Πανδημία και ενεργειακή κρίση δοκιμάζουν τη βιωσιμότητα και τη λειτουργικότητα των ξενοδοχείων

Ένας επιπλέον επιβαρυντικός, σίγουρα όχι αστάθμητος, ήρθε να προστεθεί στο σοβαρό ζήτημα της έλλειψης προσωπικού στις τουριστικές επιχειρήσεις. Τα αυξημένα κρούσματα covid-19 «χτυπούν» εργαζόμενους, με αποτέλεσμα οι ήδη λειψές – από προσωπικό – ξενοδοχειακές μονάδες να αποδεκατίζονται κι άλλο! Οι νοσούντες (ακόμα και οι ασυμπτωματικοί που διαγνώστηκαν θετικοί) αναγκαστικά βγαίνουν σε ολιγοήμερη καραντίνα, όπως προβλέπεται, και το κενό που αφήνουν εκ των πραγμάτων καλύπτεται εκ των έσω.

Μέχρι πριν την έξαρση του θερινού πανδημικού κύματος, το πρόβλημα φάνηκε να μπαίνει σε μία σειρά από νεαρούς γηγενείς (φοιτητές, σπουδαστές και αποφοίτους λυκείων) και αλλοδαπούς, που άρχισαν να στελεχώνουν ξενοδοχεία. Ο κορονοϊός, όμως, ήρθε να ανατρέψει (για χιλιοστή φορά) μία κατάσταση που έδειχνε να εξομαλύνεται, αργά μεν, σταθερά δε συγκριτικά με τους προηγούμενους μήνες.

Η ακρίβεια είναι το δεύτερο μεγάλο «αγκάθι» που δεν πρόκειται να αποτινάξουν από επάνω τους οι ξενοδόχοι. Θεωρούν δεδομένη τη … χασούρα, αν και ο τελικός λογαριασμός, το ταμείο δηλαδή, γίνεται στο τέλος της …ημέρας – αν δεν υπάρξουν δραματικές αλλαγές, θα γίνει το φθινόπωρο!

Και παρότι αρκετοί ίσως να περίμεναν ότι οι ακυρώσεις θα οφείλονταν κυρίως στον ιό και τις μεταλλάξεις του, τα νέα που φτάνουν από το εξωτερικό μάς …προσγειώνουν σε μία διαφορετική πραγματικότητα: «Τεράστιες» φαίνεται πως είναι οι ελλείψεις προσωπικού και στις αεροπορικές εταιρείες! Όπως μάλιστα έχει ανακοινωθεί, από τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γερμανία, δύο πολύ «δυνατές» αγορές για το εγχώριο τουριστικό προϊόν, είναι πολύ πιθανό να ματαιωθούν πολλές πτήσεις!

Οι δύο όψεις του νομίσματος

Τα μεγάλα ποσοστά αποχώρησης εργαζομένων από τον ξενοδοχειακό κλάδο αφορούν ντόπιους, σύμφωνα με τον πρόεδρο του συλλόγου ξενοδόχων Ρεθύμνου Μανόλη Τσακαλάκη. «Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος» υποστηρίζει ο ίδιος στα «Ρ.Ν.». «Οι περισσότεροι προσπαθούν να βρουν λύσεις εκ των ενόντων. Έχουμε βρει κάποιους μετανάστες, στους οποίους μαθαίνουμε τη δουλειά».

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διευθυντών Ξενοδοχείων, Γιώργος Πελεκανάκης, διαπιστώνει πώς «Υπάρχει ακόμα πρόβλημα, όχι βεβαίως όπως ήταν πριν δύο μήνες», κάνοντας για «τεράστιες ελλείψεις προσωπικού» στις αεροπορικές εταιρείες. «Από τον Ιούλιο και μετά πολλές αεροπορικές εταιρείες έχουν βγάλει ανακοίνωση ότι θα ακυρώσουν πολλές πτήσεις, από Μεγάλη Βρετανία και Γερμανία» μας αναφέρει.

Για ένα νόμισμα που έχει «δύο όψεις» στην παρούσα φάση, θα μιλήσει ο πρόεδρος του Παγκρήτιου συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων Γιώργος Σφακιανάκης.

«Από τη μία, τελειώνοντας τώρα οι σχολές (Πανεπιστήμια, ΙΕΚ κ.λπ.) υπάρχουν παιδιά που θέλουν να δουλέψουν κι έρχονται σε επαφή μαζί μας. Κλείνουν αρκετές θέσεις, έτσι. Άλλωστε, τα ξενοδοχεία δεν είναι ποτέ γεμάτα όλη τη σεζόν. Τους καλοκαιρινούς μήνες χρειαζόμαστε περισσότερο προσωπικό. Οπότε, ένα μέρος κάποιων θέσεων κλείνουν με αυτόν τον τρόπο. Σίγουρα, όμως, υπάρχουν ακόμα πολλές κενές θέσεις. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στη δυτική Κρήτη» θα πει, αντιπαραβάλλοντας μία άλλη παράμετρο: «Υπάρχουν κρούσματα covid από τα οποία μπορούν να νοσήσουν κι άτομα που δουλεύουν σε ξενοδοχεία – άρα οι νοσούντες μένουν εκτός υπηρεσίας. Καταβάλλεται αγώνας για το πώς θα καλυφθούν τα κενά που προκύπτουν εκτάκτως. Πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή, τουλάχιστον στο θέμα που μπορούμε να ελέγξουμε εμείς ως ξενοδοχεία, να μην έχουμε πρόβλημα. Όσο η κατάσταση παραμένει στο τωρινό επίπεδο, είναι διαχειρίσιμη» διαβεβαιώνει. «Τα πρωτόκολλα ισχύουν ακόμα, δεν έχουν καταργηθεί, απλά έχουν χαλαρώσει τα μέτρα: Δηλαδή, δεν υπάρχουν οι μάσκες (είναι προαιρετικές), δεν υπάρχει έλεγχος στα αεροδρόμια κ.λπ. Είμαστε σε εγρήγορση. Παρακολουθούμε το τι συμβαίνει. Αν κάποιος εμφανίσει συμπτώματα, αμέσως ζητάμε να γίνει τεστ για να προλάβουμε να μην γίνει διάδοση του ιού. Οπότε, χρειάζεται προσοχή από όλους μας» επαναλαμβάνει.

Ανεβαίνουν τα κρούσματα, δεν μειώνονται οι προσδοκίες

Ο κ. Πελεκανάκης δηλώνει προβληματισμένος από το θερινό κύμα της πανδημίας: «Όχι γιατί είναι δύσκολο – γιατί αυτή τη στιγμή τα συμπτώματα (στους περισσότερους) είναι ήπια. Όμως, σε συνδυασμό με την έλλειψη προσωπικού, οι εργαζόμενοι που νοσούν, φεύγουν υποχρεωτικά – μπαίνουν σε καραντίνα, άρα δημιουργούνται προβλήματα» εξηγεί.

«Τα κρούσματα αυξάνονται κατά πολύ και απότομα» παρατηρεί ο κ. Τσακαλάκης. «Δεν ξέρουμε πού θα οδηγήσει όλο αυτό. Τηρούμε τα υγειονομικά πρωτόκολλα όπως αυτά έχουν αποτυπωθεί. Τα τηρήσαμε τα δύο προηγούμενα χρόνια, και τα τηρήσαμε πραγματικά με θρησκευτική ευλάβεια. Και γι’ αυτό τον λόγο δεν είχαμε και αναζωπύρωση της πανδημίας και μεγάλη έξαρση στη χώρα μας, με αποτέλεσμα αυτή την καλή έξωθεν μαρτυρία να την εισπράττουμε σε κρατήσεις. Ο διεθνής παράγοντας εκτίμησε ότι εμείς όντως τηρήσαμε τα πρωτόκολλα. Ήμασταν από τους πρωτοστάτες. Και γι’ αυτό μας εμπιστεύτηκαν. Αν μας τα ξαναεπιβάλλουν, γνωστά είναι σε εμάς, θα τα τηρήσουμε».

Για τον εάν θα ληφθούν μέτρα ενάντια στη ραγδαία διασπορά του ιού, θα αποφασίσουν οι υγειονομικές αρχές και το κράτος.

Η ταχύτατη άνοδος των μολύνσεων στην κοινότητα δεν μειώνει τις προσδοκίες των ξενοδόχων για την φετινή σεζόν. «Οι άνθρωποι διψούν για διακοπές και δεν τους σταματά ο κορονοϊός. Από τη στιγμή που τα συμπτώματα, δεν είναι πλέον βαριά, δεν υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος για θανάτους κ.λπ., οι πελάτες δεν πτοούνται. Απλά εμείς πρέπει να προφυλαχθούμε. Είναι θέμα πρόληψης» δηλώνει ο κ. Σφακιανάκης.

Οι επιχειρηματίες του κλάδου υπολογίζουν ότι βρίσκονται εντός στόχων. «Πέρσι τον Νοέμβρη, ήμασταν υπεραισιόδοξοι ότι πανελλαδικά τουλάχιστον θα πιάναμε το 75% της κίνησης του 2019. Και για την Κρήτη που είναι ο πρώτος προορισμός της χώρας και παίρνει συνήθως ένα 5-6% παραπάνω, να περνούσαμε και το 80%. Εκεί είμαστε και τώρα. Έχουμε ακόμα χρόνο να το περάσουμε σε αριθμούς αφίξεων. Ιούλιο – Αύγουστο, εάν δεν έχουμε κάποια αρνητική εξέλιξη (πανδημία κι ελληνοτουρκικά), οι πληρότητες που προοιωνίζονται είναι καλές» σημειώνει ο κ. Τσακαλάκης. «Είναι και οι υψηλότερες τιμές που έχουμε κάθε χρόνο. Και εκτιμώ ότι από εκεί θα βγει κάποιο κέρδος για να καλύψει τη χασούρα των προηγούμενων μηνών αλλά και του… Οκτωβρίου, που είναι ένας μήνας με χαμηλές τιμές – μας βάζει μέσα. Οπότε, αναγκαστικά θα πρέπει να καλυφθεί η ζημιά από τους «υψηλούς» μήνες. Κάπως έτσι διαμορφώνεται η κατάσταση σε όλη την Κρήτη, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα».

Δεδομένη η …χασούρα

Όσον αφορά, τα (καθαρά) έσοδα, θεωρείται δεδομένο ότι θα είναι περιορισμένα. «Και σε πολλά ξενοδοχεία θα υπάρχει μόνο χασούρα!» μας πληροφορεί ο κ. Τσακαλάκης. «Εμείς υπογράφουμε 18μηνα συμβόλαια. Δηλαδή, πέρσι τον Μάιο υπογράψαμε και κλειδώσαμε τιμές μέχρι κι εφέτος τον Οκτώβριο, που σημαίνει ότι τα ξενοδοχεία της Κρήτης που δουλεύουν κατά βάση με tour operators, δεν έχουν τη δυνατότητα να μετακυλήσουν το κόστος τους περαιτέρω, στον πελάτη. Αυτοί που μπορούν να το κάνουν είναι ξενοδοχεία πόλεως, που δουλεύουν κατά μεγάλο μέρος με περαστικούς πελάτες, με μηχανές αναζήτησης. Εκείνοι έχουν το περιθώριο να μετακυλήσουν το κόστος στον πελάτη, εμείς όχι. Δυστυχώς για εμάς, θα δούμε ότι στο τέλος της σεζόν πολλά ξενοδοχεία τα οποία δούλεψαν με ικανοποιητική πληρότητα, θα έχουν κόκκινα ταμεία. Ο λόγος είναι προφανής. Θα το αντέξουν; Πιστεύω ότι θα βρεθεί κάποια λύση, για να προχωρήσουν κι αυτοί» είναι η πεποίθηση που εκφράζει ο πρόεδρος του συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου και συνεχίζει: «Όσοι ανοίξαμε Απρίλιο και Μάιο, μπήκαμε όλοι μέσα! Ο Ιούνιος είναι ένας μήνας ο οποίος έχει ικανοποιητική πληρότητα. Οι τιμές βέβαια δεν είναι οι αναμενόμενες – αλλά τι να κάνουμε. Και πιστεύω ότι μπορεί να ισοφαρίσει (τη χασούρα) και να μην μας βάλει μέσα».

Η δύσκολη οικονομική συγκυρία κρίνεται ακόμα διαχειρίσιμη από τον κ. Πελεκανάκη. «Απλά στο τέλος της σεζόν σίγουρα θα υπάρξει μία τεράστια μείωση εσόδων της κάθε επιχείρησης: Είτε είναι ξενοδοχείο, είτε εστιατόριο, είτε ενοικιαζόμενα δωμάτια. Όλοι θα έχουν μεγάλη διαφορά και μείωση του εισοδήματος σε σχέση με άλλα χρόνια. Κι αυτό έχει να κάνει και με την ενέργεια και με το κόστος των τροφίμων που έχει ανέβει πάρα πολύ, από 30 μέχρι 40%!» διευκρινίζει.

Και ο κ. Σφακιανάκης όμως θεωρεί δεδομένο ότι το φετινό κόστος λειτουργίας των ξενοδοχείων θα είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένο: «Το έχουμε αποδεχθεί, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι. Όσο μπορούμε να το διαχειριστούμε, το διαχειριζόμαστε. Αλλά σίγουρα η λειτουργία των μονάδων θα επιβαρυνθεί με κόστος που δεν το είχαμε άλλες χρονιές. Δεν μπορούμε να το αποφύγουμε αυτό. Στο τέλος, θα κάνουμε τον λογαριασμό και θα δούμε τι έμεινε από αυτή τη σεζόν. Το καλό είναι ότι υπάρχει ζήτηση. Έχουμε υψηλές πληρότητες και τώρα και τον επόμενο μήνα, μέχρι και τον Αύγουστο. Άρα, εάν έχουμε αρκετή δουλειά πιστεύω να τα καταφέρουμε κι εφέτος».

Στην άμβλυνση της ενεργειακής κρίσης προσβλέπει ο κ. Τσακαλάκης για την αποκλιμάκωση της ακρίβειας: «Όταν μειωθεί η ενέργεια, μειώνονται δραστικά και όλες οι ανατιμήσεις και ο πληθωρισμός που έχει γίνει. Διότι, η ενέργεια τα συμπαρασύρει όλα προς τα πάνω» θα επισημάνει, προσθέτοντας πως εκτός από τις αυξημένες πρώτες ύλες, «Το μισό μας κόστος αφορά το προσωπικό. Εκεί δώσαμε 20 -30% και πάνω αύξηση για να βρούμε βασικό προσωπικό που είναι καμαριέρες και σερβιτόροι με τους βοηθούς τους. Όλα αυτά αυξάνουν και εκτοξεύουν το λειτουργικό κόστος από ξενοδοχείο σε ξενοδοχείο, από 25 έως και 35% επιπλέον. Είναι κάτι που δεν μπορούμε να το αντέξουμε» σχολιάζει και κλείνει προσδοκώντας ότι «Προς αυτή την κατεύθυνση θα δούμε κάποια στιγμή μία μείωση του κόστους μας, από διάφορους άλλους τρόπους όπως είναι: Η μείωση του μη μισθολογικού κόστους, η μείωση των εισφορών, η μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα που επίσης είναι ένα κομμάτι που μας απασχολεί».

Αντώνης Παντινάκης