Νέο “χρώμα” σε εν γένει αναπτυξιακούς τόπους

Στην προσπάθεια των αρμόδιων τουριστικών αρχών, για προβολή των νησιών των Κυκλάδων και υιοθέτηση μιας νέας αναπτυξιακής τουριστικής αλλά και οικονομικής ανάπτυξης, προκηρύχτηκαν νέα προγράμματα LEADER. Το πρόγραμμα της Αναπτυξιακής Εταιρείας Κυκλάδων ΑΕ, αποσκοπεί στην ενίσχυση νέων επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται σε ορεινές και παραδοσιακές περιοχές ώστε να εξασφαλίσουν τοπική ανάπτυξη στα εκάστοτε νησιά.

Τα πρώτα βήματα

Η κοινοτική πρωτοβουλία LEADER , δηλαδή δεσμοί μεταξύ των δράσεων για την Ανάπτυξη της Αγροτικής Οικονομίας, αναλήφθηκε με απόφαση της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων το 1994. Η πρώτη πρωτοβουλία του Προγράμματος διήρκησε μέχρι το 2001, χορηγώντας κοινοτική βοήθεια υπό μορφή συνολικών επιδοτήσεων ή ολοκληρωμένων επιχειρησιακών προγραμμάτων στους τομείς ανάπτυξης κάθε τόπου.

Η Ελλάδα ήταν μια από τις υποψήφιες χώρες στις οποίες τα αποτελέσματα του προγράμματος είχαν θετικό πρόσημο. Μέσω της LEADER στηρίχθηκε η ολοκληρωμένη ανάπτυξη, καθώς δόθηκε η ευκαιρία στις τοπικές κοινωνίες να σχεδιάσουν και να επιλέξουν οι ίδιες τον τρόπο και τη "διαδρομή" ανάπτυξη τους.

Τα αποτελέσματα της πρώτης πειραματικής εφαρμογής ήταν ενθαρρυντικά. Για τον λόγο αυτόν , μετά την περίοδο ωρίμανσης του προγράμματος, η LEADER εφαρμόζει πλέον έναν πολυτομεακό χαρακτήρα, που κινήθηκε στη λογική και τη φιλοσοφία των προηγούμενων εφαρμογών.

Η συνολική στρατηγική του προγράμματος έχει ως στόχο την τόνωση του ανταγωνισμού , την ‘’εξωστρέφεια’’ της ελληνικής οικονομίας αλλά και την βελτίωση της ποιότητας ζωής μέσα από πιο εκσυγχρονισμένα μέσα παραγωγής και καινοτόμων επιχειρησιακών μονάδων καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος σε μια βιώσιμη ύπαιθρο.

Στην πράξη

Η δημιουργία τοπικών ικανοτήτων για την απασχόληση και τη διαφοροποίηση της τοπικής οικονομίας που προσφέρει η LEADER , φέρνει τις Κυκλάδες ακόμη μια φορά εντός της προσέγγισης του προγράμματος. Στον νέο κύκλο κοινοτικών επιδοτήσεων ,το ποσοστό χρηματοδότησης δαπανών για τα νησιά του Αιγαίου ανέρχεται στο 60%. Καθώς όπως φαίνεται, στην εποχή του μνημονίου και της φτώχειας, η κρίση δημιουργεί νέας ευκαιρίας για όσους γνωρίζουν να τις διαχειρίζονται.

Μετά την ‘’Βίβλο’’ του ταξιδιώτη στην οποία υποδηλώνονται τα δικαιώματα του τουρίστα και οι υποχρεώσεις των ξενοδόχων, σύμφωνα με την Ένωση Καταναλωτών - Ποιότητα Ζωής, το πρόγραμμα LEADER υποβοηθά την εφαρμογή των μέτρων για αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων στις μονάδες διανυκτέρευσης όπως και την βελτίωση των υποδομών τους. Το πρόγραμμα προκηρύχτηκε από τα τέλη Αυγούστου ως αρχές Σεπτεμβρίου και χρηματοδοτεί ενδεικτικά τη δημιουργία νέων ή υφιστάμενων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

Στην σφαίρα εφαρμογής του εντάσσονται επιχειρήσεις όπως μικρά τουριστικά καταλύματα και ξενοδοχεία (μέχρι 40 κλίνες) και campings, επισκέψιμα αγροκτήματα, εστιατόρια, αναψυκτήρια, παραδοσιακά καφενεία. Αφορά επίσης, βιοτεχνικές μονάδες παραγωγής προϊόντων, όπως χειροτεχνήματα μεταλλουργίας ή ξυλοτεχνίας, προϊόντα κεραμικής - υφαντουργίας, ξύλινες κατασκευές (καρέκλες, έπιπλα, έπιπλα κουζίνας) και βιοτεχνίες μεταποίησης - τυποποίησης γεωργικών προϊόντων (όπως δημητριακά, οίνος, οπωροκηπευτικά, κρέας, γάλα, αβγά, μέλι, ελιές, άνθη, σπόροι, φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά).

Καλεί ακόμα , μικρές βιοτεχνίες επεξεργασίας ειδών διατροφής και δασοκομικών υλών μετά την α' μεταποίηση (π.χ. αρτοποιία, παραγωγή νωπών ειδών ζαχαροπλαστικής, παραγωγή αλευροειδών προϊόντων, παραγωγή αλκοολούχων ποτών, παραγωγή ζαχαρωδών προϊόντων από φρούτα και λαχανικά κ.λπ.), επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών (κομμωτήρια, κουρεία, δραστηριότητες φυσικής ευεξίας, καλλιτεχνική και λογοτεχνική δημιουργία και ερμηνεία, επισκευή υποδημάτων & δερμάτινων ειδών, λιανικό εμπόριο οινοπνευματωδών και άλλων ποτών, παντοπωλεία κ.λπ.) και επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του τουρισμού της υπαίθρου (εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ειδικές μορφές τουρισμού, χώροι αθλοπαιδιών, χώροι γευσιγνωσίας), να υποβάλλουν τις δικές τους προτάσεις τόνωσης και αναβάθμισης.

Δικαιούχοι και δραστηριότητες χρηματοδότησης

Στα πλαίσια προσέγγισης του τοπικού προγράμματος, ως βασικοί αποδέκτες εμφανίζονται μικροί επιχειρηματίες ή υποψήφιοι επενδυτές που επιθυμούν να επενδύσουν στις μονάδες παραγωγή τους. Τα νησιά που εντάσσονται στην σφαίρα δράσης τοπικής ανάπτυξης είναι η Σαντορίνη (Εμπορείο, Επισκοπή Γωνιά, Θήρα, Καρτεράδος, Μεσαριά, Ακρωτήρι, Βόθωνας, Βουρβούλος, Εξω Γωνιά, Ημεροβίγλι, Μεγαλοχώρι, Οία και Πύργος Καλλίστης.), η Κέα (Ιουλίδα και Κορησσία), η Μήλος (Αδάμαντας, Τριοβάσαλος, Μήλος, Πέραν Τριοβασάλου, Τρυπητή) , η Μύκονος ( Ανω Μερά, Μυκονίων) ,η Σίφνος (Απολλωνία, Αρτεμώνας) , η Σύρος (Ανω Σύρος, Βάρη, Γαλησσά, Πάγος, Ποσειδωνία, Φοίνικας, Χρούσα ),η Τήνος (Τήνος, Δύο Χωρία, Τριαντάρος ) , η Ιος και η Σέριφος .

Οι επαγγελματικές δραστηριότητες που καλύπτονται από την LEADER αφορούν τόσο τον γεωργικό τομέα όσο και τον επιχειρησιακό κλάδο με στόχο την επικείμενη τουριστική ανάπτυξη κατά τόπους. Αναλυτικότερα, από το πρόγραμμα προβλέπεται η αύξηση της αξίας των γεωργικών προϊόντων μέσα από την ίδρυση εκσυγχρονιστικών μονάδων μεταποίησης και τυποποίησης προϊόντων (υποποίησης κρέατος και κρεατοσκευασμάτων, τυροκομεία, μικρές μονάδες παραγωγής γιαούρτης κ.α) . Στην ίδια κατηγορία περιλαμβάνονται και μονάδες τυποποίησης και επεξεργασίας αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, μεταποίησης σαλιγκαριών, αποθηκευτικών χώρων δημητριακών, ελαιοτριβεία κ.α. Παράλληλα, οι χρηματοδοτήσεις μπορούν να πετύχουν μεταποιητικές μονάδες φρούτων και γλυκών κουταλιού.

Επιπρόσθετα , ενδεχόμενες επενδύσεις δύναται να αφορούν την ίδρυση, επέκταση και τον εκσυγχρονισμό υποδομών των χώρων εστίασης και αναψυχής με παραδοσιακή αρχιτεκτονική μορφή , των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών δημιουργώντας χώρους για την παραμονή και φύλαξη παιδιών τόσο για τους κατοίκους όσο και για του επισκέπτες. Καινοτομία και πρωτοτυπία ακολουθείται ακόμα στον εκσυγχρονισμοί επισκέψιμων αγροκτημάτων, στις βιοτεχνικών μονάδων, στις υποδομών διανυκτέρευσης και εκσυγχρονισμοί επιχειρήσεων πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής ειδών διατροφής μετά την α' μεταποίηση. Ωστόσο ως επιλέξιμες δαπάνες αναφέρονται η διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου και η αγορά μηχανολογικού εξοπλισμού που προβλέπεται για την επιτυχημένη επίτευξη του στόχου (καινούργια οχήματα, αμοιβές μηχανικών και συμβούλων, επίπλων γραφείου και εξοπλισμού κ.α).