Η συναισθηματική πλευρά της μάθησης

Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν στη Σύρο οι εργασίες του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου με θέμα «Αναζητώντας γέφυρες επικοινωνίας ανάμεσα στη διδακτική και την τέχνη στο σύγχρονο σχολείο». 

Ενδιαφέρουσες διδακτικές μεθοδολογίες και πρακτικές εκπαιδευτικών από όλη την Ελλάδα παρουσιάστηκαν από 10 έως 12 Ιουνίου στις αίθουσες του Πνευματικού Κέντρου Σύρου – Ερμούπολης, ενώ εργαστήρια διεξάχθηκαν τόσο στο Εργατικό Κέντρο, όσο και στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Ερμούπολης. 

Ο σχεδιασμός, συντονισμός και η γενικότερη επιμέλεια του Συνεδρίου ανήκε στο Τμήμα Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου, με προϊσταμένη την κ. Τσαμπίκα Καράκιζα. 

Τις εργασίες παρακολούθησαν, μεταξύ άλλων, ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Βασίλης Καραγιάννης, οι Διευθυντές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων, Μαρκέλλα Παραμυθιώτου και Χρήστος Μιχαλόπουλος καθώς και πλήθος σχολικών συμβούλων με τομέα ευθύνης τους τα νησιά της περιφέρειάς μας. 

“Η τέχνη είναι ευκαιρία”

Στην έναρξη του Συνεδρίου, η κ. Καράκιζα, καλωσόρισε τους συμμετέχοντες, αναφερόμενη στην αξία της συναισθηματικής πλευράς της μάθησης. Χαρακτηριστικά τόνισε πως, οι άνθρωποι μαθαίνουν ευκολότερα, καλύτερα, γρηγορότερα και βαθύτερα όταν το συναισθηματικό πλαίσιο είναι υποστηρικτικό και ελεύθερο. Κατέστησε δε γνωστό πως μέσα στη σχολική τάξη, διακινούνται μηνύματα γνωστικά που σχετίζονται με τα διδακτικά αντικείμενα, τόσο σε συναισθηματικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν προγράμματα σπουδών, κατευθύνσεις, υλικό και πάρα πολλά σχέδια, με τα οποία δύναται να ενισχυθεί η συναισθηματική πλευρά της μάθησης, το εκπαιδευτικό σύστημα και ειδικότερα για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση εξακολουθεί να είναι εξεταστικοκεντρικό και ανταγωνιστικό. Στόχος των εκπαιδευτικών που βιώνουν αυτή την αντίφαση είναι να αναζητούν ευκαιρίες για να μαθαίνουν οι μαθητές βαθύτερα και ταυτόχρονα να αλλάζουν. «Η τέχνη είναι ευκαιρία, ο δρόμος να πορευθούμε, ο τόπος να σταθούμε μέσα στη σχολική τάξη αναστοχαστικά, ο τρόπος να διδάσκουμε και να βιώνουμε χαρά, απόλαυση, ανταλλαγή, αλληλεγγύη, έκπληξη, να γεμίζουμε ερωτήματα προχωρώντας, να κρατιόμαστε μεταξύ μας και να αλλάζουμε. Γιατί όταν αλλάξουμε εμείς, τότε θα αλλάξουν και οι μαθητές» κατέληξε η κ. Καράκιζα.

Αλληλεπίδραση δασκάλου - μαθητή

Τη μεγάλη σημασία που δίνεται από την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου στη διερεύνηση των μεθόδων διδασκαλίας, υπογράμμισε στον χαιρετισμό του ο κ. Καραγιάννης. Όπως τόνισε, βασική αποστολή και μέριμνα της διοίκησης της εκπαίδευσης και όλων όσοι εμπλέκονται σε αυτή, είναι η βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. “Οφείλουμε να αναδεικνύουμε συνεχώς το ανεπανάληπτο γεγονός της αλληλεπίδρασης δασκάλου και μαθητή μέσα και έξω από τη σχολική αίθουσα και να υποστηρίζουμε με όλες μας τις δυνάμεις το μάχιμο προσωπικό που μοχθεί για να σμιλέψει τους αυριανούς ελεύθερους Έλληνες πολίτες που θα είναι ταυτόχρονα και καλοί επαγγελματίες” ανέφερε χαρακτηριστικά. 

Κατέστησε επίσης σαφές πως η Διοίκηση εστιάζει γενικότερα τις προσπάθειές της στο σχεδιασμό, τον προγραμματισμό, την υλοποίηση, τη συνεχή ενημέρωση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, καθώς και στο διαρκή διάλογο μεταξύ τους, προκειμένου να είναι όσο το δυνατόν επαρκέστεροι στο έργο τους. Εξήγησε μάλιστα πως, το κύριο βάρος αυτής της προσπάθειας σηκώνουν στις πλάτες τους οι σχολικοί σύμβουλοι, των οποίων η ενεργητική παρουσίαση και παρέμβαση τους στις σχολικές μονάδες της Περιφέρειας υπήρξε και φέτος συνεχής και καταλυτική.  “Έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους για να στηρίξουν τον εκπαιδευτικό, να διαχειριστούν κρίσεις, να επιλύσουν οργανωτικά προβλήματα, να παρουσιάσουν διδακτικές προσεγγίσεις, να ευαισθητοποιήσουν και να ενημερώσουν την εκπαιδευτική κοινότητα και τις τοπικές κοινωνίες σε τομείς όπως αυτός της ειδικής αγωγής, και σοβαρά φαινόμενα, όπως ο σχολικός εκφοβισμός”.

Ο ρόλος της παιδείας στην εξέλιξη της κοινωνίας

Ωστόσο σημείωσε πως όλα αυτά,  υλοποιούνται σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες που επιβάλλει ο πολυνησιακός χαρακτήρας της Περιφέρειας, καθώς το Αιγαίο πέρα από πανέμορφο, αποτελεί και μια σκληρή πραγματικότητα τόσο για τους κατοίκους, όσο και για όλους εκείνους που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στα νησιά. Χαρακτηριστικά ανέφερε τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι εργάζονται στην περιφέρεια, όπως το υψηλό κόστος διαβίωσης, η απομόνωση, οι δυσκολίες στη μετακίνηση και στην πρόσβαση σε βασικά κοινωνικά αγαθά, όπως αυτό της υγείας, του πολιτισμού και της παιδείας. “Όμως αυτή ακριβώς είναι η παιδεία που πρέπει πρωτίστως να στηρίξουμε αν θέλουμε να εμφυσήσουμε την ελπίδα στο λαός μας και να υπάρξει προοπτική για τη χώρα μας” σημείωσε ο κ. Καραγιάννης, υπογραμμίζοντας πως η παιδεία κατέχει ένα διπλό κρίσιμο ρόλο στη διαδικασία εξέλιξης της κοινωνίας μας. Αφενός, ως εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να διαμορφώσει νέους με γνώσεις και δεξιότητες, προκειμένου να ανταποκριθούν στις αναπτυξιακές προσπάθειες της χώρας, αφετέρου πρέπει η παιδεία να σμιλέψει τους αυριανούς πολίτες ώστε αυτοί να είναι καλύτεροι από τους ίδιους. 

Πρόσθεσε επίσης πως για τη στήριξη και την αναβάθμιση της παιδείας και του εκπαιδευτικού συστήματος δεν αρκούν μόνο οι οικονομικοί πόροι, αλλά χρειάζονται ακόμα σχέδια, οργάνωση, προσανατολισμός, πρόγραμμα. “Σε πείσμα όμως των καιρών πιστεύουμε ότι μπορούμε να βελτιώσουμε πολύ αισθητά την κατάσταση”, τόνισε.

“Η διδακτική είναι τέχνη”

Αναδεικνύοντας τις δύο έννοιες με τις οποίες καταπιάστηκε το συνέδριο, ο κ. Καραγιάννης υπογράμμισε πως η τέχνη περιγράφεται ως ανθρώπινη δραστηριότητα, που στηρίζεται σε ορισμένες γνώσεις και εμπειρίες και έχει σκοπό τη δημιουργία ενός πνευματικού ή τεχνικού έργου. Ειδικότερα, τέχνη είναι η δημιουργία έργων που εκφράζουν το αισθητικό καλό και προκαλούν στο θεατή, ακροατή ή αναγνώστη αισθητική απόλαυση αλλά επίσης και το σύνολο γνώσεων και εμπειριών που είναι απαραίτητες για την άσκηση ενός επαγγέλματος ή δραστηριότητας. Από την άλλη, διδακτική είναι η τέχνη ή η επιστήμη της διδασκαλίας, ήτοι της μετάδοσης γνώσης με σκοπό την αφομοίωση της γνώσης αυτής καθώς μεταφέρεται από τον δάσκαλο στο μαθητή. Η διδακτική θεωρείται κι αυτή τέχνη, η οποία με τη σειρά της στηρίζεται σε γνώσεις και εμπειρίες που προϋποθέτουν κατά βάση διδακτική. “Συνεπώς η τέχνη δεν αποτελεί απλώς ένα χρήσιμο εργαλείο για τη μετάδοση γνώσεων, αλλά είναι συστατικό στοιχείο τόσο της διδακτικής όσο και των γνωστικών αντικειμένων”, κατέληξε.

Χαιρετισμό απηύθυνε και ο πρόεδρος της Δημοτικής Επιτροπής Παιδείας, Φραγκίσκος Βακόνδιος, ο οποίος εξέφρασε την άποψη ότι η τέχνη θα έπρεπε να λάβει τη θέση που της αρμόζει μέσα στο χώρο της εκπαίδευσης. “Η τέχνη καλλιεργεί τον άνθρωπο και ανοίγει πρωτόγνωρους δρόμους σκέψης, αντίληψης και μάθησης. Ιδιαίτερα στη χώρα μας με την μακραίωνη ιστορία και το πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα θα έπρεπε η διδασκαλία της να κατέχει περίοπτη θέση στο σχολείο” κατέληξε, διευκρινίζοντας ότι ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση της παιδείας αποτελούν προτεραιότητες του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης.