Αναβίωση του παρελθόντος της Σύρου

Το παρελθόν της Σύρου, την περίοδο λειτουργίας του μεγαλύτερου ορφανοτροφείου της Μεσογείου “Near East Relief” στο σημερινό Στρατόπεδο “Λοχαγού Ζαφείρη Απόστολου” αναβιώνει στην επιτυχημένη έκθεση του Τάγματος Εθνοφυλακής Ερμούπολης, που παρουσιάζεται αυτή την εβδομάδα στην αίθουσα “Σταμάτιος Πρώιος” (πρώην Λέσχη Αξιωματικών).

Η έκθεση ιστορικής μνήμης με κειμήλια του παλαιού Ορφανοτροφείου και του Στρατοπέδου εγκαινιάστηκε πριν από έναν χρόνο με την ευκαιρία της συμπλήρωσης ογδόντα χρόνων συνεχούς παρουσίας Μονάδων και Υπηρεσιών του Ελληνικού Στρατού στη Σύρο.

Την έκθεση επιμελήθηκε ο αρχαιολόγος Λευτέρης Ζώρζος, ο οποίος υπηρέτησε τη θητεία του στο στρατόπεδο, με την καθοριστική συμβολή και στήριξη του Διοικητή, Ταγματάρχη Πεζικού Δημήτρη Μπούνταλη.

Κειμήλια του ορφανοτροφείου “Near East Relief”

Οι επισκέπτες της αίθουσας “Σταμάτιος Πρώιος” έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν για λίγες ακόμα ημέρες σπάνιο φωτογραφικό υλικό, καθώς και προσωπικά αντικείμενα από το ορφανοτροφείο που βρέθηκαν μέσα στα ξύλινα πατώματα, όπως παιχνίδια, αυτοσχέδια πούλια από πιάτα του 19ου αιώνα, ένα παιδικό καπελάκι και πολλά τμήματα από ρούχα.

Όπως τονίζεται σε επιστολή του πρώτου διευθυντή του Ορφανοτροφείου George White, την οποία συναντάμε στην είσοδο της έκθεσης, “δεκαεπτά χιλιάδες παιδιά, περίπου, μισά Ελληνόπουλα και μισά Αρμένιοι μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα. Αυτό έγινε το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο του 1922. Το ζήτημα της στέγασης ήταν δύσκολο, γιατί κάθε γωνιά της Ελλάδος ήταν γεμάτη με εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες που είχαν συρρεύσει από κάθε λιμάνι της Τουρκίας. Η Ελλάδα με πληθυσμό πέντε εκατομμυρίων δέχτηκε πάνω ενάμιση εκατομμύριο προσφύγων”. Σημειώνεται μάλιστα, ότι τα τελικά κτίρια στέγασαν 1.500 κορίτσια και 1.000 αγόρια, πολλά από τα οποία βοήθησαν στην οικοδόμηση των κτιρίων.

Ευρήματα του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου

Στην έκθεση παρουσιάζονται επίσης ευρήματα και από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι στρατιωτικές σχολές που πέρασαν από το κτίρια από το 1934 και έπειτα, άφησαν πληθώρα εγγράφων, βιβλίων, γραμμάτων και πολλών αντικειμένων, τα οποία συνδέονται με την καθημερινότητα των στρατιωτών.

Ο επιμελητής της έκθεσης Λευτέρης Ζώρζος απευθύνει θερμές ευχαριστίες στον διοικητή του ΤΕΘ Ερμούπολης Δημήτρη Μπούνταλη για την καθοδήγηση και την αμέριστη συμπαράστασή του, καθώς και στα στελέχη του Τάγματος Δημήτρη Ματράκα, Γιώργο Μαστραντωνάκη και Φρόσω Δεσπούλη. Φωτογραφικό υλικό προσέφεραν ο Βασίλειος Δήμου, ο Ντόντος Κανέλλος (Ιστορικός Συλλέκτης Βέροιας) και ο Εμμανουήλ Πελέκης. Τον Γιάννη Κουκουζή για τη δημιουργία της ξύλινης βάσης και στην οργάνωση της έκθεσης. Πολύτιμη ήταν επίσης η συμβολή των υπευθύνων του Ιστορικού Αρχείου Νομού Κυκλάδων Αγγελικής Ψιλοπούλου και Τάνια Χιέταλα στη διεξαγωγή της έρευνας, καθώς και των Γιώργου Πάπιτση (Άνω Σύρος), Χατσίκ Χατζατουριάν (Μέλος Αρμενικής Επιτροπής Ελλάδος) και Χρίψιμε Χαρουπιουνγάν Αζάτ Ορ (Καθημερινή Αρμενική εφημερίδα) στη συλλογή σημαντικών στοιχείων για το ορφανοτροφείο της Near East.