Ψηφιακή πρόσβαση στο αρχείο των εφημερίδων “Κοινή Γνώμη” και “Θάρρος”

Ένα πολύτιµο ψηφιακό αρχείο 98 χρόνων ιστορίας της Σύρου και των Κυκλάδων έχει δηµιουργήσει η “Τυποκυκλαδική Α.Ε.”, τόσο για την “Κοινή Γνώµη”, όσο όµως και για την εφηµερίδα “Θάρρος” που υπήρξε προγενέστερα και αποτέλεσε επί 60 περίπου έτη, την επίσηµη ενηµερωτική “φωνή” της Σύρου. 

Στην ιστοσελίδα της “Κοινής Γνώµης” και στην ειδική ενότητα “Αρχείο”, οι ενδιαφερόµενοι αναγνώστες έχουν πρόσβαση στο σύνολο των φύλλων των δύο εφηµερίδων, οι οποίες στο πέρασµα των ετών µε συνέπεια απέναντι στο αναγνωστικό κοινό, αποτύπωσαν όλη την ιστορία της Σύρου αλλά και του νησιωτικού νοµού. 

Η “Κοινή Γνώµη” και τα 40 χρόνια έκδοσής της αποτελούν µία φυσική συνέχεια της εφηµερίδας “Θάρρος” που επί πολλές δεκαετίες υπήρξε η κύρια πηγή ενηµέρωσης των κατοίκων του νησιού. Το πολύτιµο αρχείο περιήλθε – εντύπως - στην κατοχής της Άννας Βαφίας, καθώς για αρκετά χρόνια ο πατέρας της, Σταύρος Βαφίας υπήρξε ο εκδότης του “Θάρρους” και σήµερα, η ίδια εκπλήρωσε την επιθυµία της, να διασωθούν όλα τα φύλλα και να αποτελέσουν έγκυρη πηγή πληροφόρησης για κάθε ενδιαφερόµενο ερευνητή και πολίτη. Αποδέχθηκε την ενδιαφέρουσα πρόταση του εκδότη µας Γιώργου Βακόνδιου, ώστε η “Τυποκυκλαδική ΑΕ”, µε τα µέσα που διαθέτει και το επιτελείο των συνεργατών της, να του δώσει µία σύγχρονη µορφή, ψηφιακή.

Ο Γιώργος Βακόνδιος προώθησε µε θέρµη τη συγκεκριµένη πρωτοβουλία, ασχολούµενος µε το “Θάρρος” στο οποίο είχε εργαστεί ο παππούς του Πέτρος Μ. Βακόνδιος ως στοιχειοθέτης τυπογράφος, αλλά και αργότερα ο θείοι του Μάρκος  και Αντώνης Βακόνδιος. Επίσης, ο ίδιος διαθέτει και χρησιµοποιεί, στην εκτυπωτική µονάδα του ως “αναµνηστικά” δώρα εκείνης της εποχής από τον Σταύρο Βαφία, δύο χειροκίνητα µηχανήµατα του τυπογραφείου του “Θάρρους”. 

Η πολύ σπουδαία δουλειά και δυνατότητα άµεσης ψηφιακής περιήγησης σε όλα τα φύλλα των δύο εφηµερίδων, χαρίζει στον αναγνώστη σηµαντικά στοιχεία για όλο το διάστηµα από το 1924 µέχρι και σήµερα, όπου επάξια και δυναµικά τη “σκυτάλη” της ενηµέρωσης έχει πάρει η “Κοινή Γνώµη”. Η εύκολη αναζήτηση σε άρθρα και γεγονότα, πρόσωπα και εκδηλώσεις οφείλεται στην αναλυτική αποτύπωση όλων των παραπάνω µε λέξεις – κλειδιά, ώστε ο κάθε ενδιαφερόµενος να µπορεί ταχύτατα να βρει ότι επιθυµεί, πληκτρολογώντας σχετικά, στη γραµµή αναζήτησης. 

Άξιο αναφοράς για τη διαδικασία της ψηφιακής µετατροπής ορισµένων φύλλων του “Θάρρους” που ήταν σε µέγεθος, µεγαλύτερο από αυτό του Α3, οπότε έγινε ειδική φωτογράφιση σε ειδικές προθήκες στο studio, µε κατάλληλο φωτισµό, ψηφιακή επεξεργασία και µετατροπή σε pdf αρχεία, ώστε να µπορεί να είναι ευανάγνωστο το κάθε ένα εξ αυτών. 

Σηµειώνεται πως η πρόσβαση στο εν λόγω αρχείο γίνεται µε κωδικούς που µπορεί να αποκτήσει ο κάθε ενδιαφερόµενος έναντι συµβολικής  συνδροµής 6µηνιαίας ή και ετήσιας, απευθυνόµενος στα γραφεία της “Κοινής Γνώµης”. 

Η ψηφιοποίηση του αρχείου, η οποία έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, ξεκίνησε το 2016 και πλέον είναι επισήµως διαθέσιµη στους αναγνώστες, µε τον εµπλουτισµό του, να συνεχίζεται.

Το “Θάρρος” εκδόθηκε πρώτη φορά στις 20 Αυγούστου 1924, µε ιδιοκτήτη, διευθυντή και υπεύθυνο της έκδοσης, τον τυπογράφο και ιδιοκτήτη του τυπογραφείου Νικόλαο Γ. Βαρθαλίτη και πορεύθηκε µέχρι και τις 25 Οκτωβρίου του 1940. 

Επανεµφανίζεται, την1η Ιανουαρίου του 1946, µε ιδιοκτήτη και διευθυντή πλέον, τον Σταύρο Ι. Βαφία και αναφορά του εκδηµήσαντος το 1942, Ν. Γ. Βαρθαλίτη, ως ιδρυτή.

Ιστορικά δεν σταµάτησε να υπάρχει το διάστηµα της Γερµανικής εισβολής και της Ιταλικής κατοχής,  ασχέτως αν η έκδοσή του χρειάστηκε να µετονοµαστεί κατά την περίοδο αυτή, σε “Ελευθερία”, ώστε να συνεχίσει απρόσκοπτα η έκδοση. Αυτό το ιστορικό σηµείο ουσιαστικά χωρίζει την κυκλοφορία του “Θάρρους” σε δύο περιόδους και το αναγνωστικό κοινό έχει την ευκαιρία να το διαπιστώσει και να το γνωρίσει. 

Η “Κοινή Γνώµη” είδε το φως της ζωής στις 17 Νοεµβρίου του 1982 και το αρχείο ενηµερώνεται καθηµερινά µε τα φύλλα της. Ήδη έχουν συµπληρωθεί 6.000 φύλλα. 

Αναφορικά µε τη δηµιουργία του ψηφιακού αρχείου µιλά η Άννα Βαφία, µε αφορµή τα 40 χρόνια της “Κοινής Γνώµης”. 

Άννα Βαφία 

“Σαν παραµύθι σκέφτοµαι όλα αυτά που έχω ζήσει... Ακόµη έχω τη µυρωδιά από το µελάνι του τυπογραφείου. Όταν ήµουν µικρή “έτρεχα” να τελειώσω τα µαθήµατά µου για να πάω στην εφηµερίδα που ήταν ο µπαµπάς µου. Μπορώ να πω πολλά για την εφηµερίδα “Θάρρος”. Για το πώς την έζησα εγώ, για την αγωνία να βγει το φύλλο. Έχω τόσες αναµνήσεις. Ήταν όλο αυτό ένα παραµύθι που εµένα µε έκανε να αγαπήσω πολύ την εφηµερίδα, το έντυπο. Για εµένα η εφηµερίδα είναι κάτι ιερό, ήθελα πάντα και ακόµη και σήµερα τις εφηµερίδες, να τις πιάσω στα χέρια µου, να τις µυρίσω, να τις διαβάσω. Αυτό που µε θλίβει πολύ σήµερα είναι η “πτώση” των εφηµερίδων γιατί ο κόσµος σταµάτησε να αγοράζει τα έντυπα. Τότε, εκείνη την εποχή περίµεναν το πλοίο για να έρθουν οι αθηναϊκές εφηµερίδες και οι διανοούµενοι της εποχής, περίµεναν συστηµατικά τα φύλλα. Την ηµέρα που δεν έρχονταν εφηµερίδες στη Σύρο, για όλους εκείνους τους διανοούµενους της εποχής ήταν µία θλιβερή ηµέρα. 

Το “Θάρρος” έχει µία ιστορία τόσων πολλών ετών. Ο πατέρας µου όσο σπούδαζε, εργαζόταν σε τυπογραφεία. Είχε µάθει και έτσι προχώρησε και πέρασε το “Θάρρος” σε εκείνον από το 1941 και µετά. Έχει διασωθεί η εφηµερίδα από την αρχή της µέχρι και το τελευταίο φύλλο της έκδοσής της. Φύλλο-φύλλο το “Θάρρος” έχει διαφυλάξει την ιστορία της Σύρου. Και η ιστορία της Σύρου είναι πολύτιµη. 

Το “Θάρρος” πέρασε πάρα πολλά και διατηρήθηκε και τώρα η συνέχειά του αν µπορούµε να το πούµε µε αυτόν τον τρόπο είναι η “Κοινή Γνώµη” του Γιώργου Βακόνδιου.  

Εµένα ο καηµός µου, ή επιθυµία µου ήταν ακριβώς αυτή. Το “Θάρρος” να µπορέσει να διασωθεί και να περάσει στις επόµενες γενιές. Ήταν ο καηµός µου να µπορέσει να βρεθεί ο κατάλληλος άνθρωπος που θα κάνει αυτή τη δουλειά, δηλαδή να περάσει ψηφιακά το αρχείο και να είναι διαθέσιµο στο internet, στο διαδίκτυο. 

Ο Γιώργος ο Βακόνδιος µου είπε ότι έχει αυτή τη δυνατότητα, αυτή την ιδέα και όταν µου το ανέφερε, είπα πως πράγµατι ο Θεός τον έστειλε γιατί ήθελα να µπορεί ο καθένας να έχει πρόσβαση και να το διαβάζει. Υπάρχουν ουσιαστικά τρεις τόµοι µε το 

αρχείο του “Θάρρους”. Έναν έχω εγώ, έναν η Βιβλιοθήκη Ερµούπολης και έναν το Ιστορικό Αρχείο. Τώρα υπάρχει και αυτό το αρχείο το ψηφιακό. Με ενδιέφερε το “Θάρρος” να διασωθεί και να µείνει “ζωντανό” για την ιστορία της πόλης και του νησιού. 

Χαίροµαι που υπάρχει ο Γιώργος Βακόνδιος και πίσω από τον Γιώργο υπάρχουν τα παιδιά του. Αυτό είναι µεγάλη υπόθεση. Η οικογένεια αυτών των ανθρώπων έχει µία µεγάλη παράδοση και ο παππούς του και οι θείοι του είχαν δουλέψει στο “Θάρρος”. Ο Γιώργος Βακόνδιος δηµιούργησε µία τέταρτη έκδοση του “Θάρρους” ψηφιακή, δηλαδή σύµφωνα µε τις εποχές που ζούµε. Αυτό µε χαροποιεί ιδιαίτερα. Το “Θάρρος” θα µπορεί να είναι διαθέσιµο σε κάθε άνθρωπο που ενδιαφέρεται για την ιστορία της Σύρου, ερευνητή, απλό πολίτη, µαθητή ή ακαδηµαϊκό. Αυτό είναι συγκινητικό. 

Εύχοµαι ο κόσµος να το αγκαλιάσει και να το επισκεφθεί. Και εύχοµαι να αγκαλιάζει και την “Κοινή Γνώµη” που σήµερα συµπληρώνει τα 40 χρόνια έκδοσης και πορείας. Εύχοµαι ο Γιώργος Βακόνδιος να συνεχίσει µε αυτόν τον τρόπο”.