Σαντορίνη: Η μεγάλη και τελευταία; ευκαιρία

Ήταν τον Ιούλιο του 2021 όταν στελέχη της ΕΛΛΕΤ (Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού) παρέδωσαν στα χέρια του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη την μελέτη για την αειφορία και την φέρουσα ικανότητα της Σαντορίνης.  Μελέτη που σωστά εκτιμήθηκε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό ότι θα πρέπει να γίνει και για άλλους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας. Άλλωστε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, στην συνέντευξη τύπου στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης χρησιμοποίησε το παράδειγμα νησιών των Κυκλάδων που δεν μπορούν να αντέξουν πέντε κρουαζιερόπλοια ταυτόχρονα όπως είπε χαρακτηριστικά.

     Αν εξαιρέσουμε μεμονωμένες φωνές όπως αυτή του πρώην Δημάρχου Θήρας κ. Ζώρζου που από το 2013 μιλούσε για τις επιπτώσεις του υπερτουρισμού και της στρεβλής ανάπτυξης στο νησί της Σαντορίνης, η αλήθεια είναι ότι λίγοι είχαν ασχοληθεί σοβαρά με το συγκεκριμένο φαινόμενο στην χώρα μας.  Για πρώτη φορά έγινε μια ολοκληρωμένη προσπάθεια όχι μόνο καταγραφής αλλά και συγκεκριμένων προτάσεων ( κάποιες είχαν ήδη ξεκινήσει να εφαρμόζονται από τον Δήμο Θήρας ) για την προστασία  όχι μόνο του Βrand Name που λέγεται Σαντορίνη, αλλά και για την οικιστική ανάπτυξη, την προστασία του φυσικού τοπίου, την διαχείριση των απορριμμάτων, τους υδάτινους πόρους , τις υποδομές και τις ανωδομές, τις μεταφορές , την προστασία της γεωργικής γης, την βιοποικιλότητα και τις μεταφορές.

     Αν εξαιρέσουμε το μικρό διάλειμμα του 2020 λόγω πανδημίας η εικόνα που παρουσίαζε το νησί της Σαντορίνης τα προηγούμενα χρόνια ήταν κάτι παραπάνω από ανησυχητική. Με το 11% της συνολικής επιφάνειας του νησιού χτισμένο (ποσοστό που συναντάται στην Αττική), με 2000 τόνους απορριμμάτων κάθε μήνα ( εκ των οποίων μόνο το 5% ανακυκλώνονται), με ετήσια κατανάλωση ύδρευσης 1.760.000 κβμ,  με περιορισμένους και προβληματικούς υδάτινους πόρους , με πάνω από 900.000 χιλιάδες επισκέπτες κρουαζιέρας τον χρόνο (παρά την προσπάθεια που έγινε με το Berth Allocation System για μη ταυτόχρονες αφίξεις) και περίπου 3,1 εκ. τουρίστες συνολικά στο νησί καθώς και εκατοντάδες πούλμαν, βανάκια και γουρούνες να συνωστίζονται στους στενούς δρόμους του νησιού το πρόβλημα φαίνεται πως δεν είναι μόνο η έλλειψη επαρκών υποδομών αλλά και η ίδια η διαχείριση. Άλλωστε όσο και αν διορθωθούν οι υποδομές ή προστεθούν νέες, στο μέτρο και την κλίμακα ενός τόπου όπως η Σαντορίνη ,πράγμα απαραίτητο, η ίδια η έκταση του νησιού δίνει τα όρια των δυνατοτήτων της.

     Ακόμη και αν προσεγγίσουμε το θέμα με καθαρά χρηματοοικονομικά κριτήρια, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι σύντομα τα έσοδα των επιχειρήσεων θα αρχίσουν να παρουσιάζουν αντίστροφη πορεία. Ένας τόπος που δεν μπορεί να προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες αλλά ασφυξία στους επισκέπτες και κατοίκους του, είναι λογικό με τον καιρό να αρχίσει να χάνει την αίγλη του και την ποιότητα του μένοντας μόνο με την ποσότητα.

     Η σύσταση του DMMO (Destination Management and Monitoring Organization) , στα πρότυπα που λειτουργεί στο εξωτερικό και με το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο όπως ψηφίστηκε από το Υπουργείο Τουρισμού, αποτελεί το θεσμικό εκείνο όργανο που θα επιτρέψει στον τόπο να παραμείνει βιώσιμος και θα λέγαμε όμορφος.  Η υιοθέτηση και εφαρμογή των προτάσεων της ΕΛΛΕΤ, με αναμφισβήτητο κύρος των επιστημόνων που τις συνέγραψαν αποτελεί από ότι όλα δείχνουν μονόδρομο για τη Σαντορίνη.  Μένει να δούμε αν στο μέλλον το πανέμορφο νησί μας θα αποτελεί παράδειγμα μίμησης ή αποφυγής του μοντέλου ανάπτυξης που θα ακολουθήσει.