Προτάσεις της ΕΣΕΕ

Η ΕΣΕΕ απέστειλε στον πρωθυπουργό, τα υπουργεία Οικονομικών, Οικονομίας και Εργασίας, τους αρχηγούς των κομμάτων και τους θεσμούς, ενόψει και της συνάντησης με το ΔΝΤ, βελτιωτικές προτάσεις στις ήδη κατατεθειμένες θέσεις, που αφορούν στη θέσπιση του «ειδικού επιχειρηματικού λογαριασμού» και του «παγώματος» των ληξιπρόθεσμων οφειλών στον ΟΑΕΕ.

Το υφιστάμενο αυστηρό  πλαίσιο, αναφορικά με τις κατασχέσεις και δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών για οφειλές στο ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, πρέπει να αποκτήσει ελαστικότερο χαρακτήρα, μέσω της θεσμοθέτησης ενός minimum επιπέδου ρευστότητας των επιχειρήσεων.

Παράλληλα, η διασφάλιση της καταβολής των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών, μέσω του αναγκαίου «παγώματος» των ληξιπρόθεσμων οφειλών, συνιστά τη μοναδική βιώσιμη προοπτική του ΟΑΕΕ.

Παρατίθεται δε η εξειδίκευση των αρχικώς υποβληθεισών προτάσεων της ΕΣΕΕ, όσον αφορά στα δύο ζωτικής σημασίας ζητήματα του εγχώριου επιχειρείν.

Θέσπιση «ειδικού επιχειρηματικού τραπεζικού» λογαριασμού

Οι προσπάθειες ενίσχυσης των δημοσίων εσόδων που έχει αναλάβει το τελευταίο διάστημα το Υπουργείο Οικονομικών μέσω της αποστολής ηλεκτρονικών κατασχετηρίων στους οφειλέτες Εφοριών, Ασφαλιστικών Ταμείων και λοιπών φορέων του Δημοσίου, έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία και αναστάτωση στον επιχειρηματικό κόσμο. Βέβαια, η ισχύουσα νομοθεσία (Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων) παρέχει στη φορολογική διοίκηση το δικαίωμα αιφνιδιαστικών κινήσεων για κατασχέσεις απαιτήσεων σε χέρια τρίτων (μισθών, συντάξεων, ενοικίων, επιδοτήσεων, εφάπαξ βοηθημάτων, απαιτήσεων από πελάτες κ.α.), καθώς με αυτόν τον τρόπο εκτιμάται πως διασφαλίζεται σε υψηλότερο βαθμό η είσπραξη των οφειλών.

Σύμφωνα με την ακολουθούμενη διαδικασία, το κατασχετήριο, κατ’ εντολή του προϊσταμένου της εκάστοτε Δ.Ο.Υ., αποστέλλεται στα πιστωτικά ιδρύματα στα οποία διατηρεί λογαριασμό/ούς ο οφειλέτης. Η τράπεζα πρέπει να απαντήσει εντός προθεσμίας 8 ημερών, σχετικά με την ταυτοποίηση του οφειλέτη, τον αριθμό των τραπεζικών του λογαριασμών και τα ποσά που εμπεριέχονται σε αυτούς αλλά και σε πιθανόν περαιτέρω ζητούμενες πληροφορίες. Η απόδοση των ποσών στην υπηρεσία του Δημοσίου που επέβαλε την κατάσχεση γίνεται υποχρεωτικά εντός 10 ημερών από την υποβολή της δήλωσης του πιστωτικού ιδρύματος.

Ωστόσο, θα πρέπει να τονιστεί πως από τη στιγμή που το πιστωτικό ίδρυμα λάβει το ηλεκτρονικό κατασχετήριο δεσμεύεται αυτόματα και μέχρι το πέρας της κατάσχεσης το σύνολο των χρηματικών ποσών που περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς του υπόχρεου, ακόμα και αν πρόκειται για λογαριασμό με περισσότερους συνδικαιούχους. Παράλληλα, δεσμεύονται και οι όποιες καταθέσεις στο λογαριασμό λάβουν χώρα μετά το αρχικό πάγωμά του. Με βάση τα παραπάνω και επειδή στην πράξη η περιγραφείσα διαδικασία δεν ολοκληρώνεται σε χρονικό διάστημα μικρότερο των 20 - 30 ημερών, οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τεράστιο πρόβλημα ρευστότητας και συνεπώς τίθεται ουσιαστικό ζήτημα επιβίωσής τους.

Προκειμένου, λοιπόν, οι επιχειρήσεις να απαλλαγούν από το ασφυκτικό κλίμα στο οποίο καλούνται να δραστηριοποιηθούν, επιβάλλεται η θέσπιση και λειτουργία ενός «ειδικού επιχειρηματικού» αλλά ουσιαστικά «τροφοδότη λογαριασμού» των λειτουργικών εξόδων της επιχείρησης.  

Η ΕΣΕΕ έχει επανειλημμένως ζητήσει να εφαρμοστεί η επέκταση του μέτρου που ισχύει σήμερα για τους ιδιώτες (ακατάσχετο όριο μέχρι 1.250 ευρώ) και στους ασκούντες εμπορική και επιχειρηματική δραστηριότητα, είτε ως φυσικά είτε ως νομικά πρόσωπα, προκειμένου να αποφευχθεί ακόμη ένα καίριο πλήγμα στην ελληνική μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.

Πιο συγκεκριμένα, ενέργειες που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην οικοδόμηση ενός φιλικότερου επιχειρηματικού κλίματος, που δεν τιμωρεί αλλά προωθεί και ενθαρρύνει την ανάληψη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών  είναι:

- Όσον αφορά στις δεσμεύσεις  τραπεζικών λογαριασμών, αυτές θα πρέπει να λαμβάνουν χώρα έως του οφειλόμενου ποσού του υπόχρεου και να μη δεσμεύουν το σύνολο των χρηματικών ποσών που περιλαμβάνονται σε αυτόν.

- Σε περίπτωση που ο υπόχρεος είναι συνδικαιούχος σε κάποιον άλλο λογαριασμό, πιθανόν συγγενικού προσώπου, τότε το τρίτο μη εμπλεκόμενο πρόσωπο (που δεν έχει οφειλές) δεν θα πρέπει να επηρεάζεται από την προαναφερθείσα δέσμευση ποσών.

- Θα πρέπει να δίνεται στον κάθε επιχειρηματία η δυνατότητα γνωστοποίησης ενός λογαριασμού σε πιστωτικό ίδρυμα, ο οποίος θα μπορεί, ακόμη και μετά την εντολή δέσμευσης, να τροφοδοτεί τις βασικές λειτουργίες της επιχείρησης με πάγιες τραπεζικές εντολές (πληρωμές: μισθοδοσίας, οφειλών προς το Δημόσιο και Ασφαλιστικά ταμεία, λογαριασμών ΔΕΚΟ, ενοικίων και προμηθευτών). Ο λογαριασμός θα συνδεθεί με τις εισπράξεις της επιχείρησης τόσο από χρήση πλαστικού χρήματος όσο και χρήσης υπηρεσιών e-banking.

- Ο καθορισμός του ακατάσχετου ποσού (αντίστοιχο με εκείνο που ισχύει για τα φυσικά πρόσωπα) θα εξαρτάται από ιδιαίτερα σημαντικές για τη λειτουργία της επιχείρησης μεταβλητές (πχ λειτουργικό κόστος), το οποίο θα εκφράζεται σε ποσοστιαία βάση επί του συνολικού ετήσιου τζίρου της επιχείρησης. Έτσι, λοιπόν, αν προκύπτει πως οι δαπάνες λειτουργίας μίας επιχείρησης ανέρχονται στο 40%-50% του ετήσιου καταγεγραμμένου τζίρου της, το συγκεκριμένο ποσοστό θα πρέπει να ταυτίζεται με το ακατάσχετο όριο.

«Πάγωμα» ληξιπρόθεσμων οφειλών σε ΟΑΕΕ

Όσον αφορά στην κατατεθείσα πρόταση της ΕΣΕΕ για «πάγωμα» των ληξιπρόθεσμων οφειλών στον ΟΑΕΕ, αποποίηση ασφαλιστικού χρόνου και υποχρέωση απρόσκοπτης καταβολής των τρεχουσών εισφορών, προκειμένου αφενός να διευκολυνθεί μία σημαντική μερίδα ασφαλισμένων του Ταμείου και αφετέρου να αυξηθεί η εισπραξιμότητα και η ρευστότητά του, επισημαίνονται τα παρακάτω:

- Η υποβληθείσα τεκμηριωμένη θέση της ΕΣΕΕ αφορά αποκλειστικά και μόνο ληξιπρόθεσμες οφειλές που δημιουργήθηκαν κατά τη χρονική περίοδο 2010 – 2016, διάστημα κατά το οποίο επήλθε δραματική συρρίκνωση του τζίρου των επιχειρήσεων με συνέπεια την αδυναμία καταβολής των προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών. Ως εκ τούτου, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές που δημιουργήθηκαν πριν από την περίοδο της κρίσης δεν περιλαμβάνονται στην προτεινόμενη ρύθμιση.

- Η θεσμοθέτηση της συγκεκριμένης πρότασης πρέπει να είναι όσο το δυνατόν αμεσότερη, χωρίς χρονοτριβές και καθυστερήσεις, επειδή σε διαφορετική περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος περαιτέρω διόγκωσης των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

- Όσον αφορά στο «πάγωμα» των οφειλών, αυτές θα επιβαρύνονται με ένα ενδεικτικό ετήσιο επιτόκιο της τάξεως του 1% - 1,5%, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα έτσι ώστε να: μην λαμβάνονται μέτρα διοικητικής και αναγκαστικής εκτέλεσης, να παρέχεται ασφαλιστική ενημερότητα στον οφειλέτη και να προβλέπεται πλήρη ασφαλιστική ικανότητα για τον υπόχρεο και τα προστατευόμενα μέλη της οικογένειάς του, όσον αφορά στην παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

- Το προαναφερθέν ενδεικτικό επιτόκιο 1% - 1,5% θα ισχύει τόσο για τους οφειλέτες που δεν έχουν ρυθμίσει τα χρέη τους όσο και για εκείνους που έχουν ήδη προβεί σε σχετική ρύθμιση, στους οποίους, όμως, θα δίνεται η δυνατότητα επιλογής διατήρησης του ρυθμιστικού πλαισίου που έχουν ενταχθεί (Ν. 4321/2015, 4305/2014 και 4152/2013).  

- Θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα επανένταξης στο σύστημα σε όσους ασφαλισμένους, χωρίς δική τους υπαιτιότητα,  απώλεσαν τη ρύθμιση των 100 δόσεων. Προς αυτή την κατεύθυνση ενδείκνυται η χαλάρωση των ιδιαίτερα αυστηρών προβλεπόμενων κριτηρίων, τα οποία ευθύνονται για την απένταξη χιλιάδων οφειλετών.

- Μέριμνα θα πρέπει να δοθεί και για τους διακοπέντες οφειλέτες του ΟΑΕΕ που αισίως έχουν ξεπεράσει τους 245.000. Η υιοθέτηση της πρότασης της ΕΣΕΕ για «πάγωμα» οφειλών σε συνδυασμό με τη δυνατότητα αποποίησης ασφαλιστικού χρόνου, κατά τον οποίο δεν καταβλήθηκαν εισφορές και ταυτόχρονης παρακράτησης της όποιας οφειλής από τη σύνταξη (και για χρέη άνω 20.000 ευρώ), πιθανόν να ενεργοποιήσει κάποιους εξ’ αυτών, από τη στιγμή που θα τους  παρέχεται η προοπτική της συνταξιοδότησης.

- Σε καμία περίπτωση δεν τίθεται ζήτημα «παραβίασης της υποχρεωτικότητας» των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης ή διαγραφής οφειλών αλλά η συγκεκριμένη πρόταση συνδέεται περισσότερο με την ανταποδοτικότητα του συστήματος.

- Σύμφωνα, άλλωστε, με εκτιμήσεις, ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών από 1ης Ιανουαρίου 2017 θα ασκεί ακόμα πιο αυστηρό έλεγχο στην παρακολούθηση των εσόδων και θα αποτρέπει τη δημιουργία νέων χρεών.