Υποθηκευμένες παροχές

Με νέα επίθεση στην ακίνητη περιουσία, επιχειρεί η εφορία να δεσμεύσει τους οφειλέτες ληξιπρόθεσμων χρεών, θέτοντας ως όρο την υποθήκευση ακινήτων για την μεταβίβαση ακινήτων μέσω γονικών παροχών.

Ήδη από την αρχή του χρόνου ισχύει η νομοθετική ρύθμιση η οποία ορίζει πως για τις μεταβιβάσεις ακινήτων άνευ τιμήματος, δηλαδή για γονικές παροχές ή δωρεές, απαιτείται από την εφορία, σε περίπτωση οφειλών, να υποθηκεύεται είτε το προς παραχώρηση ακίνητο είτε άλλο ακίνητο του υπόχρεου.

Η υποχρέωση αυτή ισχύει ακόμα και για τις περιπτώσεις υπαγωγής των οφειλών σε ρύθμιση και εάν υπάρχει συνέπεια στην καταβολή των δόσεων εκ μέρους των οφειλετών.

Για τη διασφάλιση της εξόφλησης της οφειλής, απαιτείται η υποθήκευση της μεταβιβαζόμενης ακίνητης περιουσίας, εν όλω ή εν μέρει, σε περιπτώσεις που οι γονείς θέλουν μέσω γονικής παροχής να περάσουν την ακίνητη περιουσίας τους προς τα τέκνα, αλλά και στις περιπτώσεις μεταβίβασης υπό μορφή δωρεάς ακινήτων προς συγγενικά πρόσωπα.

Εάν δεν υπάρξει η εν λόγω δέσμευση προς την εφορία, δεν θα είναι δυνατή η χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας προς τους φορολογουμένους, οι οποίοι επιθυμούν να προχωρήσουν σε μεταβιβάσεις εάν έχουν φορολογικές οφειλές.

Με τη ρύθμιση αυτή προσπαθεί το υπουργείο Οικονομικών να διασφαλίσει την πληρωμή των οφειλών, καθώς τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το δημόσιο παρουσιάζουν αυξητική τάση, όμως παράλληλα δημιουργούν κινδύνους για τους αποδέκτες των μεταβιβάσεων.

Αυτό γιατί οι αποδέκτες των γονικών μεταβιβάσεων ή δωρεών, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της απώλειας τους εάν οι μεταβιβαστές αδυνατούν αν εξοφλήσουν τις φορολογικές τους οφειλές, γεγονός που οδηγήσει στην κατάσχεση των ακινήτων από το Δημόσιο.

Μέτρο υπέρ της διασφάλισης είσπραξης των οφειλών

Όπως ρητά αναφέρεται στην απόφαση που εστάλη προς τις εφορίες από τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, Χάρη Θεοχάρη, προκειμένου να είναι δυνατή η χορήγηση φορολογικής ενημερότητας, θα πρέπει ο αιτών να μην έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση ή να τις έχει τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο με αναστολή είσπραξης ή με ρύθμιση τμηματικής καταβολής και να έχει υποβάλει όλες τις φορολογικές δηλώσεις της τελευταίας πενταετίας.

Βάσει αυτού οι φορολογούμενοι, σε περιπτώσεις ρύθμισης των οφειλών τους, μπορούν να λάβουν φορολογική ενημερότητα άρα και να προχωρήσουν στην μεταβίβαση της ακίνητης περιουσίας τους.

Στις μεταβιβάσεις αυτές, με την ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών, γίνεται από την Εφορία παρακράτηση του συνόλου των οφειλών από το τίμημα της μεταβίβασης.

Ειδικά όμως στις περιπτώσεις των μεταβιβάσεων όπου δεν τίθεται θέμα τιμήματος, όπως στις γονικές παροχές ή δωρεές, ενώ υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, γεγονός που δεν δίνει τη δυνατότητα στην εφορία να παρακρατήσει την οφειλή, τότε απαιτείται η υποθήκευση του ακινήτου.

Αυτή η απαίτηση προκύπτει από τη διασφάλιση που ορίζει η συγκεκριμένη απόφαση, στο άρθρο 3 της οποία αναφέρεται πως «σε περίπτωση γονικής παροχής ή δωρεάς ακινήτου, δεν θα χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας στον φορολογούμενο που θέλει να προχωρήσει στη μεταβίβαση, εφόσον αυτός οφείλει στο Δημόσιο ληξιπρόθεσμο χρέος και δεν έχει προβεί στη διασφάλιση της οφειλής με εγγραφή υποθήκης είτε επί του μεταβιβαζόμενου ακινήτου είτε επί οποιουδήποτε άλλου ακινήτου περιουσιακού στοιχείου του.

Μεταβίβαση ακινήτου με γονική παροχή ή δωρεά, καθώς και οποιαδήποτε άλλη μεταβίβαση (πώληση κ.λπ.) ακινήτου δεν είναι δυνατή αν προηγουμένως ο φορολογούμενος που επιθυμεί να την πραγματοποιήσει δεν έχει υποβάλει όλες τις φορολογικές δηλώσεις για τις οποίες ήταν υπόχρεος την τελευταία πενταετία. Η Εφορία, εφόσον διαπιστώνει τη μη υποβολή μίας ή περισσοτέρων φορολογικών δηλώσεων (εισοδήματος, ακινήτων, ΦΠΑ κ.λπ.), δεν θα εκδίδει το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας, το οποίο είναι απαραίτητο για να προχωρήσει η διαδικασία της μεταβίβασης».

Συνεργασία για την υπεραξία

Όσον αφορά στον φόρο υπεραξίας των ακινήτων, θα υπάρχει φορολογικός έλεγχος των δηλώσεων των πωλητών των ακινήτων προκειμένου η εφορία να προχωρά στη βεβαίωση του προκύπτοντος φόρου και στην έκδοση της ταυτότητας οφειλής, η οποία θα αφορά στο ποσό του φόρου που θα υποχρεούται να καταβάλει ο πωλητής του ακινήτου.

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως πριν την συμβολαιογραφική πράξη της αγοραπωλησίας των ακινήτων, ο πωλητής θα υποχρεούται να υποβάλλει στην εφορία δήλωση φόρου υπεραξίας και να εξοφλεί τον αναλογούντα φόρο.

Ο αρχικός σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών μετέφερε στους συμβολαιογράφους την υποχρέωση υπολογισμού και παρακράτησης του φόρου υπεραξίας μετά την σύνταξη της συμβολαιογραφικής πράξης και την απόδοση του στο Δημόσιο.

Αυτή η ρύθμιση οδήγησε του συμβολαιογράφους στην απόφαση να απέχουν από την υπογραφή ανάλογων συμβολαίων, γεγονός που οδήγησε το αρμόδιο υπουργείο να προσανατολιστεί στην εξεύρεση λύσης του προβλήματος.

Έτσι η ευθύνη του υπολογισμού του φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων περνά από τον συμβολαιογράφο στη ΔΥΟ και οι συμβολαιογράφοι θα ευθύνονται μόνο για την παρακράτηση του φόρου κατά την υπογραφή των συμβολαίων και την απόδοσή του στο Δημόσιο.