Ξετυλίγεται το «κουβάρι» των νέων αντικειμενικών αξιών

Την επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων προκειμένου να αποτυπώσουν με όσο δυνατόν μεγαλύτερη προσέγγιση τις πραγματικές τιμές της κτηματαγοράς, ανασύρει από το συρτάρι το Υπ. Οικονομικών.

Έχοντας δρομολογήσει την πλήρη ψηφιοποίηση των δηλώσεων φορολογίας κεφαλαίου (μεταβιβάσεις, δωρεές, γονικές παροχές, κληρονομιές) «ξεπαγώνει» τον σχεδιασμό της αναπροσαρμογής της φορολογητέας αξίας ακινήτων όχι μόνο ώστε ο ΕΝΦΙΑ της νέας χρονιάς να υπολογιστεί με τις νέες τιμές, αλλά και να αποφύγει τη βύθιση της κτηματαγοράς από μια νέα έξαρση της επιδημιολογικής κρίσης...

Στόχος του ΥΠΟΙΚ είναι οι νέες αντικειμενικές αξίες να τεθούν σε ισχύ έως τις 31 Ιανουαρίου 2021, πράγμα που σημαίνει πως η ολοκλήρωση της ριζικής αναμόρφωσης του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου προσδιορισμού των τιμών θα τρέξει πριν από το τέλος του έτους και στη βάση των εκτιμήσεων των πιστοποιημένων εκτιμητών που είχαν τρέξει τη διαδικασία τον περασμένο Φεβρουάριο και Μάρτιο.

Οι εκτιμητές, οι οποίοι είχαν αναλάβει το έργο της υποβολής των προτάσεων για τις νέες τιμές ζώνης, με αυτοψίες και συλλογή στοιχείων, παρέδωσαν παρά το lockdown τις προτάσεις τους στο Υπουργείο Οικονομικών, αλλά η όλη διαδικασία «πάγωσε» λόγω της ύφεσης και των επιπτώσεων που θα είχε στην αποτίμηση των ακινήτων. Στο Υπουργείο θεωρούν ότι σταδιακά η κατάσταση στην οικονομία θα αρχίσει να σταθεροποιείται και ότι δεν θα υπάρξουν δραματικές εξελίξεις στο δημοσιονομικό μέτωπο, οι οποίες θα έχουν επίπτωση στον σχεδιασμό για τις αντικειμενικές αξίες, πράγμα που σημαίνει πως η προαναγγελθείσα νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ δεν θα είναι οριζόντια, αλλά στοχευμένη με παρεμβάσεις στην κλίμακα και τους συντελεστές υπολογισμού του βασικού φόρου.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών είναι μια από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που έχουν περιληφθεί στο μεταμνημονιακό πρόγραμμα της χώρας μιας και ο σχεδιασμός προβλέπει την αναπροσαρμογή των τιμών της εφορίας σε 10.000 περιοχές, καθώς και των 3.500 επιπλέον περιοχών που είναι ακόμη εκτός συστήματος. Από την ένταξη αυτών των περιοχών στο αντικειμενικό σύστημα θα προκύψει δημοσιονομικός χώρος, ο οποίος θα διατεθεί για τη χρηματοδότηση της νέας μείωσης του ΕΝΦΙΑ που θα γίνει πλέον το 2021.

Υπενθυμίζεται πως η πρώτη εικόνα που είχαν διαμορφώσει οι εκτιμητές ξετυλίγοντας το κουβάρι των αντικειμενικών αξιών ήταν πως οι φορολογητέες αξίες των ακινήτων σε πολλές περιοχές της χώρας και μεταξύ αυτών του ν. Λάρισας έδειχναν αυξήσεις. Σε μέσα επίπεδα οι αυξήσεις κινούνταν στο 20%, καθώς από τον Ιούνιο του 2018, που έγινε η τελευταία αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης, οι τιμές πώλησης των ακινήτων σε πολλές περιοχές είχαν κάνει άλμα ακόμα και πάνω από 20% ή και 30%. Βέβαια η υγειονομική κρίση έχει αλλάξει το τοπίο στην αγορά, έχει διαμορφώσει νέα δεδομένα, αλλά οι παράγοντες της κτηματαγοράς θεωρούν πως τα σημάδια αλλαγών αφορούν κυρίως στη μίσθωση και λιγότερο στις τιμές αγοραπωλησιών. Μετά από μια μεγάλη περίοδο απραξίας, η αγορά βρίσκεται σε φάση προσαρμογής και οι τιμές προσαρμόζονται σε «λογικότερα» επίπεδα και η όποια υποχώρηση των τιμών θα αποδειχτεί πρόσκαιρη λόγω της απουσίας ουσιαστικής ζήτησης.

Να σημειωθεί ωστόσο πως οι εισηγήσεις των εκτιμητών δεν είναι δεσμευτικές για το οικονομικό επιτελείο. Οι προτάσεις τους περνούν από το φίλτρο της ειδικής ομάδας εργασίας και συνήθως διαμορφώνονται σε χαμηλότερα επίπεδα για να μην υπάρξουν μεγάλες φορολογικές επιβαρύνσεις σε λαϊκές κυρίως περιοχές. Έως το τέλος του έτους όμως όλοι θα γνωρίζουν το πώς θα εξελιχθεί η άσκηση της ευθυγράμμισης των τιμών ζώνης με τις τιμές που επικρατούν στην αγορά, ώστε η φορολογία ακίνητης περιουσίας να καταστεί οικονομικά πιο αποτελεσματική και κυρίως, κοινωνικά πιο δίκαιη.

Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΝΦΙΑ

Σε κάθε περίπτωση πάντως ο φετινός ΕΝΦΙΑ δεν θα έχει καμιά διαφορά με τον περσινό. Στα εκκαθαριστικά σημειώματα θα καταγράφεται το ίδιο ποσό φόρου μιας και θα χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό του οι ισχύουσες αντικειμενικές αξίες. Μειωμένος ωστόσο θα συνεχίσει να είναι, καθώς θα ισχύσουν οι μειώσεις του φόρου του έτους 2019. Δηλαδή 30% για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 60.000 ευρώ, 27% για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 70.000 ευρώ, 25% για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 80.000 ευρώ, 20% για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 1.000.000 ευρώ και 10% για αξία ακίνητης περιουσίας άνω του 1.000.000 ευρώ.

Οι φορολογούμενοι θα δουν τον νέο λογαριασμό για την ακίνητη περιουσία τους προς τα τέλη του Αυγούστου με την εξόφληση του φόρου να ξεκινά στο τέλος του Σεπτεμβρίου και να ολοκληρώνεται τον Φεβρουάριο του 2021, σε έξι μηνιαίες δόσεις δηλαδή και όχι σε πέντε όπως ίσχυε μέχρι πρότινος.

ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, θα υπάρξουν αρκετοί φορολογούμενοι που θα απαλλαγούν εν μέρει ή ολικώς από τον ΕΝΦΙΑ. Κάποιοι θα πληρώσουν τον ΕΝΦΙΑ με έκπτωση 50% και κάποιοι δεν θα πληρώσουν καθόλου. Υπό προϋποθέσεις όμως. Η ΑΑΔΕ θα τρέξει τη διασταύρωση των στοιχείων της ακίνητης περιουσίας των φορολογούμενων με τις φορολογικές δηλώσεις που υπέβαλαν προκειμένου να εντοπιστούν όσοι πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά στοιχεία για να πληρώσουν φέτος μισό ΕΝΦΙΑ ή να έχουν πλήρη απαλλαγή. Απαραίτητη προϋπόθεση για να κερδίσουν τις εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων να έχουν υποβάλει εμπρόθεσμα τις φορολογικές τους δηλώσεις, αλλά και τις δηλώσεις Ε9. Η διαδικασία χορήγησης εκπτώσεων είναι αυτοματοποιημένη για τα φυσικά πρόσωπα, χωρίς να χρειάζεται η υποβολή πρόσθετων δικαιολογητικών, παρά μόνο εφόσον διαπιστωθούν λάθη.

Ειδικότερα, έκπτωση 50% στο ποσό του ΕΝΦΙΑ θα έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων εφόσον πληρούν σωρευτικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

* Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου φορολογικού έτους να μην υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

*Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων, στα οποία κατέχουν δικαιώματα ο υπόχρεος δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ο ή η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του, λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος, δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά.

* Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου, δεν υπερβαίνει το ποσό των 85.000 ευρώ για τον άγαμο, των 150.000 ευρώ για τον έγγαμο (και τον ή τη σύζυγό του ή τη μονογονεϊκή οικογένεια) με ένα εξαρτώμενο τέκνο και των 200.000 ευρώ για τον έγγαμο (τον ή τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκή οικογένεια) με δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ χορηγείται στις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστά 80% και άνω χορηγείται υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

* Το συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος, και

* Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων, στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ο/η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του, δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.

Τέλος, να επισημάνουμε πως και φέτος όπως και το 2019 ισχύει απαλλαγή για τον συμπληρωματικό φόρο για το σύνολο αγροτεμαχίων και για τα οικόπεδα εκτός σχεδίου πόλης.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ