Οι εμβληματικές δράσεις στη δημόσια δωρεάν eκπαίδευση, παρακαταθήκη για το μέλλον

Η κυβέρνηση προχώρησε σε ένα ευρύ φάσμα μεταρρυθμίσεων στην εκπαίδευση. Μεταρρυθμίσεις που έγιναν μέσα στο εξαιρετικά πιεστικό πλαίσιο της επιτροπείας, με τους θεσμούς να ζητούν επίμονα μέτρα όπως διευθυντές-μάνατζερ στα σχολεία, voucher, αύξηση των ωρών διδασκαλίας των εκπαιδευτικών, εφαρμογή του τιμωρητικού ΠΔ 152 για την αξιολόγηση, ελεύθερα δίδακτρα στα μεταπτυχιακά ακόμη και στα προπτυχιακά και άρνηση μόνιμων διορισμών.

Παρά τις πιέσεις και χωρίς υποχωρήσεις στις αρχές μας, καταφέραμε να διαμορφώσουμε και να εδραιώσουμε ένα αναπτυξιακό σχέδιο για την εκπαίδευση. Προχωρήσαμε με προσεκτικά και μελετημένα βήματα σε ριζοσπαστικές λύσεις, για μια σειρά προβλημάτων που είχαν συσσωρευθεί τις προηγούμενες δεκαετίες, συχνά αποτέλεσμα μιας πολιτικής κουλτούρας διαπλοκής και «εξυπηρετήσεων».

Ένα από τα εμβληματικότερα μέτρα στην μεταμνημονιακή περίοδο είναι ο διορισμός 15.000 μόνιμων εκπαιδευτικών μετά από 10 «πέτρινα» χρόνια αδιοριστίας. Οι πρώτοι 4.500 μόνιμοι διορισμοί θα γίνουν το σχολικό έτος 2019 – 2020 στην Ειδική Αγωγή. Οι υπόλοιποι 10.500 θα γίνουν τα επόμενα δύο χρόνια. Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε μέσα από Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου.

Νομοθετήσαμε τη γενίκευση του ολοήμερου σχολείου στο σύνολο των Δημοτικών και των Νηπιαγωγείων της χώρας, την υποχρεωτική Δίχρονη Προσχολική Εκπαίδευση, τον εξορθολογισμότων προγραμμάτων σπουδών στο Γυμνάσιο, τα νέα ωρολόγια προγράμματα της Α’ και Β’ Λυκείου, τη νέα Γ’ Λυκείου και τη δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με μόνον το αναβαθμισμένο απολυτήριο Λυκείου.

Ο επανακαθορισμός του ρόλου της Γ’ Λυκείου αποτελεί κεντρικό στοιχείο της μεταρρύθμισης. Πρόκειται για μια τάξη που σήμερα υπάρχει μόνον στα χαρτιά, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες πολλών εκπαιδευτικών. Η Γ’ Λυκείου αποκτά κυρίαρχο ρόλο στην προετοιμασία των παιδιών για το πανεπιστήμιο ως μια τάξη ανάμεσα στο τέλος των εγκύκλιων σπουδών και στο πανεπιστήμιο, μέσα από την ουσιαστική μόρφωση και όχι αποκλειστικά με τεχνικές για «επιτυχία» στις εξετάσεις.

Επιπλέον, προχωρήσαμε στη ριζική αναδιάρθρωση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, σε εμβληματικές ρυθμίσεις για την Ειδική Αγωγή, στον νέο θεσμό των Δομών στήριξης των σχολικών μονάδων και στην Εκπαίδευση των Προσφύγων. Διορθώνοντας αδικίες του παρελθόντος προχωρήσαμε στην επαναπρόσληψη των 2.500 εκπαιδευτικών που ήταν υπό καθεστώς απόλυσης καιστην κατάργηση της τιμωρητικής αξιολόγησης του ΠΔ 152/2013. Με σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών κατοχυρώσαμε τα εργασιακά δικαιώματα των ιδιωτικών εκπαιδευτικών και όσων εργάζονται στα φροντιστήρια.

Παράλληλα, ιδρύσαμε το Εθνικό Κέντρο Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών, ορθολογικοποιήσαμε τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, εξασφαλίζοντας δωρεάν φοίτηση σε όσα ακόμη έχουν δίδακτρα.

Μετά από ουσιαστικές διαβουλεύσεις με τα ίδια τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, διαμορφώθηκε μία νέα αρχιτεκτονική των Πανεπιστημίων με νέα Τμήματα, συνέργειες με τα ΤΕΙ, Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα και Διετή Προγράμματα Σπουδών στα οποία θα εισάγονται απόφοιτοι των Επαγγελματικών Λυκείων με μόνον το απολυτήριο τους και τα οποία θα παρέχουν επαγγελματικά πιστοποιητικά ευρωπαϊκών προδιαγραφών.

Τέλος, νομοθετήσαμε νέους θεσμούς και νέες χρηματοδοτήσεις στην Έρευνα και στην Καινοτομία που θα έχουν πολλαπλά ευεργετικά αποτελέσματα όσο ξεδιπλώνονται στο πλαίσιο του συνολικού μεταρρυθμιστικού σχεδίου.

Παρά τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις, δώσαμε προτεραιότητα στην Εκπαίδευση και αυξήσαμε τις δημόσιες δαπάνες του Υπ.Π.Ε.Θ. την τριετία 2016-2018. Η αύξηση φτάνει το 2,88% του ΑΕΠ, ενώ την πενταετία 2009-2015 οι δαπάνες για την Παιδεία μειώθηκαν κατά 34% και με το μεσοπρόθεσμο 2014-2018 θα μειώνονταν στο 1,9% του ΑΕΠ το 2018 (1 δις € λιγότερα από τον προϋπολογισμό του 2018).

Παρά τις σημαντικές και γενναίες δράσεις, πιστεύουμε ότι δεν έχουν επιτευχθεί όλοι οι στόχοι μας. Σχεδιάζουμε για την επόμενη πενταετία μια σειρά πρωτοβουλιών για μαζικές επιμορφώσεις εκπαιδευτικών, μέσω του Εθνικού Κέντρου Επιμόρφωσης που θα αρχίσει να λειτουργεί από τον Σεπτέμβριο του 2019. Παρά τις βελτιώσεις, έχουμε να κάνουμε πολλά ακόμη για τη φοιτητική μέριμνα για την οποία ολοκληρώνουμε ένα πενταετές σχέδιο, ενώ από το 2020δρομολογούμε νέα σχολικά βιβλία.

Γνωρίζουμε ότι οι μεταρρυθμίσεις μας «απειλούν» πολιτικές και κόμματα που έβλεπαν και την Εκπαίδευση ως «εμπόρευμα», ως χώρο διαπλοκής και παράκαμψης των δημοκρατικών προταγμάτων. Όμως, τελικός κριτής είναι η κοινωνία που συντάσσεται μαζί μας στην επιδίωξη για ποιοτική δημόσια δωρεάν Παιδεία όλων των βαθμίδων.