«Βαρύς» χειμώνας για τις επιχειρήσεις

Με την φετινή ιδιαίτερα επιτυχημένη τουριστική περίοδο να αποκλιμακώνεται σταδιακά για τη χώρα, οι επιχειρηματίες σε λιανεμπόριο, εστίαση και καταλύματα, προετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν εντός της χειμερινής περιόδου το Γολγοθά της εξόφλησης των οφειλών που συγκεντρώθηκαν – ή επιβαρύνθηκαν περαιτέρω – εν μέσω πανδημίας.

Για δύσκολο χειμώνα κάνουν λόγο οι εκπρόσωποι των επιχειρηματικών φορέων της Σύρου και των Κυκλάδων, όσον αφορά στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, αν δεν υπάρξουν επιπλέον μέτρα στήριξης, ενόψει της έναρξης αποπληρωμής των επιστρεπτέων προκαταβολών από τις αρχές του 2022, επιπλέον των τρεχόντων εξόδων, που επίσης κάνουν την εμφάνισή τους ήδη από αυτές τις ημέρες μετά και το πέρας του καλοκαιριού.

Ένα από αυτά τα μέτρα στήριξης που αναμένονται, αφορά και στο επιπλέον «κούρεμα» των επιστρεπτέων ποσών που έλαβαν ως ενίσχυση για την αναστολή της λειτουργίας τους οι επιχειρήσεις από τον Μάρτιο του 2020 έως και την άνοιξη του 2021. Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν στην εφημερίδα, η δέσμευση που ανέλαβε η κυβέρνηση για ικανοποίηση αυτού του έντονα εκπεφρασμένου αιτήματος από πλευράς του επιχειρηματικού κόσμου, συμπεριλαμβανομένης και της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας, αναμένεται να ικανοποιηθεί, εντούτοις ακόμη δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη ανακοίνωση.

Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος του Συλλόγου Λογιστών Σύρου – Τήνου, τονίζει ότι έχουν ήδη ανακοινωθεί μέτρα για την ρύθμιση των οφειλών των επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων, τονίζοντας ωστόσο, ότι η διαχείριση των οικονομικών βαρών θα πρέπει να γίνει με πλήρη οργάνωση και ιδιαίτερη προσοχή, προκειμένου να ξεπεραστεί το δύσκολο διάστημα των εξοφλήσεων.

«Ένα καλοκαίρι δεν είναι αρκετό»

Για τις ήδη πληγείσες από την οικονομική κρίση εμπορικές επιχειρήσεις, η πανδημία επέφερε επιπλέον «χτυπήματα», με άλλες επιχειρήσεις να αναγκάζονται σε αναστολή της λειτουργίας τους μέσα στην περίοδο της πανδημίας, και άλλες να λειτουργούν με ιδιαίτερους περιορισμούς στη ροή των πελατών, λόγω υγειονομικών πρωτοκόλλων και κατά τη διάρκεια των σκληρών lockdown που είχαν φέρει μείωση και στις μετακινήσεις των πολιτών.

Ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Σύρου, κ. Ευάγγελος Αλεξανδρίδης, μιλώντας στην εφημερίδα υπογράμμισε, πως αν και η φετινή θερινή περίοδος υπήρξε ανέλπιστα θετική για την κίνηση στα καταστήματα, δεν φαίνεται να ήταν αρκετή για την επούλωση των πληγών της πανδημίας.

Όπως σχολίασε ο ίδιος, «ένα καλοκαίρι δεν είναι φυσικά αρκετό ώστε να αναχαιτίσει αυτό τον πολύ δύσκολο χειμώνα που περάσαμε, με αναστολές, με κλείσιμο, με lockdown, με περιοριστικά μέτρα, αλλά και τα έξοδα που έτρεχαν παράλληλα».

Οι πρώτες πληροφορίες για το «κούρεμα» των επιστρεπτέων

Ο κ. Αλεξανδρίδης τόνισε, ότι τόσο ο Εμπορικός Σύλλογος της Σύρου, όσο και τα ανώτερα συλλογικά όργανα των εμπόρων είχαν πιέσει στην κατεύθυνση του κουρέματος, αν όχι της εξάλειψης των οφειλών από τις επιστρεπτέες προκαταβολές, προκειμένου οι επιχειρήσεις να καταφέρουν να αντιμετωπίσουν τις επιπλέον υποχρεώσεις του φετινού χειμώνα.

Μάλιστα, όπως ενημέρωσε, το αίτημα αυτό φαίνεται να έχει υιοθετηθεί από πλευράς του Υπουργείου Οικονομικών, και σχετική ρύθμιση για «κούρεμα» των επιστρεπτέων να βρίσκεται στα «σκαριά», σύμφωνα με πληροφορίες που έλαβε μετά από επικοινωνία του με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Εμπορικών Συλλόγων Αττικής, Όμορων Νομών & Νήσων Αιγαίου.

Ο κ. Αλεξανδρίδης διευκρίνισε, ότι «η Ομοσπονδία μας, όπως φυσικά και πολλοί άλλοι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου, είχε καταθέσει σχετικά αιτήματα προς το Υπουργείο Οικονομικών. Σύμφωνα με την επικοινωνία που είχα με τον πρόεδρο, δόθηκε σχετική δέσμευση και κατά πάσα πιθανότητα θα δρομολογηθεί το κούρεμα των επιστρεπτέων προκαταβολών, ανάλογα με τη μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων. Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση που έχουμε, πρόθεση είναι, η εικόνα να διαμορφωθεί ως εξής:

• Όσοι είχαν πτώση τζίρου άνω του 70%, θα κληθούν να επιστρέψουν το 25% της επιστρεπτέας.
• Όσοι είχαν πτώση τζίρου από 30% έως 70%, θα επιστρέψουν το 33% της επιστρεπτέας.
• Όσοι είχαν πτώση τζίρου κάτω του 30%, θα επιστρέψουν το 50% της επιστρεπτέας».

Ο πρόεδρος του ΕΣΣ αποσαφήνισε, ότι «δεν είναι κάτι δεδομένο, αλλά απ’ όσο γνωρίζουμε, το Υπουργείο φαίνεται να έχει υιοθετήσει τα αιτήματα αυτά, τόσο της Ομοσπονδίας μας, όσο και των άλλων συλλογικών φορέων και να προετοιμάζει και τα κατάλληλα μέτρα για αυτό, καθώς νομίζω ότι αναγνωρίζουν, ότι δεν είναι δυνατόν να αποδοθούν όλα αυτά τα χρήματα, μετά από έναν τόσο δύσκολο χειμώνα».

Μάλιστα σχολίασε κλείνοντας, πως «το ότι είχαμε ένα καλό καλοκαίρι, δεν σημαίνει ότι αρκεί για να καλύψουμε τη δυσπραγία όλου του προηγούμενου ενάμιση χρόνου. Θετικό είναι το γεγονός ότι έχει εκφραστεί αυτή η πρόθεση, ωστόσο περιμένουμε τη χειροπιαστή ικανοποίησή της, όταν θα ανακοινωθεί επισήμως».

Αγώνας επιβίωσης μέσα στο χειμώνα για τα καταλύματα

Σημαντική ήταν η επιβάρυνση που κλήθηκαν να «επουλώσουν» μέσα στους λίγους μήνες της καλοκαιρινής σεζόν, παρά το γεγονός ότι δεν ανέστειλαν τη λειτουργία τους μέσα στο φετινό χειμώνα.

Όπως σημείωσε ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Τουριστικών Καταλυμάτων, κ. Αντώνης Καρατάσος, «με την πανδημία στα καταλύματα υπάρχει σημαντική ζημιά. Σε πολλές περιπτώσεις ήταν και απορίας άξιον πώς κατάφεραν να ξανανοίξουν, ενδεχομένως διατηρώντας τις ελπίδες ότι θα πάει καλά το καλοκαίρι, το οποίο ευτυχώς όντως πήγε πολύ καλά. Το καλοκαίρι ωστόσο δεν ήταν αρκετό, ώστε να καλύψει τη συσσώρευση υποχρεώσεων όλου του προηγούμενου διαστήματος. Έδωσε απλώς μία ανάσα. Έτσι, “τα κεφάλια μέσα” και μέχρι το επόμενο καλοκαίρι τα πράγματα θα είναι αρκετά δύσκολα».

Ο κ. Καρατάσος επεσήμανε, ότι η πολιτεία οφείλει να φροντίσει και να βοηθήσει τον κλάδο, «διότι εντός του 2021 δεν τον βοήθησε καθόλου. Είχε αφήσει τα καταλύματα να “λειτουργούν” σε όλη την Ελλάδα, όμως είχαν περιοριστεί στο ελάχιστο όλες οι μετακινήσεις. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, δεν υπήρχε κίνηση και δουλειά σε κανένα κατάλυμα. Με αυτό τον τρόπο επίσης ο κλάδος βρέθηκε “εκτός” και από όλα τα βοηθητικά μέτρα, με τα οποία στηρίχθηκαν άλλες επιχειρήσεις».

Ο πρόεδρος των επιχειρηματιών του κλάδου των τουριστικών καταλυμάτων υπογράμμισε επίσης, ότι τα καταλύματα βρίσκονται σε ιδιαίτερα μειονεκτική θέση, απέναντι στον νέο τύπο καταλυμάτων, αυτά της βραχυχρόνιας μίσθωσης από ιδιώτες. Σύμφωνα με τον κ. Καρατάσο, κατά τη διάρκεια της καραντίνας, «όλα τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης λειτουργούσαν όταν δεν επιτρεπόταν να μπει πελάτης στα ξενοδοχειακά καταλύματα. Επιπλέον, δεν υπάρχει κανένας έλεγχος και συνεπώς καμία επιβάρυνση λειτουργική για τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Δεν υπάρχει έλεγχος για Covid-19, δεν υπάρχει υγειονομικός έλεγχος, έλεγχος για σαλμονέλα ή οποιοσδήποτε άλλος έλεγχος. Οπότε συμφέρει κανείς να λειτουργεί σε άλλο πλαίσιο, παρά στο πλαίσιο που καλούμαστε να λειτουργήσουμε οι επιχειρήσεις τουριστικών καταλυμάτων».

Όσον αφορά στους τρόπους ελάφρυνσης των επιχειρήσεων προκειμένου να επιβιώσουν, ο ίδιος εξήγησε ότι «το κράτος θα μπορούσε να βρει μεθόδους ώστε να βοηθήσει τον κλάδο, είτε πρόκειται για επιστρεπτέες, ή και μη επιστρεπτέες, όπως έχει κάνει σε αρκετούς κλάδους. Να βοηθήσει και τον επιχειρηματικό κλάδο των τουριστικών καταλυμάτων, διότι – ας μη γελιόμαστε – αυτός ανέβασε όλα αυτά τα χρόνια τον τουρισμό στη χώρα και όχι τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης».

Ολοκληρώνοντας, προέβλεψε έναν δύσκολο χειμώνα, χωρίς να αποκλείει και ενδεχόμενα λουκέτα. «Ο χειμώνας αυτός θα ξεκαθαρίσει πολλές επιχειρήσεις από το αν θα συνεχίσουν να λειτουργούν ή αν θα σταματήσουν, διότι δεν είναι δυνατόν να τα καταφέρουν. Το καλοκαίρι με τον τουρισμό ήταν μία “ένεση” οικονομική για όλη την Ελλάδα. Ωστόσο αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί μέσα στο χειμώνα. Πήραμε την αναπνοή που μπορούσαμε. Θα βγουν όμως οι δύσκολοι μήνες που έρχονται έως και τη σεζόν του 2022, με τα χρήματα που μαζεύτηκαν σε 2-3 μήνες του φετινού καλοκαιριού;».

«Να σταματήσει να στοχοποιείται η εστίαση – Απαραίτητη η περαιτέρω στήριξη»

Ο κλάδος της εστίασης υπήρξε ίσως ο μεγαλύτερος «χαμένος» της πανδημίας. Οι επιχειρήσεις αναγκάστηκαν σε μακρόχρονες αναστολές της λειτουργίας τους, ενώ ακόμη και με την επανέναρξη της δραστηριότητας, αναγκάστηκαν σε σημαντικό περιορισμό της δυναμικότητάς τους.

Για τον πρόεδρο του Συλλόγου Εστίασης Σύρου «Η Τερψιχόρη», κ. Γιώργο Χατζαντώνη, «εννοείται ότι πρέπει να ληφθούν κι άλλα μέτρα, τουλάχιστον για την εστίαση. Από τη στιγμή που δεν αφήνουν τα μαγαζιά να δουλέψουν με το σωστό τρόπο, ούτε με το 100% των δυνατοτήτων τους, είναι απόλυτα λογικό να ζητείται στήριξη σε ό,τι αφορά στα χρέη, αλλά και σε άλλους τομείς, όπως είναι τα ενοίκια κ.α.», εξηγώντας παράλληλα, ότι «για ένα μαγαζί που δούλεψε με το 40%-50% των δυνατοτήτων του, προσπαθώντας να τηρήσει τα πρωτόκολλα με τις αποστάσεις των τραπεζιών, τη μη λειτουργία των εσωτερικών χώρων, τους καθήμενους πελάτες κλπ, αντιλαμβανόμαστε, ότι τα έσοδά του είναι κατά πολύ λιγότερα από αυτά που θα μπορούσε να έχει μέσα στο καλοκαίρι».

Ο κ. Χατζαντώνης υποστήριξε, ότι ακόμη και με την επαναλειτουργία των καταστημάτων εστίασης, με τα πρωτόκολλα διαρκώς να αλλάζουν, τις τρέχουσες λειτουργικές και μη υποχρεώσεις, αλλά και τις επιστρεπτέες προκαταβολές που θα απαιτηθεί να αποπληρωθούν, τα έσοδα των επιχειρήσεων ελαχιστοποιούνται, παρά την πολύ ικανοποιητική κίνηση του καλοκαιριού.

Ταυτόχρονα, οι επιχειρήσεις είναι σχεδόν αδύνατον να δανειοδοτηθούν και από τραπεζικά ιδρύματα, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους. «Ένα μαγαζί που φαίνεται ήδη χρεωμένο, δεν μπορεί να ζητήσει από μία τράπεζα δάνειο, πόσο μάλλον αυτό το διάστημα. Άρα, από τη μία υπάρχει το βοήθημα του κράτους, το οποίο όμως πρέπει να επιστραφεί, από την άλλη δεν υπάρχει δυνατότητα δανειοδότησης, ενώ και τα έσοδα της σεζόν δεν ήταν τόσα, όσα προσμονεί ένα μαγαζί κι έτσι διαμορφώνεται μία ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση», διευκρινίζει, σημειώνοντας ότι με αυτή την κατάσταση, σχεδόν εξανεμίζεται και η προοπτική οι επιχειρήσεις να επενδύσουν μέσα στο φετινό χειμώνα για την αναβάθμισή τους.

Όπως επεσήμανε «πρέπει να αλλάξουν τα δεδομένα», καθώς «δεν μπορούμε να λέμε ότι θέλουμε τουρισμό και να πλήττεται τόσο πολύ το μεγαλύτερο κομμάτι του τουρισμού που είναι η εστίαση, να μη μπορούμε να δώσουμε στη μεγαλύτερη βιομηχανία της χώρας βοηθήματα ώστε να ανταπεξέλθει. Είναι εξαιρετική ανάγκη πια η κυβέρνηση να αγκαλιάσει την εστίαση. Δεν γίνεται πια για όποια προβλήματα προκύπτουν εν μέσω κορωνοϊού να φταίει η εστίαση, να πλήττεται η εστίαση, μετά να ζητάμε από τον κλάδο να εμφανίζεται συνεπής στις υποχρεώσεις της, χωρίς να παρέχονται και οι απαραίτητες ενισχύσεις».

Μπαράζ οικονομικών υποχρεώσεων από Οκτώβριο έως Φεβρουάριο

Την εικόνα, όσον αφορά στη δυνατότητα του επιχειρηματικού κόσμου να ξεπεράσει τις σημαντικότατες οικονομικές δυσκολίες με τις οποίες έχει έρθει αντιμέτωπος λόγω πανδημίας, σκιαγράφησε από τη θέση του προέδρου του Συλλόγου Λογιστών Σύρου – Τήνου, ο κ. Γιώργος Δαέλης.

Σύμφωνα με τα όσα εξήγησε, οι προοπτικές είναι ευνοϊκότερες για τις επιχειρήσεις οι οποίες εισήλθαν υγιείς στην περίοδο της πανδημίας, αλλά ιδιαίτερα πιο περιορισμένες για τις ήδη επιβαρυμένες, προ-covid, επιχειρήσεις.

Όπως ανέλυσε ο ίδιος, «από τον Μάρτιο του 2020, όταν και πρωτοξεκίνησε η διαχείριση της πανδημίας, βγήκαν κάποια μέτρα, τόσο για εκείνους που είχαν τρέχουσες οφειλές, όσο και για αυτούς που επιβαρύνθηκαν με νέες. Από αυτά τα μέτρα, τα περισσότερα απλώς έδιναν μία παράταση στην αντιμετώπιση των δυσκολιών. Το αποτέλεσμα ήταν οι οφειλές να συσσωρευθούν, καθώς δεν διαγράφηκαν τα χρέη, και τώρα θα ξεκινήσουν να έρχονται σιγά-σιγά στο προσκήνιο».

Όσον αφορά στο προσεχές διάστημα, ο κ. Δαέλης τόνισε, πως «από τον Οκτώβριο έως και το Φεβρουάριο, θα είναι μία αρκετά δύσκολη περίοδος. Εκεί θεωρώ θα φανεί αν θα αντέξουν οι επιχειρήσεις. Από στιγμή σε στιγμή αναμένεται ο νέος ΕΝΦΙΑ. Ήδη από τον προηγούμενο μήνα έχει ξεκινήσει η καταβολή των δόσεων των φορολογικών δηλώσεων. Τον Ιανουάριο, περιμένουμε να εμφανιστεί το ποσό που πρέπει να επιστραφεί από τις επιστρεπτέες προκαταβολές».

Για τον πρόεδρο των λογιστών, το μέτρω των επιστρεπτέων προκαταβολών «έδωσε μεν μία ανάσα ρευστότητας σε αρκετές επιχειρήσεις, οι οποίες σε συνδυασμό και με την ευχάριστη έκπληξη της φετινής τουριστικής σεζόν έδωσαν μία αχτίδα αισιοδοξίας όσον αφορά στην επιτυχή αποπληρωμή τους τον χειμώνα. Δύο βασικές προϋποθέσεις για να γίνει κάτι τέτοιο είναι, αφενός ότι θα υλοποιηθεί η δέσμευση του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, όσον αφορά σε περαιτέρω “κούρεμα” του επιστρεφόμενου ποσού ανάλογα με τη μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων και αφετέρου ότι θα υπάρξει καλή εξέλιξη με την πορεία της πανδημίας, χωρίς να υπάρχουν lockdown και επιπλέον περιοριστικά μέτρα, διότι διαφορετικά δεν θα μπορέσουν να βγουν αυτά τα ποσά από τις τσέπες των επιχειρηματιών».

Χρήσιμα νέα εργαλεία ρυθμίσεων των οφειλών

Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Δαέλης ενημέρωσε και σχετικά με νέα εργαλεία τα οποία μπορούν να εκμεταλλευτούν οι επιχειρηματίες προκειμένου να διαχειριστούν με μεγαλύτερη άνεση τις οφειλές τους.

Όπως είπε, «μόλις προχτές άνοιξε η πλατφόρμα My Business Support ώστε να κάνουν αίτηση οι επιχειρηματίες και τα φυσικά πρόσωπα, οι οποίοι από τον Μάρτιο του 2020 έως και τον Ιούλιο του 2021, επλήγησαν λόγω κορωνοϊού (είτε ήταν φυσικά πρόσωπα σε αναστολή, είτε επιχειρήσεις που ανέστειλαν τη λειτουργία τους λόγω πανδημίας, είτε εισοδηματίες με κουρεμένα ενοίκια κλπ), και που είχαν παλιότερες οφειλές τις οποίες είχαν εντάξει στη ρύθμιση των 100 ή 120 δόσεων. Στην περίπτωση, που μέσα σε αυτό το διάστημα δεν κατάφεραν να αποπληρώσουν δόσεις και απεντάχθηκαν από τις ιδιαίτερα ευνοϊκές αυτές ρυθμίσεις, θα μπορούν να επανενταχθούν μέσω αίτησης στη συγκεκριμένη πλατφόρμα έως το τέλος Σεπτεμβρίου, αρκεί να έχουν καταβάλλει τις δόσεις του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου. Με την καταβολή των δύο αυτών δόσεων ενεργοποιείται ξανά η ρύθμιση. Αυτό το μέτρο αφορά σε οφειλές που «έτρεχαν» ήδη κατά το ξέσπασμα της πανδημίας».

Ωστόσο, οφειλές και χρέη δημιουργήθηκαν για πολλές επιχειρήσεις και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, κυρίως λόγω των επιπτώσεων αυτής στη λειτουργία τους. Για τις οφειλές αυτές, έχει ψηφιστεί ο νόμος και αναμένεται από μέρα σε μέρα η διευκρίνιση και σε τεχνικό επίπεδο, ώστε να ανοίξει ειδική ρύθμιση για τα συγκεκριμένα χρέη, που «γεννήθηκαν» από τον Μάρτιο του 2020 έως τον Ιούλιο του 2021. «Από τις πληροφορίες που έχουμε, πρόκειται για 820 χιλιάδες φορολογούμενους πανελλαδικά», ανέφερε, εξηγώντας, ότι «για αυτή την κατηγορία προβλέπεται ρύθμιση των οφειλών που δημιουργήθηκαν, είτε με 36 άτοκες δόσεις, είτε με 72 δόσεις με επιτόκιο 2,5%».

Σύσταση για ιδιαίτερη προσοχή στην οικονομική διαχείριση

Τέλος, αναφορικά με την πρόβλεψή του για τον φετινό χειμώνα, ο πρόεδρος του Συλλόγου Λογιστών επανέλαβε, ότι «για τις επιχειρήσεις που προ πανδημίας είχαν τακτοποιημένες τις υποχρεώσεις τους, με τα εργαλεία και τα μέτρα στήριξης που αυτή τη στιγμή έχουν στα χέρια τους, θα είναι εφικτό να καταφέρουν να επανέλθουν σε μία μορφή κανονικότητας, ακόμη κι αν το διάστημα της πανδημίας υπήρξε δύσκολο. Για τις επιχειρήσεις ωστόσο που είχαν ήδη συσσωρευμένες οφειλές – ρυθμισμένες ή μη – οι οποίες διογκώθηκαν εν μέσω της πανδημίας, η κατάσταση αναμένεται σημαντικά δύσκολη, καθώς όπως ήδη αναφέραμε, από τώρα και στο εξής ξεκινά ο μαραθώνιος των αποπληρωμών».

Έκλεισε δε, συμβουλεύοντας, πως «για να καταφέρει κάποιος να το ξεπεράσει, θέλει πολύ καλή οργάνωση, σωστή παρακολούθηση της ατζέντας των οφειλών του, με τις κατάλληλες ρυθμίσεις για κάθε περίπτωση, ώστε να υπάρξει μία ομαλότερη μετάβαση στη μετά-Covid εποχή».