Διευρυμένες οι ηλεκτρονικές δαπάνες που δικαιολογούν το αφορολόγητο

Οι δαπάνες που θα πραγματοποιούνται μέσω ηλεκτρονικής συναλλαγής και θα «χτίζουν» το αφορολόγητο, ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών, με διευρυμένη τη λίστα των εξόδων, στην οποία πλέον συμπεριλαμβάνονται και οι λογαριασμοί των ΔΕΚΟ.

Τα περισσότερα από τα πάγια έξοδα, τα οποία αφορούν σε λογαριασμούς, θα συνυπολογίζονται από το επόμενο φορολογικό έτος στις δαπάνες που αιτιολογούν το αφορολόγητο, αρκεί να πραγματοποιούνται μέσω internet ή χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών.

Όπως γνωστοποίησε το υπουργείο Οικονομικών, υπεγράφη από την Υφυπουργό Οικονομικών, Κατερίνα Παπανάτσιου, η υπουργική απόφαση που καθορίζει τις κατηγορίες δαπανών, οι οποίες υπολογίζονται στο ελάχιστο ποσό που πρέπει να πραγματοποιήσουν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής μισθωτοί, συνταξιούχοι και κατ’ επάγγελμα αγρότες για το φορολογικό έτος 2017.

Η απόφαση καθορίζει, επίσης, ποιες κατηγορίες από τους παραπάνω φορολογούμενους εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής για την πραγματοποίηση των δαπανών τους αλλά απαιτείται να προσκομίσουν αποδείξεις σύμφωνα με την προβλεπόμενη κλίμακα.

Στόχος του μέτρου είναι η φορολογική συμμόρφωση των επαγγελματιών και επιχειρήσεων, μέσω της ενθάρρυνσης των φορολογούμενων, να προτιμούν τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και όχι η φορολογική επιβάρυνση για όσους δεν συμπληρώσουν το ελάχιστο ποσό δαπανών. Για το λόγο αυτό έχει επιλεγεί ένας συνδυασμός εύλογου ποσού δαπανών και σχετικά περιορισμένων εξαιρούμενων κατηγοριών, ώστε να μην δυσκολεύονται οι φορολογούμενοι να συμπληρώσουν το όριό τους.

Η χρήση πλαστικού χρήματος στο σύνολο των συναλλαγών, θα αποτυπώνεται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του TAXIS, παρέχοντας τη δυνατότητα στον φορολογούμενο να παρακολουθεί τις πληρωμές του και εάν αυτές συμπληρώνουν το αφορολόγητο όριο του.

Η συγκεκριμένη εφαρμογή, η οποία θα είναι έτοιμη εντός του Μαρτίου, αφού πρώτα ολοκληρωθεί το Μητρώο Επαγγελματικών Λογαριασμών, στο οποίο θα καταγραφούν όλοι οι τραπεζικοί λογαριασμοί οι οποίοι θα έχουν δηλωθεί για τις ηλεκτρονικές επαγγελματικές συναλλαγές.

Μπορεί στο λιανικό εμπόριο να καταγράφεται αύξηση των επιχειρήσεων που τοποθετούν μηχανήματα POS για ηλεκτρονικές πληρωμές, όμως μεγάλο κενό παρατηρείται σε σχέση με αυτό στον τομέα των ελευθέρων επαγγελματιών, για τους οποίους το υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζεται στην υποχρέωση συγκεκριμένων κατηγοριών εξ αυτών να υιοθετήσουν την ηλεκτρονική συναλλαγή.

Οι δαπάνες

Θα αναγνωρίζονται πλέον από την εφορία ακόμα και δαπάνες που τόσα χρόνια εξαιρούνταν, όπως οι λογαριασμοί των ΔΕΚΟ, σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, οι δαπάνες εκπαίδευσης, όλες οι δαπάνες των super market, τα κοινόχρηστα και φυσικά όλα τα είδη λιανικού εμπορίου, αρκεί αυτές να γίνονται είτε μέσω καρτών ή web baking.

Στο ελάχιστο απαιτούμενο ποσοστό υπολογίζονται δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών που χαρακτηρίζονται καταναλωτικές, δηλαδή εφόσον περιλαμβάνονται στις ομάδες του δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛ.ΣΤΑΤ.:

Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, αλκοολούχα ποτά και καπνός, ένδυση και υπόδηση, στέγαση, διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, μεταφορές, επικοινωνίες, αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες, εκπαίδευση, ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια και άλλα αγαθά και υπηρεσίες.

Σχετικά δε με τις ιατρικές δαπάνες, οι οποίες εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα, δεν θα δηλώνονται με τις υπόλοιπες και γι’ αυτές ορίζεται έκπτωση φόρου 10% στα ετήσια ιατρικά έξοδα όταν αυτά υπερβαίνουν το 5% του φορολογητέου εισοδήματός του.

Από τις δαπάνες εξαιρούνται όσες δεν είναι καταναλωτικές και αφορούν σε ενοίκια, αγορά οχημάτων, αυτοκινήτων, μοτοσικλετών (εκτός των ποδηλάτων), τέλη κυκλοφορίας, πληρωμή φόρων, αγορά κατοικίας, δόσεις στεγαστικών δανείων και αγορά επενδυτικών προϊόντων όπως μετοχές ομόλογα κ.λ.π.

Εξαιρέσεις

Εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής, αλλά υποχρεούνται να προσκομίσουν αποδείξεις ίσης αξίας: οι φορολογούμενοι 70 ετών και άνω, άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση, οι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

Τα ίδια ισχύουν και για τις παρακάτω κατηγορίες: Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στο εξωτερικό, ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων, φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, οι φορολογούμενοι που δεν έχουν εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο ή/και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ, οι φορολογούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματός τους, οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία, οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).

Εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής και προσκόμισης αποδείξεων για την πραγματοποίηση δαπανών, οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών, οι στρατιωτικοί, εφόσον υπηρετούν στην αλλοδαπή, οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα και οι φυλακισμένοι.

Να διευκρινιστεί πως όλοι οι προαναφερόμενοι που εξαιρούνται από την υποχρέωση ηλεκτρονικών συναλλαγών, οφείλουν να συγκεντρώνουν αποδείξεις, με το παλαιό σύστημα, ώστε να μπορούν να τις προσκομίσουν σε περίπτωση ελέγχου.

Πρόστιμα και διαφοροποιήσεις

Το ύψος των προστίμων που προκύπτουν από την μη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών, εξαρτάται από το ύψος του εισοδήματος, βάσει του οποίου ορίζεται και το ποσοστό των πληρωμών.

Συγκεκριμένα, για εισόδημα έως 10.000 ευρώ οι ηλεκτρονικές πληρωμές πρέπει να καλύπτουν το 10% του φορολογητέου εισοδήματος, για εισόδημα από 10.000,01 έως 30.000 ευρώ, το ποσοστό των πληρωμών ανέρχεται σε 15% και για εισόδημα από 30.000,01 και άνω, ποσοστό 20%.

Τα πρόστιμα που αναλογούν σε μη κάλυψη των προαναφερόμενων ποσοστών στις ηλεκτρονικές πληρωμές, υπολογίζονται με συντελεστή 22% επί της αξίας των συναλλαγών που δεν έγιναν ηλεκτρονικά.

Σε ότι αφορά στους συζύγους διευκρινίζεται ότι το ποσό των δαπανών δηλώνεται ατομικά από κάθε σύζυγο ή από κάθε μέρος συμφώνου συμβίωσης. Σε περίπτωση που καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δυο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται κατά την εκκαθάριση να μεταφερθεί στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του ελάχιστου απαιτούμενου ποσού δαπανών.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε δύο κωδικούς στο φορολογικό έντυπο θα δηλώνονται οι δαπάνες ξεχωριστά του φορολογούμενου και της συζύγου.

Επισημαίνεται ότι η χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής δεν απαλλάσσει τις επιχειρήσεις από την υποχρέωση έκδοσης αποδείξεων.

Οι μεταφορικές δαπάνες στο «χτίσιμο» του αφορολόγητου

«Σημαντικό μέτρο, ενίσχυσης των νησιωτών», χαρακτηρίζει το υπουργείο Ναυτιλίας το μέτρο που περιλαμβάνεται στην υπουργική εγκύκλιο και αφορά στις δαπάνες των μεταφορικών εισιτηρίων, οι οποίες για πρώτη φορά προσμετρώνται στις δαπάνες για το αφορολόγητο.

Όπως συγκεκριμένα αναφέρει το υπουργείο «Από την συγκεκριμένη ρύθμιση ευνοούνται, ιδιαίτερα, οι νησιώτες αφού η δαπάνη για ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια ήταν ένα πάγιο και ανελαστικό έξοδο ώστε να ικανοποιηθούν οι βασικές τους ανάγκες και το οποίο επιβάρυνε κατά πολύ τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό. Μετά από συντονισμένες παρεμβάσεις του Υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και σε στενή συνεργασία με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, εντάχθηκαν για πρώτη φορά οι μεταφορικές δαπάνες στο «χτίσιμο» του αφορολόγητου. Έτσι για πρώτη φορά, οι κάτοικοι των νησιών, που εδώ και πολλά χρόνια αναγκάζονται να μετακινηθούν αρκετές φορές μέσα σε ένα έτος για ιατρικές εξετάσεις, λόγους εκπαίδευσης, ακόμη και για να εξυπηρετηθούν από δημόσιες υπηρεσίες, θα δουν την έμπρακτη αναγνώριση του Κράτους μέσω της σχετικής φοροελάφρυνσης που συνεπάγεται το συγκεκριμένο μέτρο.

Επιπλέον, το μέτρο επεκτείνεται και για τα νησιά εκείνα που έχουν πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, και δεν πρόκειται για τουριστικούς τόπους (έτσι όπως περιγράφονται στα ΠΔ 899/76 και 664/77, "Περί ανακηρύξεως περιοχών της Χώρας ως τουριστικών τόπων"). Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών και πάλι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα ακτοπλοϊκά και αεροπορικά τους εισιτήρια για να φτάσουν το αφορολόγητο, με τη διαφορά ότι δεν είναι απαραίτητη η χρήση ηλεκτρονικής πληρωμής. 

Τέλος, ποτέ ξανά, κυβέρνηση, δεν είχε αναγνωρίσει τις δυσμενείς συνθήκες της νησιωτικότητας και δεν είχε προβλέψει την έκπτωση των μεταφορικών δαπανών από το φορολογητέο εισόδημα, γεγονός που γίνεται σήμερα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ.

Τα νησιά μας, προσπαθούν για επιβίωση και δημιουργία μέσα σε διπλά αντίξοες συνθήκες: από τη μια η οικονομική κρίση και η κρίση στην παραγωγή και από την άλλη η νησιωτικότητα που συνεπάγεται δυσκολία πρόσβασης ακόμη και σε βασικά αγαθά.

Η συγκεκριμένη ρύθμιση του Υπουργείου Οικονομικών - που είναι μέρος ενός συνολικού και εν εξελίξει σχεδίου εφαρμογής αντισταθμιστικών μέτρων για τα νησιά- έρχεται να βοηθήσει έμπρακτα το εισόδημα των νησιωτών, όχι με μια γενική πρόβλεψη, αλλά με συγκεκριμένη στόχευση στα στρώματα εκείνα που πραγματικά πλήττονται από τις αντιξοότητες, δηλ. τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους μικρομεσαίους».