Το νέο… «παλιό» Λύκειο

Καταιγισμό πυρών εκ μέρους -κυρίως- του εκπαιδευτικού κόσμου δέχθηκε πριν ακόμη δοθεί στη δημοσιότητα το σχέδιο νόμου «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Λοιπές Διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων», στο οποίο έχουν ενσωματωθεί όλες οι προτεινόμενες αλλαγές για το αποκαλούμενο και «νέο λύκειο» και την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Στο πλαίσιο της κριτικής που ασκείται στο σχέδιο νόμου, είναι ότι οι επιχειρούμενες αλλαγές κάνουν περίπου ένα άλμα στον χρόνο… προς τα πίσω, επαναφέροντας στην ψυχολογία των μαθητών τη λογική της βαθμοθηρίας έναντι της γνώσης. Και όχι μόνο…

Μειώνονται τα μαθήματα αυξάνονται οι εξετάσεις

Στα σημαντικά σημεία του σχεδίου νόμου συγκαταλέγονται οι μεταβολές στον τρόπο πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στο εξής, τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα ανά ομάδα μαθημάτων προσανατολισμού και επιστημονικό πεδίο εξειδίκευσης θα είναι τέσσερα. Συγκεκριμένα, στο πεδίο «ανθρωπιστικές σπουδές-νομικές» οι μαθητές της τρίτης τάξης του λυκείου θα εξετάζονται σε νεοελληνική γλώσσα, αρχαία, ιστορία, λατινικά. Στον κύκλο των «θετικών και τεχνολογικών επιστημών» πανελλαδικώς θα εξετάζονται σε νεοελληνική γλώσσα, μαθηματικά, φυσική και χημεία, ενώ στο πεδίο των «επιστημών υγείας» σε νεοελληνική γλώσσα, φυσική, χημεία και βιολογία. Στο πεδίο «επιστήμες οικονομίας, διοίκησης και πολιτικές επιστήμες», οι μαθητές θα διαγωνίζονται σε νεοελληνική γλώσσα, μαθηματικά και στοιχεία στατιστικής, οικονομία/διοίκηση και στοιχεία κοινωνικών και πολιτικών επιστημών. Τέλος, όσοι ενδιαφέρονται να εισαχθούν σε παιδαγωγικά τμήματα θα εξετάζονται σε νεοελληνική γλώσσα, μαθηματικά και στοιχεία στατιστικής, ιστορία και αρχές φυσικών επιστημών.

Ωστόσο, οι μαθητές θα πρέπει να βρεθούν αντιμέτωποι με το στρες των πανελλαδικών επί… τέσσερα. Πρόταση που συμπεριλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου είναι ότι για την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα προσμετράται και ο βαθμός προαγωγής και απόλυσης όλων των τάξεων του λυκείου, πολλαπλασιαζόμενος με διαφορετικό συντελεστή βαρύτητας. Όπως φαίνεται, τον μεγαλύτερο συντελεστή (0.9) έχει ο βαθμός της Γ’ τάξης και τον μικρότερο (0,5) ο βαθμός της Α’ λυκείου. Αυτό σημαίνει, ότι οι εξετάσεις για την προαγωγή από τάξη σε τάξη, προσλαμβάνουν «πανελλαδικό» χαρακτήρα, αφού ο τελικός βαθμός πρόσβασης σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ θα εξαρτάται στο εξής και από αυτές.

Εξειδίκευση απ’ τα… θρανία

Ωστόσο, στην Α’ λυκείου θα διδάσκονται περισσότερο μαθήματα γενικής παιδείας, ενώ, όσο πλησιάζουν οι μαθητές προς το τέλος των σπουδών τους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σχεδιάζεται να δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στα μαθήματα κατεύθυνσης, γεγονός για το οποίο ήδη μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, χαρακτηρίζοντας το εγχείρημα αυτό ως καταστροφικό για τη γενική εκπαίδευση των μαθητών.

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, η Α’ Τάξη Γενικού Λυκείου θα αποτελεί τάξη αποκλειστικά γενικής παιδείας, στην οποία θα εφαρμόζεται πρόγραμμα μαθημάτων συνολικά 35 ωρών εβδομαδιαίως. Ειδικότερα, θα εφαρμόζεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα 33 ωρών εβδομαδιαίως, με 9 μαθήματα, που είναι κοινό για όλους τους μαθητές και εκπαιδευτικό πρόγραμμα 2 ωρών εβδομαδιαίως που θα αποτελείται από 1 μάθημα επιλογής, το οποίο θα επιλέγεται μεταξύ τριών μαθημάτων. Στη Β’ λυκείου τα μαθήματα γενικής παιδείας θα καλύπτουν 30 ώρες διδασκαλίας και προβλέπονται και δύο ομάδες μαθημάτων προσανατολισμού, ανθρωπιστικών και θετικών σπουδών 5 διδακτικών ωρών την εβδομάδα ανά ομάδα. Στη Γ’ Λυκείου 12 ώρες την εβδομάδα θα αφιερώνονται σε μαθήματα γενικής παιδείας και οι υπόλοιπες 20 για κάθε ομάδα προσανατολισμού, την οποία έχουν επιλέξει οι μαθητές.

«Τάξεις μαθητείας» στα ΕΠΑΛ

Σε ό,τι αφορά στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ) σε αυτά θα προσφέρονται στο εξής δύο κύκλοι σπουδών, ο δευτεροβάθμιος και η «τάξη μαθητείας». Στον «Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών» λειτουργούν οι Α ́, Β ́ και Γ ́ τάξεις. Στην «Τάξη Μαθητείας» (που περιγράφεται ως «εκπαίδευση στον χώρο εργασίας η οποία είναι προαιρετική») εγγράφονται οι προαγόμενοι της Γ’ τάξης και θα λειτουργεί με τη συνεργασία Υπουργείου Παιδείας και ΟΑΕΔ με διάρκεια ενός έτους. Η τάξη θα περιλαμβάνει μαθήματα ειδικότητας και προπαρασκευαστικά μαθήματα πιστοποίησης, ενώ προβλέπεται ότι ο ΟΑΕΔ θα έχει την ευθύνη τοποθέτησης των μαθητών σε χώρους εργασίας. Το πρόγραμμα θα διέπεται από σύμβαση, που συνάπτεται μεταξύ του ΟΑΕΔ και του εργοδότη (φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου), με επιπρόσθετα κίνητρα πρόσληψης του μαθητευόμενου μετά το πέρας της μαθητείας, για περίοδο δύο ετών τουλάχιστον.

Ήδη, πάντως, οι πρώτες αντιδράσεις κάνουν λόγο για «εκβιασμό» των μαθητών των ΕΠΑΛ να επιλέξουν τις τάξεις μαθητείας, με δεδομένο ότι υπόσχεται επαγγελματική αποκατάσταση, έστω προσωρινή, σε μια εποχή όπου η ανεργία έχει «χτυπήσει κόκκινο»., ενώ, τους «εξαναγκάζει» να την παρακολουθήσουν ώστε να μπορέσουν να λάβουν πτυχίο πιστοποίησης.

Σύμφωνα με χθεσινή δήλωση του Προέδρου της ΟΛΜΕ, Θ. Κοτσιφάκη, οι προωθούμενες αλλαγές θεωρούνται ως βαθειά αντιεκπαιδευτικές, καθώς εκτιμάται ότι θα αυξήσουν δραματικά τον εξετασιοκεντρικό χαρακτήρα του λυκείου και θα «διαλύσουν, ιδιωτικοποιήσουν και πολυδιασπάσουν ακόμη περισσότερο» την τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση.