Μαθητές και εκπαιδευτικοί σκιτσάρουν

Η σημασία της αρχαιότητας για τον σύγχρονο άνθρωπο και η συμβολή του παρελθόντος στη δημιουργική έμπνευση του σήμερα αναδείχθηκαν τους προηγούμενους μήνες μέσα από την εποικοδομητική συνεργασία των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων και του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα "Το παρελθόν στο παρόν", οι συνεργάτες, οι συνεργαζόμενοι φορείς, οι δράσεις και τα έργα των ανθρώπων που συμμετείχαν τόσο από τη Σύρο, όσο και από την Τήνο παρουσιάζονται στην ηλεκτρονική σελίδα του Μουσείου, το οποίο συμπληρώνει φέτος 30 χρόνια από την ίδρυσή του.

Σχέση οικειότητας με την ιστορία

Συνεργαζόμενο με τοπικούς φορείς, το ΜΚΤ επιχειρεί μέσα από ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικών δράσεων σε νησιά των Κυκλάδων να αναδείξει τρόπους θέασης του παρελθόντος, που να μην εξαντλούνται στον στείρο θαυμασμό για κάθε τι αρχαίο αλλά να αναζητούν τα στοιχεία εκείνα, που συνδέουν δυναμικά το χθες με το σήμερα. Tέτοια στοιχεία είναι το απαράλλαχτο τοπίο των νησιών, η θάλασσα ως πηγή πλούτου και ως μέσο επικοινωνίας, τα υλικά του κάθε τόπου και το πώς τα εκμεταλλεύονταν οι άνθρωποι διαχρονικά, οι καθημερινές δραστηριότητες, η οργάνωση των οικισμών, κ.ά.

Τα στοιχεία αυτά αποτελούν σταθερές αναφορές για κάθε κυκλαδονήσι. Γι’ αυτό και μελετώντας τα κανείς, μπορεί να αποκτήσει μια σχέση οικειότητας με το περιβάλλον και την ιστορία του. Όπως σημειώνεται «μέσα από αυτή τη διαδικασία, τα απομεινάρια και του πιο απόμακρου παρελθόντος, οι πιο αχνές μνήμες, ακόμη και ξεχασμένες πρακτικές μπορούν να γίνουν δημιουργικές πηγές έμπνευσης για τους σύγχρονους ανθρώπους – ειδικά εάν συνδυαστούν παραδοσιακά και σύγχρονα μέσα έκφρασης».

Την περίοδο 2015-16, οι δράσεις του Μουσείου επικεντρώθηκαν κυρίως στη Σύρο και την Τήνο, με προοπτική να επεκταθούν και σε άλλα νησιά σε επόμενα χρόνια. Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η ενεργός συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων εκπαιδευτικών και πολιτιστικών φορέων των νησιών, ούτως ώστε να ενδυναμωθούν οι τοπικές συνεργασίες και να τεθούν γόνιμες βάσεις για την διοργάνωση παρόμοιων δράσεων στο μέλλον.

Συνεργαζόμενοι φορείς

Αναλυτικότερα, στο πρόγραμμα συνεργάστηκαν οι Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων, ο Δήμος Σύρου-Ερμούπολης, ο Δήμος Τήνου, το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων, το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας – Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, το Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης – Κέντρο Τεχνικού Πολιτισμού, το Προπαρασκευαστικό και Επαγγελματικό Σχολείο Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου, το Διεθνές Φεστιβάλ + Αγορά Κινουμένων Σχεδίων Αnimasyros, τα Ανοιχτά καλλιτεχνικά εργαστήρια Syros Open Art Studios και το Tinos Quarry Platform.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης διοργανώνει σεμινάρια animation και κόμικ για σχολεία με σκοπό την ανάπτυξη νέων μορφών προσέγγισης και ερμηνείας πτυχών του παρελθόντος μέσα από τις τεχνικές αφήγησης που προσφέρουν σύγχρονα μέσα εικαστικής έκφρασης.

Για τις ανάγκες των σεμιναρίων συνάπτονται συνεργασίες με διάφορους εκπαιδευτικούς φορείς και χρησιμοποιούνται υλικά από τις μουσειοσκευές «Κυκλαδικός Πολιτισμός» και «Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Ελλάδα» του ΜΚΤ.

Σεμινάρια δημιουργίας κόμικ

Παίρνοντας ως αφορμή δραστηριότητες ή αντικείμενα από την καθημερινή ζωή στην αρχαιότητα, οι συμμετέχοντες (με τη βοήθεια ειδικών εκπαιδευτών) φτιάχνουν τις δικές τους εικονογραφημένες ιστορίες, αξιοποιώντας τις τεχνικές του κόμικ για τη δημιουργία χαρακτήρων, που μπορούν να ταξιδεύουν στο χρόνο μεταξύ του χθες και του σήμερα. Μέσα από αυτήν την διαδικασία, εξοικειώνονται με το ιστορικό παρελθόν ενώ ταυτόχρονα μαθαίνουν να αναγνωρίζουν διαχρονικά στοιχεία της καθημερινότητας του ανθρώπου.

Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκαν στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Τήνου και στην Παιδική Βιβλιοθήκη της Ερμούπολης σεμινάρια με τίτλο «Γράφοντας με εικόνες». Η Διευθύντρια Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Comidcom Press Λήδα Τσενέ και η Αφηγήτρια, Βασιλεία Βαξεβάνη δίδαξαν στους εκπαιδευτικούς τεχνικές κόμικ, ώστε να τις χρησιμοποιήσουν αργότερα στην τάξη.

Με αφορμή τα σεμινάρια για εκπαιδευτικούς, το 6ο Δημοτικό Σχολείο Ερμούπολης έδωσαε τη δυνατότητα στους μαθητές να ετοιμάσουν κόμικ με θέματα εμπνευσμένα από την αρχαιότητα.

Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Το Παρελθόν στο Παρόν», το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, οργάνωσε εργαστήρια και σεμινάρια για φοιτητές με αντικείμενο «Η αρχαιότητα ως πηγή δημιουργικής έμπνευσης». Για τις ανάγκες των εργαστηρίων, έγιναν παρουσιάσεις από εκπροσώπους του ΜΚΤ σε ομάδες φοιτητών του Τμήματος).

Οι φοιτητές εμπνεύστηκαν από αρχαίους μύθους, όπως ο Δούρειος Ίππος, η Δίκη του Σωκράτη και ο Ξένιος Δίας, ιστορικά γεγονότα, δραστηριότητες, ακόμη και αρχαία αποφθέγματα, και επιχείρησαν να σχεδιάσουν χρηστικά αντικείμενα, μετατρέποντας την αρχική έννοια σε οπτική γλώσσα επικοινωνίας.

Επιπλέον, εργάστηκαν πάνω σε ζητήματα ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς και χρησιμοποίησαν σύγχρονες τεχνολογίες διάδρασης για να δημιουργήσουν εφαρμογές, που εξοικειώνουν τους χρήστες με επιλεγμένους αρχαιολογικούς χώρους ή δραστηριότητες που ελάμβαναν χώρα σε αυτούς, βελτιώνουν την εμπειρία χρηστών με προβλήματα όρασης, κ.ά.

Μεταξύ άλλων, δημιούργησαν παιχνίδι κιναισθητικής αλληλεπίδρασης για την προσομοίωση κατασκευής κυκλαδικών ειδωλίων σε ψηφιακό περιβάλλον, καθώς και ένα διαδραστικό σύστημα προσομοίωσης εργαστηρίου μεταλλοτεχνίας της 3ης χιλιετία π.Χ.

Ακόμα, εργάστηκαν πάνω στις ενότητες «αγγεία» (τρισδιάστατες κατασκευές), «μυθολογικά πλάσματα» (χαρακτική), «μυθολογικά και σύγχρονα τέρατα» (κινούμενο σχέδιο), «αρχαία αγάλματα» (ελεύθερο σχέδιο), «σύγχρονη μύηση στην αρχαία ελληνική τέχνη» (ψηφιακά τυπώματα), παράγοντας ελεύθερες δημιουργίες με διάφορες τεχνικές.

Στο τελευταίο σεμινάριο με θέμα την Ιστορία της Τέχνης και του Design, οι φοιτητές είχαν την ευκαιρία να αποκτήσουν θεωρητική κατάρτιση πάνω σε ζητήματα σύγχρονης πρόσληψης προϊστορικών πολιτισμών και της ελληνικής αρχαιότητας και να προβληματιστούν γύρω από τη σχέση μας με το ιστορικό παρελθόν.

Εκτός από εκπαιδευτικά σεμινάρια, διοργανώθηκαν ανοικτά εργαστήρια animation, κόμικ και αρχαίων τεχνικών μαρμαροτεχνίας για μικρούς και μεγάλους σε συνεργασία με το animasyros και το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς.

Δωρεά μουσσειοσκευών σε φορείς των Κυκλάδων

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Το Παρελθόν στο Παρόν», το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων πραγματοποίησε δωρεές μουσειοσκευών, τεχνικού εξοπλισμού για δημιουργία ταινιών animation και βιβλίων σε φορείς των νησιών των Κυκλαδων, από τους οποίους θα μπορούν να τις δανείζονται τα σχολεία του κάθε νησιού.

Συγκεκριμένα, παραχωρήθηκαν μουσειοσκευές στον Δήμο Σύρου – Ερμούπολης (υπεύθυνη: Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Θωμαή Μενδρινού), το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού (υπεύθυνος: Μ. Βιδάλης), τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Πάρου «Γιάννης Γκίκας», Φορέας: Δημοτική Βιβλιοθήκη Πάρου «Γιάννης Γκίκας» (υπεύθυνη: Α. Εσκαλονή) και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων στη Νάξο (υπεύθυνη: Β. Χαμηλοθώρη).