Ο τουρισμός μετά τον κορωνοϊό

Μεγάλο ζητούμενο αποτελεί η επόμενη ημέρα της πανδημίας και συγκεκριμένα η επιπτώσεις της στην οικονομία, η οποία σε ένα μεγάλο βαθμό στην περιοχή των Κυκλάδων σχετίζεται με τον τουρισμό, του οποίου φαίνεται να σπάει το συνεχιζόμενο επί 8ετία ρεκόρ λόγω κορωνοϊού.

Οι επιπτώσεις στον τουρισμό, τόσο όσον αφορά τις αφίξεις όσο και τις εισπράξεις, αναμένεται να είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικές, όχι μόνο για τα νησιά αλλά και για την εθνική οικονομία, καθώς είναι ο κλάδος με συμμετοχή περί του 30% στο ΑΕΠ της χώρας, με την Τράπεζα της Ελλάδος να χαρακτηρίζει τον κλάδο ως “βασικό πυλώνα της οικονομίας”.

Το αρμόδιο υπουργείο Τουρισμού, αλλά και οι φορείς έχουν ξεκινήσει ήδη έναν προγραμματισμό για την λήψη μέτρων ενίσχυσης του τουριστικού επιχειρηματικού πεδίου.

Επί του θέματος απαντήσεις έδωσαν στην Κοινή Γνώμη” τόσο ο Διευθυντής του γραφείου του Υπουργού Τουρισμού, Αλέξανδρος Βασιλάκης, όσο και ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, Γιάννης Ρούσσος, όπως και οι Δήμαρχοι των δύο δημοφιλέστερων τουριστικών προορισμών, της Σαντορίνης, Αντώνης Σιγάλας, και Μυκόνου, Κώστας Κουκάς.

Οι απαντήσεις του Υπουργείου Τουρισμού

1. Οι Κυκλάδες είναι ένας νομός κατ’ εξοχήν τουριστικός, με μεγάλη συμμετοχή στο ΑΕΠ της χώρας, οπότε η κάμψη του τουριστικού τομέα, λόγω της πανδημίας του COVID-19, θα επιφέρει ανάλογο περιορισμό των εσόδων και για τα κρατικά ταμεία. Πώς θα εξισορροπηθούν αυτές οι απώλειες;

«Όλη μας η προσπάθεια είναι να καταφέρουμε να εκκινήσουμε το συντομότερο δυνατό τον ελληνικό τουρισμό αυτήν την περίοδο της πρωτόγνωρης για την ανθρωπότητα κατάστασης. Η χρονιά ξεκίνησε με ανοδική πορεία σε ποσοστό 24% και ενώ αναμενόταν έτος – ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό, πλέον πρέπει να ξαναχτίσουμε σε μεγάλο βαθμό πολλά πράγματα από την αρχή».

Οι πυλώνες, στους οποίους θα στηριχθεί η προσπάθεια ανάκαμψης του ελληνικού τουρισμού, σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου θα είναι:

Η έμφαση στον εσωτερικό τουρισμό.

Η στήριξη της ζήτησης σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.

Το γρήγορο άνοιγμα των συνόρων της Ελλάδας με προϋπόθεση την ασφάλεια και η μεθοδολογία με την οποία θα γίνει αυτό. Εάν κάτι τέτοιο επιτευχθεί νωρίτερα συγκριτικά με άλλες αγορές θα προσδώσει συγκριτικό πλεονέκτημα στην Ελλάδα.

Η δυνατότητα και η ικανότητα να αντιμετωπιστεί από τη χώρα μας η υγειονομική απειλή με αποτελεσματικότητα. Πρώτο μέλημα παραμένει η ασφάλεια πολιτών και τουριστών, ωστόσο τα οφέλη από μία αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας σε σχέση με τον διεθνή μέσο όρο, θα είναι προφανή.

Η επέκταση της τουριστικής περιόδου, καθώς σύμφωνα με τα μηνύματα του κλάδου, πιθανότατα θα υπάρχει ζήτηση που έχει συγκρατηθεί στο πρώτο μισό της χρονιάς και αναγκαστικά θα υλοποιηθεί στο δεύτερο. Ωστόσο και σε αυτήν την προοπτική παραμένει το ερωτηματικό του λεγόμενου δεύτερου κύματος του ιού που σύμφωνα με μέλη της επιστημονικής κοινότητας ενδέχεται να ενσκήψει το προσεχές φθινόπωρο.

2. Τα τουριστικά νησιά φαίνεται ότι χάνουν τη φετινή τουριστική περίοδο, με πολλούς επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του τουρισμού που θα πληγούν ανεπανόρθωτα. Τα μέτρα που θα ληφθούν για την υποστήριξή τους θα έχουν οριζόντιο χαρακτήρα ή πρόκειται να εξειδικευτούν για τις πλέον τουριστικές περιοχές;

Τα μέχρι στιγμής ληφθέντα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης για την οικονομική στήριξη τόσο των εργαζομένων στον τουρισμό όσο και των συναφών επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από την πανδημία στη χώρα μας έχουν οριζόντιο χαρακτήρα και αφορουν σε όλο το εύρος των ενισχύτικών μέτρων των επιχειρήσεων.

α. Αναστολή καταβολής φόρων και εισφορών επιχειρήσεων

β. Αναστολή καταβολής ασφαλιστικών οφειλών και ρυθμισμένων οφειλών σε ασφαλιστικά ταμεία για 3 μήνες για όλες τις επιχειρήσεις που πλήττονται

γ. Άμεση αποπληρωμή όλων των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις

δ. Διευκολύνσεις προς δανειολήπτες που πλήττονται από τα μέτρα περιορισμού της πανδημίας

ε. Χρηματοδότηση των επιχειρήσεων

Δράσεις ενίσχυσης των επιχειρήσεων, οι οποίες πλήττονται από τη διασπορά του κορωνοϊού COVID-19, και τα μέτρα για την ανάσχεση αυτής μπορούν να χρηματοδοτούνται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Επίσης, προβλέπεται παράταση προθεσμιών υποβολής προτάσεων έργων (πράξεων) ΕΣΠΑ και παράταση υλοποίησης των εν εξελίξει πράξεων ΕΣΠΑ ως προς το φυσικό και οικονομικό τους αντικείμενο.

Επιπλέον, θα υλοποιηθεί διευρυμένο πλαίσιο χρηματοδότησης, υπό τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής, με εκτεταμένο χρονικό ορίζοντα αποπληρωμής και περίοδο χάριτος, για όλες τις επιχειρήσεις που πλήττονται δραστικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού, συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ. Το ύψος της διαθέσιμης χρηματοδότησης θα λαμβάνει υπόψη τη μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων καθώς και το μισθολογικό και μη μισθολογικό κόστος των εργαζομένων που απασχολούν.

στ. Λειτουργία επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας

ζ. Ακυρότητα καταγγελιών σύμβασης εργασίας

η. Χρονική μετάθεση καταβολής του Δώρου Πάσχα

θ. Αντιμετώπιση του ζητήματος των μεταχρονολογημένων επιταγών και διεύρυνση των μέτρων στήριξης και σε επιχειρήσεις που έχουν ΚΑΔ δευτερεύουσας δραστηριότητας και πλήττονται από την εξάπλωση του κορονοϊού

3. Η μείωση της τουριστικής ζήτησης, λόγω και της αδυναμίας της ευρωπαϊκής αλλά και της παγκόσμιας αγοράς, προκαλεί φόβους για μαζικά “λουκέτα” στον τουριστικό τομέα. Σε ποια μέτρα προσανατολίζεται η κυβέρνηση για την αποφυγή τους;

Πέραν των ανωτέρω μέτρων στήριξης της Ελληνικής κυβέρνησης, το Υπουργείο Τουρισμού έχει προβεί στις ακόλουθες δράσεις:

Συμμετοχή του Έλληνα Υπουργού Τουρισμού στην πρώτη Τηλεδιάσκεψη της Επιτροπής Κρίσεων του Π.Ο.Τ.

Την πρώτη της συνεδρίαση πραγματοποίησε μέσω τηλεδιάσκεψης η ειδική Επιτροπή Κρίσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού( ΠΟΤ) με αντικείμενο την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορωνοϊού στον τουρισμό.

Στην τηλεδιάσκεψη, στην οποία συμμετείχε και ο Έλληνας Υπουργός Τουρισμού, κ. Χάρης Θεοχάρης, ως Προεδρεύων της Ευρωπαϊκής Ομάδας του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, συμμετείχαν ακόμα οι Υπουργοί - Πρόεδροι των Περιφερειακών Επιτροπών του ΠΟΤ, εκπρόσωποι μεγάλων φορέων της ιδιωτικής τουριστικής βιομηχανίας και εκπρόσωπος του ΠΟΥ.

Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης έγινε ενημέρωση για την έναρξη του «Healing Solutions for Tourism – Innovation Challenge», ενός ειδικού προγράμματος – διαγωνισμού, που καλεί τις επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο να προτείνουν λύσεις για να μειώσουν ή να απαλύνουν τις επιπτώσεις της εξάπλωσης του Covid-19 προκειμένου να υποστηριχθούν τρεις κατηγορίες: ταξιδιώτες, επιχειρήσεις και αυτοδιοίκηση.

Συζητήθηκε επίσης εκτενώς το Κείμενο Εργασίας για τα προτεινόμενα μέτρα ανακούφισης του διεθνούς τουριστικού κλάδου. Πρόκειται για ένα κείμενο που περιλαμβάνει τις προτάσεις του ΠΟΤ προς τα κράτη - μέλη του σε τομείς και κλάδους που σχετίζονται με τη διεθνή τουριστική δραστηριότητα και το οποίο θα δημοσιοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα.

Ο Έλληνας Υπουργός Τουρισμού κατά την παρέμβασή του πρότεινε στην τελική διαμόρφωση του κειμένου να ληφθούν υπόψη:

(α) η επίλυση του προβλήματος των ζητούμενων επιστροφών των προκαταβολών που έχουν πληρωθεί με πιστωτικές κάρτες,

(β) η αναζήτηση μέτρων ασφαλιστικής κάλυψης για την διασπορά του κινδύνου,

(γ) η αξιολόγηση του τρόπου εφαρμογής των φορολογικών μέτρων που αφορούν καθαρά στις τουριστικές δραστηριότητες, στην «επόμενη μέρα» και

(δ) η ένταξη δράσεων επαγγελματικής κατάρτισης και εκπαίδευσης του στελεχιακού δυναμικού των τουριστικών επιχειρήσεων που έχουν αναγκαστικά κλείσει, κατά την περίοδο αυτή, με προγράμματα χρηματοδοτούμενα από τις κυβερνήσεις.

Greece From Home: Η Ελλάδα μας από το Σπίτι Πρωτοβουλία του Υπουργείου Τουρισμού, του ΕΟΤ & της Marketing Greece με την υποστήριξη της Google

Η πρωτοβουλία Greece From Home, με βασικό μήνυμα «από το σπίτι», έχει τρεις κεντρικούς στόχους: να βοηθήσει ανθρώπους από όλο τον κόσμο να μείνουν σε επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό και την κουλτούρα μας, να ανακαλύψουν και να εμπνευστούν από τις ομορφιές της χώρας μας και να ενισχύσουν τις ψηφιακές τους δεξιότητες - όλα αυτά μένοντας σπίτι.

4. Πώς θα ισορροπηθούν οι υφιστάμενες συμφωνίες με tour operators και οι προκρατήσεις για τις οποίες δεν είναι δυνατή η επιστροφή των χρημάτων;

Στο μέτρο του πιστωτικού voucher 18μηνης διάρκειας προχωράει το υπουργείο Τουρισμού, προκειμένου οι τουριστικές επιχειρήσεις να αποζημιώνουν τους πελάτες που λόγω κορωνοϊού αναγκάστηκαν να μην πραγματοποιήσουν το ταξίδι τους.

Σκοπός της ρύθμισης είναι η στήριξη ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και ταξιδιωτικών γραφείων, ώστε να δοθεί η απαραίτητη ανάσα που χρειάζονται οι επιχειρήσεις.

Η εν λόγω ρύθμιση θα έλθει στη Βουλή, εντός της εβδομάδας.

Το μέτρο πρακτικά σημαίνει πως ένας καταναλωτής που έχει κλείσει διακοπές, π.χ. για το Πάσχα, αντί επιστροφής χρημάτων θα λάβει ισόποσο voucher, το οποίο μπορεί να αξιοποιήσει αργότερα σε άλλο ταξίδι, ακόμα και με άλλο προορισμό μέσω του ίδιου ταξιδιωτικού γραφείου ή της τουριστικής επιχείρησης.

Για τον σκοπό αυτό το υπουργείο Τουρισμού συνεργάζεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ήδη ετοιμάζεται επιστολή προς την Κομισιόν για τη στήριξη του μέτρου.

5. Η οικονομική ύφεση που θα προκληθεί από την πανδημία, θα είναι ικανή να αναστραφεί ώστε να δώσει τη δυνατότητα εσωτερικού τουρισμού;

Ο εσωτερικός τουρισμός είναι από πολλές απόψεις μια εναλλακτική, διότι δεν εξαρτάται από την κατάσταση των υπολοίπων χωρών. Όμως δεν πρέπει να θεωρήσουμε ότι ο εσωτερικός τουρισμός είναι η πλήρης αντικατάσταση του εξωτερικού τουρισμού.

Από την 1η Ιουλίου αναμένεται να γίνει το restart στον τουρισμό της χώρας μας ενόψει της κρίσης του κορονωϊού.
Οι ακυρώσεις της διεθνούς αγοράς, σε συνδυασμό με τη διατήρηση των ελληνικών προορισμών, δείχνουν τη σημασία του ελληνικού τουρισμού σε σχέση με ανταγωνιστικές χώρες αλλά και τη μεγαλύτερη ασφάλεια που προφανώς νιώθουν οι επισκέπτες για την χώρα μας, ενδεχομένως και εξαιτίας των έγκαιρων μέτρων που ελήφθησαν για τη αποτροπή διασποράς του κορωνοϊού.

Σχεδιασμός παρεμβάσεων από το Επιμελητήριο Κυκλάδων

Σε έναν σχεδιασμό τεσσάρων αξόνων παρεμβάσεων προσανατολίζεται το Επιμελητήριο Κυκλάδων, για την τόνωση του τουριστικού τομέα, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Γιάννη Ρούσσο.

“Σαν Επιμελητήριο θέτουμε σε προτεραιότητα την υγεία και σε δεύτερη φάση την οικονομία. Βέβαια η οικονομία των Κυκλάδων έρχεται η ώρα που πρέπει να αρχίσει να σχεδιάζεται.

Το Επιμελητήριο, με όλο το δυναμικό του, όλο αυτό το διάστημα δουλεύει εντατικά για να εξειδικεύσει τα μέτρα που αφορούν στην ενίσχυση που δίνεται από την πολιτεία για να μείνουν όρθιες οι επιχειρήσεις και με κάθε τρόπο προσπαθεί να φτάσουν, στα κέντρα λήψης αποφάσεων, οι ιδιαιτερότητες των επιχειρήσεων των νησιών.

Αυτή την περίοδο έχουμε στραφεί αποκλειστικά στον τουρισμό, την ώρα που αναμένουμε από το αρμόδιο υπουργείο την ανακοίνωση των μέτρων ενίσχυσης του τουρισμού.

Το Επιμελητήριο στον τομέα αυτό κινείται σε 4 άξονες. Ο πρώτος αφορά την ενίσχυση των τουριστικών επιχειρήσεων, ο δεύτερος είναι η διατήρηση και η ενίσχυση της ακτοπλοΐας, ο τρίτος αφορά στην ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα και ο τέταρτος είναι ο τομέας της υγείας.

Για την ενίσχυση των επιχειρήσεων τουρισμού, υπάρχει ένα σχεδιασμός από την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδας, ο οποίος προτάθηκε στο Υπουργείο Τουρισμού, βάσει της οποία ζητείται η έκδοση voucher με αποδέκτες περίπου 2 εκ. Έλληνες δυνητικούς επισκέπτες, των νησιών. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα επιδότησης των Ελλήνων επισκεπτών προς τους ελληνικούς προορισμούς, ύψους 1 δις ευρώ, με την κατανομή των δελτίων αυτών να γίνεται αναλόγως του καταλύματος που θα επιλεγεί από τον επισκέπτη.

Επάνω σε αυτό το σχέδιο, θα έρθει το Επιμελητήριο Κυκλάδων με συγκεκριμένα στοιχεία, που αφορούν τις Κυκλαδικές επιχειρήσεις, να θέσει επιπρόσθετα μέτρα, πέραν του vaoucher που αφορά στην ενίσχυση των ξενοδοχείων και των καταλυμάτων, με εξειδικεύσεις και για τις επιχειρήσεις επισιτισμού και συναφών επαγγελμάτων, που σχετίζονται έμμεσα με τον τουρισμό.

Ο πρωτογενής τομέας είναι ένας σοβαρός οικονομικός παράγοντας για τα νησιά και ιδίως για κάποια νησιά όπως η Σαντορίνη και η Νάξος με μεγαλύτερη πρωτογενή παραγωγή, ο οποίος συνδέεται απόλυτα με την γαστρονομία, που αποτελεί καίριο στοιχείο για την επιλογή προορισμών. Με την πρωτοβουλία που έχει αναλάβει το Επιμελητήριο θα μπορεί να διαθέσει όλα τα προϊόντα των Κυκλάδων.

Ο τομέας της υγείας πλέον έχει άμεση σχέση με τον τουρισμό, αφού το νέο κριτήριο το οποίο τίθεται είναι ότι οι υποδομές υγείας θα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του προορισμού από τους επισκέπτες. Οπότε πρέπει να δώσουμε βάρος στον τομέα της υγείας και ως προς αυτό ετοιμάζεται από το Επιμελητήριο συγκεκριμένη παρέμβαση”.

Υποστηρικτικός ο Δήμος Θήρας

Ο Δήμαρχος Θήρας, Αντώνης Σιγάλας, αναφέρθηκε στα πρώτα μέτρα που έχουν ληφθεί, σε επίπεδο Δήμου, για τις τουριστικές επιχειρήσεις του νησιού που πλήττονται.

“Η πανδημία δεν επέφερε πλήγμα μόνο στις τουριστικές επιχειρήσεις, αλλά και στην ελληνική οικονομία. Η οικονομική ζημία είναι τεράστια, χωρίς όμως αυτό να μπαίνει πάνω από την υγεία των πολιτών. Ως δήμος, κάνουμε κάποιες κινήσεις ώστε η επόμενη ημέρα να μας βρει έτοιμους για να μπορέσουμε να επανακινήσουμε την τοπική οικονομία. Η προετοιμασία για την επόμενη ημέρα στοχεύει και στο να μπορέσει ο επισκέπτης που θα έρθει να απολαύσει τις παροχές υπηρεσιών υψηλού επιπέδου στο νησί, αλλά και να υπάρξει μία ομαλή εκκίνηση όλων των επαγγελματιών”.

Σε ότι αφορά τις πρωτοβουλίες της Δημοτικής Αρχής για μέτρα ελάφρυνσης των επιχειρήσεων, ο κ. Σιγάλας ανέφερε ότι “όπως ήδη έχουμε εξαγγείλει και με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, θα υπάρχουν αναστολές πληρωμών των οφειλών προς το Δήμο, όπως και μειώσεις έως μηδενικά τέλη για τις ευπαθείς ομάδες, του άνεργους, τους ΑμεΑ, όπως και για τους επαγγελματίες σχετικά με τα ενοίκια που καταβάλλουν προς το Δήμο και για την χρήση των κοινόχρηστων χώρων, για να μπορέσουν να αντέξουν”.

Δημοτική υποστήριξη στη Μύκονο

Ανάλογες κινήσεις έχουν αποφασιστεί και από τον Δήμο Μυκόνου, με τον Δήμαρχο, Κώστα Κουκά, να αναφέρεται στην επόμενη ημέρα της οικονομίας, με δημοτικές αποφάσεις στήριξης των τοπικών επιχειρήσεων. Όπως συγκεκριμένα ανέφερε “Αυτή τη στιγμή προέχει η υγεία όλων, η αντιμετώπιση της πανδημίας και έπεται η αντιμετώπιση της οικονομικής και τουριστικής κρίσης, η οποία θα επέλθει. Στους επιχειρηματίες είναι πολύ έντονη η σκέψη, η αγωνία και ο φόβος. Ο Δήμος, στο μέτρο που του αναλογεί, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, προχωρά στην απαλλαγή από τα τέλη των δημόσιων χώρων και τα ανταποδοτικά τέλη των επιχειρήσεων οι οποίες έχουν πληγεί. Εκτός αυτών σίγουρα θα υπάρξουν και άλλες αποφάσεις. Το εύρος της οικονομικής ζημίας δεν μπορεί να προσδιοριστεί, ούτε και να προβούμε σε προγνώσεις. Εξετάζουμε τα σενάρια της τουριστικής μας πολιτικής, μετά την πάροδο της κρίσης, όταν θα έχουμε και μία ολοκληρωμένη εικόνα”.