Ισχυρό “χτύπημα” στον τουριστικό κλάδο λόγω πανδημίας

Σε συνεχή αγώνα για την επιβίωση των επιχειρήσεών τους ρίχνονται οι ξενοδόχοι και οι καταλυματίες των νησιών, αλλά και όλης της υπόλοιπης Ελλάδας, προκειμένου να καταφέρουν να πορευθούν στην επόμενη σεζόν με τις μικρότερες δυνατές απώλειες, μετά από ένα καλοκαίρι κατά τη διάρκεια του οποίου η πανδημία τους “γονάτισε” οικονομικά.

Σύμφωνα με όσα δηλώνουν στην εφημερίδα ο Αντιδήμαρχος Τουρισμού της Νάξου και μέλος στο νέο ΔΣ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), Βαγγέλης Κατσαράς, καθώς και ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Τουριστικών Καταλυμάτων “ΚΥΚΛΟΣ”, Αντώνης Καρατάσος, οι επιχειρηματίες του τουρισμού καλούνται να “κολυμπήσουν” σε αχαρτογράφητα νερά, καθώς οι συνέπειες από το πρώτο κύμα του κορωνοϊού αλλά και το ίδιο το δεύτερο κύμα πανδημίας, δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας, κυρίως δε, αν δεν προκύψει ουσιαστική στήριξη του κλάδου.

Τα δύο πρόσωπα μιλούν στην “Κοινή Γνώμη” για τη σεζόν που πέρασε, για την κατάσταση των επιχειρηματιών και την καταστροφική πτώση των τζίρων, ενώ τοποθετούνται σχετικά με τα μέτρα στήριξης των ξενοδόχων και των καταλυματιών.

Βαγγέλης Κατσαράς – Ξενοδοχεία

• Πρόσφατα έγιναν οι εκλογές στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ) και αναδειχθήκατε στο Διοικητικό Συμβούλιο. Μέσω της συμμετοχής σας, οι Κυκλάδες εκπροσωπούνται στην Ομοσπονδία. Ποιο είναι το σχόλιό σας γι αυτήν τη σημαντική εξέλιξη, τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε;

“Είναι μεγάλη η ευθύνη να εκπροσωπείς όλες τις Κυκλάδες στο Διοικητικό Συμβούλιο. Βέβαια είναι και πολύ σημαντικό γιατί έχουν αποκτήσει φωνή πλέον οι Κυκλάδες σε μία από τις μεγαλύτερες Ομοσπονδίες όταν ξέρουμε όλοι πως η ξενοδοχία είναι η οικονομία της Ελλάδος. Φέτος η κατάσταση διαμορφώθηκε ιδιαίτερα και υπήρξε πτώση και στα έσοδα της χώρας. Γίνεται κατανοητό λοιπόν, πόσο σημαντικό είναι να υπάρχουμε μέσα σε αυτή την Ομοσπονδία”.

• Στη σεζόν που πέρασε συναντήσατε μεγάλη “φουρτούνα” και κληθήκατε οι ξενοδόχοι να λειτουργήσετε σε δύσκολες συνθήκες εξαιτίας της πανδημίας. Ποια είναι η αποτίμηση αυτής της τουριστικής περιόδου;

“Πράγματι αυτή η χρονιά ήταν ιδιαίτερη. Τέλος του 2019 κι ενώ γίνονταν κρατήσεις για το 2020, πιστεύαμε ότι θα ήταν μία χρονιά ρεκόρ. Τελικά ήταν μία χρονιά “εφιάλτης”. Πολλά ξενοδοχεία σε όλες τις Κυκλάδες παρέμειναν κλειστά. Γενικότερα δεν λειτούργησαν οι μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και είναι αυτές που επλήγησαν περισσότερο. Βέβαια μέσα στην ατυχία μας και επειδή οι Κυκλάδες έχουν έναν παραδοσιακό χαρακτήρα και προσπαθούν να τον διατηρήσουν και έχουν και μικρές μονάδες, αυτές, άνοιξαν. Ωστόσο, είχαμε Έλληνες επισκέπτες και Γάλλους, αλλά μεγάλες αγορές όπως η Αμερική, η Αυστραλία και ο Καναδάς φέτος, χάθηκαν, όπως χάθηκε και η αγορά της Τρίτης Ηλικίας. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία αν και προτιμούσαν τη χαμηλή σεζόν, φέτος εξαιτίας της πανδημίας δεν έκαναν την εμφάνισή τους.

Επιπλέον, υπήρχαν και τα υγειονομικά πρωτόκολλα που έπρεπε να εφαρμόζουν όλες οι ξενοδοχειακές μονάδες και άρα, ήταν μεγαλύτερο το κόστος λειτουργίας, κυρίως στις μεγαλύτερες μονάδες. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίον αρκετές, δεν άνοιξαν”.

• Σε ποιο ποσοστό καταγράφηκε η μείωση των εσόδων του ξενοδοχειακού κλάδου φέτος;

“Ο γενικός τζίρος ήταν περίπου της τάξεως του 25% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και οι πληρότητες φανταστείτε ότι ήταν στο 30% (μέσος όρος). Η κατάσταση είναι τραγική και προσωπικά χαρακτηρίζω τους ξενοδόχους που άνοιξαν τις επιχειρήσεις τους φέτος, “ήρωες””.

• Πώς βλέπετε να διαμορφώνετε η επόμενη χρονιά στον τουρισμό και πώς θα πορευθεί ο κλάδος σας σε αυτόν τον δύσβατο δρόμο;

“Για την επόμενη χρονιά όλα είναι αβέβαια. Δεν υπάρχει τίποτα σίγουρο. Μέχρι να βρεθεί το φάρμακο για τον κορωνοϊό, δεν μπορεί κανένας να προχωρήσει σε ασφαλή πρόβλεψη. Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε όλοι είναι πως πρέπει να υπάρξει αυτοπροστασία και να μην περιμένουμε το φάρμακο μόνο, αν δεν θέλουμε να χαθεί και η επόμενη χρονιά.

Η Ελλάδα επιδημιολογικά πήγε καλά και προσπαθήσαμε να τηρήσουμε τα μέτρα όσο περισσότερο μπορούσαμε. Επειδή σαν προορισμός θεωρηθήκαμε ασφαλής, αυτό διαπιστώσαμε πως “μέτρησε” σε όσους ταξίδεψαν από το εξωτερικό. Μιλάμε όμως για πανδημία και αυτό σημαίνει πως πρέπει όλος ο κόσμος να καταλάβει ότι πρέπει να υπάρχει αυτοπροστασία. Μόνο με αυτοπροστασία και τήρηση πρωτοκόλλων, όλα τα κράτη θα μπορέσουν να δουλέψουν για να κινηθεί ξανά η οικονομία”.

• Ποια είναι η θέση σας σχετικά με τη στήριξη του κράτους προς τον τουρισμό; Οι ξενοδόχοι είστε ικανοποιημένοι; Διατηρείτε αιτήματα προς διεκδίκηση;

“Σε πολλά επίπεδα, το κράτος στάθηκε όρθιο και βοήθησε τις επιχειρήσεις και κυρίως στο κομμάτι της ανεργίας. Όμως, όλοι ζούσαν με τα 535 ευρώ. Πολλές επιχειρήσεις προσπάθησαν να κρατήσουν το επίπεδο της ανεργίας σε ένα “ήπιο” επίπεδο. Δηλαδή προσπάθησαν να μην υπάρξει πλήρης κατάρρευση.

Όσον αφορά την επόμενη χρονιά όλα είναι αβέβαια. Αυτό που ζητάμε στον παρόντα χρόνο σχετίζεται με το ότι ορισμένες επιχειρήσεις δεν μπορούν να πάρουν την 3η επιστρεπτέα προκαταβολή, γιατί απέλυσαν το προσωπικό τους και ήταν επιχειρήσεις ορισμένου χρόνου. Δυστυχώς τα πράγματα δεν πήγαν καλά και αυτό είχα σαν αποτέλεσμα την απόλυση προσωπικού.

Σε γενικές γραμμές όμως, κινήθηκε θετικά ο τρόπος διαχείρισης της κυβέρνησης.

Ωστόσο ζητάμε να δοθούν παρατάσεις των προγραμμάτων ΕΣΠΑ για να μπορέσουν να αναπτυχθούν οι επιχειρήσεις και να βοηθηθούμε στο θέμα της ρευστότητας από τις Τράπεζες. Είναι πολύ σημαντικά θέματα γιατί η χρονιά χάθηκε. Ελπίζουμε να δοθούν χρονικές παρατάσεις και να υπάρξει ρευστότητα. Δεν θα αναφερθώ αναλυτικά και σε θέματα όπως μείωση του ΦΠΑ, αλλά και στην αναστολή ή κατάργηση του φόρου διαμονής, αλλά πρέπει να σκεφτούν όλοι ότι για να βγούμε στην αγορά πρέπει να βγούμε με κάποια “όπλα”. Επιπλέον, η χώρα πρέπει να δει πού θα στοχεύσει γιατί ό,τι γνωρίζαμε μέχρι τώρα, έχει αλλάξει στον καιρό της πανδημίας”.

Αντώνης Καρατάσος – Καταλύματα

• Πρόσφατα έγιναν οι αρχαιρεσίες στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Καταλυμάτων “ΚΥΚΛΟΣ” στην οποία είστε πρόεδρος του ΔΣ. Τί σημαίνει για τον κλάδο σας η συνέχιση της δυναμικής πορείας της Ομοσπονδίας με φόντο την πρωτόγνωρη κατάσταση που βιώσατε τη σεζόν που πέρασε εξαιτίας της πανδημίας;

“Η Ομοσπονδία υφίσταται από το 1996 και στα πρώτα 20 χρόνια της εκπροσωπούσε τις Κυκλάδες αποκλειστικά, ενώ τα τελευταία χρόνια λειτουργεί σε πανελλαδικό επίπεδο. Έχουμε ξεκινήσει κάποιες συνεργασίες με άλλες Ομοσπονδίες διαφόρων νομών και μέσα στο επόμενο δίμηνο θα έχουμε τη δημιουργία μίας νέας Συνομοσπονδίας για την προάσπιση των δικαιωμάτων των μελών μας και του κλάδου.

Είναι γεγονός δυστυχώς πως αυτό το διάστημα, ο κλάδος μας βιώνει πολύ δύσκολες “ημέρες” και είναι αμφίβολο πόσοι από εκείνους που έχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, θα τα έχουν και τα επόμενα χρόνια.

Επίσης έχουμε και τα προβλήματα που προκύπτουν από τη λειτουργία των βραχυχρόνιων μισθώσεων και γενικά ο κλάδος της τουριστικής διαμονής έχει υποστεί αρκετά πλήγματα. Προσπαθούμε να δούμε πώς θα μπορέσουμε να διορθώσουμε την κατάσταση, στο πλαίσιο του εφικτού διότι με τον κορωνοϊό, δεν εξαρτώνται πολλά από εμάς”.

• Έχετε κάνει αποτίμηση της σεζόν που πέρασε για τη λειτουργία των ενοικιαζομένων δωματίων; Ποια είναι η εικόνα που έχετε καταγράψει;

“Οι μικρές και πολύ μικρές μονάδες λειτούργησαν περισσότερο και όχι οι πολύ μεγάλες, δηλαδή όσες διαθέτουν περισσότερα από 20 δωμάτια. Αυτό διότι ήταν πολύ δύσκολο να μπορέσουν να λειτουργήσουν με τις προδιαγραφές που είχαν τα προηγούμενα χρόνια χωρίς τόσους πελάτες και με αυξημένες απαιτήσεις λόγω του κορωνοϊού. Αναφέρομαι σε απαιτήσεις ασφάλειας και υγιεινής. Αυτό σημαίνει ότι είχαν να ανταποκριθούν σε μία αύξηση των εξόδων λειτουργίας των μονάδων και σε μείωση των εσόδων, η οποία ήταν δραματική. Συγκεκριμένα, είχαμε πτώση εσόδων της τάξεως του 70 – 80%”.

• Αυτή η κατακόρυφη πτώση των εσόδων πώς επηρεάζει ουσιαστικά τη λειτουργία των καταλυμάτων; Υπάρχει αυξημένος φόβος για πολλά λουκέτα; Αλλάζει ο “χάρτης” της επιβίωσης του αριθμού των ενοικιαζομένων δωματίων;

“Κλείσιμο επιχειρήσεων έχει ήδη υπάρξει και θα προκύψει δυστυχώς και σε μεγαλύτερο βαθμό τους επόμενους μήνες, επειδή η πανδημία δεν είναι μία απλή υπόθεση που πέρασε, αλλά θα την έχουμε μπροστά μας για πολλά χρόνια.

Ο καθένας, δηλαδή ο κάθε ιδιοκτήτης επιχείρησης ενοικιαζομένων δωματίων θα σταθμίσει αν τον συμφέρει να λειτουργεί το κατάλυμά του σύμφωνα με τις νέες προδιαγραφές που θέτει το κράτος, το οποίο δεν κοιτάζει ισότιμα όλα τα καταλύματα και προφανώς ο καθένας μπαίνει στη διαδικασία να σκεφτεί αν τον συμφέρει να λειτουργήσει τα καταλύματά του σαν “σπίτι” βραχυχρόνιας ή αστικής μίσθωσης. Ήδη υπάρχουν μονάδες που δεν έχουν λειτουργήσει. Αυτό δεν συμβαίνει μόνον στον δικό μας κλάδο, αλλά και στα ξενοδοχεία σύμφωνα με επίσημα στοιχεία και ανακοινώσεις. Διαπιστώσαμε πως 4.000 ξενοδοχεία δεν λειτούργησαν και πιθανότατα να μην ανοίξουν ξανά.

Άρα, δυστυχώς, όσο πιο οργανωμένη είναι μία μονάδα διαμονής, τόσο περισσότερη δυσκολία έχει να λειτουργήσει υπό αυτές τις συνθήκες”.

• Γίνεται αντιληπτό και είναι γνωστό πλέον πως επηρεάστηκε σημαντικά και μεγάλη μερίδα εργαζομένων του τουρισμού, οι οποίοι έμειναν άνεργοι. Ποια είναι η εικόνα σας για τη σεζόν που πέρασε στις Κυκλάδες όσον αφορά τις προσλήψεις προσωπικού;

“Οι πολύ μικρές μονάδες στην πλειοψηφία τους δεν απασχόλησαν προσωπικό εφόσον είναι οικογενειακές και μπόρεσαν να καλύψουν τους λίγους πελάτες που είχαν με δικές τους δυνάμεις. Γι αυτό και οι περισσότερες μικρές μονάδες λειτούργησαν καθώς δεν είχαν απαιτήσεις προς υπαλλήλους. Αυτό βέβαια έχει συνέπειες σε πολίτες οι οποίοι έμειναν άνεργοι. Δυστυχώς ήταν συνέπεια που δεν θα μπορούσαμε να αποφύγουμε σε τέτοιες συνθήκες”.

• Υπάρχουν συγκεκριμένα αιτήματα και προτεραιότητες που έχετε ιεραρχήσει ώστε να τις θέσετε προς την κυβέρνηση σχετικά με την περαιτέρω στήριξη του κλάδου; Επίσης, ποια είναι η άποψή σας για τη μέχρι στιγμής ανταπόκριση του κράτους όσον αφορά το θέμα της στήριξης των καταλυματιών; Τα μέλη σας είναι ικανοποιημένα;

“Η στήριξη που έχει ο κλάδος είναι στο πλαίσιο της στήριξης που δίνει η κυβέρνηση γενικά στην ιδιωτική οικονομία και τις επιχειρήσεις. Προσωπικά η άποψή μου είναι η εξής: Είναι αμφίβολο αν μπορεί ένα κράτος ή όλα τα κράτη να συνεχίζουν να στηρίζουν ιδιωτικές επιχειρήσεις. Ιδιαίτερα το δικό μας κράτος που είναι καταχρεωμένο. Πώς λοιπόν ένα καταχρεωμένο κράτος είναι δυνατόν να συνεχίσει να δανειοδοτεί ή να επιχορηγεί τρίτους και μάλιστα χωρίς γενικότερες συνέπειες;

Και η δυστυχία είναι πως αυτό το κράτος είμαστε όλοι εμείς. Όσο χρεοκοπεί το κράτος, τόσο περισσότερο χρεώνονται τα μέλη του, οι πολίτες του. Θεωρώ πως δεν υπάρχει η δυνατότητα να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση ή να ζητάμε οι επιχειρηματίες στήριξη επειδή έτυχε η πανδημία ή ό,τι άλλο. Το ορθό είναι να υπάρξει μία οργάνωση με λογική που θα λέει “δουλέψτε επί ίσοις όροις τα τουριστικά καταλύματα”. Δηλαδή να μην υπάρχουν καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης από τα οποία δεν υπάρχει καμία απαίτηση και ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία που θα πρέπει να ανταποκρίνονται σε μία σειρά απαιτήσεων. Δεν πρέπει να υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός. Όσες επιδοτήσεις και να δώσουν σε κάποιον που “χτυπούν” συνέχεια, κάποια στιγμή, αυτός θα “πεθάνει”. Με το να του δίνουν φάρμακα μετά από το “ξύλο”, δεν οδηγεί κάπου. Χρειάζεται να υπάρξει απλή λογική και ισότιμη αντιμετώπιση”.

• Πώς βλέπετε να πορεύεται ο κλάδος σας το επόμενο διάστημα; Θεωρείτε πως συνεχίζει να βαδίζει σε αχαρτογράφητα νερά, καθώς η πανδημία είναι σε εξέλιξη και μάλιστα διαπιστώνεται πάλι κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων, κάτι που σημαίνει φόβο ή και περιορισμό μετακινήσεων;

“Ο κλάδος του τουρισμού μάλλον έκανε μία τεράστια στροφή. Δεν νομίζω πως θα οδηγηθεί ξανά στην ίδια κατεύθυνση που γνώριζε τα προηγούμενα χρόνια. Δεν θα βαδίζει σε έναν “στρωμένο” δρόμο. Η άναρχη δημιουργία τουριστικών “επιχειρήσεων” τα προηγούμενα χρόνια υπό την ανοχή του κράτους έχει δημιουργήσει μία υπερπροσφορά. Όταν υπάρχουν πολλά μαγαζιά κι ελάχιστοι πελάτες, οι επιχειρήσεις δεν θα πορευθούν καλά.

Από την πλευρά μας θα προσπαθήσουμε να διεκδικήσουμε το καλύτερο για τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και θα προσπαθήσουμε για το καλό των μελών μας”.