Εξαήμερη εργασία: Μπορεί ο εργαζόμενος να αρνηθεί να δουλέψει 6η μέρα;

Μετά το θόρυβο που προκλήθηκε για την εφαρμογή της 6ήμερης εργασίας, το Υπουργείο Εργασίας προχώρησε σε παραμετροποίηση του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ καθώς και σε ελέγχους και διασταυρώσεις προκειμένου:

• το σύστημα να μη δέχεται άλλες επιχειρήσεις εκτός από εκείνες συνεχούς λειτουργίας όπως είναι οι βιομηχανίες και
• ακόμα και εκείνες που κατάφεραν να εισχωρήσουν παρανόμως, να βγαίνουν εκτός και να τιμωρούνται με πρόστιμο.

Τις πρώτες ημέρες εφαρμογής του μέτρου αρκετές επιχειρήσεις (πχ σούπερ μάρκετ) όσο και εργαζόμενοι (λόγω της προσαύξησης της αμοιβής) επιχείρησαν να μπουν στο ΕΡΓΑΝΗ να δηλώσουν ότι επιθυμούν να εφαρμόσουν το εξαήμερο λόγω φόρτου εργασίας αλλά το σύστημα τους «πέταγε έξω» καθώς δεν ενέπιπταν στο πεδίο εφαρμογής του μέτρου.

Μάλιστα ορισμένες επιχειρήσεις (πχ. αλυσίδες φούρνων και ζαχαροπλαστείων) προσπάθησαν τεχνηέντως να «παραπλανήσουν» την ΕΡΓΑΝΗ  προσθέτοντας νέους ΚΑΔ ώστε να γίνει αποδεκτό το αίτημά τους.

Tο πρώτο Σάββατο εφαρμογής του μέτρου, περίπου 1.600 επιχειρήσεις 24ωρης λειτουργίας που εφαρμόζουν σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, υπέβαλαν δηλώσεις στο σύστημα Εργάνη για μια έξτρα ημέρα απασχόληση. Πλήρη εικόνα αναμένεται να έχει το υπουργείο στο τέλος Ιουλίου όπου θα φανούν μέσω των ελέγχων και των διασταυρώσεων ποιες επιχειρήσεις κατάφεραν χωρίς να δικαιούνται να ενταχθούν στο εξαήμερο.

Μια γκρίζα περιοχή

Όπως επισημαίνουν οι εργατολόγοι στη διάταξη υπάρχει μια γκρίζα περιοχή καθώς η 6ήμερη εργασία μπορεί να εφαρμοστεί και σε επιχειρήσεις που δεν είναι από τη φύση τους συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, επί 24 ώρες, όταν αντιμετωπίζουν «εξαιρετική και απρόβλεπτη αύξηση του φόρτου εργασίας».

Δηλαδή μπορεί ο εργοδότης να επικαλεστεί απρόβλεπτο φόρτο εργασίας και να επιβάλλει στους στους εργαζόμενους την 6η μέρα δουλειάς. 

Μπορεί όμως ο εργαζόμενος να αρνηθεί να δουλέψει την 6η ημέρα; Η απάντηση είναι όχι, δε μπορεί να αρνηθεί εκτός αν δηλώσει ασθένεια η άλλο σοβαρό πρόβλημα. 

«Κατ’ αρχάς, ο νόμος δεν φαίνεται να χορηγεί δικαίωμα άρνησης στους εργαζομένους – επισημαίνει ο γνωστός δικηγόρος εργατολόγος Γιάννης Καρούζος - σε περίπτωση που κληθούν από τον εργοδότη τους ο οποίος ασκεί το διευθυντικό του δικαίωμα. να εργαστούν και έκτη ημέρα, κατά παρέκκλιση του πενθήμερου συστήματος εργασίας. Οι νέες διατάξεις φαίνεται να καθιστούν την απασχόληση την έκτη ημέρα νόμιμη και άρα υποχρεωτική για τους εργαζόμενους, υπό την προϋπόθεση, ωστόσο, ότι η αξίωση του εργοδότη για απασχόληση την έκτη ημέρα συνδέεται πρώτον με τη συνδρομή εξαιρετικών συνθηκών  και δεύτερον με την καταχώριση αυτής στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ»  πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο. Πληρουμένων των δύο αυτών προϋποθέσεων, οι επιχειρήσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νέου νόμου μπορούν να ζητούν από τους εργαζομένους τους να εργαστούν και την έκτη ημέρα της εβδομάδας.

Η μόνη δυνατότητα των εργαζομένων να αρνηθούν απασχόληση την έκτη ημέρα μπορεί να αναζητηθεί στο άρθρο 659 ΑΚ, σύμφωνα με το οποίο «Αν παρουσιαστεί ανάγκη για εργασία πέρα από τη συμφωνημένη ή τη συνηθισμένη, ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνησή του θα ήταν αντίθετη με την καλή πίστη». Δηλαδή πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος μπορεί να αρνηθεί την εργασία κατά την 6η ημέρα, λόγω σωματικής αδυναμίας εξαιτίας ασθένειας καθώς η άρνησή του δεν είναι αντίθετη στην καλή πίστη δεν γίνεται δηλαδή λόγω ιδιοτροπίας ή φυγοπονίας.

Ομηρεία των εργαζομένων

Για ομηρεία των εργαζομένων κάνει λόγο ο γραμματέας τύπου της ΓΣΕΕ Δημήτρης Καραγεωργόπουλος τονίζοντας «Η 6η ημέρα εργασίας είναι αυτοτελές κατ’αρχάς ζήτημα, για το οποίο έγκαιρα είχαμε ενημερώσει το Υπουργείο Εργασίας για τις παραβατικές συμπεριφορές που βρίσκουν έδαφος επιβολής. Ο εργαζόμενος πολύ δύσκολα θα αρνηθεί, ενώ η δήλωση του εργοδότη για την κατ εξαίρεση απασχόληση επαναλαμβάνεται σχεδόν όλα τα σαββατοκύριακα του μήνα.

Λογιστές και δικηγόροι ήδη προτρέπουν επιχειρήσεις να τροποποιήσουν τα καταστατικά τους και να προβλέψουν δραστηριότητες και ΚΑΔ συμβατούς με τη δήλωση εξαήμερης απασχόλησης.

Από τη σωρεία καταγγελιών και ερωτημάτων που έχουμε στη διάθεσή μας από όλη την επικράτεια, προκύπτει ότι οι εργαζόμενοι είναι όμηροι από τη μια πλευρά στην εφαρμογή των ευελιξιών στους όρους εργασίας που έχουν επιβληθεί με αυξημένο κίνδυνο στην υγεία και την ασφάλειά τους, από την άλλη στην προσαρμογή των ψηφιακών εφαρμογών στη δήλωση των ευελιξιών αυτών, με την ανήκουστη αναβάθμισή τους σε κανόνες δικαίου, που καθορίζουν το περιεχόμενο και συμπαρασύρουν την εφαρμογή της νομοθεσίας. 

https://www.imerisia.gr/