Διασφάλιση των Δήμων

Σε διασφάλιση των δήμων για την μεταφορά των ταμειακών τους διαθέσιμων σε λογαριασμούς ταμειακής διαχείρισης στην Τράπεζα της Ελλάδος, προχώρησε η κυβέρνηση, με τροπολογία που διευκρινίζει τα σημεία ενστάσεων των δημάρχων όσον αφορά στην κάλυψη τυχόν οικονομικής ζημίας που θα προκύψει για τους Δήμους, όπως και εξαίρεση από την υποχρέωση μεταφοράς των ανταποδοτικών τελών.

Οι ενστάσεις που είχαν εγείρει οι εκπρόσωποι των Ο.Τ.Α. σχετικά με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που υποχρέωνε στην μεταφορά των ταμειακών τους διαθέσιμων στην Τράπεζα της Ελλάδας και αφορούν στις απώλειες που μπορεί να προέκυπταν από τις προθεσμιακές τους καταθέσεις, όπως και την μη νομιμότητα μεταφοράς των ανταποδοτικών τελών, ρυθμίζονται με τροπολογία η οποία συμπεριλήφθηκε, έστω και εκπρόθεσμα, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών για την Δημόσια Διοίκηση και την οποία υπογράφουν οι υπουργοί Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Νίκος Βούτσης και ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Γιώργος Κατρούγκαλος.

Με την συγκεκριμένη συμπληρωματική ρύθμιση, επιβεβαιώνονται τα όσα είχαν συμφωνηθεί κατά τη συνάντηση των εκπροσώπων των Ο.Τ.Α. με τον πρωθυπουργό και όπως επεσήμανε και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Δημήτρης Μάρδας, πρόκειται για ρύθμιση που είχε ανακοινωθεί κατά την ψήφιση, από τις 20-4-2015, της Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γιώργος Πατούλης, υπολογίζοντας το ύψος των κεφαλαίων που πρόκειται να μεταφερθούν από τους Δήμους προς την ΤτΕ ανέφερε ότι αυτό ανέρχεται σε περίπου 600 εκ. ευρώ, καθώς το σύνολο των ταμειακών διαθέσιμων των Δήμων κυμαίνεται σε περίπου 1,2 δις ευρώ, εκ των οποίων όμως το 50% αντιστοιχεί σε ανταποδοτικά τέλη τα οποία δεν είναι μεταβιβάσιμα, καθώς εξαιρέθηκαν της υποχρέωσης μεταφοράς.

Τι ορίζεται στην τροπολογία

Η τροπολογία κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, με τον τίτλο «Εκδημοκρατισμός της διοίκησης-Καταπολέμηση Γραφειοκρατίας και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση-Αποκατάσταση αδικιών και άλλες διατάξεις».

Ειδικότερα, στην τροπολογία ορίζεται πως για τους Ο.Τ.Α. οι οποίοι έχουν δεσμεύσει τα χρήματα τους σε προθεσμιακές καταθέσεις σε τράπεζες, εάν προκύψει ζημία από τις ρήτρες των τραπεζικών συμβολαίων, τότε αυτή υποχρεώνεται να την καλύψει το ελληνικό δημόσιο, με δαπάνη από πιστώσεις του Κρατικού Προϋπολογισμού.

Σε περίπτωση που οι αποδόσεις των λογαριασμών ταμειακής διαχείρισης στην ΤτΕ είναι χαμηλότερες από τα επιτόκια που αποδίδουν οι προθεσμιακές καταθέσεις, στις οποίες έχουν δεσμεύσει τα χρήματα τους οι Δήμοι, μπορούν αυτοί εθελοντικά πλέον και όχι υποχρεωτικά να προχωρήσουν στην μεταφορά των κεφαλαίων τους.

Τέλος, όσον αφορά στα ποσά που αντιστοιχούν στα ανταποδοτικά τέλη (καθαριότητας και φωτισμού, ύδρευσης, απαλλοτρίωσης κ.λπ.), εξαιρούνται από την υποχρέωση μεταφοράς στην ΤτΕ.

Στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (άρθρο 75 παρ. 2 του Συντάγματος) όπως και στην ειδική έκθεση (άρθρο 75 παρ. 3 του Συντάγματος), που συνοδεύει την τροπολογία, επισημαίνεται ότι από τις διατάξεις της προτεινόμενης τροπολογίας, προκαλείται σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού δαπάνη, από την αποκατάσταση της θετικής ζημιάς που δύναται να προκύψει σε βάρος των φορέων Γενικής Κυβέρνησης και ΟΤΑ α' και β' βαθμού, από την πρόωρη λήξη των προθεσμιακών τους καταθέσεων. Η ανωτέρω δαπάνη θα αντιμετωπισθεί από τις πιστώσεις του κρατικού προϋπολογισμού.

Η αιτιολογική έκθεση

Στην αιτιολογική συνοδευτική έκθεση αναφέρεται πως από τη μεταφορά των κεφαλαίων των προθεσμιακών καταθέσεων που τηρούν οι φορείς Γενικής Κυβέρνησης και οι ΟΤΑ α' και β' βαθμού, δύναται να προκύψει θετική ζημία λόγω ενεργοποίησης ειδικών ρητρών (penalties) των δανειακών τους συμβάσεων.

Η ζημία αυτή θα αποκατασταθεί από το ελληνικό δημόσιο, με τον τρόπο και τη διαδικασία αποκατάστασης της ζημίας να ορίζονται με υπουργική απόφαση.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο «Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία αποκατάστασης της τυχόν θετικής ζημίας καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία αποκατάστασης της τυχόν θετικής ζημίας των ως άνω φορέων από τη μεταφορά των κεφαλαίων προθεσμιακών καταθέσεων σε λογαριασμούς ταμειακής διαχείρισης στην Τράπεζα της Ελλάδος».

Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η απόδοση των προθεσμιακών καταθέσεων υπερβαίνει την προσφερόμενη από την ΤτΕ τότε θα εφαρμόζεται για τους φορείς Γενικής Κυβέρνησης και ΟΤΑ α' και β' βαθμού η δυνητικότητα και όχι η υποχρεωτικότητα μεταφοράς των προθεσμιακών τους καταθέσεων.

Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣΤΕ 2462/1999 649, 950/1981) αλλά και βάσει της δημοσιονομικής θεωρίας, το ανταποδοτικό τέλος αποτελεί αναγκαστική παροχή που καταβάλλεται έναντι ειδικής αντιπαροχής, δηλαδή έναντι ειδικώς παρεχόμενης δημόσιας υπηρεσίας προς την οποία μάλιστα τελεί σε σχέση αντιστοιχίας, καθώς αποσκοπεί στην κάλυψη του κόστους παροχής της.

Τα έσοδα από ανταποδοτικά τέλη καλύπτουν υποχρεωτικά τις δαπάνες των αντίστοιχων υπηρεσιών, ενώ περεταίρω επισημαίνεται ότι καλύπτουν αποκλειστικά και μόνο τις δαπάνες των αντίστοιχων υπηρεσιών και δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν άλλες δαπάνες των ΟΤΑ.

Ενόψει των ανωτέρω παρίσταται αναγκαία η πρόταση της παρούσας ρύθμισης περί εξαίρεσης των ανταποδοτικών τελών από την υποχρέωση μεταφοράς τους στην Τράπεζα της Ελλάδος ώστε να παραμείνουν στα Ταμεία των Δήμων και να καλύψουν τις δημόσιες υπηρεσίες για την αποκλειστική εξυπηρέτηση των οποίων εισπράττονται.

Τα εξαιρούμενα ανταποδοτικά αφορούν στα τέλη καθαριότητας και φωτισμού, τα τέλη ύδρευσης, υπηρεσία αρδεύσεως, δικαιώματα χρήσεως αρδευτικού δικτύου, το τέλος απαλλοτρίωσης, τα ανταποδοτικά τέλη και εισφορές και το πολιτιστικό τέλος.