Χωρίς σημεία επαφής ο διάλογος για τις σχέσεις εκκλησίας-κράτους

Με αμετακίνητες τις θέσεις της, εμφανίζεται η ιεραρχία της Εκκλησίας, επί της αρχικής συμφωνίας Πρωθυπουργού-Αρχιεπισκόπου, για την εξεύρεση κοινά αποδεκτών όρων που θα διαμορφώνουν σε ένα νέο πλαίσιο τις σχέσεις εκκλησίας –κράτους.

Εκ μέρους της εκκλησίας παραμένει η εμμονή στη διατήρηση του υφιστάμενου καθεστώτος σχετικά με την μισθοδοσία των κληρικών, επιζητά περαιτέρω συζήτηση σχετικά με τις αποζημιώσεις αλλά και τη διαχείριση της εκκλησιαστικής περιουσίας, ενώ εκφράζει ενστάσεις ως προς την μεταβολή συγκεκριμένων άρθρων κατά τη Συνταγματική αναθεώρηση.

Την σαφώς προσδιορισμένη θέση της κυβέρνησης στο θέμα της συμφωνίας των δύο πλευρών διατυπώνει εκ νέου, το Υπουργείο Παιδείας, σημειώνοντας ότι από πλευράς εκκλησίας, καθ’ όλο το διάστημα του «εξαντλητικού» διαλόγου των δύο πλευρών δεν κατατέθηκε κάποιο εναλλακτικό σχέδιο ή αντιπρόταση, αλλά επιδεικνύει άρνηση χωρίς να προβάλλει κανένα επιχείρημα.

Δεύτερη συνεδρία της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας

Συνήλθε την Τετάρτη, 20 Μαρτίου 2019, στην δεύτερη ημέρα της εκτάκτου Συγκλήσεώς της, η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό την Προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, στην Αίθουσα Συνεδριών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας.

Η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος σε συνέχεια της εισηγήσεως του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου και της επ’ αυτής συζητήσεως, ομοφώνως απεφάσισε:

Εμμένει στην απόφαση της Ιεραρχίας της 16ης Νοεμβρίου 2018, ήτοι να συνεχισθεί ο διάλογος με την Πολιτεία, αλλά «να εμμείνη στο υφιστάμενο καθεστώς μισθοδοσίας των κληρικών και των εκκλησιαστικών υπαλλήλων της Εκκλησίας της Ελλάδος».

Προσδιορίζει έτι περαιτέρω τα θέματα, στα οποία θα συνεχισθεί ο διάλογος με την Πολιτεία, ήτοι τις οργανικές θέσεις των Κληρικών και των Εκκλησιαστικών Υπαλλήλων, την αποζημίωση για την απαλλοτριωθείσα εκκλησιαστική περιουσία έως το 1939, τη διαχείριση της εκκλησιαστικής περιουσίας μετά τις Συμβάσεις της 18.9.1952.

Αποδέχεται το υπ' αριθμ. πρωτ. 464/206/8.2.2019 κείμενο θέσεων της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, που εστάλη κατόπιν εισηγήσεως της Ειδικής Επιτροπής Σχέσεων Εκκλησίας - Πολιτείας στους Αρχηγούς των Κοινοβουλευτικών Κομμάτων πριν την πρώτη ψηφοφορία της Ολομέλειας της Βουλής στις 12.2.2019, σχετικά με τις προταθείσες προς αναθεώρηση διατάξεις των άρθρων 3, 13 παρ. 5, 21 παρ. 1, 33 παρ. 2 και 59 παρ. 1-2 του Συντάγματος.

Εκφράζει την πλήρη αντίθεσή της στην ανωτέρω επιχειρούμενη συνταγματική μεταβολή και ευελπιστεί ότι η επόμενη αναθεωρητική Βουλή δεν θα καταργήσει ή αλλοιώσει τα άρθρα του Συντάγματος, που αναφέρονται στην πολιτισμική και κοινωνική ιδιοπροσωπεία του Έθνους μας και την προστασία της οικογένειας, που είναι το κύτταρο του κοινωνικού ιστού.

Απάντηση του ΥΠΠΕΘ στην απόφαση της Ιεραρχίας

Η ιστορική συμφωνία της 6/11/2018, όπως ανακοινώθηκε, από κοινού, από τον Πρωθυπουργό και τον Αρχιεπίσκοπο είναι η μόνη σοβαρή και υλοποιήσιμη πρόταση για τον εξορθολογισμό των σχέσεων Πολιτείας - Εκκλησίας που κατατέθηκε δημόσια κι αποτέλεσε τη βάση για τη διαβούλευση που επακολούθησε τους επόμενους μήνες.

Η κυβέρνηση επιθυμεί λύσεις, οι οποίες θα ανοίξουν νέο κεφάλαιο στις σχέσεις Εκκλησίας – Πολιτείας. Οι αποσπασματικές λύσεις για να κρυφτεί το πρόβλημα κάτω από το χαλί είναι μια μέθοδος του παλιού πολιτικού καθεστώτος που έχει ναυαγήσει μαζί του. Εξ αρχής αποσαφηνίστηκε από τον Πρωθυπουργό και τον Αρχιεπίσκοπο πως οι άξονες της συμφωνίας συγκροτούν μιαν ενιαία ολότητα και δεν μπορούν να τεμαχιστούν. Από την πρώτη στιγμή, και σε αντίθεση με την πρακτική των κυβερνήσεων του παρελθόντος, η κυβέρνηση προσανατολίστηκε στην από κοινού, συναινετική διευθέτηση των ζητημάτων με την Εκκλησία.

Προς το σκοπό αυτό, η κυβέρνηση προσήλθε σε πολύμηνο διάλογο με την Εκκλησία, προκειμένου να επιτευχθεί διμερής συμφωνία που θα υποβληθεί σε νομοθετική κύρωση, και έθεσε υπόψη των εκπροσώπων της Ιεραρχίας ένα αναλυτικό σχέδιο υλοποίησης της συμφωνίας, όπου εκτίθενται λεπτομερώς το σκεπτικό και οι βασικές αρχές του σχετικού νομοσχεδίου. Η κυβέρνηση δεσμεύθηκε επίσης, εφόσον προκύψει επί της αρχής συμφωνία με την Εκκλησία, να δημοσιοποιήσει και το πλήρες νομοσχέδιο.

Πρέπει να σημειωθεί πως, καθ’ όλο αυτό το διάστημα, η Εκκλησία δεν έθεσε υπόψη της κυβέρνησης κάποιο εναλλακτικό σχέδιο ή αντιπρόταση. Δεν δέχθηκε καν να συζητήσει την πρόταση της κυβέρνησης για το μισθολογικό!

Η σημερινή απόφαση της ιεραρχίας είναι μια δυσάρεστη εξέλιξη για την μεγάλη πλειοψηφία του λαού μας, εκπροσώπους της πολιτείας, διανοούμενους και κληρικούς που πιστεύουν στην αναγκαιότητα μιας νέας οριοθέτησης των ρόλων Εκκλησίας - Πολιτείας προς όφελος της ίδιας της Εκκλησίας, της κοινωνίας και του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους.

Σε μια Δημοκρατία ο διάλογος μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας δεν μπορεί να διεξάγεται με κόκκινες γραμμές και στείρες αρνήσεις. Δεν νοείται η απάντηση της Εκκλησίας σε μια ολοκληρωμένη κι αναλυτική πρόταση της Πολιτείας να είναι μία άρνηση χωρίς κανένα επιχείρημα. Η κυβέρνηση είναι πάντοτε έτοιμη να διεξάγει ειλικρινή κι εξαντλητικό διάλογο εντός του πλαισίου της συμφωνίας της 6/11/2018, χωρίς εξαιρέσεις, επιλεκτικές προτιμήσεις και εκ των υστέρων τελεσίγραφα, όπως αυτά που τέθηκαν με τη σημερινή απόφαση της ιεραρχίας.