Το παρόν, το μέλλον και η βιωσιμότητα του ελληνικού τουρισμού

“Το ελληνικό brand βρίσκεται στην κορυφαία πεντάδα παγκοσμίως” ανέφερε για το τουριστικό προϊόν της χώρας ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).

Μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε πως “η συνύπαρξη του ανταγωνιστικού τουρισμού με τον σεβασμό στη φύση αποτελεί προτεραιότητα. Ολοκληρώνεται, έτσι, το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό. Σε δεκάδες περιοχές προωθούνται Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια. Ενώ αλλεπάλληλες είναι οι παρεμβάσεις για απλούστερες εγκρίσεις των περιβαλλοντικών όρων και των ειδικών κινήτρων για μεγάλες επενδύσεις. Ταυτόχρονα, η πολιτεία χρηματοδοτεί την παραγωγή καθαρής ενέργειας, όπως και την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων. Ενισχύει περιοχές που χτυπήθηκαν από φυσικές καταστροφές με προγράμματα κοινωνικού τουρισμού. Φροντίζει για την προστασία της θάλασσας από τη ρύπανση και την υπεραλίευση. Αλλά και με την πολιτική για τα «Απάτητα βουνά» τονώνει και τη δική τους ήπια ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, η πολιτεία χρηματοδοτεί την παραγωγή καθαρής ενέργειας, όπως και την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων. Ενισχύει περιοχές που χτυπήθηκαν από φυσικές καταστροφές με προγράμματα κοινωνικού τουρισμού. Φροντίζει για την προστασία της θάλασσας από τη ρύπανση και την υπεραλίευση. Αλλά και με την πολιτική για τα «Απάτητα βουνά» τονώνει και τη δική τους ήπια ανάπτυξη”.

Εκτός αυτών όμως, έθεσε και το θέμα των απασχολούμενων στον τουριστικό κλάδο, αναφέροντας πως “Η επιχειρηματική βιωσιμότητα συνεπάγεται και την κοινωνική βιωσιμότητα. Και καθώς η έλλειψη προσωπικού στον κλάδο γίνεται απειλητική, απαιτεί νέους τρόπους προσέγγισης: με την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, με ειδικές συμφωνίες για απασχόληση εργαζομένων από το εξωτερικό, αλλά και με τη σύνδεση του τουρισμού με άλλες δραστηριότητας από το φθινόπωρο και μετά. Απαιτεί, όμως, επένδυση και στον ανθρώπινο παράγοντα. Γιατί ο τουρισμός πρέπει να είναι ελκυστικός όχι μόνο στους επισκέπτες αλλά και σε όσους εργάζονται σε αυτόν. Κάτι που παραπέμπει σε καλύτερους μισθούς και όρους εργασίας. Αυτό επιβάλλει η ελεύθερη αγορά αλλά και η κοινωνική ευθύνη. Μόνο ο ευχαριστημένος εργαζόμενος, άλλωστε, γίνεται και παραγωγικός εργαζόμενος, για τον ίδιο και για την επιχείρηση”.

Απευθύνθηκε προς τους επιχειρηματίες του τουρισμού σχετικά με τις επενδύσεις τους στον χώρο λέγοντας πως “Δικός σας ρόλος, τώρα, είναι να φανείτε και πάλι πρωτοπόροι και ευρηματικοί στις προσαρμογές τις οποίες απαιτεί η νέα εποχή στον κλάδο. Ήδη η ψηφιοποίηση αλλάζει τα πάντα στο marketing του προϊόντος, παγκοσμίως. Ενεργοποιεί εφαρμογές που διευκολύνουν τα seamless ταξίδια. Ενώ απλοποιεί την περιβαλλοντική διαχείριση, βελτιώνοντας τη ζωή κατοίκων αλλά και επισκεπτών… το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης κατευθύνει τεράστια κεφάλαια προς τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό των επιχειρήσεων. Και σημαντικές είναι και οι πιστώσεις από το νέο ΕΣΠΑ, με τον ίδιο στόχο. Είναι λοιπόν στο χέρι του κλάδου, να εκμεταλλευτείτε αυτόν τον ισχυρό χρηματοδοτικό βατήρα για να κάνετε το μεγάλο άλμα στο μέλλον.

Μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Αντιμετώπιση του «υπερ-τουρισμού» με νέες υποδομές και έξυπνη διαχείριση των ροών. Βιώσιμες πρακτικές οι οποίες θα αφορούν και τις τοπικές κοινότητες. Και φυσικά διαμόρφωση εναλλακτικών προορισμών και τους 12 μήνες του χρόνου. Αυτές είναι μερικές μόνο από τις πλευρές του νέου υποδείγματος τουριστικού προϊόντος για το οποίο πρέπει να συνεργαστούμε”.

«Ο ελληνικός τουρισμός, εγγυητής σταθερότητας, ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής για όλους»

Ο Πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γ. Ρέτσος, στην ομιλία του έκανε λόγο για “ακόμα μια δύσκολη, πολύπλοκη και απρόβλεπτη χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό, την ελληνική οικονομία, την παγκόσμια γεωπολιτική κατάσταση”.

Όπως σημείωσε για την οικονομικό ρόλο του κλάδου “ο ελληνικός τουρισμός καλείται για ακόμα μια φορά, να προσαρμοστεί και να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Να λειτουργήσει και φέτος κάτω από δύσκολες συνθήκες, να αντιμετωπίσει ακόμα μια περίοδο κρίσεων, για πολλοστή φορά όμως μέσα στην τελευταία δεκαετία. Καλείται και πάλι, να στηρίξει τη μεγάλη εθνική προσπάθεια ανάκαμψης”.

Υπενθύμισε δε πως “Ο ελληνικός τουρισμός και το 2021, κέρδισε το δύσκολο στοίχημα. Πέρα από κάθε πρόβλεψη και μέσα σε ένα περιβάλλον πρωτόγνωρων δυσκολιών, κατέγραψε μια σημαντική συνεισφορά στην ελληνική οικονομία. Η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση, έφτασε τα 14,7 εκατ. αφίξεις και  οι ταξιδιωτικές εισπράξεις διαμορφώθηκαν σε 10,7 δισ. ευρώ, με αύξηση της Μέσης Κατά Κεφαλή Δαπάνης κατά +27% σε σχέση με το 2019”.

Την στιγμή που ο ελληνικός τουρισμός απέδειξε ότι μπορεί να είναι ένας αξιόπιστος εγγυητής σταθερότητας, ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής για όλους, έθεσε το ερώτημα αν “μπορεί για πάντα ο ελληνικός τουρισμός να θεωρείται ο από μηχανής θεός; Να λογίζεται ως μια δεδομένη πηγή εσόδων, ακόμα και στις πιο οριακές καταστάσεις; Ιδίως τώρα, που η μια κρίση διαδέχεται την άλλη;”. Με σαφώς αρνητική απάντηση επ’ αυτού, καθώς σημείωσε πως ο τουρισμός “ δεν μπορεί να θεωρείται πάντα δεδομένος ... Διότι ο τουρισμός είναι μια δυναμική και σύνθετη διαδικασία, που απαιτεί τη διαρκή προσαρμογή. Απαιτεί σχέδιο, στήριξη, στρατηγική. Και στις δύσκολες περιόδους, αλλά και στις καλές.  Διότι ούτε οι επιτυχίες έρχονται από τον ουρανό, ούτε και οι κρίσεις αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά ως δια μαγείας … Όσες ή όσοι νόμιζαν ή νομίζουν ακόμα, ότι όλα γίνονται στον αυτόματο πιλότο, διαψεύδονται από την πραγματικότητα με τον πιο απόλυτο τρόπο”.

Έκανε ειδική αναφορά στους στόχους που είχαν τεθεί και αφορούσαν την κατάταξη του ελληνικού τουρισμού στις μεγάλες αγορές, γεγονός για το οποίο υπήρξε η επιτυχής εξέλιξη τα προηγούμενα χρόνια η Ελλάδα να συγκαταλέγεται πλέον στις ώριμες τουριστικά αγορές, που καταφέρνουν να ανταπεξέρχονται στις σύγχρονες απαιτήσεις, που μπορούν να προσελκύουν μεγάλες επενδύσεις στη χώρα.

Ειδική αναφορά έκανε και σε ότι αφορά στα εργασιακά του κλάδου, λέγοντας πως “Καμία παραβίαση εργασιακών κανόνων δεν μπορεί να γίνει ανεκτή. Καμία παρέκκλιση από την κείμενη νομοθεσία δεν δικαιολογείται. Καμία ανοχή απέναντι σε αυθαιρεσίες δεν ενθαρρύνεται. Είμαστε σαφείς και κατηγορηματικοί. Γιατί αυτός είναι ο μόνος δρόμος να προστατέψουμε το ίδιο το προϊόν μας. Ποιοτικός τουρισμός με εργαζόμενους σε γκρίζες συνθήκες, δεν μπορεί να υπάρξει. Και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, χρειάζεται από πλευράς του κράτους, συνεχής και αυστηρός έλεγχος, για τον εντοπισμό των παραβατών και την παραδειγματική τους τιμωρία. Χρειάζεται και από τη δική μας πλευρά, αυστηρή τήρηση των νόμων, χωρίς εκπτώσεις και εξαιρέσεις”, σημειώνοντας παράλληλα πως απαιτείται “ένας ανοιχτός, χωρίς προκαταλήψεις και παρωπίδες διάλογος, για μια νέα στρατηγική για την εργασία στον τουρισμό”.

Τέλος, αναφέρθηκε στη μελέτη «Ελληνικός Τουρισμός 2030 - Σχέδια Δράσης», σύμφωνα με την οποία “τα έσοδα το 2030, μπορούν να φθάσουν σε 27 δισ. Ευρώ. παρουσιάζοντας αύξηση κατά 52% σε σχέση με το 2019 που ήταν 18 δισ. Ευρώ. Οι επισκέψεις στις Περιφέρειες μπορούν να φθάσουν σε 50 εκατ., καταγράφοντας αύξηση κατά 27% σε σχέση με το 2019 που ήταν 39 εκατ., Οι διανυκτερεύσεις μπορούν να φθάσουν σε 307 εκατ., εμφανίζοντας αύξηση κατά 32% σε σχέση με το 2019 που ήταν 233 εκατ. Το αποτέλεσμα αυτό μπορεί να επιτευχθεί με εφικτούς μέσους ετήσιους ρυθμούς μεταβολής την περίοδο μεταξύ 2023 και 2030, της τάξης του 6,2% για τα έσοδα, 3,5% για τις επισκέψεις, και 4% για τις διανυκτερεύσεις. Το αποτέλεσμα αυτό μπορεί να επιτευχθεί, αν προσαρμοστούμε στις νέες παγκόσμιες τάσεις που ήδη διαμορφώνουν τις εξελίξεις στον παγκόσμιο και κατά συνέπεια στον ελληνικό τουρισμό”.