Τα ναυπηγεία της Σύρου με τον “φακό” των Συριανών Γραμμάτων

Η πλούσια και πολύτιμη ιστορία των ναυπηγείων της Σύρου αναπτύσσεται στον δέκατο τόμο της έκδοσης των Συριανών Γραμμάτων με την ευθύνη και τη “σφραγίδα” του Δημήτρη Βαρθαλίτη, ο οποίος και κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία, προκειμένου να τον απολαύσουν όσοι επιθυμούν να γνωρίσουν τη “γέννηση” και την εξέλιξη της ναυπηγικής δραστηριότητας στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων.

Η καλαίσθητη πολυσέλιδη έκδοση με αφιέρωμα στα ναυπηγεία της Σύρου αποτυπώνει γλαφυρά το γεγονός πως η Ερμούπολη αποτέλεσε ένα εκ των κυριότερων κέντρων ναυπηγικής στη Μεσόγειο Θάλασσα, ενώ μέχρι σήμερα και δεδομένης της λειτουργίας του Νεωρίου, συνεχίζει να έχει όφελος, καθώς η εν λόγω δραστηριότητα αποτελεί ένα βασικό οικονομικό πυλώνα για το νησί. “Διακόσια χρόνια Ερμούπολη και διακόσια χρόνια ναυπηγεία” σημειώνει ο εκδότης στο προλογικό σημείωμά του στο εξώφυλλο του δέκατου τόμου, τον οποίον θα διαδεχθεί επόμενος με παρομοίως ιστορικό και “ζωηρό” περιεχόμενο για τα ναυπηγεία της Σύρου.

Οι ενδιαφερόμενοι αναγνώστες έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν ένα ταξίδι μέσα στον χρόνο, να γνωρίσουν εποχές ακμής και παρακμής της πόλης και της ναυπηγικής δραστηριότητας, καθώς όμως και να αφεθούν στο “κατώφλι” των χρόνων της αναγέννησής της.

Σπουδαία ντοκουμέντα, αποφάσεις δημοτικών οργάνων και κυβερνήσεων, κινήσεις προσωπικοτήτων που συνδέθηκαν με τα ναυπηγεία (Γουλανδρής, αδελφοί Ρεθύμνη), καθώς επίσης εξαιρετικό φωτογραφικό υλικό, γκραβούρες και έργα τέχνης συνοδεύουν τα προσεγμένα και εξαιρετικά επιμελημένα κείμενα που περιλαμβάνονται στον δέκατο τόμο των Συριανών Γραμμάτων.

Το εξώφυλλο του βιβλίου “κοσμεί” μία φωτογραφία με την τελετή των εγκαινίων της κρατικής δεξαμενής (23 Μαρτίου 1955) που λήφθηκε από το φωτογραφικό αρχείο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ερμούπολης ενώ το οπισθόφυλλο φέρει την υπογραφή του Κωνσταντίνου Καταγά και αποτυπώνει τη Σύρα, τα ναυπηγεία και τους ταρσανάδες σε ένα μοναδικής αξίας σχέδιο. Η εκτύπωση και η βιβλιοδεσία του τόμου έγινε στην Τυποκυκλαδική Α.Ε. και η διάθεσή του πραγματοποιείται από τα Εκπαιδευτήρια Άγιος Παύλος.

“Διακόσια χρόνια Ερμούπολη, διακόσια χρόνια ναυπηγεία”

Στο σημείωμα του εξωφύλλου για τον νέο τόμο, το περιεχόμενο του οποίου εισάγει τον αναγνώστη στην ουσία του ενδιαφέροντος αφιερώματος, σημειώνονται τα εξής: “Στην πρώτη Ερμούπολη δημιουργήθηκε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα ναυπηγικής της ιστιοφόρου ναυτιλίας, ολόκληρης της Μεσογείου Θάλασσας. Με την είσοδο του ατμού στο προσκήνιο, το “Νεώριον” της Ελληνικής Ατμοπλοΐας, εξακολούθησε να διατηρεί ακμαία τη ναυπηγική δραστηριότητα στο νησί της Σύρου μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Με την εγκατάσταση της κρατικής δεξαμενής στα μέσα του 1950 και κυρίως με τις επενδύσεις των αδελφών Ρεθύμνη αρχικά και της οικογένειας Γουλανδρή αργότερα, η ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία παρέμεινε η κύρια οικονομική δράση του νησιού. Διακόσια χρόνια Ερμούπολη, διακόσια χρόνια ναυπηγεία. Μία αλληλένδετη πορεία μέσα στον χρόνο.”.

Τα περιεχόμενα του τόμου έχουν ως ακολούθως: 1. Τα ιστιοφόρα του 19ου αιώνα μέσα από το περίφημο βιβλίο “Περί εξαρτισμού των πλοίων...” που τυπώθηκε στη Σύρο – Αντώνης Τάντουλος. 2. Τα παραδοσιακά ιστιοφόρα σκάφη – Αντώνης Τάντουλος. 3. Η “Ελληνική Ατμοπλοΐα” και το εργοστάσιό της – Κωνσταντίνος Καπούτσος. 4. Οι John McDowall και Willam Barbour και το α/π “ΑΘΗΝΑ” - Κωνσταντίνος Καπούτσος. 5. Ο Πλοίαρχος – Ξυλέμπορος Παντελής Στεφανάκης και η Ερμούπολη της εποχής του – Θωμάς Δρίκος. 6. Το ιστορικό τυπογραφείο των Αδελφών Περρή και οι ναυτικές εκδόσεις του – Μιχαήλ Ρούσσος. 7. Ερμούπολη (Σύρος), Το ναυπηγικό κέντρο της Ιστιοφόρου Ναυτιλίας, 1830 – 1880. Οι συντελεστές παραγωγής – Απόστολος Δελής. 8. Σύρος και Enfield 8000. Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο κατασκευαζόταν στην Ελλάδα – Αχιλλέας Δημητρόπουλος. 9. Το ατμόπλοιο “Γαλαξείδιον” και η Σύρος – Ανδρέας Καντιάνης. 10. Νικόλαος Ξανθάκης. Ο πρώτος Έλληνας αρχιμηχανικός του Νεωρίου – Μιχαήλ Ρούσσος. 11. Το μηχανουργείο Μπαρμπέτα – Δημήτρης Βαρθαλίτης. 12. Η δεξαμενή. “Η Σύρος είναι το καταλληλότερο μέρος για την ίδρυση Δεξαμενής” - Δημήτρης Βαρθαλίτης. 13. Συνταρακτικόν γεγονός το κλείσιμο του Νεωρίου στις 3 Μαρτίου 1978 – Δημήτρης Βαρθαλίτης. 14. Να ξανανθίσει το χαμόγελο στα πικραμένα χείλη – Δημήτρης Βαρθαλίτης.

Πρέπει να σημειωθεί τέλος, πως ο εκδότης απευθύνει δημοσίως ευχαριστίες σε όσους βοήθησαν στην μεγάλη προσπάθεια συγκέντρωσης του απαραίτητου υλικού και των απαιτούμενων ντοκουμέντων και στοιχείων για την έκδοση αυτού του τόμου των Συριανών Γραμμάτων.