Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρηματιών

Το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης έθεσε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το σχέδιο νόμου με τίτλο «Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρηματιών», καλώντας όλους τους κοινωνικούς εταίρους και κάθε ενδιαφερόμενο να υποβάλλει τυχόν σχόλια ή παρατηρήσεις.

Το υπό δημόσια διαβούλευση νομοθέτημα, είναι προϊόν πολύπλευρης και εντατικής συζήτησης με τους άμεσα εμπλεκόμενους και ενσωματώνει σημαντικό μέρος των υποβαλλόμενων προτάσεων κατά την κατάρτιση του τελικού κειμένου.

Ο Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Δημήτρης Παπαδημητρίου δηλώνει: «Με τη νομοθετική αυτή πρωτοβουλία επιδιώκεται η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου που θα διευκολύνει την επίτευξη ρύθμισης των συνολικών οφειλών των βιώσιμων επιχειρήσεων τόσο προς τον ιδιωτικό τομέα όσο και προς το Δημόσιο. Στόχος είναι, μέσω της ορθολογικής διευθέτησης ή ακόμη και απομείωσης των χρεών τους, η συνέχιση της λειτουργίας τους, διασφαλίζοντας παράλληλα χιλιάδες θέσεις εργασίας και εξυγιαίνοντας ταυτόχρονα το τραπεζικό σύστημα, ώστε να στηριχθεί συνολικά η οικονομία».

Ρύθμιση με την συναίνεση της πλειοψηφίας των πιστωτών

Σύμφωνα με την ενημέρωση, επί του νομοσχεδίου, που παρείχε το υπουργείο Οικονομίας αναφέρεται ότι ο νόμος του εξωδικαστικού μηχανισμού αποτελεί μια ολοκληρωμένη, γρήγορη και οικονομική λύση για τις βιώσιμες επιχειρήσεις, οι οποίες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αποπληρωμή των οφειλών τους.

Για πρώτη φορά με μια διαδικασία εκτός δικαστηρίου, η επιχείρηση μπορεί να ρυθμίσει όλα τα χρέη της προς όλους τους πιστωτές της, δηλαδή τράπεζες, εφορίες, ασφαλιστικά ταμεία και προμηθευτές.

Με τη συναίνεση της πλειοψηφίας (60%) των πιστωτών μπορεί να επιτευχθεί μια βιώσιμη λύση, η οποία επιβάλλεται στη μειοψηφία.

Με το νόμο αυτό θα μπορούν να γίνονται ρυθμίσεις και απομειώσεις οφειλών προς το δημόσιο, δηλαδή εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία, προς όφελος τόσο των επιχειρήσεων οι οποίες θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους όσο και του δημοσίου, το οποίο θα  συνεχίσει να  εισπράττει οφειλές από τις βιώσιμες επιχειρήσεις που δεν θα οδηγηθούν σε πτώχευση.

Επίσης, για πρώτη φορά, αξιολογείται η πραγματική ικανότητα αποπληρωμής της επιχείρησης και διαμορφώνεται ένα πλάνο αποπληρωμής όλων των χρεών βάσει αυτής (και όχι αντιστρόφως όπως γινόταν μέχρι σήμερα στην πράξη).

Οι επιχειρήσεις που μπορούν να υπαχθούν

Στο νόμο αυτό μπορούν να υπαχθούν όλες οι μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς και οι ατομικές επιχειρήσεις, εφόσον το συνολικό προς ρύθμιση χρέος τους υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ. Ωστόσο, δεν εντάσσονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αφού έχουν τη δυνατότητα να υπαχθούν στις ευεργετικές διατάξεις του νόμου Κατσέλη.

Στο νόμο μπορούν να υπαχθούν όλοι οι ανωτέρω εφόσον πληρούν μια από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

- έχουν οφειλές από δάνειο ή άλλη αιτία σε τράπεζα με καθυστέρηση τουλάχιστον 3 μηνών, κατά την 31/12/2016

- έχουν οφειλές από δάνειο ή άλλη αιτία σε τράπεζα που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016

- έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις εφορίες

- έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης

- έχουν εκδώσει επιταγές που σφραγίστηκαν

- έχουν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις εις βάρος τους, λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων από τρίτους (π.χ. προμηθευτές κλπ).

Οι μη υπαγόμενες επιχειρήσεις

Σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να υπαχθούν οφειλές που γεννήθηκαν μετά την 31/12/2016.

Μια επιχείρηση δεν μπορεί να υπαχθεί στο νόμο αν το 85% των συνολικών οφειλών της ανήκει σε έναν πιστωτή.

Μπορούν να υποβάλλουν κοινή αίτηση περισσότεροι του ενός οφειλέτες, εφόσον  είναι συνοφειλέτες ή νομικά πρόσωπα που έχουν σχέση μητρικής-θυγατρικής ή  συντάσσουν ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις.

Η διαδικασία θα είναι εμπιστευτική, με ειδικά μέτρα για να διασφαλίζουν την προστασία του απορρήτου της επιχείρησης, καθώς και όλων των εμπλεκομένων μερών.

Δεν θα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση στον εξωδικαστικό νόμο οι ακόλουθοι:

- τράπεζες

- χρηματοδοτικά ιδρύματα (π.χ. επιχειρήσεις που χρηματοδοτούν αγορά αυτοκινήτου)

- πάροχοι επενδυτικών υπηρεσιών (π.χ. χρηματιστηριακές εταιρείες)

- ασφαλιστικές εταιρείες

- οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (π.χ. hegde funds)

- νομικά πρόσωπα που έχουν υποβάλλει αίτηση εξυγίανσης ή πτώχευσης ή βρίσκονται σε διαδικασία  λύσης και  εκκαθάρισης ή έχουν ήδη διακόψει την επιχειρηματική δραστηριότητα

- επιχειρήσεις των οποίων οι εκπρόσωποι (π.χ. πρόεδροι / διευθύνοντες σύμβουλοι / διαχειριστές και κάθε άλλο πρόσωπο εντεταλμένο για τη διαχείριση εταιρειών) έχουν καταδικαστεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση για φοροδιαφυγή ή υπεξαίρεση  ή απάτη κατά του δημοσίου / φορέων κοινωνικής ασφάλισης ή νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή εκβίαση ή πλαστογραφία ή δωροδοκία ή δωροληψία ή λαθρεμπορία ή χρεοκοπία ή καταδολίευση δανειστών.

Η διαδικασία του νόμου θα υλοποιείται στην πράξη από ειδικό πληροφοριακό σύστημα, το οποίο θα διενεργεί ηλεκτρονικά όλη τη διαδικασία, βήμα-βήμα. Θα αξιοποιούνται και οι διαμεσολαβητές, με σκοπό να υποβοηθούν τις διαδικασίες διαπραγμάτευσης, ενεργοποιώντας έναν θεσμό που ήταν ανενεργός μέχρι σήμερα από τη σύσταση του.

Προτάσεις της ΓΣΕΒΕΕ

Η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) θεωρεί ότι το νομοσχέδιο, στο γενικό πλαίσιο του, κινείται στη σωστή κατεύθυνση, διότι αντιμετωπίζει τις σημαντικότερες πτυχές και πηγές υπερχρέωσης με συστηματικό τρόπο. Παράλληλα όμως, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα αναφορικά με συγκεκριμένες παραμέτρους του (αναλυτικές θέσεις σε τεχνικά ζητήματα θα αποσταλούν στα αρμόδια υπουργεία):

1) Μεγαλύτερη ευελιξία ως προς την επιλεξιμότητα των μικρών επιχειρήσεων (προτείνεται ο ορίζοντας αξιολόγησης να υπερβαίνει την 3ετία, ενώ εναλλακτικά κριτήρια όπως η πορεία κύκλου εργασιών και η δέσμευση της επιχείρησης για συμμετοχή σε οργανωμένο συνεργατικό σχήμα να λαμβάνεται υπόψη).

2) Ως προς τις οφειλές, προτείνεται να μειωθεί το κατώφλι χρέους στις 10,000€ ενώ παράλληλα θα πρέπει να υπάρξει μια συντεταγμένη ρύθμιση επανυπολογισμού αρχικού κεφαλαίου και νόμιμων τόκων, προσαυξήσεων και προστίμων. Επί τη βάση αυτή πρέπει να πραγματοποιηθούν οι αναδιαρθρώσεις δανείων με όρους δικαιοσύνης.

3) Ειδική αντιμετώπιση απαιτείται στις περιπτώσεις που δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία στο 60% των πιστωτών, εξ αιτίας της διάρθρωσης του χρέους (πχ κάποιος κατέχει το 41% του χρέους και δεν επιτρέπει την αναδιάρθρωση).

4) Μικρότερο γραφειοκρατικό άγος: πολλά από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά μπορούν να αναζητηθούν αυτεπάγγελτα και να αναρτηθούν/ εξαχθούν αυτόματα με την αίτηση υπαγωγής. Ειδικά για την κατάσταση αμοιβών συνδεδεμένων προσώπων, θεωρούμε ότι δε θα πρέπει να βαραίνει αρνητικά  τη μικρή επιχείρηση ένα τέτοιο κριτήριο.

5) Θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση χρέους πρώην επαγγελματίες/ συνταξιούχοι που δεν διατηρούν την ιδιότητα του επιχειρηματία, αλλά είχαν λάβει επιχειρηματικό δάνειο και διέκοψαν την επιχειρηματική δραστηριότητα εντός της κρίσης. Αντίστοιχη μέριμνα πρέπει να ληφθεί για τους εγγυητές/ συνοφειλέτες.

6) Προστασία και διασφάλιση του ακαταδίωκτου των στελεχών δημόσιας διοίκησης και των τραπεζικών στελεχών για τις συμφωνηθείσες αναδιαρθρώσεις οφειλών και δανείων. Ειδικότερα, για τις περιπτώσεις διαγραφής χρεών μικρών επιχειρήσεων, η διαδικασία θα πρέπει να είναι πιο ευέλικτη και αποτελεσματική. Στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης των χαρτοφυλακίων των τραπεζών, θα πρέπει να δοθεί στα στελέχη μεγαλύτερη ελευθερία διαπραγμάτευσης και απoδέσμευσης από την προοπτική δικαστικής διερεύνησης (με κανόνες).