Στοιχεία που σοκάρουν

Σοκαριστικά είναι τα στοιχεία που κατέγραψε η Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση

εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές των Κυκλάδων.

Συγκεκριμένα, οι Κυκλάδες κατατάσσεται στους 7 νομούς της χώρας με τα υψηλότερα ποσοστά της χώρας στη χρήση κάνναβης, ενώ ταυτόχρονα καταλαμβάνει και το 6ο υψηλότερο ποσοστό στη χρήση εισπνεόμενων ουσιών, όπως και στη χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας.

Η έρευνα έγινε σε συνεργασία με τα Κέντρα Πρόληψης της Χρήσης Εξαρτησιογόνων Ουσιών Ν. Κυκλάδων "Θησέας” και με τη συνεργασία και την επιχορήγηση του Ο.ΚΑ.ΝΑ

ΕΠΙΨΥ.

Οι θλιβερή αυτή πρωτιά έρχεται να χτυπήσει το “καμπανάκι” του κινδύνου για τη νεολαία των νησιών, αφού η έρευνα αφορά τις ηλικίες 15 και 16 ετών.

Οι ναρκωτικές ουσίες φαίνεται ότι έχουν μπει για τα καλά στη μικρή κοινωνία των Κυκλάδων, γεγονός που ενισχύεται και από το αστυνομικό ρεπορτάζ, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες.

Τα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν την αναγκαιότητα περαιτέρω ενίσχυσης δομών, όπως είναι τα Κέντρα Πρόληψης της Χρήσης Εξαρτησιογόνων Ουσιών του νομού Κυκλάδων "Θησέας”, τα οποία δραστηριοποιούνται με επιστημονική ομάδα μόνο σε 2 νησιά του νομού και συγκεκριμένα στη Σύρο και στην Πάρο.

Να σημειωθεί ότι σε επίπεδο Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, τα ποσοστά των μαθητών των

Κυκλάδων δε διαφέρουν σημαντικά από τα αντίστοιχα των μαθητών των Δωδεκανήσων αναφορικά με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών.

Ο νομός Δωδεκανήσου, αντιθέτως με τις Κυκλάδες, καταγράφει υψηλά ποσοστά στη χρήση οινοπνευματωδών ποτών από μαθητές και την πέμπτη θέση σε ότι αφορά τη χρήση ηρεμιστικών και υπνωτικών χαπιών.

Η έρευνα

Στο νομό Κυκλάδων συμμετείχε στην έρευνα ESPAD του 2011 τυχαίο δείγμα 12 σχολικών μονάδων από όλον το νομό.

Συγκεκριμένα στην έρευνα συμμετείχα 6 γυμνάσια και 6 λύκεια/ΕΠΑΛ. Να σημειωθεί ότι 1 σχολείο (8,3%) αρνήθηκε τη συμμετοχή. Το σχολείο αυτό αντικαταστάθηκε με άλλο σχολείο του νομού, το οποίο είχε τυχαία επιλεγεί κατά τη δειγματοληψία ως αντικατάσταση.

Από τα 6 γυμνάσια και τα 6 λύκεια, 700 μαθητές συμμετείχαν στην έρευνα (ποσοστό συμμετοχής 85,8%). 374 αγόρια (52,4%) και 333 κορίτσια (47,6%). Ο ποιοτικός έλεγχος των συμπληρωμένων ερωτηματολογίων οδήγησε στον αποκλεισμό 23 ερωτηματολογίων ως άκυρων (3,1%), εξαιτίας κυρίως του μεγάλου ποσοστού ασυμπλήρωτων ερωτήσεων και συστηματικών ασυνεπειών. Τα αποτελέσματα της έρευνας βασίστηκαν τελικά στα στοιχεία 677 ερωτηματολογίων.

Παρουσιάζονται ακολούθως τα αποτελέσματα των σταθμισμένων αναλύσεων για τη

χρήση καπνού, οινοπνευματωδών και παράνομων ουσιών (ναρκωτικών) στο νομό Κυκλάδων.

Τα συμπεράσματα

Η έρευνα κατατάσσεται σε πέντε κατηγορίες. Συγκεκριμένα, τις νόμιμες ουσίες, τα οινοπνευματώδη, τις παράνομες ουσίες όπως είναι η κάναβη.

Ν ό μ ι μ ε ς Ο υ σ ί ε ς

-Κάπνισμα

Ένας στους 6 μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα (17,8%) ανέφερε ότι κάπνισε τον

τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα. Ένας στους 9 (11,4%) είναι συστηματικός καπνιστής

(καπνίζει καθημερινά), ενώ σε ποσοστό 3,6% καπνίζουν βαριά (τουλάχιστον μισό πακέτο

τσιγάρα την ημέρα).

Η έρευνα για το κάπνισμα που έγινε μεταξύ των αγοριών και των κοριτσιών έχει τα εξής αποτελέσματα: Τον τελευταίο μήνα κάπνισαν το 19,8% των αγοριών και το 15,7% των κοριτσιών.

Σημαντικά υψηλότερα είναι τα ποσοστά των αγοριών (13,9%) που καπνίζουν καθημερινά όπως και βαριά τσιγάρα (5,7%), συγκριτικά με τα κορίτσια (8,6% και 1,3% αντίστοιχα).

Εκτός από το φύλο, η έρευνα κατατάσσει τους μαθητές και ηλικιακά. Συγκεκριμένα, έχουν καπνίσει τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα το 7% των εφήβων ηλικίας 13-14 ετών, 1 στους 7 ηλικίας 15-16 ετών (16,4%) και 1 στους 5 ηλικίας 17-18 ετών (23,6%) (στατιστικά σημαντικές διαφορές μόνο μεταξύ 13-14 ετών και των άλλων ηλικιακών ομάδων).

Καθημερινά καπνίζουν το 3,3% των μαθητών 13-14 ετών, 1 στους 11 ηλικίας 15-16 ετών

(9,2%), και 1 στους 7 εκείνων 17-18 ετών (14,7%) (στατιστικά σημαντική διαφορά μόνο μεταξύ 13-14 ετών και 17-18 ετών).

Καπνίζουν τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα το 0,5% των εφήβων ηλικίας 13-14 ετών, το 2,5% ηλικίας 15-16 ετών και το 4,6% ηλικίας 17-18 ετών.

Οινοπνευματώδη

Τρεις στους 5 μαθητές του συνόλου των συμμετεχόντων (63,2%) ήπιαν κάποιο

οινοπνευματώδες ποτό τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα και σε ποσοστό 7,9% τουλάχιστον 10 φορές τον τελευταίο εκείνο μήνα. Ένας στους 9 μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα (12,1%) αναφέρει ότι έχει μεθύσει τουλάχιστον 3 φορές στη ζωή του. Το 44,4% των μαθητών ηλικίας 15-19 ετών ήπιαν 5 ή περισσότερα ποτά στη σειρά τουλάχιστον 1 φορά το μήναπριν από την έρευνα (υπερβολική χρήση).

Από την έρευνα φαίνεται ότι τα αγόρια κρατούν το προβάδισμα στην κατανάλωση αλκοόλ, αφού η πλειονότητα των αγοριών (67,4%) και των κοριτσιών (58,7%) ήπιαν κάποιο

οινοπνευματώδες ποτό τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα (στατιστικά σημαντική

διαφορά), αλλά το ίδιο διάστημα το 9,7% των αγοριών και το 5,8% των κοριτσιών ήπιαν

τουλάχιστον 10 φορές.

Έχουν μεθύσει τουλάχιστον 3 φορές στη ζωή τους παρόμοιο ποσοστό αγοριών (12%) και κοριτσιών (12,2%). Τουλάχιστον 1 φορά μέσα στον τελευταίο μήνα έκαναν

υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών σημαντικά υψηλότερο ποσοστό αγοριών ηλικίας 15-19 ετών (54,3%) από κοριτσιών αντίστοιχων ηλικιών (33,9%).

Ήπιαν κάποιο οινοπνευματώδες ποτό τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα οι 2

στους 5 εφήβους ηλικίας 13-14 ετών (40,7%) και η πλειονότητα των μαθητών των άλλων δύο ηλικιακών ομάδων (64,8% ηλικίας 15-16 ετών και 78% ηλικίας 17-18 ετών) (στατιστικά

σημαντικές διαφορές μεταξύ μόνο των 13-14 ετών και των άλλων ηλικιακών ομάδων). Σε

ποσοστό 4,8% οι μαθητές ηλικίας 13-14 ετών, 5,7% ηλικίας 15-16 ετών και 11,2% ηλικίας 17-18 ετών ήπιαν οινοπνευματώδη τουλάχιστον 10 φορές τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα. Έχουν μεθύσει τουλάχιστον 3 φορές στη ζωή τους σε ποσοστό 4,2% οι μαθητές ηλικίας 13-14 ετών, 11,1% ηλικίας 15-16 ετών και σε 16,5% εκείνοι ηλικίας 17-18 ετών (στατιστικά σημαντική διαφορά μόνο μεταξύ 13-14 ετών και 17-18 ετών).

Έκαναν υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών τουλάχιστον 1 φορά τον τελευταίο μήνα το 44,4% των εφήβων ηλικίας 15-16 ετών και το 41,7% ηλικίας 17-18 ετών.

Π α ρ ά ν ο μ ε ς Ο υ σ ί ε ς

- Οποιαδήποτε παράνομη ουσία

Στο συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο συμμετείχαν μαθητές 13-14 ετών. Από το αποτέλεσμα φαίνεται ότι σε ποσοστό 1,4% των εφήβων 13-14 ετών ανέφεραν ότι έχουν κάνει

χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας (κάνναβη ή/και έκσταση) τουλάχιστον 1 φορά στη ζωή τους (1,8% των αγοριών και 1% των κοριτσιών).

Μαθητές 15-19 ετών: Ένας στους 11 εφήβους ηλικίας 15-16 ετών (9,2%) και 1 στους 5 ηλικίας 17-18 ετών (20,4%) έχουν κάνει χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας (κάνναβης, ηρωίνης, κοκαΐνης, αμφεταμίνες, κρακ, έκσταση, LSD, μαγικά μανιτάρια,

GHB) τουλάχιστον 1 φορά στη ζωή τους (στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ αυτών των δύο ηλικιακών ομάδων). Τα αγόρια (24,9%) σε τριπλάσιο ποσοστό από τα κορίτσια (8,7%) αναφέρουν χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας (στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ τους).

- Κάνναβη

Ένας στους 9 μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα (11,9%) έχει κάνει χρήση

κάνναβης τουλάχιστον 1 φορά στη ζωή τους και τουλάχιστον 3 φορές έχουν κάνει στη ζωή

τους το 6,2% του συνόλου των μαθητών.

Συγκριτικά με τα κορίτσια, περισσότερα αγόρια αναφέρουν χρήση κάνναβης έστω και 1 φορά στη ζωή τους (17,2% έναντι 6,1%), όπως και τουλάχιστον 3 φορές στη ζωή τους (8,3% των αγοριών έναντι 3,9% των κοριτσιών).

Χρήση κάνναβης παρατηρείται κυρίως μεταξύ των μαθητών ηλικίας άνω των 16 ετών, ενώ μεταξύ εκείνων που είναι 13-16 ετών τα ποσοστά δεν ξεπερνούν το 8%. Αναλυτικότερα, τουλάχιστον 1 φορά στη ζωή τους έχουν κάνει χρήση κάνναβης το 1,4% των εφήβων ηλικίας 13-14 ετών, 8% ηλικίας 15-16 ετών και 19,6 % ηλικίας 17-18 ετών (στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ όλων των ηλικιακών ομάδων). Τουλάχιστον 3 φορές στη ζωή τους έχουν κάνει χρήση κάνναβης το 0,9% των μαθητών 13-14 ετών, 3,4% ηλικίας 15-16 ετών και το 11,8% ηλικίας 17-18 ετών (σημαντικές διαφορές μόνο μεταξύ 17-

18 ετών και των άλλων ηλικιακών ομάδων).

Πρόσφατη χρήση (μαθητές 15-19 ετών):Τουλάχιστον 1 φορά τον τελευταίο χρόνο πριν από

την έρευνα έκαναν χρήση κάνναβης το 6,3% των εφήβων ηλικίας 15-16 ετών και υπερδιπλάσιο ποσοστό ηλικίας 17-18 ετών (16,8%) (στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ αυτών των δύο ομάδων), ενώ αντίστοιχα έκαναν χρήση τον τελευταίο μήνα το 4,1% και το 8,1%. Όσον αφορά την πρόσφατη χρήση κάνναβης στα δύο φύλα, σημαντικά υψηλότερα είναι τα ποσοστά των αγοριών (17,4%) από των κοριτσιών (7,5%) που έκαναν χρήση τουλάχιστον 1 φορά τον τελευταίο χρόνο, αλλά σε παρόμοιο ποσοστό έκαναν χρήση τουλάχιστον 1 φορά τον τελευταίο μήνα(8,4% των αγοριών και 5,6% των κοριτσιών).

Έκσταση: Σε ποσοστό 2,7% οι έφηβοι που συμμετείχαν στην έρευνα αναφέρουν ότι έχουν κάνει χρήση της ουσίας έκσταση έστω και 1 φορά στη ζωή τους. Παρόμοιο ποσοστό αγοριών (3,1%) και κοριτσιών (2,3%) έχουν κάνει χρήση έκσταση.

Ά λ λ ε ς ο υ σί ε ς

- Εισπνεόμενες ουσίες

Ένας στους 9 μαθητές του συνόλου των συμμετεχόντων (12,7%) έχει κάνει

χρήση εισπνεόμενων ουσιών (π.χ. κόλλα, βενζίνη) τουλάχιστον 1 φορά στη ζωή του

(το 7,6% ηλικίας 13-14 ετών, το 10,5% ηλικίας 15-16 ετών και το 20% ηλικίας 17-18

ετών) (στατιστικά σημαντικές διαφορές μόνο μεταξύ 17-18 ετών και των άλλων ηλικιακών ομάδων). Δε διαφέρουν σημαντικά τα δύο φύλα σε αυτή τη συμπεριφορά (13,1% των αγοριών και 12,2% των κοριτσιών).

- Ηρεμιστικά/Υπνωτικά

Ποσοστό 7,7% του συνόλου των μαθητών έχουν κάνει χρήση ηρεμιστικών ή υπνωτικών χωρίς τη σύσταση γιατρού τουλάχιστον 1 φορά στη ζωή τους (το 2,8% ηλικίας 13-14 ετών, το 9,7% ηλικίας 15-16 ετών και το 8,4% ηλικίας 17-18 ετών) (στατιστικά σημαντική διαφορά μόνο μεταξύ 13-14 ετών και 15-16 ετών). Το 8,7% των αγοριών και το 6,6% των κοριτσιών ανέφεραν χρήση ηρεμιστικών ή υπνωτικών χωρίς τη σύσταση γιατρού.

Συγκριτικά αποτελέσματα

Σε επίπεδο περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, τα ποσοστά των μαθητών του νομού

Κυκλάδων δε διαφέρουν σημαντικά από τα αντίστοιχα των μαθητών του νομού Δωδεκανήσου αναφορικά με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών.

Συγκριτικά με το εθνικό δείγμα, ο νομός Κυκλάδων βρίσκεται κοντά στο μέσο όρο στην

πλειονότητα των συμπεριφορών που σχετίζονται με χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, με

εξαίρεση τα υψηλότερα ποσοστά μαθητών που ήπιαν οινοπνευματώδη τουλάχιστον 10 φορές τον τελευταίο μήνα

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο νομός Κυκλάδων συγκαταλέγεται στους 7 νομούς με τα υψηλότερα ποσοστά της χώρας στη χρήση κάνναβης και συγκεκριμένα, κατατάσσεται στην 5η υψηλότερη θέση στη χρήση κάνναβης τουλάχιστον 1 φορά στη ζωή και τουλάχιστον 3 φορές στη ζωή, και στους μαθητές 15-19 ετών στην 3ηυψηλότερη θέση στην πρόσφατη χρήση κάνναβης τουλάχιστον 1 φορά τον τελευταίο χρόνο και στην 7ηθέση στην χρήση τουλάχιστον 1 φορά τον τελευταίο μήνα. Επίσης, στο νομό αυτό καταγράφεται το 6ο υψηλότερο ποσοστό της χώρας στη χρήση εισπνεόμενων ουσιών όπως και στη χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας (μαθητές ηλικίας 15-19 ετών).

Αντιθέτως, το 1ο χαμηλότερο ποσοστό της χώρας έχει ο νομός Κυκλάδων στη συχνή κατανάλωση οινοπνευματωδών (≥10 φορές τον τελευταίο μήνα) και το 6ο

χαμηλότερο στο βαρύ κάπνισμα.

.