Η τραγωδία των μεταναστών

Τα ολοένα αυξανόμενα θύματα της μεταναστευτικής τραγωδίας, που εξελίσσεται σε συνέχειες στα νερά της Μεσογείου, αποτέλεσαν την αφορμή στοιχειώδους ευαισθητοποίησης των Ευρωπαίων αξιωματούχων, που αποφάσισαν να προσανατολιστούν σε μία λύση «κοινής ευρωπαϊκής ευθύνης».

Η απάντηση της αδρανούς Ε.Ε. στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης μεταναστευτικής ροής, είναι η υιοθέτηση του σχεδίου του επιτρόπου Μετανάστευσης, Δημήτρη Αβραμόπουλου, μέσω του οποίου προτείνεται η λήψη συγκεκριμένων μέτρων και εφαρμογή δράσεων, που αποτελούν και την τελική πρόταση της Κομισιόν.

Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο Έλληνας επίτροπος, το μεταναστευτικό πρόβλημα αποτελεί μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενημερώνοντας παράλληλα ότι η ευρωπαϊκή ατζέντα για τη μετανάστευση θα ανακοινωθεί στις 13 Μαΐου.

Στην έκτακτη κοινή σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών και Εσωτερικών που πραγματοποιήθηκε για το μεταναστευτικό, παρόντες από ελληνικής πλευράς ήταν και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χουντής, καθώς και η αρμόδια για θέματα μετανάστευσης, αναπληρώτρια υπουργός Εσωτερικών, Τασία Χριστοδουλοπούλου.

Εκ μέρους τους τονίστηκε η απαίτηση για έκτακτη χρηματοδότηση της Ελλάδας ώστε να ανταπεξέλθει στις πιέσεις που προκαλούνται από την μεγάλα κύματα μεταναστών, σημειώνοντας παράλληλα και την αναγκαιότητα επιμερισμού των σχετικών επιπτώσεων σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε., ενώ στο εσωτερικό της χώρας οδεύει προς την ολοκλήρωση του ο εθνικός σχεδιασμός για το μεταναστευτικό.

Παράλληλα ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Ευρώπης, Ντόναλντ Τουσκ, ανακοίνωσε την σύγκλιση για αύριο έκτακτης Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. ειδικά για το θέμα της μετανάστευσης, στην οποία θα συμμετάσχει και ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας.

Το σχέδιο δράσης της Κομισιόν

Η πρόταση δέκα σημείων του σχεδίου δράσης για τη μετανάστευση περιλαμβάνει:

1. Ενίσχυση των κοινών επιχειρήσεων στη Μεσόγειο: "Τρίτων" και "Ποσειδών", με αύξηση των οικονομικών και άλλων πόρων. Επέκταση του επιχειρησιακού χώρου τους, που θα επιτρέπει μεγαλύτερο εύρος παρέμβασης.

2. Κατάληψη και καταστροφή των σκαφών που χρησιμοποιούν οι λαθρέμποροι. Τα θετικά αποτελέσματα από την επιχείρηση «Αταλάντα», θα πρέπει να μας εμπνεύσουν για νέες επιχειρήσεις εναντίον των λαθρεμπόρων στη Μεσόγειο.

3. Οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί Europol, Frontex, EASO και EUROJUST θα συνεδριάζουν σε τακτική βάση και θα συνεργάζονται για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τον εντοπισμό των λαθρεμπόρων, των μεθόδων τους, και την εξακρίβωση των οικονομικών τους πόρων . Η κοινή επιχείρηση JOT MARE αποτελεί παράδειγμα για το πώς μπορούμε να συντονισθούμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να εντοπίσουμε και να καταπολεμήσουμε τις εγκληματικές αυτές οργανώσεις.

4. Επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου στην Ιταλία και στην Ελλάδα υπό την αιγίδα της EASO. Η επεξεργασία τους δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους δύο μήνες από την ημέρα υποβολή της αίτησης.

5. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν τη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων από όλους τους μετανάστες.

6. Εξέταση εναλλακτικών επιλογών για τη δημιουργία μηχανισμού μετεγκατάστασης σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

7. Εφαρμογή διευρυμένου πιλοτικού προγράμματος στην Ε.Ε. για την επανεγκατάσταση μεταναστών σε εθελοντική βάση, προσφέροντας θέσεις για τα άτομα που χρήζουν επείγουσας προστασίας.

8. Δημιουργία νέου προγράμματος για ταχεία επιστροφή των παράνομων μεταναστών που θα συντονίζεται από τον οργανισμό Frontex και από τα κράτη μέλη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Αυτό σημαίνει περισσότερες πτήσεις για την επιστροφή τους και ενημέρωση των μεταναστών στις χώρες διέλευσης για τα προγράμματα εθελοντικής επιστροφής, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στη μείωση των επικίνδυνων διαδρομών.

9. Συντονισμένη προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Εξωτερικής Δράσης με σκοπό τη συνεργασία με τις χώρες που περιβάλλουν τη Λιβύη. Ενδυνάμωση των σχέσεων με τρίτες χώρες, όπως για παράδειγμα οι πρωτοβουλίες στον Νίγηρα.

10. Τοποθέτηση αξιωματούχων υπεύθυνων για θέματα μετανάστευσης (ILO: Immigration Liaison Officers) σε τρίτες χώρες για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τα μεταναστευτικά ρεύματα και την ενίσχυση του ρόλου των ευρωπαϊκών αντιπροσωπειών.

Εθνικός σχεδιασμός

Στο εσωτερικό της χώρας, ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, τόνισε την ανάγκη άμεσης διαμόρφωσης ενός σχεδίου αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, που απασχολεί τις χώρες του Νότου και το οποίο πρέπει να εστιάζει σε τρεις βασικούς τομείς.

Αυτοί αφορούν στην αναβάθμιση των δομών διαχείρισης της μετανάστευσης και της έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο, τη στήριξη των ευρωπαϊκών μεσογειακών χωρών που υποδέχονται έναν κύμα μεταναστών και προσφύγων πολύ μεγαλύτερο από τις δυνατότητες τους, με δίκαιη κατανομή των βαρών σε επίπεδο οικονομικής βοήθειας και φιλοξενίας και την ανάληψη διπλωματικών πρωτοβουλιών για ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων στη Συρία, στο Ιράκ και στη Λιβύη, καθώς και για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του Τζιχαντισμού.

Εξέφρασε δε το αίτημα για σύγκληση διάσκεψης των ηγετών των μεσογειακών χωρών της Ε.Ε., που είναι οι άμεσοι αποδέκτες του δημιουργούμενου προβλήματος, ώστε να προχωρήσουν σε κοινή δράση αντιμετώπισης του, ενώ ήδη, από πλευράς της κυβέρνησης, προχωρά η επεξεργασία του σχεδίου, το οποίο πρόκειται να θέσει υπόψη των εταίρων.

Με ζητούμενο την εξεύρεση τρόπου αλλά και χώρων φιλοξενίας των μεταναστών, η αναπληρώτρια υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Τασία Χριστοδουλοπούλου, προτείνει τη δημιουργία θέσεων φιλοξενίας των προσφύγων, ζητώντας από τις Περιφέρειες να συνεργαστούν στον σχεδιασμό, προκειμένου να υπάρξει αναλογική κατανομή των 2.238 θέσεων φιλοξενίας προσφύγων.

Όπως αναφέρει «Το ΥΠΕΣ επιθυμεί να εφαρμόσει μια πολιτική όπου ούτε θα «φυτρώνουν» τεράστιες δομές εν μία νυκτί, χωρίς καμία διαβούλευση με την τοπική κοινωνία, ούτε θα αφήνονται οι μετανάστες άστεγοι στα κέντρα των πόλεων, με ότι αυτό συνεπάγεται για το αίσθημα ασφάλειας των ίδιων και των κατοίκων». Προτείνει να λειτουργήσουν προγράμματα παροχής φιλοξενίας σε αυτόνομα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, σε όσους αιτούνται άσυλο, σημειώνοντας πως πρόκειται για μέθοδο που έχει εφαρμοστεί με εξαιρετική επιτυχία στο εξωτερικό και μπορεί να πραγματοποιηθεί με αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Αρχιεπισκοπική οργή

Η απραξία των Ευρωπαίων ηγετών, που τελεί σε άμεση συνάρτηση με τις καταγραφόμενες τραγωδίες, όπως αυτές που σημειώνονται στα νερά της Μεσογείου, ήταν και η αφορμή του ξεσπάσματος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμου, ο οποίος με την αναφώνηση «Αρκετά», περιέκλεισε το μέγεθος της αγανάκτησης από τις εκατόμβες των θυμάτων.

Εμφανώς οργισμένος ο Αρχιεπίσκοπος, από την πρόσφατη απώλεια εκατοντάδων μεταναστών, επέρριψε ευθέως ευθύνες σε «όσους επιτρέπουν να συμβαίνουν αυτές οι τραγωδίες, είτε προκαλώντας τις, είτε μη αντιμετωπίζοντάς τις». Χρησιμοποιώντας ασυνήθιστα καυστική γλώσσα, ο Αρχιεπίσκοπος μετρά τους τελευταίους νεκρούς και τονίζει ότι δεν πρόκειται για δισεκατομμύρια που πρέπει να ανευρεθούν αλλά για ανθρώπινες ψυχές.

Θέτει το ερώτημα προς τις ευρωπαϊκές ηγεσίες «Πόσοι ξαγρύπνησαν σε «συνόδους κορυφής» για να βρουν λύση σε αυτό το πρόβλημα και να εξετάσουν τρόπους να φιλοξενήσουν ανθρώπους που φεύγουν με σαπιοκάραβα από την αφρικανική ήπειρο για την ευρωπαϊκή γη;», σημειώνοντας πως «Δεν χωρούν πολιτικά παιχνίδια και «ισορροπίες» για βάρκες που πλημμυρίζουν από ανθρώπινες ψυχές και δεν προφταίνουν καν να απομακρυνθούν από τις ακτές της Μεσογείου».