Ζωντανό κύτταρο ενός ζωντανού νησιού

Ανέμελα χαμόγελα και χαρούμενες παιδικές φωνές που αντηχούν ακόμα στην αυλή, τους τοίχους και τους διαδρόμους του ιστορικού 3ου Δημοτικού Σχολείου Ερμούπολης, νικούν τον χρόνο και “ταξιδεύουν” στο σήμερα μέσα από τα φωτογραφικά τεκμήρια παλαιών μαθητών, εκπαιδευτικών αλλά και όσων δεν έχουν πάψει να θεωρούν το 3ο “σπίτι” τους.

Περισσότερες από 150 φωτογραφίες περασμένων δεκαετιών, βιβλία, μαθητολόγια αλλά και σπάνια ντοκουμέντα για την κατασκευή του σπάνιου αυτού σχολείου το 1939, από το σημαντικό αρχιτέκτονα της εποχής, Πάτροκλο Καραντινό, ξυπνούν από χθες γλυκές αναμνήσεις στους επισκέπτες της Αίθουσας Τέχνης “Γιάννη & Ελένης Βάτη”.

Η έκθεση με τίτλο “Το 3ο της καρδιάς μας” διοργανώνεται από τον Σύλλογο Γονέων & Κηδεμόνων του 3ου Δημοτικού και Νηπιαγωγείου Ερμούπολης με την υποστήριξη του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης και την ευγενική συμμετοχή της Λέσχης Φωτογραφίας Σύρου με φωτογραφίες που αναδεικνύουν τη σημερινή αποκαρδιωτική κατάσταση του κτιρίου.

“Δεν φύγαμε ποτέ από το σχολείο”

Όπως εξηγούν τα μέλη του Συλλόγου “τα κτίρια που αφέθηκαν στο χρόνο να ρημάζουν κουβαλούν πάνω τους τη θλίψη του τέλους. Είναι σαν να τα ξεγύμνωσαν βιαστικά, για να ξεριζώσουν ακόμα και το όνομά τους και να τα αφήσουν χωρίς ταυτότητα, σκέτους έρημους τοίχους, μέχρι να ξεχαστούν και αυτοί και να πάψουν να υπάρχουν”. Ωστόσο σημειώνουν ότι στην πραγματικότητα, δεν έφυγαν ποτέ απ' το σχολείο και δεν ξέχασαν τίποτα. “Στους τοίχους του κρεμάμε τις αναμνήσεις μας, στο προαύλιο του αφουγκραζόμαστε ακόμα και τα γέλια των παιδιών, στις άδειες αίθουσες ζωγραφίζουμε με τις πιο όμορφες φωνές τους. Κι εκείνη η μπουκαμβίλια στην αυλή, συνεχίζει να ανθίζει. Ελπίζει και αυτή μαζί μας ότι θα ξαναζήσει το όνειρό της. Γιατί το σχολείο μας είναι οι άνθρωποι που έζησαν σε αυτό” αναφέρουν χαρακτηριστικά, έχοντας χαραγμένα στη μνήμη τους όλα εκείνα τα στοιχεία που συνέθεσαν το μωσαϊκό των σχολικών χρόνων τους: τα κοντοκουρεμένα κεφάλια και τις ποδιές, τη μπάλα στο διάλειμμα και τα γρατζουνισμένα γόνατα, το λυτρωτικό κουδούνι του διαλείμματος, τις εκδρομές τις ηλιόλουστες μέρες και πολλές ακόμη στιγμές της καθημερινότητας, που ο καθένας από μας τις φυλά στην καρδιά του σαν ένα πολύτιμο κειμήλιο.

Η ιστορία ενός σημαντικού κτιρίου

Σημειώνεται πως το 3ο Δημοτικό Σχολείο Ερμούπολης μελετήθηκε και κτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Πάτροκλο Καραντινό, κατόπιν ανάθεσης από τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων το 1939, στο πλαίσιο του προγράμματος της νέας σχολικής αρχιτεκτονικής η οποία έδινε έμφαση στο σωστό προσανατολισμό και τη βιοκλιματική δόμηση των κτιρίων.

Το σχολείο λειτούργησε για 67 χρόνια στο κτίριο αυτό. Το 1997, μετά από παρέμβαση του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων και βάσει της έκθεσης αυτοψίας του ΥΠΕΧΩΔΕ, όπου διαπιστώθηκαν φθορές και ενανθράκωση του σκυροδέματος, χωρίς ωστόσο α έχει συνταχθεί και μελέτη στατικής επάρκειας του κτιρίου ή να προκύπτει η επικινδυνότητά του και χωρίς αναφορά στη δυνατότητα ή μη επισκευής του, το 3ο δημοτικό εκκενώνεται και μεταφέρεται σε κτίριο όπου στεγαζόταν μέχρι πρότινος το Γενικό Λύκειο, ιδιοκτησίας του Ορφανοτροφείου Αρρένων του Ισιδωρείου Ιδρύματος.

Ακολούθησαν προσφυγές πολιτών που αμφισβήτησαν τη χρησιμότητα της κατεδάφισης και της ανέγερσης νέου σχολικού κτιρίου αντί της επισκευής και αποκατάστασης του υπάρχοντος και τη νομιμότητα των πράξεων για τη μελέτη και την κατασκευή του. Μετά από δικαστικές διαμάχες ετών, το Συμβούλιο της Επικράτειας έχει πλέον ακυρώσει την άδεια κατεδάφισης.

“Μονόδρομος” η πλήρης λειτουργία του υπάρχοντος σχολείου

Πάγιο αίτημα των κατοίκων της περιοχής, των πρώην μαθητών, των γονέων και των δασκάλων παραμένει εδώ και πολλά χρόνια, η πλήρης λειτουργία του υπάρχοντος κτιρίου, προκειμένου να ξαναγίνει η γειτονιά τους αυτό που αξίζει: ένα ζωντανό κύτταρο ενός ζωντανού νησιού. “Μόνο έτσι θα γυρίσουμε επιτέλους στο σπίτι μας”, καταλήγει ο Σύλλογος.

Η ιδέα της έκθεσης γεννήθηκε σε συνεργασία με τη Διευθύντρια του 3ου Δημοτικού Χριστιάνα Καρτσέλου με στόχο την ανάδειξη της μεγάλης ιστορίας του, των ευτυχισμένων χρόνων που έζησαν σε αυτό χιλιάδες Συριανοί μαθητές, αλλά και του σπουδαίου έργου της εκπαιδευτικής και μαθητικής κοινότητας.

“Οι προετοιμασίες ξεκίνησαν από τον χειμώνα” δήλωσε στην “Κοινή Γνώμη” η πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων Κατερίνα Κομνηνού. “Ο κόσμος άρχισε δειλά δειλά να μας φέρνει φωτογραφίες, τις οποίες εμείς ψηφιοποιήσαμε”. Κατέστησε δε γνωστό ότι στο μελλοντικά θα παρουσιαστεί και νέο υλικό, το οποίο δεν εκτέθηκε αυτή τη φορά λόγω περιορισμού του χώρου.

Οι επισκέπτες της Αίθουσας Βάτη θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τις φωτογραφίες της έκθεσης και μέσα από ένα συγκινητικό βίντεο, που έφτιαξε και επιμελήθηκε μέλος του Συλλόγου.

“Ήρθε η ώρα να επιστρέψουμε στο σπίτι μας”

“Το κλάμα μας είναι ατελείωτο. Οι φωτογραφίες μας ξυπνούν αναμνήσεις. Θυμόμαστε πόσο ωραία περνούσαμε τότε και πονάμε, βλέποντας τη σημερινή εικόνα του σχολείου” σημείωσε η κ. Κομνηνού, ενημερώνοντας ότι ο Σύλλογος έχει αιτηθεί στο Δήμο Σύρου – Ερμούπολης την επισκευή του κτιρίου. “Είναι κρίμα ένα τέτοιο ιστορικό κτίριο να μένει έτσι. Θέλουμε να το υπενθυμίζουμε με ωραίο τρόπο και να ευαισθητοποιήσουμε κάποια άτομα που μπορούν να βοηθήσουν” προσθέτει, εκτιμώντας πως μετά από 17 χρόνια, ήρθε πλέον η ώρα, το 3ο Δημοτικό να επιστρέψει στο “σπίτι” του.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν απόψε στις 19:30. Η έκθεση λειτουργεί κανονικά 10:00 – 13:00 και 19:00 0 22:00 και θα διαρκέσει έως την Τετάρτη 25 Μαΐου.