Πλωτή εγκατάσταση στο λιμάνι της Ερμούπολης

Οι μέχρι σήμερα γενικόλογες αναφορές περί εκδήλωσης επενδυτικού ενδιαφέροντος για την Σύρο, φαίνεται πως αρχίζουν να σχηματοποιούνται, καθώς ιδιώτης επενδυτής επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί στο λιμάνι με πλωτή εγκατάσταση επεξεργασίας υγρών πετρελαιοειδών αποβλήτων.

Μία εγκατάσταση εντός του λιμανιού της Ερμούπολης και συγκεκριμένα στις εγκαταστάσεις του ναυπηγείου του Νεωρίου, ενώ παράλληλα στον προγραμματισμό εντάσσεται και η μαρίνα στη θέση Πηδάλι.

Η συγκεκριμένη επενδυτική προοπτική απαιτεί την έγκριση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που τίθεται από τον Δήμο Σύρου-Ερμούπολης προς δημόσια διαβούλευση την ερχόμενη Τρίτη 29 Νοεμβρίου, κατά την οποία οι μετέχοντες φορείς και πολίτες οφείλουν να καταθέσουν τις απόψεις τους.

Η εν λόγω δραστηριοποίηση έχει αναπτυχθεί στα μεγάλα λιμάνια της χώρας (Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Βόλος κ.λ.π.), σύμφωνα με την ανάλογη πρακτική που εφαρμόζεται σε όλους τους μεγάλους διεθνείς λιμένες.

Πρόκειται για μία επιχειρηματική δραστηριότητα που προβάλλει την περιβαλλοντική προστασία, προκειμένου να αποφεύγεται η διάθεση των αποβλήτων των πλοίων στη θάλασσα.

Αφορά φορτηγά πλοία, δεξαμενόπλοια, αλλά και μεγάλα κρουαζιερόπλοια, τα οποία όμως έχουν ως σημείο αναφοράς μεγάλα λιμάνια, με έντονη εμπορική δραστηριότητα.

Ερωτήματα προκύπτουν στο κατά πόσον μία ανάλογη δραστηριότητα μπορεί να αναπτυχθεί σε ένα μικρό νησιωτικό λιμάνι, πολύ δε περισσότερο όταν αυτό προσβλέπει στην βελτίωση της εικόνας του, ως μέρος της ευρύτερης τουριστικής ανάπτυξης και αξιοποίησης του τόπου.

Παράλληλα, οι πιθανότητες επιβάρυνσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος δεν θα πρέπει να αγνοηθούν, σε περίπτωση πρόκλησης όποιας αστοχίας κατά την εκτέλεση των εν λόγω εργασιών.

Σαφώς και η επιχειρηματική αυτή δραστηριοποίηση έρχεται να καλύψει την σχετική περιβαλλοντική υποχρέωση που είχε ως προς την λειτουργία του το λιμάνι της Σύρου, αλλάζοντας την μέχρι σήμερα ακολουθούμενη πρακτική.

Να σημειωθεί πως ανάλογες επιχειρηματικές προτάσεις μπορεί να τυγχάνουν θετικής ανταπόκρισης από τους υποστηρικτές της επενδυτικής προοπτικής, όμως θολό παραμένει το τοπίο στο πως και από ποιόν θα καλύπτεται οικονομικά η συγκεκριμένη επιχειρηματική δράση;

Κατά πόσον τελικά η εικόνα ενός γραφικού λιμένα νησιωτικού προορισμού που ευελπιστεί να αναχθεί σε ισχυρός τουριστικός προορισμός, να καταστεί χώρος υποδοχής και συνεχούς εξυπηρέτησης των βαρέων πλοίων που κινούνται στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή;

Η εταιρεία συστήνει το έργο της

Σύμφωνα τα στοιχεία που η ίδια η εταιρεία δίνει, όπως αυτά περιλαμβάνονται στον φάκελο της ΜΠΕ που έχει καταθέσει, αναφέρει ότι η εταιρεία «NORTH AEGEAN SLOPS-ΗΛΙΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ», προκειμένου να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες για επεξεργασία πετρελαιοειδών καταλοίπων και προσωρινή αποθήκευση αποβλήτων λιπαντικών ελαίων από τα πλοία που κινούνται από/προς τον λιμένα της Σύρου, θα προχωρήσει στην λειτουργία της πλωτής εγκατάστασης επεξεργασίας υγρών αποβλήτων «ΑΣΙΝΗΟΣ ΛΙΘΟΣ».

Η πλωτή εγκατάσταση είναι ένα διπύθμενο ρυμουλκούμενο δεξαμενόπλοιο (άνευ προωστήριων μηχανών) με εγκαταστάσεις επεξεργασίας πετρελαιοειδών αποβλήτων.

Η εγκατάσταση θα έχει τις ακόλουθες δυνατότητες:

• Παραλαβής υγρών πετρελαιοειδών αποβλήτων.

• Επεξεργασίας υγρών πετρελαιοειδών αποβλήτων με τις ακόλουθες τεχνικές:

Διαχωρισμό του νερού από το περιεχόμενο στα απόβλητα πετρέλαιο διαμέσου φυσικής επίπλευσης

Συσσωμάτωση – Κροκίδωση

Επίπλευση διαλυμένου αέρα

Βιολογική επεξεργασία

• Προσωρινής αποθήκευσης υγρών πετρελαιοειδών αποβλήτων, αποβλήτων λιπαντικών ελαίων και των προϊόντων διαχωρισμού.

Η παραλαβή των αποβλήτων θα πραγματοποιείται τόσο από πλοία, στο πλαίσιο των υπηρεσιών ευκολιών υποδοχής αποβλήτων πλοίων που θα παράσχει η εταιρεία, όσο και από βυτιοφόρα οχήματα που διαθέτει η εταιρεία για την συλλογή και μεταφορά πετρελαιοειδών αποβλήτων (στην περίπτωση αυτή τα απόβλητα μπορούν να προέρχονται και από άλλες πηγές πλην πλοίων, π.χ. εγκαταστάσεις ξηράς). Τα απόβλητα αυτά θα μεταφέρονται στις εγκαταστάσεις του πλωτού διαχωριστήρα και στην συνέχεια θα λαμβάνει χώρα η επεξεργασία και η προσωρινή αποθήκευσή τους.

Ο πλωτός διαχωριστήρας θα ελλιμενίζεται εντός των εγκαταστάσεων του ναυπηγείου «Νεώριο Σύρου». Θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο πλωτός διαχωριστήρας δεν θα ελλιμενίζεται μόνιμα στην θαλάσσια περιοχή της Σύρου αλλά θα μετακινείται προς την περιοχή σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα. Δεδομένου του χαρακτήρα της εν λόγω περιοχής, δεν εντοπίζονται δάση, δασικές ή προστατευόμενες εκτάσεις καθώς και κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι.

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο πλωτός διαχωριστήρας θα ενταχθεί και στο «Σχέδιο Παραλαβής και Διαχείρισης Αποβλήτων και Καταλοίπων Φορτίου Πλοίων που καταπλέουν στις λιμενικές εγκαταστάσεις του λιμένος της Σύρου», στο πλαίσιο της Κ.Υ.Α. 8111.1/41/2009 «Μέτρα και όροι για τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής αποβλήτων που παράγονται στα πλοία και καταλοίπων φορτίου σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της υπ’ αριθμ. 2007/71/ΕΚ οδηγίας[…]Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η θέση του έργου έχει τη σύμφωνη γνώμη της εταιρείας που λειτουργεί το ναυπηγείο «Νεώριο Σύρου».

Το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (ΦΕΚ 1487 Β/ 10.10.2003) αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στην αναβάθμιση της λειτουργίας των λιμένων καθώς και στην ορθολογική και αποτελεσματική διαχείριση των υγρών/στερεών αποβλήτων που προκύπτουν στα διοικητικά όρια της Περιφέρειας. Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η λειτουργία του πλωτού διαχωριστήρα στην συγκεκριμένη θέση, θα συμβάλλει στην βελτίωση των υποδομών του λιμένα της Σύρου και στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των αποβλήτων που προκύπτουν από τα πλοία που κινούνται στην ευρύτερη περιοχή. Σε κάθε περίπτωση στις προβλέψεις και κατευθύνσεις του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου περιλαμβάνεται ο εκσυγχρονισμός του λιμένα Σύρου ο οποίος μπορεί να πραγματοποιηθεί και μέσω ανάπτυξης συστημάτων περιβαλλοντικών υποδομών στους χώρους των εγκαταστάσεών του.

Οι προτάσεις της διαβούλευσης

Σε δημόσια διαβούλευση πρόκειται να τεθούν η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την μαρίνα στη θέση Πηδάλι και την πλωτή εγκατάσταση επεξεργασίας υγρών αποβλήτων (πετρελαιοειδή κατάλοιπα) και προσωρινή αποθήκευση αποβλήτων λιπαντικών ελαίων, εντός των εγκαταστάσεων του ναυπηγείου «Νεώριο Σύρου».

Σύμφωνα με τις εισηγήσεις του αρμόδιου αντιδημάρχου Μάριου Βουτσίνου, γίνεται αντιληπτό πως πρόκειται για ειλημμένη απόφαση, καθώς προτίθενται να συναινέσουν στην θετική γνωμοδότηση έγκρισης, αρκεί να τηρηθούν συγκεκριμένες τυπικές προϋποθέσεις.

Μόνο που αυτές οι προϋποθέσεις όπως και η αιτιολόγηση των εισηγήσεων αποτελούν στοιχεία, τα οποία οφείλεται να ληφθούν σοβαρά υπόψη, πέραν της όποιας τυπικής διαδικασίας, καθώς τα όσα αναφέρονται ως προς το επίπεδο των υποχρεώσεων διενέργειας ελέγχων είναι πρόσφατα και νωπά τα παραδείγματα που αφορούν στους περιβαλλοντικούς ελέγχους της βαριάς βιομηχανίας του Νεωρίου, οι οποίοι επί σειρά ετών διενεργούνταν περιστασιακά λόγω ελλείψεων προσωπικού των αρμοδίων υπηρεσιών, όπως επανειλημμένα είχε υποστηριχθεί από τους υπεύθυνους φορείς.

Σε ότι αφορά στην πρώτη γνωμοδότηση για την μαρίνα αναφέρει ότι «η εν λόγω ΜΠΕ δύναται να λάβει γνωμοδότηση έγκρισης […] εφόσον τηρηθούν τα κάτωθι: Όπως εκτιμάται από τη Μελέτη, κατά την μελλοντική λειτουργία της μαρίνας (πλήρης αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών), τα παραγόμενα απόβλητα θα αυξηθούν και θα περιλαμβάνουν σημαντικές ποσότητες από πετρελαιοειδή απόβλητα, υγρά αστικά απόβλητα, χρησιμοποιημένα λιπαντικά έλαια, χρησιμοποιημένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, στερεά μη επικίνδυνα απόβλητα και εν δυνάμει επικίνδυνα απόβλητα. Θα πρέπει να προβλεφθεί η κατάλληλη διαχείριση όλων των ειδικών τύπων αποβλήτων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, με την σύνταξη και έγκριση ενός ολοκληρωμένου «Σχεδίου Παραλαβής και Διαχείρισης Αποβλήτων» καθώς και να επαναπροσδιοριστεί η προγραμματική σύμβαση Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Σύρου και Δήμου Σύρου- Ερμούπολης σχετικά με την αποκομιδή των οικιακών στερεών αποβλήτων.

Κατά την μελλοντική λειτουργία, ο φορέας λειτουργίας της μαρίνας θα πρέπει να διαθέτει εγκεκριμένο «Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης» για την αντιμετώπιση περιστατικών ρύπανσης της θάλασσας.

Δεδομένου ότι από την λειτουργία της μαρίνας είναι δυνατό να επιβαρυνθεί η ποιότητα των θαλασσίων υδάτων, λόγω της ενδεχόμενης αλλοίωσης των χαρακτηριστικών του θαλασσινού νερού και της ποιότητας των ιζημάτων του πυθμένα από την λειτουργία των μηχανών των σκαφών, αλλά και μίας σειράς δραστηριοτήτων ατυχηματικού-περιστασιακού χαρακτήρα, προτείνουμε να τηρηθεί πρόγραμμα παρακολούθησης ποιότητας θαλάσσιου ύδατος με τακτικές δειγματοληψίες, τουλάχιστον μία ανά μήνα κατά τις περιόδους αιχμής».

Στην εισήγηση γίνεται λόγος και για φορέα λειτουργίας της μαρίνας, η οποία όμως ακόμα δεν έχει νομιμοποιηθεί, άρα στην παρούσα τουλάχιστον φάση δεν νομιμοποιείται κανείς φορέας για την λειτουργία της.

Όσον αφορά στην εισήγηση για την πλωτή εγκατάσταση επεξεργασίας υγρών αποβλήτων, αναφέρεται ότι «η εν λόγω ΜΠΕ δύναται να λάβει γνωμοδότηση έγκρισης […] εφόσον τηρηθούν τα κάτωθι: Θα πρέπει να ανανεωθεί η ισχύς του Πιστοποιητικού SA8000:2008 της εταιρείας, το οποίο λήγει στις 8-12-2016. Θα πρέπει να τηρηθούν και να ελέγχονται, από τα αρμόδια όργανα ελέγχου, σε τακτά χρονικά διαστήματα οι όροι που τίθενται από την κείμενη νομοθεσία σχετικά με 1. την προσωρινή αποθήκευση και τελική διάθεση των αποβλήτων λιπαντικών ελαίων 2. τη διαχείριση των εν δυνάμει επικίνδυνων αποβλήτων σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων (ΕΚΑ) 3. όλα τα υπόλοιπα προκύπτοντα υγρά απόβλητα. Πριν από την έναρξη λειτουργίας της εγκατάστασης να κατατεθεί στο Λιμεναρχείο Σύρου, το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Σύρου και στο Δήμο Σύρου-Ερμούπολης, το εγκεκριμένο Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης του σκάφους, το οποίο θα καλύπτει την αντιμετώπιση όλων των ενδεχόμενων εκτάκτων αναγκών. Σε κάθε περίπτωση πριν την έναρξη λειτουργίας της εγκατάστασης θα πρέπει αν εφαρμοστεί πρόγραμμα παρακολούθησης της ποιότητας των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων, τα αποτελέσματα του οποίου θα κατατίθενται στον Δήμο Σύρου-Ερμούπολης μία φορά ετησίως».