Τουριστική διαχείριση της Σαντορίνης

Η τουριστική διαχείριση της Σαντορίνης σε πιλοτικό διερευνητικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και του Υπουργείου Τουρισμού, σε συνεργασία με το Επιμελητήριο Κυκλάδων.

Διευρυμένη συνάντηση εργασίας πραγματοποιήθηκε στις 13 Ιουνίου 2019 στη Σαντορίνη, με αντικείμενο τη διερεύνηση των καλών πρακτικών που μπορούν να οδηγήσουν σε μία ορθολογική αντιμετώπιση της έντονης τουριστικής δραστηριότητας του νησιού.

Το Επιμελητήριο Κυκλάδων διοργάνωσε τη συνάντηση, στο πλαίσιο της συνεργασίας του με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και το Υπουργείο Τουρισμού, προκειμένου να υλοποιηθεί το πρώτο Πιλοτικό Πρόγραμμα Διαχείρισης Προορισμού, το οποίο αφορά στη Σαντορίνη.

Σε επικοινωνία με τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, Γιάννη Ρούσσο, δόθηκε από πλευράς του το πλαίσιο του προγράμματος και ενημέρωσε για την έκβαση της εκδήλωσης στη Σαντορίνη.

Μεταφέρετε μας το κλίμα της συνάντησης εργασίας, που διοργανώσατε και πραγματοποιήθηκε στη Σαντορίνη, που ως νησί αποτελεί και την αιχμή του δόρατος στη διαχείριση του τουρισμού, αλλά και την παρουσία όλων των εμπλεκόμενων φορέων που μετείχαν.

Γ. Ρ.: «Αν και ακόμα δεν έχουμε εκδώσει επίσημη ανακοίνωση, η οποία θα γίνει άμεσα, να σας ενημερώσω ότι η όλη διαδικασία διέπεται από μία επαγγελματική σοβαρότητα, η οποία άλλωστε επιβάλλεται και από την συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. Είμαστε σε ένα στάδιο όπου ξεκινά να γίνει μία δουλειά και να βγει ένα ποιοτικό πρόγραμμα. Η Σαντορίνη να μην ξεχνάμε ότι είναι το νησί στο οποίο το Επιμελητήριο έχει τον μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων, οπότε συμμετέχουμε ενεργά στη διαδικασία επίλυσης του σοβαρού προβλήματος, που αντιμετωπίζει το τελευταία χρόνια, σχετικά με τη διαχείριση των εισερχομένων επισκεπτών, με αποτέλεσμα να δέχεται η φέρουσα ικανότητα της μεγάλη πίεση από την αύξηση επισκεψιμότητας. Εάν σε αυτό δεν υπάρξει σωστή διαχείριση θα αποβεί στο τέλος εις βάρος του νησιού, διότι εάν κάποιος φύγει δυσαρεστημένος αυτό θα λειτουργήσει δυσφημιστικά, αλλά ακόμα και οι ίδιοι οι κάτοικοι και οι επαγγελματίες δέχονται τα αποτελέσματα των ανεπαρκών υποδομών, οι οποίες ασφυκτιούν στο να ανταποκριθούν στη δεδομένη αύξηση του τουρισμού».

Η αύξηση αυτή του τουρισμού που καταγράφεται στη Σαντορίνη θεωρείται ότι είναι απλά σημείο των καιρών και προέκυψε ανεξέλεγκτα ή είναι ένα αναμενόμενο πολυπαραγοντικό αποτέλεσμα;

Γ. Ρ.: «Η Σαντορίνη είναι ένα μοναδικό παγκόσμιο φαινόμενο, που προσελκύει τουρίστες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης και προσελκύει και όλες τις μορφές τουρισμού. Έχει έναν απίστευτο αριθμό κρουαζιέρας, που να μπορεί να τον αντέξει το νησί, που είτε είναι με τα προγραμματισμένα κρουαζιερόπλοια είτε με τις ημερήσιες εκδρομές από την Κρήτη, που αποτελούν μεγάλο αριθμό επισκεπτών, γεγονός που ανάγκασε και τις ακτοπλοϊκές εταιρείες να δρομολογήσουν μεγάλα πλοία και με μεγάλη συχνότητα δρομολογίων. Δεν έχει ακόμα τις απαιτούμενες υποδομές ως προς το αεροδρόμιο και το λιμάνι για τη διαχείριση αυτή των επισκέψεων. Αυτός ο μεγάλος αριθμός εισροής επισκεπτών δεν είναι εύκολο να ελεγθεί, εάν αυτό δε γίνει με έναν επιστημονικό τρόπο. Προφανώς, στην Ελλάδα πάσχουμε από οργάνωση τέτοια που να επιτρέψει μία ιδανική λειτουργία των πραγμάτων. Αλλά για να μην μεμψιμοιρούμε να πούμε ότι αυτή η κοινοπραξία των εταιρειών, που θα κάνουν αυτή τη μελέτη, η Κοινοπραξία Συμβούλων από το Ηνωμένο Βασίλειο (TEAMTourismConsultingκαι YellowRailroad) και την Ελλάδα (Toposophy), έχουν πάει σε πάνω από 300 προορισμούς, που είχαν παρόμοια προβλήματα».

Για την πρώτη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε, ποιού ήταν η πρωτοβουλία, ποιοι συμμετείχαν σε αυτή;

Γ. Ρ.: «Η  Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, πήρε ένα πρόγραμμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να φτιάξει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για τη χώρα, σχετικά με τη διαχείριση του εισερχόμενου τουρισμού και τη βελτίωση απόδοσης των προορισμών. Για αυτό το πρόγραμμα επιλέχθηκαν τα νησιά Ρόδος και Σαντορίνη. Σε αυτό το πρόγραμμα εμπλέκεται και το Υπουργείο Τουρισμού και από κοινού αυτοί οι φορείς θα συνεργαστούν με την κοινοπραξία των εταιρειών, οι οποίες υπό αυστηρότατες προϋποθέσεις επιλέχθηκαν και έχουν μία εμπειρία στη διαχείριση προορισμών. Η μεθοδολογία τους ξεκινάει από όλους θεσμικούς φορείς, προκειμένου να γίνει μία καταγραφή των θεμάτων, επεκτείνεται στη συνέχεια σε επιχειρηματίες που σχετίζονται με τον τουρισμό και καταλήγει στον απλό πολίτη. Εμείς σαν Επιμελητήριο αναλάβαμε να συντονίσουμε το σύνολο των τοπικών φορέων, οι οποίοι εκπροσωπούν όλες τις τάσεις, δηλαδή την παλαιά αλλά και τη νέα δημοτική αρχή, τους φορείς του τουρισμού, τους εκπροσώπους του τομέα της κρουαζιέρας και του ημερήσιου τουρισμού. Όλες αυτές οι τάσεις που συναντώνται σε ένα νησί και οι εκπρόσωποι τους είναι συνυπεύθυνοι να συνδιαλαγούν με τους επισκέπτες. Στη συνέχεια οι ίδιες οι εταιρείες θα έρθουν σε επαφή με όλο τα σημεία τα οποία έχουν πρόβλημα, όπως την Οία όπου το ηλιοβασίλεμα προσελκύει μεγάλο αριθμό τουριστών. Στην πορεία της μεθοδολογίας που θα ακολουθηθεί θα παίξουν ρόλο και περισσότεροι ιδιώτες».

Άρα αυτό πρόγραμμα θα καταλήξει να δώσει την καλή πρακτική αντιμετώπισης στο πρόβλημα που δημιουργείται στη Σαντορίνη από την υπερβολική επισκεψιμότητα που δέχεται;

Γ. Ρ.: «Ακριβώς. Θα φέρει προτάσεις, η υλοποίηση των οποίων έγκειται και στους φορείς και στους ιδιώτες, γιατί σε αυτό το θέμα πρέπει να συμβάλλουν όλοι, για να υπάρξει και κάποιο αποτέλεσμα. Καλά τα προγράμματα, καλές και οι μελέτες, όμως όλα αυτά θα πάνε χαμένα, αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα».

Από τις συναντήσεις που είχατε με τους τοπικούς επιχειρηματίες του τουρισμού, αλλά και από τους εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης, τέθηκαν τα σημεία στα οποία εστιάζονται τα μεγαλύτερα προβλήματα;

Γ. Ρ.: «Ήδη είχε γίνει μία προεργασία, οπότε παρουσιάστηκαν στους παρευρισκομένους κάποια στοιχεία και κάποια δεδομένα. Οπότε φάνηκε ότι είχε γίνει προετοιμασία σχετικά με τη Σαντορίνη, οπότε δεν ήταν μία γενική συζήτηση. Είδα ότι το σύνολο των φορέων άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι κάτι πρέπει να γίνει για να δοθεί λύση. Αυτό είναι θετικό. Σαν εκπρόσωπος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων θέλω να εκφράσω θερμές ευχαριστίες τόσο στην παλιά όσο και τη νέα δημοτική αρχή της Σαντορίνης, τον χωρικό περιφερειάρχη Κυκλάδων, αλλά και όλοι οι φορείς δείξανε μία απίστευτη θέληση και καθολική συμμετοχή, η οποία ανήλθε στο 100% όσων προσκλήθηκαν. Όλοι έδειξαν ότι πιστεύουν και ότι πρέπει να συνδράμουν σε αυτό που γίνεται. Αυτό δίνει ικανοποίηση και ελπίζω ότι οι κόποι όλων να έχουν κάποιο αποτέλεσμα. Όταν βλέπεις ότι από την αρχή είναι σωστά τα βήματα, η μεθοδολογία και υπάρχει ανταπόκριση, τότε ελπίζεις ότι στο τέλος θα βγει κάτι, αλλά αυτό θα το ξέρουμε όταν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα. Το αποτέλεσμα του θα παρουσιαστεί σε εκδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Ηράκλειο, γεγονός που δείχνει ότι παίρνει πολύ μεγαλύτερη έκταση από τα όρια του νομού μας και προφανώς για να παρουσιαστεί μία τέτοια δουλειά ως πιλοτική θα υπάρχει και πολυπλοκότητα και βάθος και σοβαρότητα. Όλα θα τα δούμε στο τέλος Οκτωβρίου, οπότε και θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα».