Αντικρουόμενες οι επιστημονικές απόψεις για τη ρύπανση

Την εκτίμηση ότι η ποσότητα πετρελαίου που εκλύεται σήμερα από το ναυάγιο του κρουαζιερόπλοιου «Sea Diamond» στη θαλάσσια περιοχή Αθηνιός Σαντορίνης, είναι πολύ μικρή, καθώς και ότι το αντιρρυπαντικό φράγμα που έχει τοποθετηθεί στην περιοχή είναι επαρκές και απολύτως αξιόπιστο, κατέθεσε στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Πειραιά ο υπεύθυνος της «Τεχνική Προστασία Περιβάλλοντος Α.Ε».

Κληθείς να καταθέσει την επιστη- μονική του άποψη ο Δρ. Βασίλης Μαμαλούκας, υπεύθυνος της εταιρείας, στην οποία έχει ανατεθεί η λήψη μέτρων αντιμετώπισης επιφανεια- κής ρύπανσης επιτόπου, επεσήμανε ότι το μεγαλύτερο μέρος των ρύπων που διέρρευσαν είχε περισυλλεχθεί από τα ειδικά συνεργεία αμέσως μετά τη βύθι- ση του πλοίου, ενώ είναι αξιόπιστο για την περισυλλογή της «μικρής ποσότητας πετρελαίου που εκλύεται με τη μορφή σταγόνων», το φράγμα αντιρρύπανσης που υπάρχει στη θαλάσσια περιοχή πάνω από το ναυάγιο.

«Η ρύπανση έχει αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά»

Όπως ενημέρωσε ο κ. Μαμαλούκος την έδρα του Τριμελούς Πλημμελει- οδικείου Πειραιά, όπου συνεχίζει να διεξάγεται η δίκη για το ναυάγιο, με 13 πρόσωπα (επτά μέλη του πληρώματος, πέντε μέλη της εταιρείας και ένας του νορβηγικού νηογνώμονα που παρακο- λουθούσε το πλοίο) να βρίσκονται στο εδώλιο των κατηγορουμένων, σύμφω- να με τα αποτελέσματα μελέτης οι 11 δεξαμενές του πλοίου κατά τη βύθισή του, λόγω της μεγάλης αυξομείωσης της πίεσης και του μεγάλου βάθους, συνεθλίβησαν, γεγονός που οδήγησε σε μεγάλη διαρροή κατά τη στιγμή της βύθισης, η οποία αντιμετωπίστηκε με αποτελεσματικό τρόπο. Σύμφωνα με την κατάθεσή του, η απορρύπανση που ξεκίνησε αμέσως τις επόμενες ημέρες από την εταιρία που εκπροσωπεί, αφορούσε αρχικά τον καθαρισμό της θαλάσσιας περιοχής του ναυαγίου και στη συνέχεια τον καθαρισμό των ακτών.

Σύμφωνα με το Αθηναϊκό-Μακεδο- νικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΜΠΕ) ο κ. Μαμαλούκας παρουσίασε στο δικα- στήριο στοιχεία, βάσει των οποίων από τους συνολικά 425 τόνους αποβλήτων καυσίμων του πλοίου μαζεύτηκαν από τα ειδικά συνεργεία οι 330, ενώ το κόστος, πέραν της σημερινής παρο- χής υπηρεσιών απορρύπανσης στην περιοχή, ξεπέρασε τα 10 εκατ. ευρώ, ποσό που υποχρεωνόταν να καταβάλει η ασφαλιστική εταιρεία του πλοίου και η πλοιοκτήτρια.

Πρόσθεσε ακόμα ότι από την αρχή την όλη διαδικασία απορρύπανσης στη θαλάσσια περιοχή παρακολούθησαν δύο στελέχη του διεθνούς μη κερδο- σκοπικού οργανισμού ITOPF, που έχει ως στόχο την αντιμετώπιση διαρροών χημικών πετρελαίου στη θάλασσα, ενώ, όπως σημείωσε, όταν ολοκληρώθηκε το σχετικό έργο, παραδόθηκε στις το- πικές και λιμενικές αρχές του νησιού της Σαντορίνης, οι οποίες, κατά τον ίδιο, δήλωσαν ικανοποιημένες από το αποτέλεσμα.

Το αντιρρυπαντικό φράγμα

Ο Δρ. Μαμαλούκος περιέγραψε τα τεχνικά χαρακτηριστικά του φράγματος ανοικτής θαλάσσης, το οποίο χαρα- κτήρισε ανθεκτικό, σημειώνοντας ότι μπορεί να ακολουθεί τον κυματισμό της θάλασσας. Γύρω από το φράγμα, υπάρχει ένα σύστημα αγκυροβολίας που του επιτρέπει να αντέχει σε πολύ

μεγάλη κακοκαιρία, ενώ η περίμετρός του κυκλικά είναι περίπου 500 μέτρα και το βάθος του 1,20 κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Πληροφορίες του ΑΜΠΕ αναφέρουν ότι ο Δρ. Μαμα- λούκας ολοκληρώνοντας την κατάθεσή του υποστήριξε ότι πρόκειται για ένα από τα πιο ακριβά είδη αντιρρυπαντικών φραγμάτων που πρέπει να αντικαθί- σταται κατά περιόδους, ενώ, όπως ανέφερε, έχει χαρακτηριστεί από τη Διεύθυνση Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του Υπουργείου Ναυτιλίας ως το μονα- δικό στην Ευρώπη.

Αδύνατη η συμφωνία επιστημόνων για τη ρύπανση

Η κατάθεση του επιστήμονα εκπρο- σώπου της εταιρίας που έχει αναλάβει την αντιμετώπιση της ρύπανσης στην περιοχή, έρχεται σε αντίθεση με την έρευνα του καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης, Ευάγγελου Γιδαράκου, ειδικού σε θέματα διαχείρισης τοξικών και επικίνδυνων αποβλήτων, αναφορικά με το θέμα των επιπτώσεων του ναυ- αγίου στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Στη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας στα τέλη Απριλίου οι συνήγοροι της πολιτικής αγωγής είχαν αμφισβητήσει την έκθεση ενός εκ των εμπειρογνωμό- νων, επικαλούμενοι τα αποτελέσματα της έρευνας Γιδαράκου, σύμφωνα με την οποία υπάρχει κίνδυνος έκλυσης τοξικών ουσιών και βαρέων μετάλ- λων προϊούσας της διάβρωσης του σκάφους. Μάλιστα, ο ίδιος ο κ. Γιδαρά- κος έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι θεωρεί το ναυάγιο ως το μεγαλύτερο

περιβαλλοντολογικό πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει η χώρα μας. Τον προηγούμενο μήνα ο καθηγητής κατέθεσε στο δικαστήριο ότι στην πε- ριοχή του ναυαγίου υπάρχουν ρύποι από βαρέα μέταλλα (ψευδάργυρος, σίδηρος, μαγγάνιο, κάλιο) οι οποίοι μπορεί να επηρεάσουν την τροφική αλυσίδα, προσθέτοντας μάλιστα ότι σε ψάρια της περιοχής (μπακαλιάρους και σκορπίνες) βρέθηκε μεγάλο ποσοστό ψευδαργύρου.

Την ίδια ώρα και το Ελληνικό Κέ- ντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) το οποίο έχει διεξάγει σχετικές έρευνες στη θαλάσσια περιοχή, υποστηρίζει ότι οι επιπτώσεις στο οικοσύστημα είναι αμελητέες και ότι οι βιοκοινω- νίες των θαλάσσιων οργανισμών παραμένουν υγιείς. Ο κ. Γιδαράκος, αμφισβητεί όμως, από την πλευρά του, τις μεθόδους περισυλλογής δειγμάτων που πραγματοποίησε το ΕΛΚΕΘΕ, το οποίο χαρακτήρισε ως «μη διαπιστευ- μένο ίδρυμα», υποστηρίζοντας ότι δεν ήταν συμβατή η μέθοδος που χρησι- μοποιήθηκε, σύμφωνα με τα διεθνή στάνταρ.

Εκ μέρους του ΕΛΚΕΘΕ ο χημικός Ι. Χατζηανέστης είχε δε, καταθέσει ότι υπάρχει μεν μόλυνση, αλλά δεν είναι σε τέτοια επίπεδα ώστε να χαρακτηριστεί ρυπασμένη η γύρω περιοχή. Πάντως, στην κατάθεσή του ο Δήμαρχος Θήρας, Αναστάσιος-Νικόλαος Ζώρζος, είχε αναφέρει ότι από το 2007 έως σήμερα στην περιοχή του ναυαγίου σημειώνο- νται συνεχείς μικρές διαρροές υλικών στη θάλασσα.

Στον αντίποδα όμως, έγγραφο του Επιτρόπου Περιβάλλοντος της Ευρω-

παϊκής Ένωσης, Γιάνεζ Ποτότσνικ, το οποίο κατατέθηκε στο δικαστήριο, συ- μπεραίνει ότι δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το ναυάγιο αποτελεί κίνδυνο για το θα- λάσσιο περιβάλλον.

Επιχειρείται παραπλάνηση του θηραϊκού λαού

Στις αρχές Απριλίου, πάντως, σε ανακοίνωσή της η Συντονιστική Επι- τροπή Αγώνα Θηραίων Πολιτών για την ανέλκυση του «Sea Diamond» τό- νιζε ότι επιχειρείται η παραπλάνηση και παραπληροφόρηση του θηραϊκού λαού σε ό,τι ειδικά αφορά το θέμα της ρύπανσης. Σύμφωνα με την Επιτροπή Αγώνα, με δεδομένο ότι το ναυάγιο βρί- σκεται σε βάθος περίπου 120 μέτρων σε απόκρημνη πλαγιά εντός της θάλασ- σας, όλοι οι κάτοικοι αναρωτιούνται «με ποιον τρόπο θα μπορέσει αυτό το φράγμα να είναι “αξιόπιστο” και αποτε- λεσματικό σε περίπτωση διολίσθησης του ναυαγίου σε μεγαλύτερα βάθη που πλησιάζουν τα 280 μέτρα».

Ταυτόχρονα, η Επιτροπή έθετε ερωτήματα σχετικά με διάβρωση του ναυαγίου και το ενδεχόμενο απελευ- θέρωσης μεγαλύτερων ποσοτήτων ρυπογόνων και τοξικών ουσιών, ενώ διερωτόταν τι θα συμβεί στο χειρότερο σενάριο του σπασίματος, μετακίνησης και διολίσθησης του ναυαγίου. «Με ποιον τρόπο τότε το πλωτό φράγμα θα προστατεύσει τη δημόσια υγεία, την αλιεία και τις θαλάσσιες βιοκοι- νωνίες από τον μεγάλο κατάλογο των τοξικών και επικίνδυνων υλικών που αναφέρονται από την πλοιοκτήτρια εταιρεία ότι περιέχονται μέσα στο Sea Diamond».

Πάγιο αίτημα των κατοίκων του νησιού είναι η ανέλκυση και απομά- κρυνση του ναυαγίου. Σύμφωνα με την Επιτροπή Αγώνα «η πολιτεία φέρει μεγάλη ευθύνη για όσα θα συμβούν στο μέλλον στη θάλασσα της Σαντο- ρίνης. Το υπουργείο Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και η τοπική Λιμενική Αρχή έχουν υποχρέ- ωση να παρέμβουν και να προστα- τεύσουν το κοινωνικό σύνολο και το φυσικό περιβάλλον. Οφείλουν να το κάνουν. Απαιτούμε καθαρό φυσικό περιβάλλον, καθαρή θάλασσα. Είναι θεμελιώδες δικαίωμά μας, που ποτέ δεν θα απεμπολήσουμε!».