Ακίνητα: «Εξοικονομώ» για 400.000 κατοικίες μέχρι το 2030

Με τριπλάσιο ρυθμό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια θα πρέπει να κινούνται από το 2025 και μέχρι τουλάχιστον το 2030 οι αναβαθμίσεις κατοικιών, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για το Κλίμα (ΕΣΕΚ), αλλά και για τη συμμόρφωση της Ελλάδας με την κοινοτική οδηγία για τη μείωση των εκπομπών ρύπων από τα κτίρια, που ψηφίστηκε τον προηγούμενο Απρίλιο. Αυτή προβλέπει ότι έως το 2050 το σύνολο του κτιριακού αποθέματος της Ε.Ε. θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών ρύπων διοξειδίου του άνθρακα.

Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, με βάση τους στόχους του νέου ΕΣΕΚ, έως το 2030 θα πρέπει να αναβαθμιστούν ενεργειακά περί τις 408.000 κατοικίες, περίπου το 10% του συνολικού οικιστικού αποθέματος της χώρας (χωρίς να υπολογίζονται τα κενά ακίνητα). Πρόκειται για σχεδόν τριπλάσιο μέγεθος σε σχέση με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, καθώς σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όλα τα προγράμματα «Εξοικονομώ» της τελευταίας πενταετίας, προϋπολογισμού 2,1 δισ. ευρώ, πέτυχαν την ενεργειακή αναβάθμιση 146.000 κατοικιών (14.383 ευρώ ανά ακίνητο). Στον τομέα των κατοικιών τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης συνέβαλαν σε αύξηση κατά 67% έναντι του έτους 2019. Ωστόσο τα νούμερα αυτά θα πρέπει να πολλαπλασιαστούν, καθώς το ΕΣΕΚ αναφέρει ότι ο ετήσιος ρυθμός ανακαίνισης κτιρίων κατοικιών θα πρέπει να ανέλθει σε 68.000 την περίοδο 2025-2030. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να επενδύεται τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, για ενεργειακές αναβαθμίσεις υφιστάμενων κατοικιών.

Για τη δεκαετία 2031-2040 προβλέπεται ετήσιος ρυθμός ανακαίνισης 64.000 κατοικιών (640.000), ενώ την περίοδο 2041-2050 ορίζεται νέα επιτάχυνση, ώστε ο ρυθμός να αυξηθεί σε 83.000 κατοικίες ετησίως, ή 830.000 συνολικά. Προβλέπεται δηλαδή ενεργειακή αναβάθμιση συνολικά 1,87 εκατ. κατοικιών. Με βάση το νούμερο αυτό, φαίνεται πως ο στόχος είναι να αναβαθμιστούν ενεργειακά τα οικιστικά ακίνητα που έχουν κατασκευαστεί την περίοδο από το 1945 έως το 1980. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη απογραφή του 2021, στο σύνολο της χώρας καταγράφονται 6,6 εκατ. κατοικίες, εκ των οποίων κατοικούμενες είναι οι 4,31 εκατ. Μεταξύ αυτών, μόλις 770.000 έχουν κατασκευαστεί τα τελευταία 25 χρόνια (από το 2001 και μετά), ή το 17,8%, ενώ τα ακίνητα της περιόδου 1945-1980 είναι συνολικά 1,94 εκατ.

Υπενθυμίζεται ότι τα παραπάνω υπαγορεύονται και από τη νέα κοινοτική οδηγία που έχει ψηφιστεί από τον Απρίλιο του 2024 και περιγράφει τους στόχους για τη μείωση των εκπομπών ρύπων από τα κτίρια, οικιστικά και μη. Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά τα υφιστάμενα κτίρια κατοικιών, κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε. θα πρέπει να πετύχει τον πανευρωπαϊκό στόχο μείωσης των ρύπων κατά 16% έως το 2030, και κατά 20%-22% έως το 2035, έως ότου επιτευχθεί ο στόχος για κτίρια μηδενικών εκπομπών έως το 2050. Σε ό,τι αφορά τις νέες κατασκευές, αυτές θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών ήδη από την 1η Ιανουαρίου του 2030. Δηλαδή οι οικοδομικές άδειες που θα εκδίδονται μετά το 2030 θα πρέπει να συμμορφώνονται με τη νόρμα αυτή, ενώ προβλέπεται και μια νέα κατηγορία του ενεργειακού πιστοποιητικού (Α0), πέραν των υφιστάμενων, που θα συνδυαστεί και με τη συνολική αναθεώρηση του συγκεκριμένου εγγράφου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να μην υπάρχουν αποκλίσεις από χώρα σε χώρα.

Σε κάθε περίπτωση, το παρωχημένο οικιστικό απόθεμα της χώρας και η οικονομική κρίση που μεσολάβησε και επιδείνωσε ακόμα περισσότερο την κατάσταση, αποτελούν σημαντικές προκλήσεις. Σύμφωνα με έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τις συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών, που πραγματοποιήθηκε το 2023 και δημοσιεύθηκε πέρυσι, προέκυψε ότι το 88% του συνολικού πληθυσμού της χώρας δεν έχει πραγματοποιήσει καμία βελτίωση στην κατοικία που μένει μόνιμα τα τελευταία πέντε χρόνια. Επομένως, τα προγράμματα «Εξοικονομώ» που έχουν «τρέξει» με σημαντικά κονδύλια από το 2018 και μετά, ναι μεν έχουν αντίκρισμα, αλλά όχι στην κλίμακα που απαιτείται. Ενα άλλο σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι ακόμα και σήμερα, σχεδόν 1 στα 2 νοικοκυριά, ή το 47,1% του πληθυσμού, δηλώνει ότι χρησιμοποιεί ως κύρια πηγή θέρμανσης το πετρέλαιο.

Ασφαλώς, για να επιτευχθούν τόσο φιλόδοξοι στόχοι, όσο εκείνοι που οριοθετούνται στο ΕΣΕΚ, αλλά και στη νέα κοινοτική οδηγία για τα κτίρια, θα πρέπει να αναθεωρηθεί στο σύνολό της και η αντίστοιχη διαδικασία συμμετοχής στα σχετικά προγράμματα. Με βάση το υφιστάμενο μοντέλο, κάθε ιδιώτης ξεχωριστά προχωράει σε αναζήτηση μηχανικού για τη μελέτη των παρεμβάσεων και την υποβολή της αίτησης επιδότησης, προμηθεύεται μόνος του τα απαιτούμενα υλικά και συσκευές και αντίστοιχα επιλέγει και προσλαμβάνει τεχνίτες. Πρόκειται για μια διαδικασία χρονοβόρο, γραφειοκρατική και ουδόλως αποτελεσματική, ενώ και το κόστος είναι σχετικά υψηλό.

Αυτό προφανώς δεν μπορεί να λειτουργήσει όταν απαιτούνται τέτοιοι στόχοι, κάτι που αναγνωρίζει και η Ε.Ε., η οποία έχει ήδη δώσει κατευθυντήριες οδηγίες προς τα κράτη-μέλη, προκειμένου να μοχλεύσουν κεφάλαια και προσωπικό, λειτουργώντας κεντρικά. Σε πρόσφατη ομιλία του, ο κ. Αριστ. Αϊβαλιώτης, γεν. γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτού Πλούτου του υπ. Ενέργειας, αναφέρθηκε στην ανάγκη κεντρικής διαχείρισης των μελλοντικών προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης, ώστε να μειωθούν οι χρόνοι υλοποίησης, λόγω της μείωσης της γραφειοκρατίας, ενώ αντίστοιχα θα γίνεται πλέον προμήθεια σε κεντρικό επίπεδο των απαιτούμενων υλικών και συσκευών, όπως π.χ. μονωτικά υλικά θερμοπροσόψεων, αντλίες θερμότητας κ.λπ.

Δείτε αναλυτικά εδώ 

moneyreview.gr