Για επιχειρηματική δράση

Ο διαφυλασσόμενος ως κόρη οφθαλμού αιγιαλός, έναντι της οποίας χρήσης, εκμετάλλευσης ή καταπάτησης, όπως μέχρι σήμερα ίσχυε, περνά πλέον στο παρελθόν καθώς όλα τα άνωθεν πλέον καλύπτονται από τον μανδύα της νομιμότητας, με την κυβέρνηση να προωθεί παραχωρήσεις ή εκποιήσεις του ευαίσθητου αυτού γεωφυσικού τμήματος προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων.

Κάθε τμήμα της ελληνικής επικράτειας, παραδίδεται βορά στην ιδιωτική εκμετάλλευση, με την προσφιλή αιτιολόγηση της ανάπτυξης, η οποία για να επέλθει εμφανίζεται ως μοναδική οδός η παραχώρηση του συνόλου της δημόσιας περιουσίας στους επενδυτές.

Υπό την λογική των διευκολύνσεων που παρέχει η πολιτεία στους ιδιώτες επενδυτές, κατατέθηκε σε διαβούλευση, από το υπουργείο Οικονομικών, σχέδιο νόμου για την «Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία αιγιαλού και παραλίας».

Σύμφωνα με τις διατάξεις που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο, έρχεται το κράτος να νομιμοποιήσει, στον αιγιαλό ή την παραλία, ότι έως σήμερα θεωρείτο παράνομο, αντικαθιστώντας τον έως σήμερα ισχύοντα νόμο (2971/2001), προκειμένου σύμφωνα με το κυβερνητικό σκεπτικό να προωθηθεί η ανάπτυξη.

Με το νέο νομοθέτημα ανοίγει ο δρόμος για διευκόλυνση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων, η υλοποίηση των οποίων έθετε ως προαπαιτούμενο την επιτάχυνση και απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης, με αποτέλεσμα να δίνεται προς επιχειρηματική χρήση ο αιγιαλός αλλά και ο θαλάσσιος χώρος.

Παραχωρήσεις

Σύμφωνα με το παρών νομοσχέδιο και στα άρθρα που αφορούν στις παραχωρήσεις των σχετικών τμημάτων αιγιαλού και παραλίας, αναφέρεται ευθέως πως δίδονται για οικονομική αξιοποίηση, επιβεβαιώνοντας την λογική εκμετάλλευσης, σύμφωνα με το αρθ. 10

«επιτρέπεται η παραχώρηση της χρήσης αιγιαλού, κοινόχρηστης παραλίας, όχθης, κοινόχρηστης παρόχθιας ζώνης, πυθμένα και υδάτινου τμήματος θάλασσας, λίμνης και ποταμού, με σκοπό την οικονομική τους αξιοποίηση ή την εκτέλεση έργων».

Συμπληρώνεται δε σε άλλη παράγραφο του ίδιου άρθρου ότι η διασφάλιση της πρόσβασης των Ελλήνων πολιτών στην δημόσια περιουσία, η χρήση της οποίας δικαιωματικά τους ανήκει, θα εξαρτάται από το εάν βλάπτονται ή όχι τα συμφέροντα των επενδυτών, όπως αναφέρεται ότι «στην πράξη παραχώρησης περιλαμβάνονται όροι χρήσης που διασφαλίζουν την πρόσβαση του κοινού, ύστερα από αιτιολογημένη στάθμιση των συμφερόντων που εξυπηρετούνται ή βλάπτονται από την παραχώρηση».

Για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας αυτή επιτρέπεται «για την εξυπηρέτηση λουομένων ή την αναψυχή του κοινού (όπως, ενδεικτικά, για την εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, καθισμάτων, ομπρελών, λειτουργία αναψυκτηρίων, αθλοπαιδιές και γενικά κατασκευών και εγκαταστάσεων αναψυχής προσωρινού χαρακτήρα). Η παραχώρηση γίνεται με πλειοδοτική δημοπρασία».

Επίσης η παραχώρηση «σε πρόσωπα που εκμεταλλεύονται όμορες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, κατασκηνώσεις (κάμπιγκ) και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, γίνεται απευθείας, για όσο χρόνο διαρκεί η επιχείρηση ή εκμετάλλευση του καταστήματος, όταν αφορά τμήματα μπροστά από τις επιχειρήσεις ή τα καταστήματα».

Το αντάλλαγμα δε που απαιτείται σε αυτή τη περίπτωση «καθορίζεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης και ύστερα από εισήγηση της Κτηματικής Υπηρεσίας».

Σε δημόσιους φορείς ή επιχειρηματίες «με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης παραχωρείται η χρήση αιγιαλού, κοινόχρηστης παραλίας, παρακείμενης στον αιγιαλό ζώνης θάλασσας ή λιμνοθάλασσας πλάτους μέχρι πεντακοσίων (500) μέτρων, όχθης, παρόχθιας ζώνης και υδάτινου στοιχείου ποταμών ή λιμνών».

Στις ειδικές περιπτώσεις περιλαμβάνεται «η παραχώρηση θαλάσσιου ή λιμναίου χώρου, χωρίς επέμβαση στον αιγιαλό ή την όχθη, για την τοποθέτηση α) πλωτών εξεδρών εμβαδού μέχρι εκατόν πενήντα (150) τετραγωνικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένης σε αυτά τυχόν πλωτής πρόσβασης από τον αιγιαλό και β) θαλάσσιων ή λιμναίων πάρκων αναψυχής που καλύπτουν επιφάνεια μέχρι χιλίων πεντακοσίων (1500) τετραγωνικών μέτρων, για την εξυπηρέτηση πολιτιστικών σκοπών ή ψυχαγωγίας των λουομένων ή άλλων σκοπών που προβλέπονται από ειδικές διατάξεις, ρητώς απαγορευόμενης της χρήσης των εξεδρών ως εστιατορίων ή κέντρων αναψυχής».

Πέραν των παραχωρήσεων του αιγιαλού και των θαλασσίων εκτάσεων, επιτρέπεται η παραχώρηση «με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και σύμφωνη γνώμη του Γ.Ε.Ν και του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και κατά τις διατάξεις περί δημοσίων κτημάτων, της χρήσης νησίδων, υφάλων, σκοπέλων και αβαθών θαλάσσιων εκτάσεων και του συνεχόμενου αιγιαλού και της παραλίας για την εξυπηρέτηση σκοπών γεωργικών, κτηνοτροφικών, αλιευτικών, ναυταθλητικών, τουριστικών και εν γένει επιχειρηματικών, εθνικής άμυνας και ασφάλειας και περιβαλλοντικής έρευνας».

«Για την παραχώρηση διενεργείται πλειοδοτική δημοπρασία, σύμφωνα με τις κείμενες για τη μίσθωση δημοσίων κτημάτων διατάξεις και τα πρακτικά της εγκρίνονται από τον Υπουργό Οικονομικών. Η δημοπρασία παραλείπεται και η παραχώρηση γίνεται απευθείας αν σε προηγηθείσα δημοπρασία δεν εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από περισσότερους ενδιαφερόμενους ή αν η παραχώρηση ζητείται από Ν.Π.Δ.Δ., επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, αγροτικούς, αγροτοβιομηχανικούς, γεωργικούς, κτηνοτροφικούς και αλιευτικούς συνεταιρισμούς και δημοτικές επιχειρήσεις».

Με τις ευλογίες του κράτους, μπορεί πλέον η κάθε εταιρεία που διαθέτει η πρόκειται να κατασκευάσει μεγάλη τουριστική μονάδα, που ήδη έχει λάβει τον χαρακτηρισμό του «στρατηγικού επενδυτή», να προβαίνει ακόμα και σε αλλοίωση του φυσικού τοπίου καθώς «Επιτρέπεται η επιχωμάτωση θαλάσσιου χώρου, για την εξυπηρέτηση επιχειρήσεων που ασκούν σε όμορη με τον αιγιαλό έκταση επιχειρηματική δραστηριότητα τουριστικών μονάδων η οποία έχει ενταχθεί στο θεσμικό πλαίσιο των Στρατηγικών Επενδύσεων. Για κάθε κλίνη που διαθέτει η όμορη τουριστική μονάδα, μπορούν να επιχωματωθούν μέχρι πέντε (5) τετραγωνικά μέτρα θαλάσσιου χώρου».

Νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων

Απλή υπόθεση θα αποτελεί πλέον η νομιμοποίηση αυθαίρετων κτισμάτων σε αιγιαλό και παραλία, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης καθώς «Έργα που κατασκευάστηκαν πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου στον αιγιαλό, την παραλία ή τη θάλασσα, την όχθη, την παρόχθια ζώνη και το υδάτινο στοιχείο ποταμών και λιμνών, χωρίς να υφίσταται απόφαση παραχώρησης της χρήσης, μπορούν να νομιμοποιηθούν με απόφαση του αρμόδιου οργάνου. Σχετικώς υποβάλλεται αίτηση του ενδιαφερόμενου προς την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία εντός ενός έτους από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου συνοδευόμενη από α) τεχνική περιγραφή του έργου, β) εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα με κλίμακα 1:500, γ) φωτογραφίες και χάρτη της ευρύτερης περιοχής με την ακριβή θέση του έργου».

«Προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση των έργων είναι η καταβολή ή ο νόμιμος

διακανονισμός της αποζημίωσης αυθαίρετης χρήσης που καθορίζεται από την Κτηματική Υπηρεσία για την παράνομη χρήση της έκτασης, για χρόνο που δεν μπορεί να υπερβαίνει την πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης. Η κατ’ ́έτος αποζημίωση ορίζεται σε ποσό αντίστοιχο με το εφεξής καταβαλλόμενο ετήσιο αντάλλαγμα για την χρήση του χώρου του έργου. Αν η αίτηση νομιμοποίησης απορριφθεί, το παράνομο έργο κατεδαφίζεται με δαπάνη του αιτούντος ή επιβάλλεται, για όσο χρόνο δεν κατεδαφίζεται, αποζημίωση αυθαίρετης χρήσης και επιπλέον πρόστιμο διατήρησης που ανέρχεται στο τριπλάσιο της αποζημίωσης. Αν η κατεδάφιση γίνει από υπηρεσίες του δημοσίου το κόστος βαρύνει τον αυθαίρετο χρήστη του έργου».

Το οικονομικό αντάλλαγμα

Για τις παραχωρήσεις χρήσεων αιγιαλού, κοινόχρηστης παραλίας, παρακείμενης στον αιγιαλό ζώνης θάλασσας, πυθμένα θάλασσας και θαλάσσιου χώρου ορίζεται, από το αρμόδιο όργανο, οικονομικό αντάλλαγμα, ο υπολογισμός του οποίου βασίζεται σε πολλαπλασιασμό οκτώ διαφορετικών παραμέτρων.

Αυτές οι μεταξύ τους πολλαπλασιαζόμενες παράμετροι είναι η τιμή βάσης, το είδος δραστηριότητας, οι γεωγραφικές περιοχές, το μέγεθος παραχωρούμενου χώρου, η περιβαλλοντική επίπτωση, η απόδοση μισθωτικής αξίας και η διάρκεια μίσθωσης.

Το είδος δραστηριότητας αναλόγως των κατηγοριών απλής χρήσης για ομπρέλες και ξαπλώστρες, εστίασης για καφέ και εστιατόρια, ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, λιμένες, βιομηχανικές ή εμπορικές δραστηριότητες, έργα κοινής ωφέλειας.

Οι γεωγραφικές περιοχές αφορά στις υφιστάμενες Περιφέρειες και τις περιοχές ειδικού χαρακτήρα όπως οι περιοχές υψηλού ή συνήθους τουριστικού ενδιαφέροντος, τις ειδικές ζώνες όπως τα ιδιωτικά νησιά, οι ζώνες προστασίας και μοναδικής προβολής.

Το μέγεθος του παραχωρούμενου χώρου με τον συντελεστή κάθε μεγέθους να καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, ενώ σε περίπτωση παραχώρησης θαλάσσιου χώρου, ο συντελεστής παραχώρησης μειώνεται κατά 1/3.

Η απόδοση της μισθωτικής αξίας διακρίνεται αναλόγως εάν πρόκειται για απλή χρήση, για συνήθεις εμπορικές ή παραγωγικές δραστηριότητες ή δραστηριότητες υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Η διάρκεια της μίσθωσης αφορά στο εάν πρόκειται για εποχιακή 6 μηνών ή ετήσια 12 μηνών.

Σε όλες τις περιπτώσεις οι συντελεστές υπολογισμού αποφασίζονται από τον υπουργό Οικονομικών.

Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης νομιμοποίησης του αυθαιρέτου, τότε το αυθαίρετο κτίσμα κατεδαφίζεται και την δαπάνη κατεδάφισης επωμίζεται ο αιτών, ενώ για το διάστημα που το κτίσμα παραμένει επιβάλλεται αποζημίωση αυθαίρετης χρήσης και πρόστιμο διατήρησης στο τριπλάσιο της αποζημίωσης.

Μεταβολές που προβληματίζουν

Με αυτή την μεταβολή του θεσμικού πλαισίου για τον αιγιαλό επιδιώκεται εκτός των άλλων και η οριοθέτηση εντός 6 έως 12 μηνών, με χρήση τεχνολογιών ορθοφωτοχαρτών του Κτηματολογίου, του 100% του αιγιαλού σε όλη τη χώρα, ενώ μέχρι σήμερα έχει χαραχθεί μόλις το 8%.

Η επιχειρηματική δραστηριοποίηση δεν περιορίζεται ούτε στις περιπτώσεις που στις εκτάσεις αιγιαλού ή παραλίας που παραχωρούνται περιλαμβάνονται κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία, ιστορικοί τόποι ή προστατευόμενες περιβαλλοντικά περιοχές, τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους ή ευπαθή οικοσυστήματα, αρκεί να δοθεί η σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου Υπουργείου.

Άξιο παρατήρησης είναι το σημείο του νομοσχεδίου που αφορά στα ακίνητα που έχουν καταγραφεί ως παλαιοί αιγιαλοί και αφορούν ιδιωτική ακίνητη περιουσία του Δημοσίου και δεν είναι άρτια και οικοδομήσιμα λόγω σχήματος ή διαστάσεων. Αυτά με την ψήφιση του νομοσχεδίου θα είναι δυνατόν να μεταβιβάζονται σε όμορους ιδιοκτήτες, χωρίς κανένα διαγωνισμό.