νομικής υπηρεσίας του Δήμου, αναμένεται να κλείσει ένας μεγάλος κύκλος ταλαιπωρίας με επίκεντρο το δημοτικό ακίνητο.

Θα αποτελούσε σοβαρή παράλειψη αν εξ αρχής, δεν υπογραμμιζόταν πως επί του θέματος, δεν επεδίωξε να απασχολήσει ποτέ τα μέσα ενημέρωσης ούτε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου, κ. Δωρόθεος Β΄, ούτε όμως οι δύο δήμαρχοι – νυν και πρώην - κκ. Γ. Μαραγκός και Γ. Δεκαβάλλας, επί της θητείας των οποίων ξεκίνησε, βρισκόταν σε εξέλιξη, αλλά και έκλεισε το ζήτημα.

Παραχώρηση χρήσης αποκλειστικά ως Μητροπολιτικού Μεγάρου και κατοικία του εκάστοτε Μητροπολίτη

Επί του θέματος, αναμένεται απόψε να τοποθετηθούν οι αιρετοί σύμβουλοι αναλυτικά, μετά και την τελική κρίση της Ολομέλειας της Βουλής, η οποία με απόφασή της προ μηνών, τεκμηρίωσε και απεφάνθη πως το ακίνητο ως περιουσιακό στοιχείο ανήκει στον Δήμο Σύρου – Ερμούπολης. Οι ίδιοι θα αποφασίσουν οριστικά για τη χρήση του ακινήτου, για το οποίο ωστόσο η Δημοτική Αρχή μετά από την απαιτούμενη γνωμοδότηση νομικού συμβούλου του ενιαίου Δήμου, προτείνει τη διατήρηση της λειτουργίας του μεγάλου ακινήτου ως Μητροπολιτικού Μεγάρου.

Συγκεκριμένα, θα προταθεί προς το σώμα να εγκρίνει τη δωρεάν παραχώρηση του ακινήτου προς την Ιερά Μητρόπολη Σύρου που έχει έδρα της την πρωτεύουσα των Κυκλάδων, υπό την αποκλειστική προϋπόθεση πως, το δημοτικό ακίνητο θα χρησιμοποιείται ως οικία του Μητροπολίτη, όπως ισχύει ως σήμερα. Μάλιστα, στο περιεχόμενο της εισήγησης που έχουν στη διάθεσή τους οι αιρετοί σύμβουλοι, τονίζεται πως, αυτή η πρόταση μπορεί να ψηφιστεί, αφού πρωτίστως έχει κατοχυρωθεί και η ομόθυμη βούληση της πλευράς της Ιεράς Μητρόπολης Σύρου, όπως αυτή νόμιμα εκπροσωπείται από το Μητροπολιτικό Συμβούλιό της, με σκοπό να εξακολουθήσει να χρησιμοποιεί το ακίνητο που γειτνιάζει με τον Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Διευκρινίζεται δε, πως, αν κι εφόσον υπερψηφιστεί η εν λόγω πρόταση, θα υπάρξει πρόσκληση προς την Ιερά Μητρόπολη Σύρου να συνάψει από κοινού με τον Δήμο, μία έγγραφη σύμβαση μίσθωσης ή χρησιδανείου, στο περιεχόμενο της οποίας θα καθίσταται σαφές και θα προσδιορίζεται με πάσα λεπτομέρεια πως, “το δημοτικής ιδιοκτησίας Μητροπολιτικό Μέγαρο θα αποτελεί αντικείμενο συναφθησομένης συμβάσεως, για όσο χρόνο αυτό θα χρησιμοποιείται αποκλειστικώς και μόνον ως κατοικία του εκάστοτε Μητροπολίτη της καθ΄ ημάς Μητροπόλεως, ως ακριβώς επισυνέβαινε και μέχρι τούδε”.

Στον επίλογο της εισήγησης δε, τονίζεται πως, η ανωτέρω πρόταση και θέση έχει έρεισμα (ιστορικό: πραγματικό και νομικό) και στηρίζεται στην “διαχρονικώς επιδειχθείσα ισχυρή βούληση και τις συνακόλουθες πράξεις των οικοδομησάντων, ανοικοδομησάντων, επισκευασάντων και αενάως αγωνισαμένων και αγωνιζομένων υπέρ των δημοτικών συμφερόντων σχετικώς με το Μητροπολιτικό Μέγαρο, δημογερόντων, δημοτικών συμβούλων και δημάρχων”.

Πολυετής δικαστικός αγώνας για το ακίνητο. Το 2007 η απόφαση κατάθεσης αγωγής

Αν και τις λεπτομέρειες και το ιστορικό της δικαστικής πορείας για το ακίνητο των 550 τ.μ. άνωθεν του Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος έχουν στη διάθεσή τους τα αιρετά πρόσωπα προκειμένου να αξιολογήσουν με επάρκεια το θέμα και να τοποθετηθούν επί αυτού, προ της τελικής απόφασής τους για τη μελλοντική χρήση του, ωστόσο, κρίνεται επιβεβλημένο να υπενθυμιστούν ορισμένα - άξια αναφοράς - ιστορικά στοιχεία.

Πρωτίστως, αξίζει να υπενθυμιστεί πως, η απόφαση έναρξης δικαστικής διαμάχης για το εν λόγω δημοτικό ακίνητο λήφθηκε προ 10ετίας και συγκεκριμένα στις 26/10/2007 όταν το τότε δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Ερμουπόλεως κλήθηκε να αποφασίσει πώς θα ενεργήσει για να κατοχυρώσει το ακίνητο, μετά από τη διαπίστωση πως αυτό είχε δηλωθεί στο Κτηματολόγιο ως περιουσιακό στοιχείο της Εκκλησίας, ως μέρος εντός μεγαλύτερου ακινήτου έκτασης 744 τ.μ., το οποίο και περιήλθε στην ιδιοκτησία της με χρησικτησία.

Το σχετικό απόσπασμα της δημοτικής απόφασης με την οποία υπερψηφίστηκε η έναρξη των προσπαθειών κατοχύρωσης του ιστορικού ακινήτου, η ανέγερση του οποίου είχε γίνει αρχικώς επί Δημογεροντίας ακόμη, αναφέρει τα εξής: “Γνωρίζοντες την ιδιοκτησία του Δήμου της Ερμούπολης επί του Μητροπολιτικού Μεγάρου, πληροφορηθήκαμε για πρώτη φορά το έτος 2003 μετά από αναφορά του νομικού συμβούλου του Δήμου κ. Ν.Β. ότι μετά από έρευνα του στο Υποθηκοφυλακείο Ερμουπόλεως, εν όψει των υποχρεώσεων του Δήμου προς το Εθνικό Κτηματολόγιο, διεπίστωσε ότι η Ιερά Μητρόπολη Σύρου, προέβαλε ίδια δικαιώματα δήθεν κυριότητός της επί του ακινήτου αυτού, ενώ στην πραγματικότητα αυτό είχε παραχωρηθεί από τον Δήμο προς τη Μητρόπολη, υπό την μορφή συμβάσεως χρησιδανείου για να χρησιμεύει ως κατοικία του εκάστοτε Μητροπολίτη. Κατά συνέπεια, επιβάλλεται και αποφασίζουμε την άσκηση σχετικής αγωγής από τον νομικό σύμβουλο του Δήμου, ενώπιον αρμόδιου Δικαστηρίου”. Μάλιστα, στο περιεχόμενο της ίδιας απόφασης, διευκρινιζόταν πως, “Ο Δήμος δηλώνει ότι στο πλαίσιο της υποχρεωτικής συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς που θα ακολουθήσει σύμφωνα με τον νόμο και εφόσον η Ιερά Μητρόπολη Σύρου αποδεχθεί την κυριότητα του Δήμου Ερμουπόλεως, ο Δήμος Ερμούπολης είναι διατεθειμένος να συνεχίσει την παραχώρηση της δωρεάν χρήσης του ακινήτου, ως Μητροπολιτικής κατοικίας, υπό τις προϋποθέσεις του νόμου και για όσο χρονικό διάστημα από κοινού συμβιβαστικά συμφωνηθεί”.

Από το 2007 - και με δεδομένο ότι δεν προϋπήρξε εξωδικαστική λύση - έως και πέρυσι, οπότε και ολοκληρώθηκε η δικαστική “μάχη” για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μητροπολιτικής κατοικίας με απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, μεσολάβησε η εξέταση του θέματος από την πλευρά κάθε αρμόδιου Δικαστηρίου. Μάλιστα αν και εξ αρχής είχε δικαιωθεί ο Δήμος, ωστόσο όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία που συνοδεύουν την εισήγηση των αιρετών, το θέμα εξετάσθηκε από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Σύρου, από το Εφετείο Αιγαίου, το Γ΄ Πολιτικό Τμήμα του Αρείου Πάγου και τέλος από την Ολομέλειά του (2016). Πρέπει να σημειωθεί μάλιστα, πως, το Εφετείο Αιγαίου δικαίωσε τη δημοτική πλευρά, έχοντας στη διάθεσή του προς αξιολόγηση πλούσιο υλικό στοιχείων και αποδείξεων που επιβεβαίωναν ότι κύριος του ακινήτου είναι ο Δήμος.

Αγοράστηκε από τη Δημογεροντία, κτίστηκε επί Βαφιαδάκη και ανακαινίσθηκε από την Ι.Μητρόπολη Σύρου

Στο πλαίσιο μίας μικρής ιστορικής αναδρομής αξιολογείται ενδιαφέρον να γνωστοποιηθεί πως, το εν λόγω ακίνητο στο οποίο σήμερα βρίσκεται το δημοτικό κτίριο που αποτελεί τη Μητροπολιτική κατοικία, περιήλθε στη νομή της Δημογεροντίας του νεοσύστατου οικισμού της Ερμούπολης το 1827, κατόπιν μίας άτυπης αγοραπωλησίας με χρήματα των Δημογερόντων της Σύρου, με σκοπό το ίδιο έτος να κτιστεί μία οικία, προκειμένου να χρησιμοποιείται από τον εκάστοτε (τότε) Επίσκοπο Σύρου – Τήνου. Ωστόσο, σε διώροφο οίκημα μετατράπηκε κατόπιν του διαστήματος 1868 – 1874, οπότε και κατεδαφίστηκε πλήρως με απόφαση του Δήμου που διαδέχτηκε μετά το 1833 τον θεσμό της Δημογεροντίας. Συγκεκριμένα, η απόφαση ανήκε στον τότε δήμαρχο, Δημήτρη Βαφιαδάκη ο οποίος έδωσε εντολή για την οικοδόμηση νέας διώροφης κατοικίας με δαπάνες του Δήμου και βάσει προϋπολογισμού, μελέτης που είχε συντάξει δημοτικός αρχιτέκτονας. Το ύψος της συνολικής δαπάνης ανήλθε σε 26.628 δρχ, με το μεγαλύτερο μέρος του εν τέλει να καλύπτει ο Δήμος, ενώ το υπόλοιπο ποσό των 10.000 δρχ είχαν καταβάλει τέσσερις ναοί. Πιο αναλυτικά, 3.500 δρχ ο Ι.Ν. Μεταμορφώσεως, 2.000 δρχ ο Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου, 3.500 δρχ ο Ι.Ν. Αγ. Νικολάου και 1.000 δρχ ο Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου.

Ωστόσο με το πέρασμα των ετών, το ακίνητο των 550 τ.μ. απαίτησε ιδιαίτερη συντήρηση για την οποία μερίμνησε το 2000 η Ιερά Μητρόπολη Σύρου με δαπάνες για την ανακαίνισή του, ύψους άνω των 300.000 ευρώ. Για το ιστορικό της υπόθεσης διεκδίκησης της κατοικίας από την πλευρά της Εκκλησίας, επιβάλλεται να αναφερθεί πως αυτή η σημαντική ενέργειά της και η μη αντίθεση του Δήμου σε αυτήν, αποτέλεσε το βασικό επιχείρημά της στη δικαστική “μάχη” για το ιδιοκτησιακό καθεστώς, επιχείρημα που όμως απορρίφθηκε από τα Δικαστήρια. Πρέπει να συμπληρωθεί πως, καθ΄ όλη τη διάρκεια των ετών που το ακίνητο χρησιμοποιήθηκε από την Εκκλησία, δεν ζητήθηκε ποτέ αντίτιμο, ενώ ακόμη και πριν από λίγες δεκαετίες, όταν είχε ληφθεί σχετική απόφαση λόγω δυσκολιών του Δήμου Ερμουπόλεως, αυτή ποτέ δεν εφαρμόστηκε.

Τέλος, σημειώνεται πως, σήμερα, όπως επιβαλλόταν από τις δικαστικές αποφάσεις, ο Δήμος ως κύριος του ακινήτου, έχει προχωρήσει και την διαδικασία της απαιτούμενης Κτηματολογικής τακτοποίησης.