Ταξίδι προς την αειφορία

Στη διεθνή εκστρατεία «Litter Less» συµµετέχει για µία ακόµη χρονιά το Δηµοτικό Σχολείο Αδάµαντα Μήλου µε στόχο την ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των µαθητών σε θέµατα διαχείρισης απορριµµάτων.

Στο πλαίσιο της εκστρατείας, οι µαθητές των ∆ηµοτικών Σχολείων που εντάσσονται στο ∆ίκτυο «Οικολογικά Σχολεία» καλούνται να σχεδιάσουν και να παρουσιάσουν δικές τους ενέργειες µε θέµα τα απορρίµµατα και να διοργανώσουν µια εκδήλωση για τη µείωση των σκουπιδιών στα σχολεία τους.

∆ιαχείριση απορριµµάτων και καθαρισµός αυλής

Την περυσινή σχολική χρονιά, οι µαθητές του ∆ηµοτικού Σχολείου Αδάµαντα, ξεκίνησαν την καµπάνια «Litter Less», καθαρίζοντας τη σχολική αυλή από τα απορρίµµατα. Κατάφεραν να προµηθευτούν επιπλέον κάδους ανακύκλωσης γράφοντας σχετική επιστολή στον ∆ήµαρχο του νησιού και ξεκίνησαν ένα πρόγραµµα ανακύκλωσης χαρτιού και µελανιών και έφτιαξαν κοµποστοποιητή στην αυλή του σχολείου. ∆ηµιούργησαν χριστουγεννιάτικο θεατρικό έργο σχετικά µε τα απορρίµµατα και κατασκεύασαν χριστουγεννιάτικο δέντρο από επαναχρησιµοποιηµένα κουτάκι αλουµινίου.

Οι δράσεις µε την επιµέλεια της εκπαιδευτικού Ειρήνης Αρµένη είχαν δύο θεµατικές: τη «∆ιαχείριση Απορριµµάτων» και τη «∆ηµιουργία σχολικού κήπου». Στο πρόγραµµα συµµετείχε όλο το σχολείο, αλλά το τυπικό µέρος διεξήχθη κυρίως από την ∆΄, την Β΄ και την Α΄ τάξη, οι οποίες ακολούθησαν τα στάδια του δικτύου και συµµετείχαν στην διεθνή εκστρατεία «Litter Less».Σε όλες τις δράσεις τους, οι µαθητές ενέπλεξαν τους γονείς και την τοπική κοινωνία, ενώ συνεργάστηκαν µε τον Σύλλογο Γονέων, τον ∆ήµο Μήλου και µε το 2ο ∆ηµοτικό Σχολείο Ρόδου.

Σχολικό έτος 2016-2017

Οι φετινές δράσεις ξεκίνησαν µε τον καθαρισµό της αυλής και της γειτονιάς του σχολείου. Μαθητές και δάσκαλοι διαχώρισαν τα ανακυκλώσιµα υλικά, ενηµερώθηκαν, έπαιξαν και τραγούδησαν. Ιδιαίτερη ατµόσφαιρα δηµιούργησε η παρουσία- έκπληξη του ακορντεονίστα, καθηγητή της Μουσικής Σχολής της Μήλου, κ. Κώστα Εκίζογλου. Οι µαθητές έφτιαξαν µια αφίσα, στην οποία τονίζεται η αναγκαιότητα επέκτασης της ανακύκλωσης και άλλων υλικών σε όλο το νησί, η οποία παραδόθηκε στον ∆ήµο Μήλου.

Σηµειώνεται ότι τα σχολεία τα οποία ανήκουν στο ∆ίκτυο των «Οικολογικών Σχολείων» καλούνται να ακολουθήσουν επτά βήµατα. Αρχικά, θα πρέπει να δηµιουργήσουν Περιβαλλοντική Επιτροπή και να πραγµατοποιήσουν έρευνα στο σχολικό χώρο σχετικά µε τα απορρίµµατα. Στη συνέχεια, καλούνται να διαµορφώσουν το σχέδιο δράσης µε βάση την έρευνά τους, να παρακολουθήσουν και να αξιολογήσουν τα αποτελέσµατα του σχεδίου δράσης και να συνδέσουν τις δράσεις τους για το «Litter Less» µε το αναλυτικό πρόγραµµα του σχολείου. Σε αυτή την προσπάθεια εµπλέκουν όλη τη σχολική κοινότητα και την τοπική κοινωνία, ενώ δηµιουργούν και έναν οικοκώδικα, σχετικό µε τα απορρίµµατα, ένα διαφηµιστικό σλόγκαν ή ένα video που θα αφορά στη µείωση των απορριµµάτων στο σχολικό χώρο (όπως µείωση συσκευασιών τροφίµων κτλ).

Περιβαλλοντική Επιτροπή

Το πρώτο βήµα για την υλοποίηση του στόχου «Οικολογικό σχολείο» αποτελεί η δηµιουργία περιβαλλοντικής επιτροπής, που δίνει το έναυσµα για να ξεκινήσει το ταξίδι του σχολείου προς την αειφορία. Ο ρόλος της είναι καθοριστικός σε όλα τα στάδια εφαρµογής του προγράµµατος, καθώς εξασφαλίζει την εκπροσώπηση στη λήψη αποφάσεων όλων των µελών της σχολικής κοινότητας και καθοδηγεί τη διεξαγωγή της έρευνας – περιβαλλοντικού ελέγχου του σχολείου. Επιπλέον συµβάλλει στη διαµόρφωση του σχεδίου δράσης, παρακολουθεί την εφαρµογή του και γενικότερα έχει πρωτεύοντα ρόλο στην επιτυχή διεκπεραίωση όλων των άλλων βηµάτων – σταδίων. Αναλαµβάνει και διασφαλίζει την ενηµέρωση της σχολικής κοινότητας για όλα όσα αφορούν το πρόγραµµα, καθιερώνοντας µια ευρηµατική επικοινωνιακή τακτική ανάλογα µε τις συνθήκες του σχολείου. Η Περιβαλλοντική Επιτροπή αποτελεί τον συνδετικό κρίκο ανάµεσα σε µαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς, το διοικητικό προσωπικό του σχολείου, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και άλλους τοπικούς φορείς, υπηρετώντας τη διεύρυνση της δηµοκρατίας, την εκπαίδευση των µαθητών στο διάλογο και τη συµµετοχή και την ανάδειξη ενός νέου ρόλου των µαθητών στη σχολική ζωή.

Έρευνα του σχολικού χώρου και επιλογή θέµατος

Προϋπόθεση για την επιλογή του θέµατος, µε το οποίο θα ασχοληθεί το κάθε σχολείο σε βάθος τριετίας είναι η διενέργεια ενός «Περιβαλλοντικού ελέγχου», δηλαδή, µιας αρχικής διερεύνησης της πραγµατικής κατάστασης του σχολείου σε σχέση µε τα θεµατικά πεδία του προγράµµατος: ενέργεια, νερό, απορρίµµατα, σχολική αυλή, ποιότητα ζωής, υπεύθυνη κατανάλωση.

Μέσα από την έρευνα αυτή αναδεικνύεται η πραγµατική κατάσταση του σχολείου και διαφαίνονται οι τοµείς στους οποίους χρειάζονται να γίνουν παρεµβάσεις στην κατεύθυνση µιας συνολικής αειφόρου σχολικής πολιτικής.

Στη συνέχεια η Περιβαλλοντική Επιτροπή καλείται να οργανώσει έναν πιο στοχευµένο Περιβαλλοντικό έλεγχο για να διαπιστώσει ποιες αλλαγές είναι απαραίτητες, να συζητήσει ποιες είναι βραχυπρόθεσµες και ποιες µακροπρόθεσµες, και να διατυπώσει ένα σχέδιο δράσης µε ρεαλιστικούς στόχους.

Σχέδιο δράσης

Το σχέδιο δράσης αποτελεί τον πυρήνα της εργασίας ενός «Οικολογικού Σχολείου» και συνδέεται στενά µε τα αποτελέσµατα της παραπάνω έρευνας. Ένα σχέδιο δράσης θεωρείται πετυχηµένο όταν εµπλέκει όσο το δυνατόν περισσότερους µαθητές και εκπαιδευτικούς και συνδέεται µε το αναλυτικό πρόγραµµα του σχολείου και τα γνωστικά αντικείµενα (γλώσσα, µαθηµατικά, φυσική, εικαστικά, τεχνολογία κ.ά). Το Σχέδιο θα πρέπει να έχει σαφείς ρεαλιστικούς στόχους που αγκαλιάζουν το σύνολο της σχολικής ζωής, να προβλέπει τρόπους για την παρακολούθηση και αξιολόγησή του και να εξασφαλίζει σε γενικές γραµµές το ποσό και την πηγή των χρηµάτων που θα χρειαστούν.

Εφαρµογή σχεδίου δράσης – Αξιολόγηση

Η παρακολούθηση της εφαρµογής του Σχεδίου ∆ράσης και η Αξιολόγηση των αποτελεσµάτων του επιτρέπει στο σχολείο να διαπιστώνει το βαθµό επίτευξης των στόχων του, να κρίνει την επιτυχία των δραστηριοτήτων του, να κρατά αµείωτο το ενδιαφέρον για την πορεία του προγράµµατος σε όλο το σχολείο και να σχεδιάζει τις αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις και αλλαγές.

Σύνδεση µε το αναλυτικό πρόγραµµα του σχολείου

Ο βαθµός σύνδεσης του προγράµµατος µε το αναλυτικό πρόγραµµα εξαρτάται από τη βαθµίδα εκπαίδευσης, τα διδασκόµενα µαθήµατα, την σχετική εµπειρία των εκπαιδευτικών.Το αναλυτικό πρόγραµµα προσφέρει αρκετές ευκαιρίες για συνδέσεις µε περιβαλλοντικά ζητήµατα. Για το σκοπό αυτό ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να εντοπίσει εκείνα τα µαθήµατα και τα κεφάλαια ή τις δραστηριότητες τους που εξυπηρετούν και συνάδουν µε τους στόχους του προγράµµατος και να κάνει τις απαραίτητες συνδέσεις.

Ενηµέρωση για τα αποτελέσµατα των δραστηριοτήτων

Η Ενηµέρωση και εµπλοκή της Σχολικής Κοινότητας είναι το κλειδί για την επίτευξη των στόχων του προγράµµατος, καθώς δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησης όλου του σχολικού δυναµικού σε επίπεδο πληροφόρησης, εργατοτεχνικών και οικονοµικών θεµάτων, στην προβολή του «αειφορικού προφίλ» του σχολείου και στην καλλιέργεια σχέσεων ανάµεσα στα µέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας και την τοπική κοινωνία.

∆ηµιουργία Οικοκώδικα

Τα έβδοµο και τελευταίο βήµα που ακολουθούν τα «Οικολογικά Σχολεία» είναι η σύνταξη ενός συνόλου κανόνων περιβαλλοντικής συµπεριφοράς στο σχολείο και στο σπίτι από τους µαθητές και τους εκπαιδευτικούς. Ο οικοκώδικας αποδεικνύει µε σαφή και ευρηµατικό τρόπο, τη δέσµευσή του σχολείου για τη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων του στα επιλεγµένα θέµατα-πεδία δράσης. Η µορφή του εξαρτάται από τη βαθµίδα εκπαίδευσης, την ηλικία των µαθητών, την έµπνευση των δηµιουργών του. Μπορεί να είναι τραγούδι /ραπ, ένα ποίηµα, µια αφίσα ή ένα κείµενο µε σύντοµες φράσεις. Αναρτάται ευκρινώς στις τάξεις και τους κοινόχρηστους χώρους του σχολείου.

Το περιεχόµενο του επανεξετάζεται σε τακτά χρονικά διαστήµατα για να διασφαλίζεται ότι θα συνεχίσει να αντικατοπτρίζει τους στόχους του οικολογικού σχολείου.

Μέσα από τον Οικοκώδικα τίθεται η ηθική διάσταση των ζητηµάτων και κωδικοποιούνται οι αξίες της σχολικής ζωής, επικοινωνούνται οι ιδέες και οι προσδοκίες µαθητών και εκπαιδευτικών και πικυρώνεται η δέσµευση της σχολικής κοινότητας στους στόχους του προγράµµατος.