Υποτονική κίνηση και μηδενικοί τζίροι στην αγορά του Ρεθύμνου

Ελπίδα Αριστείδου

Βαρύ είναι το πλήγμα για την τοπική οικονομία από την πανδημία του κορονοϊού. 58 ημέρες μετά το lock down με μηδενικά έσοδα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις οικονομικές υποχρεώσεις και τα λειτουργικά έξοδα των επιχειρηματιών να «τρέχουν» τα εμπορικά καταστήματα ανέβασαν ρολά και επαναλειτούργησαν.

Η εικόνα όμως χαρακτηρίζεται από τους ίδιους απογοητευτική. Μηδενικοί τζίροι και ελάχιστη κίνηση είναι τα χαρακτηριστικά της αγοράς το τελευταίο δεκαήμερο και, όπως υποστηρίζουν, αυτή δεν φαίνεται να αλλάζει, τουλάχιστον άμεσα.

Η ανασφάλεια, η αβεβαιότητα και η επιφυλακτικότητα που διακατέχει το καταναλωτικό κοινό αποτυπώνεται στη μηδαμινή αγοραστική κίνηση, όπως εξηγεί ο πρόεδρος του εμπορικού συλλόγου Ρεθύμνου Γιώργος Πολιουδάκης. Τις πρώτες μέρες επαναλειτουργίας των εμπορικών επιχειρήσεων οι καταναλωτές κατέβηκαν στην αγορά περισσότερο για να κάνουν τη βόλτα τους, να κοιτάξουν τις βιτρίνες και μόνο όσοι είχαν να καλύψουν έκτακτες ανάγκες, τις κάλυψαν κάνοντας τα απαραίτητα για εκείνους ψώνια.

Παρά το γεγονός ότι αρκετά καταστήματα στην προσπάθεια τους να προσελκύσουν πελάτες, όπως λένε, οι επιχειρηματίες έριξαν τις τιμές προσφέροντας άτυπα εκπτώσεις της τάξεως του 20-30%, εν τούτοις το αγοραστικό ενδιαφέρον είναι μηδαμινό, κάτι που, σύμφωνα με τον πρόεδρο του εμπορικού συλλόγου, οφείλεται στην απουσία ρευστότητας.

Οι επιχειρηματίες εμφανίζονται ανήσυχοι και προβληματισμένοι κάνοντας λόγο για μια πρωτόγνωρη κατάσταση χειρότερη από αυτή των μνημονίων, χωρίς να γνωρίζουν πως μπορεί αυτή να διαχειριστεί. Οι πιο αισιόδοξοι ευελπιστούν στον τουρισμό, ωστόσο και για τον κλάδο αυτό το τοπίο μέχρι στιγμής παραμένει θολό, αφού κανείς δεν ξέρει πότε θα έρθουν οι πρώτοι τουρίστες και ποια θα είναι η αγοραστική τους δύναμη. Δεν είναι μάλιστα και λίγα τα εμπορικά καταστήματα που σχετίζονται άμεσα με τον τουρισμό και τα οποία παραμένουν κλειστά, αφού οι ιδιοκτήτες τους θεωρούν άσκοπο μέχρι στιγμής το άνοιγμα τους. Οδοί όπως η Σουλίου, η Πάνου Κορωναίου και η Αραμπατζόγλου που τέτοια εποχή άλλες χρονιές έσφυζαν από ζωή τώρα θυμίζουν έρημο τοπίο. Ωστόσο, παρά την κατήφεια και τη δυσμενή θέση στην οποία βρίσκεται το λιανεμπόριο οι Ρεθεμνιώτες επιχειρηματίες προσδοκούν ότι έστω το τρίμηνο Αυγούστου – Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου θα μπορέσει να υπάρξει μια έστω και μικρή ανάκαμψη λόγω του τουρισμού, με δεδομένο ότι η Κρήτη προβάλλεται ως ένας ασφαλής προορισμός με ελάχιστα κρούσματα κορονοϊού.

Όπως υποστηρίζουν οι έμποροι πλέον τίθεται θέμα βιωσιμότητας των επιχειρήσεων τους. Αναγνωρίζουν εν μέρει τα μέτρα στήριξης από πλευράς κυβέρνησης, θεωρούν όμως ότι δεν είναι αρκετά με δεδομένο το μεγάλο πλήγμα που δέχεται το λιανεμπόριο και τον αριθμό των καταστημάτων που θα έρθουν αντιμέτωπα με λουκέτα.

Η ενίσχυση των επιχειρήσεων από πλευράς πολιτείας και οι τραπεζικές διευκολύνσεις με ευελιξία χαρακτηρίζονται μονόδρομος από τον εμπορικό κόσμο.

Δραματική είναι η εικόνα στην τοπική αγορά με τους εμπόρους να εμφανίζονται απογοητευμένοι για το μέλλον του επιχειρείν. Μετά από 58 μέρες όπου είχαν κατεβάσει ρολά και δέκα μέρες μετά την επαναλειτουργία των επιχειρήσεων τους η κατάσταση χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα δύσκολη από τους καταστηματάρχες, αφού η αγοραστική κίνηση είναι ελάχιστη και οι τζίροι μηδαμινοί για την πλειοψηφία των καταστημάτων.

Η ανασφάλεια και η επιφυλακτικότητα σε συνδυασμό με την απουσία αγοραστικής δύναμης αποτυπώνεται στην εικόνα της αγοράς δέκα μέρες μετά την επαναλειτουργία του λιανεμπορίου.

Μόνο τις δυο-τρεις πρώτες ημέρες μετά την καραντίνα κάποιοι καταναλωτές διστακτικά κατέβηκαν στην αγορά, κοιτούσαν βιτρίνες και ρωτούσαν για τις τιμές. Επρόκειτο για διερευνητικές ματιές, όπως λένε οι έμποροι, καθώς όπως υποστηρίζουν η απουσία ρευστότητας δεν αφήνει περιθώρια για αγορές.

Αρκετοί επιχειρηματίες από τις πρώτες κιόλας μέρες προχώρησαν σε άτυπες εκπτώσεις και προσφορές σε μια προσπάθεια να προσελκύσουν καταναλωτές.

Οι πιο κεντρικοί εμπορικοί της πόλης του Ρεθύμνου, όπως για παράδειγμα η οδός Αρκαδίου και η οδός Εθνικής Αντιστάσεως, πλέον θυμίζουν έρημο τοπίο. Και αυτό διότι ελάχιστοι καταναλωτές μπορούν να διαθέσουν χρήματα για αγορές.

Με μηδενικό τζίρο στα ταμεία τους, με τις τραπεζικές κυρίως υποχρεώσεις να «τρέχουν» και με το αβέβαιο μέλλον της τουριστικής περιόδου, ο εμπορικός κόσμος του Ρεθύμνου προσπαθεί να ορθοποδήσει σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται χειρότερη από αυτή των μνημονίων. «Οι τζίροι έμειναν σπίτι», αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του εμπορικού συλλόγου Ρεθύμνου Γιώργος Πολιουδάκης.

Οι έμποροι ακόμα και σε αυτή τη δύσκολη περίοδο στρέφουν τις ελπίδες τους στον τουρισμό, όμως, όπως λένε, και το μέλλον αυτού του τομέα είναι ακόμα αβέβαιο. «Υπάρχει μεγάλη απογοήτευση. Τις πρώτες ημέρες ο κόσμος κατέβηκε στην αγορά, περισσότερο για να ξεσκάσει για να δει τις βιτρίνες, και μόνο όσοι είχαν σκοπό να κάνουν κάποια ψώνια αναγκαία, τα έκαναν. Τις πρώτες μέρες υπήρχε ένας φόβος και μια επιφύλαξη από τους καταναλωτές για να μπουν στα καταστήματα, όμως σύντομα αυτό ξεπεράστηκε. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον και αυτό γιατί δεν υπάρχουν χρήματα. Ο τζίρος των καταστημάτων μένει στα σπίτια. Υπάρχει προβληματισμός, απογοήτευση. Σε επαφές που έχουμε με τους ξενοδόχους μάς λένε ότι έχουν ακόμα ακυρώσεις και κρατήσεις για τον Αύγουστο που σημαίνει ότι μέχρι τότε δεν θα υπάρχει τζίρος στα καταστήματα μας. Είναι μια πρωτόγνωρη κατάσταση, χειρότερη από αυτή των μνημονίων, η οποία μάλιστα δεν ξέρουμε πότε θα τελειώσει. Θέλω να πιστεύω ότι κάτι θα γίνει με τον τουρισμό, τα μηνύματα και από τα άλλα κράτη είναι θετικά για τη χώρα μας και ευελπιστούμε να έχουμε μια επέκταση της σεζόν, τουλάχιστον να δουλέψουμε Αύγουστο, Σεπτέμβριο, Οκτώβριο. Υπάρχει αγωνία, προβληματισμός, σκεπτικισμούς γιατί από τον Αύγουστο θα αρχίσουν να «τρέχουν» υποχρεώσεις που είχαν ανασταλεί. Αν δεν δοθεί παράταση θα έχουμε πολύ σοβαρό πρόβλημα», επεσήμανε ο Γιώργος Πολιουδάκης.

Ο αντιπρόεδρος του εμπορικού συλλόγου Ρεθύμνου Γιάννης Σπαντιδάκης ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η εικόνα είναι απογοητευτική, οι τζίροι έχουν υποστεί καθίζηση, μιλάμε για ένα ποσοστό πτώσης κατά 60%. Δεν υπάρχει τίποτα και δεν ξέρω πως θα τη βγάλουμε. Τις πρώτες μέρες κινήθηκε λίγο η αγορά με ψώνια, κυρίως παπουτσιών. Κατά τα άλλα όμως δεν κινείται τίποτα. Δεν υπάρχουν χρήματα για να διαθέσουν οι ντόπιοι. Δεν ξέρουμε τι θα γίνουμε. Περιμένουμε τους τουρίστες μήπως κινηθεί λίγο η αγορά. Τα χρηματοδοτικά προγράμματα δεν είναι ευέλικτα και δεν μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε. Ζητάνε πάρα πολλά πράγματα για να δώσουν οι τράπεζες χρηματοδότηση και τελικά αυτό καθίσταται ανέφικτο. Τα πράγματα είναι απογοητευτικά. Μας περιμένουν πολύ δύσκολες μέρες και το επόμενο 20ήμερο δεν περιμένουμε τίποτα. Ούτε τουρίστες, ούτε τίποτα. Εγώ πιστεύω ότι αυτό που ζήσαμε μέχρι τώρα ήταν τα προεόρτια. «Η «γιορτή» έρχεται. Αρχικά θεωρούσα ότι όταν ανοίγαμε τα καταστήματα μας τα πράγματα θα ήταν καλύτερα. Όμως δυστυχώς η κατάσταση είναι πολύ κακή. Η αγορά είναι «νεκρή». Ακόμα και στα σούπερ μάρκετ από ότι μαθαίνουμε ψωνίζουν τα απαραίτητα και τα πιο φτηνά. Τα πράγματα θα βελτιωθούν μόνο με τον τουρισμό».

Η ανάγκη στήριξης των επιχειρήσεων, από πλευράς κράτους, κρίνεται απαραίτητη από τον εμπορικό κόσμο, ο οποίος τονίζει πως τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση είναι δύσκολο να αξιοποιηθούν αφού οι όροι και οι προϋποθέσεις είναι αυστηρά.

Η γραμματέας του Εμπορικού Συλλόγου Ρεθύμνου, Αθηνά Τσικιντίκου, τόνισε πως δεν υπάρχει μέριμνα για τον εμπορικό κόσμο. «Η κατάσταση είναι άθλια. Μας έβαλαν λουκέτο για 58 ημέρες, ξαφνικά ανοίξαμε και πελάτες δεν υπάρχουν. Θεωρώ και πιστεύω ότι ίσως η κίνηση ανακάμψει όταν ανοίξουν όλες οι επιχειρήσεις. Όμως έχω παρατηρήσει ότι δεν υπάρχει κρατική στήριξη. Για παράδειγμα μαθαίνω για διακοπή ηλεκτροδότησης σε καταστήματα συνάδελφων. Ουσιαστικά δηλαδή το κράτος δεν έχει μεριμνήσει για τις ανάγκες των επιχειρηματιών. Το κράτος μάς έκλεισε για 58 ημέρες, μάς έδωσε 800 ευρώ και δεν νοιάστηκε αν θα έχουμε να περάσουμε ή οτιδήποτε άλλο. Μας στέρησε το δικαίωμα να δεχτούμε τον πελάτη στο κατάστημα μας και ξαφνικά μας ανοίγει και μας λέει απλά να τηρούμε υγειονομικά μέτρα με μάσκες και γάντια και ως εκεί. Οι μέρες θα είναι δύσκολες. Ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Επίσης, δεν γνωρίζουμε ακόμα τι θα γίνει με τον τουρισμό. Θέλω να είμαι αισιόδοξη. Χρειάζεται γερό στομάχι και να είμαστε όλοι οι επιχειρηματίες έτοιμοι με καλές τιμές. Πλέον για να προσεγγίσουμε τον πελάτη ξεκινάμε με έκπτωση ήδη 20-30%. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό οι Ρεθεμνιώτες να προτιμήσουν τις τοπικές επιχειρήσεις».

Οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες ζητούν την ουσιαστική παρέμβαση της κυβέρνησης, ώστε να ασκηθούν οι κατάλληλες πιέσεις προς τους τραπεζίτες, σε μια προσπάθεια να πάρει «ανάσα» η αγορά.