Επανέρχεται το θέμα των 16 γεωτρήσεων για το χρυσό

Ανασύρεται ξανά το θέμα της εξόρυξης χρυσού στην περιοχή μας, αυτή τη φορά μετά την απόφαση του ΣτΕ η οποία κρίνει παράνομη την απόρριψη αιτήματος περιβαλλοντικού έργου, και συγκεκριμένα την αίτηση της εταιρείας Μεταλλευτική Θράκης ΑΕ (που έχει αγοραστεί από την Eldorado Gold) για τη διενέργεια 16 ερευνητικών γεωτρήσεων την ευρύτερη περιοχή των Σαπών. Το αίτημα είναι πολύ παλιό, και ανάγεται σε αιτήσεις που είχαν γίνει το 2012, και είχαν απορριφθεί από την αρμόδια αρχή το 2018.

Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αφορούσε τη διενέργεια 16 ερευνητικών γεωτρήσεων βάθους 300 – 400 μ. σε συνολική έκταση 20,11 τ.χλμ. στο NΔ τμήμα του Ν. Ροδόπης, ΒΑ και σε απόσταση 500 περίπου μέτρων από την πόλη των Σαπών.

Σκοπός της ήταν η συλλογή στοιχείων για τον εμπλουτισμό των διαθέσιμων δεδομένων ως προς την οριοθέτηση του μεταλλοφόρου κοιτάσματος της Οχιάς με σκοπό να δημιουργηθεί μεταλλείο σε αυτή, όσο και των στοιχείων που σχετίζονται με την μεταλλουργία και την ανάκτηση του χρυσού που περιέχεται στο κοίτασμα.

Παρόλο που δεν πρόκειται για εξόρυξη, αλλά για έρευνα, και θα πρέπει να εγκριθεί εκ νέου από το Υπουργείο, η εξέλιξη έχει ήδη προκαλέσει ανησυχία, αλλά όχι πανικό, τόσο στα μέλη του Οικολογικού κινήματος στην περιοχή μας όσο και στους αρμόδιους φορείς.

Για αυτό και ήδη έχει συγκληθεί Δημοτικό Συμβούλιο στη Κομοτηνή για σήμερα, Τετάρτη, για το θέμα και για να μελετηθούν οι επόμενες κινήσεις τους.

Πώς φτάσαμε στην ακύρωση της απόρριψης

Τότε ο Συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης είχε απορρίψει τη μελέτη επικαλούμενος τις αποφάσεις των τοπικών Δημοτικών Συμβουλίων και του Περιφερειακού Συμβουλίου κατά της εξόρυξης χρυσού, επιφυλάξεις που είχαν διαπιστωθεί στα περιφερειακά πλαίσια χωροταξικού σχεδιασμού ενώ επικαλείται το γεγονός ότι η υποστήριξη εξορυκτικών δραστηριοτήτων προαπαιτεί περιβαλλοντικά συμβατούς όρους και προϋποθέτει επίτευξη της απαραίτητης κοινωνικής συναίνεσης ως προς τη σκοπιμότητα της δραστηριότητας μετά από συνεκτίμηση κόστους οφέλους με την οποία θα τεκμηριώνονται οι συνολικές επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη και στο περιβάλλον τόσο σε περιφερειακό όσο και σε εθνικό επίπεδο.

Το ΣτΕ διαπίστωσε ότι από το συνδυασμό των προβλέψεων του Περιφερειακού Πλαισίου (ΠΠ) Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης προκύπτει ότι η Διοίκηση τελεί σε επίγνωση των βλαπτικών επιπτώσεων στο περιβάλλον που ενδέχεται να επιφέρουν δραστηριότητες, ιδίως εξορυκτικές, σχετικές µε τον επιθερμικό χρυσό, καθώς και του γεγονότος ότι η ισχυρά οχλούσα ρύπανση, γενικώς, δεν αντιμετωπίζεται µε οικονομικώς βιώσιμο τρόπο, αυτές όμως όχι απλώς δεν οδήγησαν το ΠΠ Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης να αποκλείσει σε κάθε περίπτωση τις εν λόγω εξορυκτικές δραστηριότητες, αλλά, αντιθέτως το ίδιο ΠΠ εντάσσει τη «συνετή» διαχείριση των φυσικών πόρων της Περιφέρειας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται, ρητώς κατονοµαζόµενα, τα ορυκτά, τα μεταλλεύματα και τα γεωθερµικά πεδία.

Έτσι θεωρεί μη νόμιμο το αιτιολογικό έρεισμα της απόρριψης που θεωρεί το ερευνητικό πρόγραμμα αντίθετο προς τον ισχύοντα περιφερειακό σχεδιασμό, διότι διατυπώνεται κατά παραγνώριση των λοιπών προβλέψεων του ΠΠ. Η απόφαση τονίζει πως δραστηριότητες όπως η επίµαχη, θα ήταν, καταρχήν, συμβατές µε το χωροταξικό σχεδιασμό της Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης, ο οποίος, εξειδικεύοντας, άλλωστε, τη συνταγματική επιταγή του άρθρου 106 παρ. 1, ρυθμίζει την αξιοποίηση των υπαρχόντων στην περιοχή υπογείων κοιτασμάτων, δηλαδή πηγής εθνικού πλούτου, κατά τρόπο διασφαλίζοντα την προστασία του περιβάλλοντος, εντός των πλαισίων της αρχής της αειφορίας.

Όσο για την επίκληση της κοινωνικής συνοχής, το ΣτΕ τονίζει πως σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, δεν επιτρέπεται στα αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση κρατικά όργανα να αρκούνται απλά στη διαπίστωση της ελλείψεως “Κοινωνικής συνοχής” και, απεκδυόµενα, κατ’ ουσίαν, των αποφασιστικών τους αρμοδιοτήτων, να απορρίπτουν αιτήματα περιβαλλοντικής αδειοδότησης χωρίς να εξετάζουν αν συντρέχουν οι σχετικές νόμιμες προϋποθέσεις.

Εξάλλου, και σε κάθε περίπτωση, τονίζεται στην απόφαση, δεν επρόκειτο για μεταλλευτική εκμετάλλευση, αλλά για μεταλλευτική έρευνα, συμβαλλόμενη τόσο από τη μεταλλευτική νομοθεσία, όσο και από την εν ισχύ σύμβαση της αιτούσης με το Δημόσιο, η οποία δεν προκύπτει ότι έχει καταγγελθεί εκ μέρους του. Ούτε το στοιχείο αυτό, όμως, συνεκτιμήθηκε.

Κώστας Μαρκενδούδης