Παράπλευρη απώλεια του κορωνοϊού, ο τουρισμός

Όταν τη δεκαετία ’80 - ’90 οι ισχυροί του κόσμου επέβαλαν την παγκοσμιοποίηση, αυτό που έγινε, ήταν οι ισχυρές οικονομίες του να γίνουν ισχυρότερες, ενώ οι ασθενικές να ισοπεδωθούν. Τούτο υπήρξε αποτέλεσμα, του ανταγωνισμού με άνισους όρους. Για χώρες με μικρές παραγωγικές δυνατότητες, των οποίων οι μονάδες παραγωγής μόλις και υπερέβαιναν το κατώφλι του αρίστου σημείου, έκλεισαν, αφού τα προϊόντα τους κατέστησαν μη ανταγωνιστικά σε σύγκριση με εκείνα κολοσσών ομοειδών μονάδων του εξωτερικού.

Ως πρόεδρος των Μεταλλειολόγων-Μεταλλουργών Μηχανικών Ελλάδος, παρακολούθησα, με ιδιαίτερη προσοχή τα στον κλάδο μου διαδραματισθέντα. Ενθυμούμαι με πικρία ομολογώ, την αποβιομηχάνιση που αργά, σταθερά δίκην επιθανάτιου ρόγχου, προχωρούσε για μια περίπου εικοσαετία, που τελικά κραταιές άλλοτε Μεταλλουργικές βιομηχανίες έκλεισαν. Το ίδιο και μεγάλες Μεταλλευτικές επιχειρήσεις.

Σε κατά καιρούς τοποθετήσεις μου, σε διάφορα fora σεμνυνόμουνα λέγοντας, ότι τις δεκαετίες ’70, ’80 ο κλάδος της βαριάς βιομηχανίας (Μεταλλουργία, Μεταλλεία) συνεισέφερε στο ΑΕΠ της χώρας, ως ~14%. Μετά την παγκοσμιοποίηση και τη ραγδαία αποβιομηχάνιση που ακολούθησε, σήμερα η συνεισφορά του κλάδου δεν ξεπερνά το 2% του ΑΕΠ. Ατυχώς αντίστοιχη καθίζηση υπέστη και η Χημική Βιομηχανία.

Εκ της μη ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μας στο διεθνή ανταγωνισμό τελικά επήλθε η καταστροφή της βιομηχανίας και της βιοτεχνίας μας, παράλληλα με την εκμηδένιση των δυνατοτήτων της γεωργίας μας από τις εκάστοτε σχετικές νόρμες της Ε.Ε. αλλά και της παγκοσμιοποίησης. Τότε, ως μονόδρομος σχεδόν υπήρξε η στροφή της ελληνικής οικονομίας στον τομέα των υπηρεσιών. «Λέγε με» Τουρισμό. Τούτος όντως γιγαντώθηκε και πέρυσι είχαμε, περί τα 34 εκατομμύρια τουρίστες, που απέφεραν στη χώρα, ποσό 18,2 δισ. Ευρώ, αντιστοιχούντος στο ~21% του ΑΕΠ της.

Έτσι, ο Τουρισμός μας, βαφτίστηκε επαξίως «η βαριά βιομηχανία» μας!

Τούτο δεν είναι τυχαίο, αφού στον τομέα αυτό, η χώρα μας μπορεί να είναι ανταγωνιστική, όταν: είναι πρώτη σε ηλιοφάνεια στην Ευρώπη, έχει ακτογραμμή πλέον των 16.000 χιλιομ.(δεύτερη στον κόσμο), διαθέτει 20.000 επισκέψιμους αρχαιολογικούς χώρους, έχει εξαιρετική χλωρίδα (8.000 μοναδικά φυτά) και ορεινές περιοχές από μεσογειακά ως ακόμη και Αλπικά τοπία.

Αναμφισβήτητα, αυτό το οποίο πρέπει να λεχθεί είναι ότι ο Τουρισμός για να «ευδοκιμήσει», ως αναγκαία και ικανή συνθήκη, απαιτεί την παρουσία κανονικότητας ή μάλλον απουσία της όποιας ανωμαλίας.

Τούτο γιατί, επηρεάζεται από κάθε μορφής εξωγενείς παράγοντες, ως: πόλεμο, κοινωνική αναστάτωση, δυσμενείς κλιματολογικές συνθήκες, έντονα φυσικά φαινόμενα (σεισμοί, κατολισθήσεις, πλημμύρες, …), επιδημίες, φυσικά πολύ περισσότερο πανδημίες.

Για φέτος, φυσικά η πανδημία η εκ του Covid-19, η οποία βρίσκεται ατυχώς ακόμη σε εξέλιξη, είχε το αποτέλεσμα την εκμηδένιση της όποιας Τουριστικής δραστηριότητας σ’ όλο τον κόσμο, τους τελευταίους 4-5 μήνες.

Κατά τον Γεν. Γραμματέα του Διεθνούς Οργανισμού Τουρισμού, εφέτος ο διεθνής Τουρισμός θα υποστεί πλήγμα της τάξεως του 70 % έναντι του περσινού και στον ευαίσθητο τομέα της εργασίας, θα απολεσθούν ~110 εκατομ. θέσεις. Για τη χώρα μας, τούτο ήδη το βιώνουμε σ’ όλη του την έκταση και εκτιμάται ότι η σχετική δραστηριότητα θα κυμανθεί εφέτος, κατά τις πλέον αισιόδοξες προβλέψεις, μόνο στο ~25% της αντίστοιχης περυσινής. Είναι πρόδηλο, ότι έναντι της προσόδου απ’ τον Τουρισμό των 18,2 δισ. Ευρώ πέρυσι, εκτιμάται ότι εφέτος δεν θα ξεπεράσει τα 5 δισ. ευρώ. Συνέπεια της πολύμηνης Τουριστικής απραξίας, η απασχόληση θα έχει τεράστια δυσμενή επακόλουθα για πολλές, πολλές χιλιάδες εργαζομένους της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη ότι πέρυσι στον Τουρισμό απασχολήθηκαν περίπου ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι μας.

Η καραντίνα σε ό,τι αφορά τις αφίξεις τουριστών, έληξε την 1η του μήνα και σύμφωνα με τη σχετική απόφαση της, η Ε.Ε. άνοιξε τα σύνορά της σε μόνο, 14 χώρες! Συγκεκριμένα: Αλγερία, Αυστραλία, Καναδάς, Γεωργία, Ιαπωνία, Μαρόκο, Νέα Ζηλανδία, Ρουάντα, Σερβία, Νότια Κορέα, Ταϊλάνδη, Τυνησία και Ουρουγουάη. Εξαιτίας του επιδημιολογικού τους προφίλ, εκτός λίστας βρίσκονται ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Ρωσία και Βραζιλία.

Βέβαια τα πάντα θα κριθούν στο άμεσο μέλλον από το επιδημιολογικό προφίλ της κάθε χώρας, αλλά φυσικά και απ’ τα αντίστοιχα δεδομένα της χώρας μας. Τούτο ήδη το είδαμε με τη Σερβία.

Εκείνο που θα πρέπει να αναφερθεί, είναι ότι κάθε ημέρα που διατηρούνται οι περιορισμοί στις βασικές για τον ελληνικό Τουρισμό αγορές, θεωρείται κρίσιμη για την ελληνική αντίστοιχη αγορά και φυσικά την οικονομία μας. Ας ληφθεί υπόψη, ότι πέρυσι μόνο από Μεγάλη Βρετανία, ΗΠΑ και Ρωσία μπήκαν στο τουριστικό «καλάθι» περίπου 4 δισ. ευρώ, εκ των συνολικά 18,2 δισ. Ευρώ. Ειδικότερα, απ’ τη Μεγ. Βρετανία, που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά του ελληνικού τουρισμού, μετά τη Γερμανία, πέρυσι είχαμε 3,5 εκατ. αφίξεις, με έσοδα 2,5 δισ. Εφέτος θα είναι μηδενικά, εφόσον δεν αλλάξουν τα επιδημιολογικά αυτής δεδομένα. Ομοίως και από τις ΗΠΑ, την τρίτη σε σειρά σημαντικότερη αγορά, που πέρυσι μας ήρθαν 1,2 εκατ. επισκέπτες, αφήνοντας 1,18 δισ. Οι Ρώσοι τουρίστες που ήταν 583.000, τα υπόλοιπα.

Το νησί μας, το οποίο δυστυχώς ουδέποτε κατάφερε να αναδειχθεί σε τουριστικό προορισμό προτεραιότητας, είναι φανερό ότι θα υποστεί το κατ’ αναλογία πλήγμα ή ενδεχομένως ακόμη και μεγαλύτερο, έναντι του συνόλου της χώρας.

Ατυχώς ο Τουρισμός ως επένδυση, είναι μια ιδιαίτερη ευαίσθητη, ευπαθής και εν πολλοίς προβληματική οικονομική δραστηριότητα. Τούτο κατεφάνει σ’ όλη του την έκταση εφέτος στην πανδημία του κορονοϊού. Για να μπορέσει η ανθρωπότητα να βρει την περπατησιά της, αυτό που απαιτείται είναι το εμβόλιο. Χωρίς αυτό, εκτός του κινδύνου της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων ανά την Υφήλιο, η Οικονομία της θα είναι συνέχεια ο μεγάλος ασθενής και οπωσδήποτε ο Τουρισμός θα καρκινοβατεί.