Σε ιδιώτες ο φορολογικός μηχανισμός

Με τις δημόσιες υπηρεσίες του Δημοσίου στα νησιά να καταργούνται η μία μετά την άλλη και τις τοπικές κοινωνίες να επωμίζονται τις ταλαιπωρίες αυτών των συρρικνώσεων, εκ μέρους της κυβέρνησης ακολουθούνται πιστά οι εντολές των δανειστών, που επιδιώκουν την ανάληψη και αυτών των τομέων από ιδιώτες επιχειρηματίες.

Η έκθεση του Δ.Ν.Τ.

Στην πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (αριθ. 13/153 Ιουνίου 2013), στις γενικές παρατηρήσεις εκφράζεται η διαπίστωση ότι «η πολιτική κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί αν και παραμένει ακόμη εύθραυστη», ενώ για την τρικομματική κυβέρνηση αναφέρει ότι «παραμένει ενωμένη στηρίζοντας τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες χωρίς περεταίρω εσωκομματικές αποστασίες».

Αναγνωρίζει δε ότι «παρόλα αυτά, παραμένουν σε υψηλό επίπεδο πολιτικές και κοινωνικές εντάσεις εξαιτίας της παρατεταμένης βαθειάς κρίσης και των υψηλών ποσοστών ανεργίας, που πλήττει κυρίως τις νέες ηλικίες».

Κρίνονται ως μη ικανοποιητικές οι θεσμικές και δομικές μεταρρυθμίσεις στη φορολογία, ειδικά σε ό,τι αφορά στη συλλογή φορολογικών εσόδων, καθώς οι στόχοι που είχαν τεθεί για τη συλλογή φόρων παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις, ενώ παράλληλα σημειώθηκαν καθυστερήσεις στο χρονοδιάγραμμα που είχε τεθεί για το τέλος Φεβρουαρίου, όπου ως διαρθρωτικό ορόσημο είχε τεθεί η δημιουργία ενός ημι-αυτόνομου συστήματος συλλογής φόρων. Το ΔΝΤ παρατηρεί ότι παραμένουν προβληματικές οι πολιτικές παρεμβάσεις στη φορολογική διοίκηση.

Στην εφαρμογή της δημοσιονομικής πολιτικής, το Δ.Ν.Τ. διαπιστώνει ότι τα στοιχεία για τις επιδόσεις του προϋπολογισμού ήταν ελλιπή ώστε να επιτραπεί χαλάρωση των μέτρων εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης. Στη βάση αυτή συμφωνήθηκε να μην υπάρξει οποιαδήποτε χαλάρωση των μέτρων τα οποία θα επανεξεταστούν στην επόμενη επιθεώρηση και αυτά αφορούν στο φόρο ακίνητης περιουσίας, την εισφορά αλληλεγγύης, το ΦΠΑ στην εστίαση και τον φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης.

Μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης

Οι συζητήσεις του Δ.Ν.Τ. με την ελληνική κυβέρνηση επικεντρώθηκαν στο πώς θα ξεπεραστούν τα προβλήματα στη φορολογική διοίκηση, καθώς οι μεταρρυθμίσεις αυτές εξακολουθούν να αποτελούν προϋπόθεση για την επιτυχία του προγράμματος.

Σε αυτό το πλαίσιο κρίνονται σημαντικές οι διορθωτικές ενέργειες που πρέπει να υλοποιηθούν και αφορούν στην ανεξαρτησία της φορολογικής αρχής, η οποία πρέπει να ενισχυθεί και να περιοριστούν οι πολιτικές παρεμβάσεις, να δοθεί στον Γενικό Γραμματέα ο έλεγχος για αρμοδιότητες που μέχρι πριν ήταν εκτός δικής τους δικαιοδοσίας όπως η δίωξη της φοροδιαφυγής και να υπάρξει σημαντική αυτονομία δράσης σε θέματα προσωπικού, οργανωτικής δομής και προϋπολογισμού.

Όπως σημειώνεται στην έκθεση «αν η προσέγγιση αυτή αποτύχει, η πιο ριζοσπαστική προσέγγιση είναι η δημιουργία ενός οργανισμού εσόδων, που θα βρίσκεται εκτός του δημοσίου τομέα».

Φράση κλειδί που επιβεβαιώνει τον προσανατολισμό του Ταμείου σε ιδιωτικοποίηση και των εφοριών.

Συγκεκριμένα αποσαφηνίζεται ότι «Η πρόοδος σχετικά με τη βελτίωση της φορολογικής διοίκησης εξακολουθεί να είναι πολύ απογοητευτική. Σε αυτό το πλαίσιο, η σχεδιαζόμενη αύξηση της ανεξαρτησίας στη διαχείριση των φορολογικών εσόδων είναι απαραίτητη για να διασφαλίσει ότι στο εξής δεν θα υπάρχουν πολιτικές παρεμβάσεις. Εάν τα μέτρα αυτά και άλλα μέτρα που λαμβάνονται για τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου της διαχείρισης των φορολογικών εσόδων, των διαδικασιών λειτουργίας και διοίκησης προσωπικού αποτύχουν, οι αρχές θα πρέπει να εξετάσουν πιο θεμελιώδεις αλλαγές, όπως τη μετάβαση σε μια υπηρεσία εσόδων εκτός του πεδίου της δημόσιας διοίκησης.

Στις προτεινόμενες διαρθρωτικές αλλαγές συμπληρώνεται ότι για την εξασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, το Ταμείο προτείνει έως το τέλος Οκτωβρίου 2013, «οι ελληνικές αρχές πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τη δημιουργία μιας νέας ημι-αυτόνομης δομής για τη διαχείριση των εσόδων που να οριοθετεί και τον αριθμό των υπαλλήλων, το σύστημα κατάταξης των θέσεων εργασίας τους», ενώ θα υπάρξει υποχρεωτική έξοδος προσωπικού του υπ. Οικονομικών από τις Δ.Ο.Υ.

Η αντίδραση των εφοριακών

Όπως αναφέρεται σε συνδικαλιστική ανακοίνωση των εφοριακών υπαλλήλων «η έκθεση του Δ.Ν.Τ. θέτει για άλλη μια φορά τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση με την έκθεση αυτή, η οποία με σαφήνεια μιλάει για το κλείσιμο των εφοριών και τη μεταφορά των αντικειμένων τους στους ιδιώτες, εφόσον όπως λέει δεν επιτευχθούν οι στόχοι».

Διαβάζοντας δε και πίσω από τις γραμμές της έκθεσης επισημαίνουν ότι «δεν αναφέρει η έκθεση, ότι το κλείσιμο των εφοριών βρίσκεται ουσιαστικά στο τελικό του στάδιο (άρα ποιες εφορίες θα πιάσουν το στόχο;), η ιδιωτικοποίηση των αντικειμένων εξελίσσεται ήδη τα τελευταία χρόνια και η κατηγοριοποίηση των υπαλλήλων (βλ. ελεγκτές) ετοιμάζει το έδαφος για απολύσεις».

Αυτονομία φορολογικής διοίκησης

Η πρόταση για δημιουργία Οργανισμού Εσόδων έναντι της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός αυτόνομου οργάνου, ή ως δεύτερη εναλλακτική ενός ημιαυτόνομου.

Όσον αφορά στον αυτόνομο Οργανισμό στην έκθεση γίνεται σαφές ότι α) η φορολογική διοίκηση θα πρέπει να είναι ένα ξεχωριστό και ειδικό σώμα, που θα συμπεριλαμβάνει ολόκληρη τη διαχείριση της φορολογίας και αρμοδιότητες για την πρόληψη επικαλύψεων μεταξύ των φορέων. Η φορολογική διοίκηση πρέπει να είναι υπόλογη για το σύνολο των επιχειρησιακών λειτουργιών, β) για την επιχειρησιακή αυτονομία ο επικεφαλής της διοίκησης πρέπει να έχει την εξουσία να διαχειρίζεται και να επιβάλει τους νόμους που αφορούν τα έσοδα χωρίς πολιτικές παρεμβολές, γ) ο επικεφαλής της φορολογικής διοίκησης πρέπει να είναι ένα μη-πολιτικό πρόσωπο, να έχει 5ετή θητεία και να είναι υπεύθυνος για το σύνολο της φορολογικής οργάνωσης, συμπεριλαμβανομένων όλων των Δ.Ο.Υ., δ) θα μπορεί να σχεδιάζει και να μεταβάλει την οργανωτική δομή με στόχο να υπάρχει ευελιξία στην υλοποίηση δομικών αλλαγών και ε) προϋπολογισμός με λογική διαχείριση ώστε να υπάρχει ευελιξία ανακατανομής των πόρων, με τον έλεγχο του να αποτελεί το κεντρικό εργαλείο για τη διασφάλιση της υλοποίησης των προτεραιοτήτων που τίθενται.

Σχετικά με τη δημιουργία ημιαυτόνομου οργανισμού προτείνεται α) η φορολογική διοίκηση να ασκείται από ένα διοικητικό συμβούλιο, διευθύνων σύμβουλο, εργαζομένους, τις διάφορες διοικητικές μονάδες ενός και μόνου οργανισμού, β) να είναι αρμόδια για όλες τις φορολογικές και διοικητικές λειτουργίες, γ) ο Διευθύνων σύμβουλος θα διορίζεται από την κυβέρνηση, με πρόταση του ΔΣ κα να είναι μη πολιτικό πρόσωπο με θητεία 5 ετών, δ) το ΔΣ θα μπορεί να καθορίζει τις μεταβολές στην οργανωτική δομή και ε) ο προϋπολογισμός θα εκτελείται με ευελιξία αλλά μέσω κοινοβουλευτικού ελέγχου. Η χρηματοδότηση θα γίνεται στο πλαίσιο των κανόνων του γενικού προϋπολογισμού ή σε ποσοστό επί των εσόδων που θα συλλέγονται. Ο ημι-αυτόνομος οργανισμός μπορεί να διακινεί κεφάλαια εντός του προϋπολογισμού του. Το Διοικητικό συμβούλιο εγκρίνει τα αιτήματα επί του προϋπολογισμού με γνώμονα την προσήλωση στην οικονομική πολιτική.

Το νόημα των καταργήσεων των νησιωτικών Δ.Ο.Υ

Μία ψύχραιμη και σε βάθος ανάγνωση των προτάσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το μέλλον της οργάνωσης των φορολογικών δομών και λειτουργίας των εισπρακτικών μηχανισμών, γίνεται σαφές ότι οι μικρές και ευέλικτες δομές, που λειτουργούσαν αυτόνομα ανά τη χώρα, πρέπει να εξαλειφθούν προκειμένου να ευοδωθεί το σχέδιο για δημιουργία ενός οργανισμού ιδιωτικού καθεστώτος.

Για την εύρυθμη λειτουργία του και τον απόλυτο έλεγχο η παρουσία κατά τόπου παραρτημάτων, τουλάχιστον κατά την πρώτη περίοδο εφαρμογής θα ήταν προβληματική, οπότε δικαιολογείται απόλυτα η κατάργηση των παλαιών δομών.