Ένας "πράσινος" παράδεισος

Σημειώνεται ότι, η Σαντορίνη αποτελεί αναμφισβήτητα ιδανικό χώρο για την πραγματοποίηση επιστημονικών συμποσίων, κυρίως της αμπέλου και του οίνου, χάρη στην πλούσια παράδοσή της στην αμπελουργική πρακτική αιώνων. Το ιδιαίτερου κάλους φυσικό και αγροτικό τοπίο, όπως διαμορφώνεται από την παρουσία των διαχρονικών αμπελώνων με την παραδοσιακή μορφή των πρεμνών, η υψηλή γνώση του αντικειμένου και τεχνική με ιστορία 3.500 χρόνων που αξιοποιεί με θαυμαστό τρόπο τις προικισμένες τοπικές ποικιλίες που καλλιεργούνται στα ηφαιστειογενή εδάφη, η ιστορία, ο πολιτισμός και η Καλντέρα καθιστούν το νησί της Θήρας ξεχωριστό.

Αμπελουργική πρακτική αιώνων

Το συμπόσιο πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στο συνεδριακό κέντρο Νομικού, στα Φηρά, στο πλαίσιο του Έτους Γαστρονομίας 2013. Οι ομιλητές ανέπτυξαν τις εξελίξεις στην αναπτυξιακή αμπελουργία, αναφορικά με την κλιματική αλλαγή, την πρόοδο και τις καινοτόμες αλλαγές στην οινοποίηση, στις νέες στρατηγικές προώθησης των οινικών προϊόντων και στις νέες οικονομικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιπλέον, εστίασαν στις θεσμικές αλλαγές και στις νέες τάσεις στην εφαρμογή της ορθής αμπελουργικής και οινοποιητικής πρακτικής.

Παράλληλα, επισημάνθηκε η ανάγκη τόσο για ενσωμάτωση της αμπελοκαλλιέργειας στο τουριστικό πακέτο της Ελλάδας, όσο και για τη μέγιστη δυνατή προβολή ενός από τους αρχαιότερους αμπελώνες του κόσμου, ο οποίος συνεχίζει να ανθίζει, να καρπίζει και να παράγει κρασιά εδώ και οχτώ αιώνες. Παρά τις αντίξοες -πολλές φορές- συνθήκες καλλιέργειας, τα αυτόρριζα κλήματά του παράγουν κρασί, που φέρει πάντα τη σφραγίδα της ιστορικότητας και της ιδιαιτερότητας.

Ποικιλία γεύσεων και αρωμάτων

Αξίζει να σημειωθεί, ότι στη Σαντορίνη, η αμπελοκαλλιέργεια ήταν ανεπτυγμένη ήδη από τον 17ο αιώνα π.Χ. και οι προϊστορικοί και αυτόχθονες Θηραίοι παρήγαγαν, εμπορεύονταν και κυρίως απολάμβαναν τον οίνο. Ωστόσο, με το πέρασμα των χρόνων η φήμη του κρασιού τους παρέμεινε λαμπρή και συνεχίζει να διαιωνίζεται μέχρι σήμερα.

Με κύρια ποικιλία το Ασύρτικο και με το Αθήρι και το Αηδάνι να ακολουθούν, ο σαντορινιός αμπελώνας, ένας από τους ελάχιστους που δεν προσβλήθηκαν ποτέ από την καταστροφική φυλλοξήρα δίνει κρασιά με έντονο και πληθωρικό χαρακτήρα, τα οποία τυγχάνουν παγκόσμιας αποδοχής και αναγνώρισης.

Ειδικότερα, παράγονται λευκοί ξηροί οίνοι, που έχουν το χάρισμα να διασχίζουν το χρόνο και να βελτιώνονται, καθώς και γλυκά, γεμάτα ήλιο, κρασιά, που προέρχονται από τους μακρινούς προγόνους της αρχαίας Ελλάδας. Ξεχωρίζοντας για την οξύτητα και τη χαρακτηριστικό άρωμα μεταλλικού θείου που πηγάζει από την ηφαιστειακή σύνθεση του θηραϊκού εδάφους, ο τοπικός οίνος παραμένει ένα από τα αγαπημένα προϊόντα του νησιού της ελαφρόπετρας που έχει δημιουργήσει ένα μεγάλο μύθο γύρω από την πικάντικη, αλμυρή και ιωδιούχο γεύση του.

Κίνδυνοι εξαφάνισης του αμπελώνα

Οι συνεχείς χρυσές και αργυρές διακρίσεις του, οι οποίες εντείνουν ακόμη περισσότερο την επιθυμία των φίλων του οίνου στο εξωτερικό για να το γευτούν και να το απολαύσουν, αποδεικνύουν τη σπουδαιότητα τόσο της αμπελοκαλλιέργειας του μοναδικού στην Ελλάδα αρχαίου αμπελώνα, όσο και της οινικής παραγωγής του. Ως εκ τούτου, κρίνεται επιβεβλημένη η ανάγκη για διατήρηση και διαφύλαξη του αμπελιού από την καταιγιστική τουριστική “επέλαση” του καλοκαιριού και την ανεξέλεγκτη οικοπεδοποίηση στο νησί, που χωρίς τις απαραίτητες ενέργειες θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην καταπάτηση και συνεπώς στην καταστροφή του.

Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που τα προηγούμενα χρόνια έκαναν λόγο για αδιαφορία της Πολιτείας και για ανελέητη κερδοσκοπία, με την εκτίμηση ότι ο παγκοσμίου φήμης αμπελώνας της Σαντορίνης κινδυνεύει να συρρικνωθεί στο βωμό της “τουριστικής ανάπτυξης”. Συμπέρασμα στο οποίο οδηγούν και αρκετά αμπελοτόπια, που βρίσκονται πλέον μέσα σε αυλές σπιτιών ή πάρκινγκ καταστημάτων.

Αλόγιστη οικιστική ανάπτυξη

Ο κίνδυνος εξαφάνισης του θηραϊκού αμπελώνα, που αποτελεί και τη μεγαλύτερη “πράσινη” δύναμη του νησιού, θεωρείται από πολλούς ορατός. Εκτιμάται δε, ότι μία τέτοια δυσάρεστη τροπή θα υποσκέλιζε την αξία του ελληνικού κρασιού, αλλά και της ίδιας της Σαντορίνης, δεδομένης της αλόγιστης οικιστικής ανάπτυξης των τελευταίων χρόνων, η οποία έχει αλλοιώσει αισθητά την ξεχωριστή μορφολογία της καλντέρας.

Για το λόγο αυτό, κατά το παρελθόν έχουν γίνει επανειλημμένες οχλήσεις ώστε να ανακηρυχθεί ο αμπελώνας της Σαντορίνης, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco. Κάτι που όπως φαίνεται είναι στην τελική ευθεία για τη δρομολόγησή του, σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις της κεντρικής, αλλά και περιφερειακής διοίκησης.