Τα νησιά μας, φάροι βιώσιμης ανάπτυξης

Η ευκαιρία για σχεδιασμό και υλοποίηση έργων τοπικής βιώσιμης ανάπτυξης γύρω από τέσσερις τομείς παρέμβασης (Υδατικοί Πόροι, Μετακίνηση, Απορρίμματα, Ενέργεια) δίνεται στους μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των Κυκλάδων και όχι μόνο, μέσα από μια ενδιαφέρουσα δράση.

Στο πλαίσιο του διαγωνισμού «Τα νησιά μας φάροι βιώσιμης ανάπτυξης», που σχεδιάστηκε από το Δίκτυο Αειφόρων Νήσων  (ΔΑΦΝΗ), εκπαιδευτικοί και μαθητές καλούνται, ως πολίτες του μέλλοντος των νησιών τους,  να εμπνευστούν από τους 17 Παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης  του ΟΗΕ, καθώς και τις αρχές και δεσμεύσεις της Διακήρυξης της Πρωτοβουλίας «Έξυπνα Νησιά» και να συμβάλουν ενεργά στο σχεδιασμό χρήσιμων έργων για τον τόπο τους.

Ο διαγωνισμός εγκρίθηκε πρόσφατα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (Φ15/163900/Δ2) και χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο. Σημειώνεται ότι, λόγω των συνθηκών που επιβάλλει η πανδημία του κορωνοϊού, όλες οι διαδικασίες είναι καταλλήλως προσαρμοσμένες και θα υλοποιηθούν διαδικτυακά.

Σχολεία σε δράση για μία βιώσιμη ανάπτυξη

Στόχος της δράσης είναι να αντιληφθούν οι μαθητές τον τρόπο και τις προκλήσεις υλοποίησης των έργων αλλά και η τοπική αυτοδιοίκηση να αφουγκραστεί τις προτάσεις και τα όνειρά τους για μία βιώσιμη ανάπτυξη.

Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές θα αναπτύξουν προτάσεις για δράσεις και έργα που θα επιθυμούσαν να υλοποιηθούν στο νησί τους στους τομείς: i) παραγωγή και διαχείριση καθαρής ενέργειας, ii) κυκλική διαχείριση απορριμμάτων, iii) βιώσιμες μεταφορές, iv) κυκλική διαχείριση υδατικών πόρων. Οι παραπάνω τομείς αποτελούν τους βασικούς τομείς παρέμβασης της Πρωτοβουλίας «Έξυπνα Νησιά», την οποία και συντονίζει το ΔΑΦΝΗ σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Για τα σχολεία που θα διακριθούν στο διαγωνισμό, το ΔΑΦΝΗ θα αναλάβει, μετά το πέρας του διαγωνισμού, την εκπόνηση των αντίστοιχων μελετών και την γενικότερη ωρίμανση των έργων σε συνεργασία με τους Δήμους ακολουθώντας συμμετοχικές διαδικασίες.

Δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό έχουν αποκλειστικά σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των 50 Δήμων-μελών του ΔΑΦΝΗ, μεταξύ των οποίων οι Δήμοι: Αμοργού, Ανάφης, Άνδρου, Αντιπάρου, Θήρας, Ιητών, Κέας, Κιμώλου, Κύθνου, Μήλου, Μυκόνου, Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, Πάρου, Σερίφου, Σικίνου, Σίφνου, Σύρου – Ερμούπολης, Τήνου, Φολεγάνδρου.

Διαδικασία συμμετοχής

Ο Υπεύθυνος εκπαιδευτικός που αναλαμβάνει το συντονισμό της δράσης, σχηματίζει τις ομάδες των μαθητών & μαθητριών που επιθυμούν να συμμετέχουν στο διαγωνισμό. Οι ομάδες μπορούν να αποτελούνται από 4 έως 8 μαθητές & μαθήτριες από διαφορετικά τμήματα, σχολεία και τάξεις, με βασική προϋπόθεση βέβαια να ζουν στο ίδιο νησί.

Ο Εκπαιδευτικός συμπληρώνει και υποβάλλει την αίτηση συμμετοχής έως την 15η Φεβρουαρίου 2021. Προσοχή: Για κάθε συμμετέχοντα, πρέπει να συμπεριληφθεί και υπογεγραμμένη η Έγκριση Συμμετοχής από τους Κηδεμόνες των συμμετεχόντων.

Η διοργάνωση επιβεβαιώνει τη συμμετοχή και ο διαγωνισμός ξεκινά. Σε συνεργασία με τους coaches γίνονται τηλεδιασκέψεις με σκοπό την καθοδήγηση  των ομάδων και οι προτάσεις ξεκινούν να αποτυπώνονται στη σχετική Φόρμα Περιγραφής.

Οι ομάδες που έχουν περάσει στη Β’ Φάση συνεργάζονται με το Δήμο τους και διαμορφώνουν τις τελικές τους προτάσεις, που θα υποβάλλονται ως τις 23 Απριλίου 2021. Η τελική Φόρμα Περιγραφής κατατίθεται προς αξιολόγηση από την Κριτική Επιτροπή του Διαγωνισμού.

Η αξιολόγηση των προτάσεων των μαθητών θα γίνει με καθορισμένα κριτήρια από την Κριτική Επιτροπή του διαγωνισμού. Μετά την αξιολόγηση των προτάσεων και βάση της τελικής τους κατάταξης, θα βραβευτούν 6 ομάδες, 3 ανά βαθμίδα.

Βραβεία Καινοτομίας και Υλοποίησης

Όλες οι ομάδες, ακόμα και αυτές που δεν πέρασαν στην B’ Φάση θα αξιολογηθούν για την καινοτομία των προτάσεών τους. 2 ομάδες από το Γυμνάσιο και 2 από το Λύκειο θα κερδίσουν Βραβείο Καινοτομίας.

Οι μαθητές των ομάδων που θα διακριθούν στην τελική φάση του διαγωνισμού (1 από το Γυμνάσιο και 1 από το Λύκειο) θα κερδίσουν το Βραβείο Υλοποίησης:  οι νικήτριες προτάσεις  θα γίνουν έργα από το ΔΑΦΝΗ σε συνεργασία με το Δήμο.

Χάραξη νέων δρόμων για τα Ευρωπαϊκά Νησιά

Η Πρωτοβουλία «Έξυπνα Νησιά» αποτελεί μια προσπάθεια που ξεκίνησαν οι νησιωτικές αρχές της Ευρώπης μετά από χρόνια συνεργασίας με στόχο να επικοινωνήσουν τη σημαντική δυναμική των νησιών να λειτουργήσουν ως πεδία τεχνολογικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής καινοτομίας.

Συντονιστής της Πρωτοβουλίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι το Δίκτυο Αειφόρων Νήσων ΔΑΦΝΗ.

Η Πρωτοβουλία αποτελεί μια προσπάθεια των νησιωτικών αρχών να αξιοποιήσουν το σημαντικό, εντούτοις σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτο δυναμικό τους ώστε να λειτουργήσουν ως πεδία τεχνολογικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής καινοτομίας. Πρόκειται για το αποτέλεσμα της πολυετούς συνεργασίας μεταξύ των Ευρωπαϊκών νησιών και αποσκοπεί στο να καταδείξει ότι τα νησιά ενδείκνυνται για την υλοποίηση πιλοτικών έργων, τα οποία με τη σειρά τους μπορούν να παράξουν γνώση σχετικά με την έξυπνη και αποδοτική διαχείριση υποδομών και πόρων. Μια γνώση μεταβιβάσιμη σε ορεινές, αγροτικές και γενικά απομονωμένες γεωγραφικά περιοχές αλλά και επεκτάσιμη σε μεγάλα αστικά κέντρα της ηπειρωτικής Ευρώπης και πέραν αυτής.

Η Πρωτοβουλία «Έξυπνα Νησιά» αποτελεί ουσιαστικά μια πρόταση ολοκληρωμένης, τοποκεντρικής και μετασχηματιστικής αναπτυξιακής ατζέντας που αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των νησιών, δημιουργεί βιώσιμη τοπική ανάπτυξη και ευημερία, βοηθώντας ταυτόχρονα την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει σε διάφορους τομείς πολιτικής, όπως ο μετριασμός και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η καινοτομία, η κυκλική οικονομία, οι βιώσιμες μεταφορές και η κινητικότητα, η γαλάζια ανάπτυξη και η ψηφιακή ατζέντα. Για την αποτελεσματική υλοποίηση της Πρωτοβουλίας «Έξυπνα Νησιά» θεωρούμε καταλυτικής σημασίας την εμπλοκή όλων των φορέων της Τετραπλής Έλικας, δηλαδή του δημόσιου τομέα, της ακαδημαϊκής κοινότητας, του ιδιωτικού τομέα και της κοινωνίας των πολιτών.