Θετικά τα οικονομικά μεγέθη της αγοράς

Μεικτές τάσεις προκύπτουν από την εξέλιξη βασικών δεικτών της ελληνικής οικονομίας για το μήνα Σεπτέμβριο.

Σύμφωνα με το μηνιαίο δελτίο του ΙΝΕΜΥ, οι κυριότερες οικονομικές εξελίξεις για το μήνα Σεπτέμβριο του 2017, τόσο στον κλάδο του εμπορίου όσο και στην ελληνική οικονομία εν γένει συνοψίζονται ως εξής:

Αύξηση του τζίρου στο λιανικό εμπόριο, τόσο σε μηνιαία όσο και σε ετήσια βάση.

Καταγραφή αρνητικού ισοζυγίου ροών μισθωτής απασχόλησης (Εργάνη) στον ιδιωτικό τομέα.

Αύξηση του ελλείμματος ισοζυγίου αγαθών, τόσο σε μηνιαία όσο και σε ετήσια βάση.

Μηνιαία αύξηση/ετήσια μείωση της αξίας των ακάλυπτων επιταγών και των απλήρωτων συναλλαγματικών.

Περαιτέρω αποκλιμάκωση του ποσοστού ανεργίας τόσο σε μηνιαία όσο και σε ετήσια βάση.

Μηνιαία υποχώρηση/ετήσια ενίσχυση του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή/επίπεδο τιμών.

Ειδικότερα, για δεύτερο συνεχόμενο μήνα καταγράφεται μηνιαία και ετήσια βελτίωση τόσο του κύκλου εργασιών όσο και του όγκου των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο. Εντούτοις, η συνεχιζόμενη από την αρχή του έτους αποκλιμάκωση του ποσοστού ανεργίας δε συνδυάστηκε, όπως αναμένονταν, με βελτίωση της μισθωτής απασχόλησης, καθώς εν μέσω καλοκαιριού (Αύγουστος 2017) οι αποχωρήσεις στον ιδιωτικό τομέα υπερίσχυσαν των νέων προσλήψεων.

Αντίθετα, θετική εξέλιξη συνιστά η για τέταρτο συναπτό μήνα αύξηση των καταθέσεων, η οποία αντανακλά την ενίσχυση της εμπιστοσύνης μετά και την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης αλλά και τις θετικές επιπτώσεις από την  αυξημένη τουριστική κίνηση.

Στον αντίποδα και παρά την αύξηση των εξαγωγών σε ετήσια βάση στη διάρκεια του πρώτου επταμήνου του έτους, η ανοδική τάση των εισαγωγών, εξαιτίας της σταδιακής χαλάρωσης των Capital Controls,  επιδείνωσε το ισοζύγιο αγαθών. Ως προς την τελευταία παράμετρο, ανασταλτικό ρόλο διαδραματίζει και η ανατίμηση του ευρώ, ιδίως έναντι του δολαρίου, καθιστώντας τα ελληνικά εξαγώγιμα προϊόντα σε αγορές εκτός Ευρωζώνης ακριβότερα και ως εκ τούτου λιγότερο ανταγωνιστικά.

Λιανικό Εμπόριο

Σε ανοδική τροχιά για δεύτερο συνεχόμενο μήνα κινείται ο εποχικά διορθωμένος ΔΚΕ στο Λιανικό Εμπόριο, χωρίς τα καύσιμα, τον Ιούλιο του 2017. Τόσο σε μηνιαία (Ιούλιος/Ιούνιος 2017) όσο και σε ετήσια (Ιούλιος 2017/2016) βάση η θετική μεταβολή προσεγγίζει το 1,0%, αντανακλώντας τη βελτίωση της ιδιωτικής καταναλωτικής δαπάνης, η οποία καταγράφεται από τις αρχές του καλοκαιριού.

Η σύγκριση του επταμήνου 2017/2016 καταδεικνύει μία μεσοσταθμική αύξηση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων της τάξεως περίπου του 2%, επαληθεύοντας τα σημάδια ανάκαμψης που είχαν αρχίσει να διαφαίνονται ήδη από το Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους. 

Η ετήσια βελτίωση τόσο των αφίξεων όσο και των εισπράξεων στον κλάδο του Τουρισμού (Ιούλιος 2017/2016) σε συνδυασμό με τον πρώτο μήνα εφαρμογής των γενικών θερινών εκπτώσεων, συνιστούν τους κυριότερους παράγοντες τόνωσης των πωλήσεων. Με ακόμη  μεγαλύτερη ένταση αυξήθηκε ο εποχικά διορθωμένος Δείκτης Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο, χωρίς τα καύσιμα, (+1,2% σε μηνιαία και +1,9% σε ετήσια βάση), εξέλιξη με σημαντικά οφέλη για το καταναλωτικό κοινό.

Η υποκατηγορία των «Πωλήσεων εκτός Καταστημάτων» καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση τζίρου τόσο σε μηνιαία όσο και σε ετήσια βάση (Ιούλιος/Ιούνιος 2017: +6,3% & Ιούλιος 2017/2016: +12,2%), απόρροια της συνεχώς διευρυνόμενης αποδοχής εκ μέρους του καταναλωτικού κοινού των πωλήσεων μέσω διαδικτύου.

Εξέλιξη εισαγωγών-εξαγωγών

Ανοδικά κατά 5,5% (79 εκ. €) κινήθηκε σε μηνιαία βάση το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών τον Ιούλιο του 2017, απόρροια της μεγαλύτερης ποσοστιαίας αύξησης των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών (3,1% έναντι 1,6%).

Ακόμη όμως και σε όρους ετήσιας σύγκρισης προκύπτει διόγκωση του ελλειμματικού εμπορικού ισοζυγίου της τάξεως του 18,1% (231,7 εκ. €),  υπογραμμίζοντας την αδυναμία του εξωτερικού τομέα της οικονομίας να καταστεί σημείο αναφοράς της ελληνικής οικονομίας και να συμβάλλει αποφασιστικά στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της.

Από τη σύγκριση του επταμήνου του 2017 /2016, προκύπτει Διεύρυνση του ελλείμματος κατά 11,9% (1,13 δις €), εξαιτίας της υπερίσχυσης, σε απόλυτα ποσά, των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών. Η παρατηρούμενη ανάκαμψη της εισαγωγικής δραστηριότητας, μετά τη σταδιακή χαλάρωση των Capital Controls, προέρχεται κυρίως από την ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης, συνιστώντας αδιαμφισβήτητα σημάδι ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Το επόμενο όμως βήμα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων, συνοψίζεται  στην υποκατάσταση μέρους των εισαγωγών από την εγχώρια  παραγωγή. Όσον αφορά στον εξαγωγικό τομέα της οικονομίας, προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί σε προϊόντα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, με τις τρέχουσες όμως διεθνείς οικονομικές εξελίξεις (π.χ. ανατίμηση ευρώ) να επιδρούν ανασταλτικά.

Υποχώρηση της ανεργίας

Υποχώρηση για έκτο συναπτό μήνα σημείωσε το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας τον Ιούνιο του 2017, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στο 21,2%, από 21,5% το Μάιο του τρέχοντος έτους και 23,5% τον Ιούνιο του 2016. Η σημαντική ετήσια μείωση του δείκτη, η οποία αποδίδεται εν πολλοίς στην υψηλή τουριστική κίνηση, αποτυπώνεται τόσο στην αύξηση των απασχολουμένων (Ιούνιος 2017/2016:+87.100 άτομα) όσο και στη συρρίκνωση των ανέργων (Ιούνιος 2017/2016: -116.000 άτομα).

Ωστόσο, η διαρκώς μειούμενη πορεία του ποσοστού ανεργίας που παρατηρείται από την αρχή του έτους, δε συνεπάγεται την επίλυση  διαρθρωτικών προβλημάτων που χαρακτηρίζουν την αγορά εργασίας.

Ειδικότερα, τα προσφάτως δημοσιευθέντα στοιχεία για το Β Τρίμηνο  του 2017, καταδεικνύουν μεν την αξιοπρόσεκτη αποκλιμάκωση της ανεργίας, με ταυτόχρονη όμως διεύρυνση της μερικής και εκ περιτροπής εργασίας (ελαστικές μορφές απασχόλησης). Περαιτέρω, προβληματισμό προκαλεί η συνεχής διόγκωση της μακροχρόνιας  ανεργίας, όσων δηλαδή αναζητούν εργασία για διάστημα τουλάχιστον ενός έτους, καθώς αποτελούν το 74%  επί του συνόλου των ανέργων.

Μισθωτή απασχόληση

Η θετική εικόνα του ισοζυγίου νέων προσλήψεων – αποχωρήσεων των ροών μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα κατά τη διάρκεια των τελευταίων έξι μηνών, διεκόπη τον Αύγουστο του 2017.

Ειδικότερα, η επικράτηση των αποχωρήσεων έναντι των νέων προσλήψεων κατά 14.402 θέσεις τον τελευταίο μήνα του  καλοκαιριού, προήλθε κατά κύριο λόγο από το χώρο της εστίασης & των καταλυμάτων, κλάδοι η  συμμετοχή των οποίων στη διαμόρφωση του θετικού ισοζυγίου των προηγούμενων μηνών υπήρξε καθοριστικής σημασίας.

Ταυτόχρονα, η αδιαμφισβήτητη συνεισφορά του εμπορίου στην τόνωση της απασχόλησης και δη της μισθωτής, επιβεβαιώνεται για μία ακόμη φορά, καθώς ο υποκλάδος του χονδρικού  εμπορίου  συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων με τα 5 υψηλότερα θετικά ισοζύγια προσλήψεων – αποχωρήσεων του Αυγούστου 2017.

Η απρόσμενη αρνητική εξέλιξη του ισοζυγίου νέων προσλήψεων– αποχωρήσεων λαμβάνει χώρα σε μία περίοδο όπου, με βάση και την εξέλιξη βασικών μακροοικονομικών μεγεθών, διαφαίνονται τάσεις ανάκαμψης της οικονομίας. Παράλληλα, η επικράτηση των ευέλικτων μορφών εργασίας έναντι των αντίστοιχων πλήρους, τόσο στον προς εξέταση μήνα (54,5% έναντι 45,5%: Αύγουστος 2017) όσο και στο οκτάμηνο (52,4% έναντι 47,6%), πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στο σχεδιασμό και υλοποίηση προγραμμάτων ενίσχυσης της απασχόλησης.

Η επίσπευση νομοθετικών πρωτοβουλιών τόνωσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων (περαιτέρω απελευθέρωση/οριστική κατάργηση των Capital Controls, παροχή κινήτρων ενίσχυσης της μισθωτής  απασχόλησης μέσω επιδότησης των ασφαλιστικών εισφορών κ.α.) θα συνδράμει καθοριστικά στον περιορισμό τόσο της μερικής και εκ περιτροπής εργασίας όσο και των αδήλωτων μορφών αυτής.