Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο για το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027

Ο πολιτικός σχεδιασμός για το νέο ΕΣΠΑ, αποτέλεσε και το αντικείμενο των θέσεων και των εξαγγελιών τόσο του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, όσο και Υπουργών και εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης, στο Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο, με στόχευση στη βοήθεια της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης υπέρ της πολυσυζητημένης αναπτυξιακής πορείας της χώρας.

Η συζήτηση και οι ανακοινώσεις για την πολιτική της κυβέρνησης, βάσει του σχεδιασμού του νέου ΕΣΠΑ, επικεντρώθηκαν στην περιφερειακή ανάπτυξη, όχι μόνο μέσω της κατανομής των χρηματοδοτήσεων, αλλά και με ενίσχυση της περιφερειακής αυτοδιοίκησης.

Από πλευράς πρωθυπουργού υπήρξε η παραδοχή ότι οι διαρθρωτικές υστερήσεις της ελληνικής οικονομίας δε διορθώθηκαν μέσα σε ένα εξάμηνο. «Παραμένουν εδώ και εξακολουθούν να εμποδίζουν την αναπτυξιακή πρωτοβουλία», όπως είπε συμπληρώνοντας ότι «Δυστυχώς και για το 2019 στην παγκόσμια έκθεση ανταγωνιστικότητας υποχωρήσαμε κατά δύο θέσεις. Στην έκθεση Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας βρεθήκαμε στην 79η θέση χάνοντας 8 θέσεις από το 2018».

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό «Ο δείκτης σύγκλισης της Ελλάδος με την υπόλοιπη Ευρώπη βρέθηκε μόλις στο 67%. 4 ελληνικές Περιφέρειες κατατάσσονται σήμερα στις 20 φτωχότερες Περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και η προσαρμογή των ελληνικών Περιφερειών στις συνθήκες που διαμορφώνονται δεν είναι απλά μία ανάγκη, είναι μία επιταγή. Μία επιταγή, η οποία όμως έχει τρεις βασικές προϋποθέσεις: Ολοκληρωμένο σχέδιο από πλευράς κυβέρνησης, αποτελεσματική περιφερειακή διακυβέρνηση και αυξημένοι χρηματοδοτικοί πόροι».

Για τον κυβερνητικό αναπτυξιακό σχεδιασμό, ανέφερε ότι έχει ανατεθεί «σε μία Επιτροπή επιφανών επιστημόνων, με Πρόεδρο τον Νομπελίστα κ. Χριστόφορο Πισαρίδη, να εκπονήσει το εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο της χώρας και να κατευθύνει τις επενδυτικές προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης. Οι προτάσεις αυτής της Επιτροπής θα αποτελέσουν και τη βάση του σχεδιασμού της νέας προγραμματικής περιόδου, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα του δημόσιου διαλόγου… και φυσικά θα λάβουμε υπόψη, πολύ σοβαρά και τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

Χρηματοδοτικές προτεραιότητες

Οι προτεραιότητες που έθεσε ο πρωθυπουργός, οι οποίες αφορούν στις υστερήσεις, ώστε να μετατραπούν σε πυλώνες οικονομικής ανάταξης, είναι:

«Πρώτον, επενδύσεις στην καινοτομία ειδικά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Είμαστε πολύ πίσω και στο ποσοστό του Α.Ε.Π. που προορίζεται για έρευνα και ανάπτυξη, ενώ υστερούμε και στην προώθηση συστάδων ανάπτυξης σε αυτό που λέγεται στη γλώσσα των οικονομολόγων, Growth Clusters και στη διασύνδεση των πόρων με το ανθρώπινο κεφάλαιο. Επενδύουμε σημαντικές προσδοκίες στο νέο ρόλο και στη νέα σύνθεση του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας, Καινοτομίας το οποίο -για πρώτη φορά συγκροτήθηκε- όχι αποκλειστικά από θεωρητικούς ακαδημαϊκούς. Η νέα προγραμματική περίοδος θα σηματοδοτήσει τη ριζική στροφή από τις δωρεάν ενισχύσεις σε ανακυκλούμενα μέσα χρηματοδότησης των επενδύσεων.

Η Αναπτυξιακή Τράπεζα θα αποτελέσει το κεντρικό, το μοναδικό -θα έλεγα- εργαλείο αναπτυξιακής στρατηγικής. Χρειαζόμαστε έναν ενιαίο φορέα σχεδιασμού και συντονισμού προγραμμάτων επιχειρηματικότητας κατά τη νέα προγραμματική περίοδο. Πιστεύω ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα η τράπεζα θα είναι σε θέση να οργανώσει την προσφορά σε ελληνικές επιχειρήσεις μίας ευρείας γκάμας προϊόντων για όλες τις φάσεις της λειτουργίας και της ανάπτυξης.

Δεύτερη προτεραιότητα, είναι οι δράσεις που αφορούν την πράσινη ανάπτυξη, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την εξοικονόμηση και μείωση του κόστους ενέργειας σε όλα τα επίπεδα, την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών, τη διαχείριση υδάτων και συνολικά τις πολιτικές που αφορούν στην κυκλική οικονομία. Διαθέτουμε ήδη ένα σημαντικό κείμενο το οποίο κατευθύνει τις πολιτικές μας. Δεν είναι άλλο από το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα. Είναι ένα κοστολογημένο πρόγραμμα, είναι φιλόδοξο, αλλά ταυτόχρονα είναι και ρεαλιστικό. Τρίτη προτεραιότητα. Η χώρα μας παρουσιάζει σήμερα πολύ χαμηλές επιδόσεις όσον αφορά την εκπαίδευση των εργαζομένων με τα προγράμματα κατάρτισης. Χρειάζεται μια συλλογική προσπάθεια, προκειμένου ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός επιχειρήσεων να αποκτήσουν μία συνεκτική στρατηγική εκπαίδευσης και επανεκπαίδευσης εργαζομένων και υιοθέτησης σύγχρονων μεθόδων διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού. Και θα χρειαστεί ένα γενναίο νοικοκύρεμα στην οργάνωση της αγοράς παροχών υπηρεσιών εκπαίδευσης εργαζομένων και του συστήματος χρηματοδότησης μέσω του ΕΛΕΚ, πρώην ΛΑΕΚ. Σύνδεση της αγοράς εργασίας με την εκπαίδευση, ο τρόπος με τον οποίο τα Πανεπιστήμιά μας θα μπορούν να προσφέρουν προπτυχιακά, αλλά κυρίως μεταπτυχιακά προγράμματα, ανταποκρινόμενα στις ανάγκες εργασίας, αλλά και το πώς θα αντιμετωπίσουμε το μεγάλο πρόβλημα των νέων οι οποίοι δεν βρίσκονται ούτε σε εργασία ούτε σε εκπαίδευση. Και θα τους δώσουμε μέσα από ταχύρρυθμα προγράμματα κατάρτισης και πιστοποίησης μια καινούργια ευκαιρία στην απασχόληση. Και μείωση της φορολογίας της εργασίας, που θα υλοποιηθεί εντός του 2020 με τη μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης, αλλά και η μείωση της ασφαλιστικής επιβάρυνσης για τις επιχειρήσεις.

Τέταρτη προτεραιότητα αποτελεί η αντιμετώπιση της ανισότητας στην ανάπτυξη σε απομακρυσμένες ορεινές, αλλά και νησιωτικές περιοχές. Κάτι το οποίο θα συνδυαστεί με γενικότερες πολιτικές απασχόλησης με στόχο την αποτροπή της εργασιακής φτώχειας και της εργασιακής αβεβαιότητας».

Πέντε προτάσεις από την ΕΝΠΕ

Αναφερόμενος ο Κ. Μητσοτάκης στην ενίσχυση της χρηματοδότησης των Περιφερειών, ανέφερε ότι «όλη η αναπτυξιακή προοπτική στηρίζεται στις σημαντικές αναπτυξιακές προοπτικές των ελληνικών Περιφερειών. Και τα περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα θα είναι πρωτίστως προγράμματα αποκατάστασης της επενδυτικής ελκυστικότητας των Περιφερειών. Έχουμε πει ότι θέλουμε να δώσουμε περισσότερους πόρους και περισσότερες αρμοδιότητες στις Περιφέρειες. Είναι πιο κοντά στον πολίτη, έχουν αποδείξει ότι έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίζουν σημαντικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες. Τα περιφερειακά επιχειρηματικά προγράμματα, θα προικοδοτηθούν περισσότερο, έτσι ώστε κατ’ ελάχιστον το 1/3 των νέων πιστώσεων του ΕΣΠΑ να κατευθυνθεί στις Περιφέρειες όπου θα πρέπει να αποκεντρωθούν και περισσότερες αρμοδιότητες από την κεντρική διοίκηση».

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, Απόστολος Τζιτζικώστας, κατέθεσε πέντε προτάσεις, στο πλαίσιο του σχεδιασμού του νέου ΕΣΠΑ 2021 – 2027.

Καταθέτοντας τις προτάσεις του, ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε ότι «οι πολιτικές και οι παρεμβάσεις της τρέχουσας περιόδου, που αντικειμενικά έχουν αξιολογηθεί ως αποτελεσματικές και αποδοτικές πρέπει να συνεχιστούν στις Περιφέρειες, αυτό όμως που προβάλλει πλέον ως επιτακτική ανάγκη, είναι να υπάρξουν και επιλογές μετασχηματιστικού χαρακτήρα».

Οι πέντε αυτές επιλογές, όπως τις περιέγραψε ο κ. Τζιτζικώστας είναι:

1.Να διατηρηθεί η δομή και ο πολυταμειακός χαρακτήρας των Περιφερειακών Προγραμμάτων, αλλά και να ενισχυθούν χρηματοδοτικά, με περισσότερους πόρους και δράσεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.

2.Ο περιφερειακός σχεδιασμός να συνοδευτεί από την εξειδίκευση των εθνικών πολιτικών σε κάθε Περιφέρεια, συνδέοντας τους πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, με τους πόρους του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνει μια γενναία δημοσιονομική ενίσχυση των πόρων της αυτοδιοίκησης που θα συμβαδίσει επιτέλους και με τη νομοθετημένη αποκέντρωση αρμοδιοτήτων.

3.Να απλοποιηθούν όλες οι διαδικασίες για την υλοποίηση των Προγραμμάτων, με εφαρμογή πάντα οποιασδήποτε μορφής δειγματοληπτικού ελέγχου και αξιολόγησης.

4.Να αποδοθεί αυξημένη προγραμματική αυτονομία στις Περιφέρειες και να ενισχυθεί η προγραμματική και διαχειριστική ικανότητα τόσο στις Περιφέρειες όσο και στους Δήμους, αντιμετωπίζοντας με ρεαλιστικό και ειλικρινή τρόπο, την αποδεδειγμένη έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, έτσι ώστε τα έργα να υλοποιούνται και πιο γρήγορα και σωστά.

5.Στο σχεδιασμό του νέου ΕΣΠΑ να συμπεριληφθούν δράσεις και χρηματοδοτικά εργαλεία για σύγχρονες πολιτικές:

-Για την ενίσχυση της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης σε περιφερειακό αλλά και εθνικό επίπεδο.

-Για την προσαρμογή της χώρας μας στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση.

-Για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας σε δημόσιους φορείς και επιχειρήσεις.