Λίγο πριν την κατεδάφιση

Την άμεση και υποχρεωτική κατεδάφιση των αυθαιρέτων κτισμάτων στους αιγιαλούς αποφάσισε το Συμβούλιο της Επικρατείας, εξ αφορμής εξέτασης πράξης κατεδάφισης κτίσματος στη Σέριφο, το οποίο όμως, με την ίδια απόφαση, γλίτωσε την ισοπέδωση.

Μία απόφαση που ανοίγει τον δρόμο στην αποκατάσταση του φυσικού τοπίου, όσον αφορά στους αιγιαλούς, κατεδαφίζοντας κάθε είδους αυθαίρετη κατασκευή, σε όλες τις περιοχές της χώρας.

Το αυθαίρετο της Σερίφου

Ασάφειες και λάθος χειρισμοί των αρμοδίων υπηρεσιών, οδήγησαν στην απόφαση μη κατεδάφισης του ακινήτου, το οποίο βρίσκεται στον αιγιαλό οικισμού της Σερίφου.

Το κτίσμα είχε ανεγερθεί το 1960, με άδεια της τότε Χωροφυλακής Σερίφου, για χρήση αποθήκης, ενώ 33 χρόνια μετά, το Πολεοδομικό Γραφείο Μήλου εκδίδει άδεια αλλαγής χρήσης του κτίσματος ώστε αυτό να λειτουργεί ως κατάστημα.

Από την πλευρά της Κτηματικής Υπηρεσίας Κυκλάδων και κατόπιν αυτοψίας που διενήργησε το Λιμεναρχείο Σερίφου, ζήτησε την άμεση κατεδάφιση του κτίσματος, με την υποχρέωση της ιδιοκτήτριας να προχωρήσει στην υλοποίηση της πράξης εντός 15 ημερών.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την προσφυγή της θιγόμενης ιδιοκτήτριας στη δικαιοσύνη, με το αίτημα άρσης του πρωτοκόλλου κατεδάφισης, ενώ παράλληλα με αίτημα της προς την Κτηματική Υπηρεσία, ζητούσε τον επανακαθορισμό του αιγιαλού, εξαιρουμένου του νομίμως ανεγερθέντος κτίσματος.

Και ενώ η Κτηματική Υπηρεσία απέρριψε το αίτημα, η δικαστική διεκδίκηση συνεχιζόταν, ακόμα και από τον κληρονόμο της ιδιοκτήτριας η οποία είχε αποβιώσει, με κατάληξη της υπόθεσης στο Στης Επικρατείας, το οποίο και αποδέχθηκε τελικά την αίτηση ακύρωσης του πρωτοκόλλου κατεδάφισης.

Η εν λόγω απόφαση, κατά την αιτιολόγηση του ΣτΕ, βασίστηκε στο ότι η οριοθέτηση του αιγιαλού έγινε από τη Νομαρχία Κυκλάδων το 1983, χρονιά μεταγενέστερη της άδεια ανέγερσης του κτίσματος, η οποία παράλληλα δεν ανακλήθηκε από το αρμόδιο πολεοδομικό γραφείο.

Βάσει αυτού του σκεπτικού κρίθηκε ως μη νόμιμη η έκδοση του πρωτοκόλλου κατεδάφισης, γεγονός που οδηγεί στην ακύρωση της.

Οριοθέτηση και κατεδάφιση

Φρένο στην οποιαδήποτε παρερμηνεία των όσων ο νόμος ορίζει για την οριοθέτηση του αιγιαλού, βάζει το ΣτΕ με την απόφαση του αυτή, καθώς αναφέρει σαφώς πως «ο αιγιαλός δεν δημιουργείται με σχετική πράξη της Πολιτείας, αλλά προκύπτει από φυσικά φαινόμενα, δηλαδή τις μεγαλύτερες αλλά συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων, η δε προβλεπόμενη στον νόμο διαδικασία καθορισμού των ορίων του δεν αποσκοπεί παρά στη διαπίστωση του πραγματικού αυτού γεγονότος».

Οι απόφαση που προέκυψε, βασίστηκε στα όσα η πολεοδομική νομοθεσία ορίζει για τις αυθαίρετες κατασκευές, καθώς υπάρχουν οι σχετικές διατάξεις που «αποσκοπούν στην άμεση και αποτελεσματική προστασία του αιγιαλού και του θαλασσίου χώρου και επιβάλλουν την αποκατάσταση της μορφής τους, η οποία έχει αλλοιωθεί με τη χωρίς άδεια ανέγερση πάσης φύσεως τεχνικού έργου, κτίσματος ή κατασκευάσματος».

Οπότε η κατεδάφιση των ανεγερθέντων κτισμάτων «χωρίς την προβλεπόμενη από τη νομοθεσία περί αιγιαλού διοικητική άδεια πρέπει, κατ' αρχήν, να λαμβάνεται οποτεδήποτε και αν έχει λάβει χώρα ανέγερσή τους, ακόμη δηλαδή και αν αυτά έχουν ανεγερθεί πριν από την οριοθέτηση του αιγιαλού με διοικητική πράξη».

Τέλος αναφέρεται ρητώς πως «τα αυθαίρετα κτίσματα ανεγειρόμενα εν μέρει ή εν όλω εντός του αιγιαλού ή εντός της θάλασσας κατεδαφίζονται υποχρεωτικώς».

Η κατεδάφιση των αυθαιρέτων βαρύνει τον ιδιοκτήτη τους, ο οποίος εάν δεν προχωρήσει στην πράξη, την κατεδάφιση αναλαμβάνει η νομαρχία, με τα έξοδα να βεβαιώνονται στη ΔΟΥ ως οφειλές προς το δημόσιο.