Ενεργός συμμετοχή

Με τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα να αποτελούν κύριους πόρους για την δημιουργία έργων και δράσεων υποδομής, στους τομείς που περιλαμβάνει η κάθε προγραμματική περίοδος του ΕΣΠΑ, οι δήμαρχοι θέτουν συγκεκριμένα αιτήματα όσον αφορά στη συμμετοχή τους στον σχεδιασμό και την αξιοποίηση του νέου προγράμματος.

Εκ μέρους του συλλογικού οργάνου των Δήμων, την Κ.Ε.Δ.Ε., τίθεται ως ζήτημα προτεραιότητας για τη χώρα η συμμετοχή τους στις αποφάσεις διαχείρισης του νέου ΕΣΠΑ, όπως και κάθε άλλου ευρωπαϊκού προγράμματος χρηματοδότησης, προτάσσοντας τη διασφάλιση του ρόλου που καλούνται να διαδραματίσουν στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας.

Η πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση, όπως καταγράφηκε και στα αιτήματα που διατυπώθηκαν κατά το συνέδριο της Κ.Ε.Δ.Ε., ζητά την ισότιμη συμμετοχή της στο σχεδιασμό και την εφαρμογή των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020 και των άλλων Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων.

Παράλληλα απαιτεί τη διάθεση 2 δις ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 για τη δημιουργία επιχειρησιακού προγράμματος, με τελικούς δικαιούχους τους Δήμους και ενδιάμεσους φορείς την ΕΕΤΑΑ Α.Ε. και Δήμους.

Αναπτυξιακή προοπτική

Αναφερόμενος στις διεκδικήσεις της Κ.Ε.Δ.Ε. σχετικά με τον ρόλο των Δήμων στο νέο ΕΣΠΑ, ο πρόεδρος της, Γιώργος Πατούλης, έθεσε τόσο το θέμα της συμμετοχής των Δήμων στις αναπτυξιακές αποφάσεις, όσο και στην οικονομική επιβίωση των Δήμων, θέματα εξαρτώμενα με την διαχείριση του ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού προγράμματος.

Όσον αφορά στη συμμετοχική διαδικασία των αποφάσεων ο κ. Πατούλης ανέφερε ότι «Δεν είναι δυνατόν ο θεσμός της Αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού να μην συμμετέχει σε αποφάσεις που αφορούν στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Και δεν μπορεί να υπάρχει αναπτυξιακή προοπτική για την πατρίδα μας, εάν δεν μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι αυτή αφορά σε όλη την Ελλάδα, σε κάθε τοπική κοινωνία».

Επεσήμανε δε πως δεν πρέπει να αποτελέσει και το νέο ΕΣΠΑ μία ακόμη χαμένη μεγάλη εθνική ευκαιρία.

Σχετικά με τις οικονομικές δυνατότητες των Δήμων στο να λειτουργήσουν αναπτυξιακά, διασφαλίζοντας την οικονομική τους επιβίωση, είπε πως «Το μεγαλύτερο μέρος του αναπτυξιακού σχεδιασμού μας στηρίζεται στη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα και το νέο ΕΣΠΑ και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά προγράμματα μπορούν να αποτελέσουν πραγματικά μοχλούς για την επανεκκίνηση της εθνικής οικονομίας και την διασφάλιση της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας μας».

Προτάσεις επί των επιχειρησιακών προγραμμάτων

Οι προτάσεις της αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού για το νέο ΕΣΠΑ περιλαμβάνουν την συμμετοχή τους στην υλοποίηση του, καθώς επισημαίνουν ότι δεν περιλαμβάνεται Εθνικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα με δικαιούχους τους Δήμους και δεν υπάρχει ρητή δέσμευση για τα «ολοκληρωμένα προγράμματα τοπικής ανάπτυξης», τα οποία σύμφωνα με τις Κοινοτικές κατευθύνσεις πρέπει να χρηματοδοτηθούν με το 5% των πόρων του ΕΤΠΑ.

Η μόνη αναφορά στη συμμετοχή των Δήμων είναι η αόριστη διατύπωση: «Κατά την εξειδίκευση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων θα ληφθεί μέριμνα ώστε συγκεκριμένες κατηγορίες δράσεων και σημαντικοί πόροι να έχουν ως δικαιούχους τους Δήμους». Η διατύπωση αυτή δεν διασφαλίζει τη συμμετοχή των Δήμων στην υλοποίηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ.

Ειδικά για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση, Κατάρτιση, Απασχόληση», επισημαίνει την μείωση των πόρων που το συνοδεύουν, καθώς αποτελεί συνένωση των προηγούμενων δύο Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των Υπουργείων Εργασίας και Παιδείας και έχει πόρους μειωμένους κατά 60% σε σχέση με τους αντίστοιχους πόρους της περιόδου 2007–2013, παρότι, λόγω της κρίσης, θα έπρεπε να είναι αυξημένοι.

Το θέμα των μειωμένων πόρων τίθεται και για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα» αποτελεί συνένωση των προηγούμενων δύο Επιχειρησιακών Προγραμμάτων «Διοικητική Μεταρρύθμιση» και «Ψηφιακή Σύγκλιση», που είναι καταρχήν θετική επιλογή, αλλά έχει πόρους μειωμένους σε σχέση με τους αντίστοιχους πόρους της περιόδου 2007–2013. Σε κάθε περίπτωση, προτείνεται να περιληφθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα αυτό η οργάνωση και ο λειτουργικός εκσυγχρονισμός των 325 Δήμων.

Τα αιτήματα των Δήμων

Όσον αφορά στο τρέχον ΕΣΠΑ, οι Δήμοι ζητούν να λυθεί η εκκρεμότητα χρηματοδότησης για την ολοκλήρωση των έργων Δήμων τα οποία διαχειρίζεται η ΕΕΤΑΑ ως ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης.

Για το νέο ΕΣΠΑ, αιτούνται να εγκριθεί η χρηματοδότηση υποστήριξης των Δήμων από την Τεχνική Βοήθεια, που διαχειρίζεται η ΜΟΔ για την ωρίμανση των νέων έργων τους, όπως είχε συμφωνηθεί με την προηγούμενη κυβέρνηση.

Να υιοθετηθεί η πρόταση της ΚΕΔΕ για το Πρόγραμμα Ενδυνάμωσης και Υποστήριξης των Δήμων ως δικαιούχων του νέου ΕΣΠΑ.

Να ρυθμιστεί νομοθετικά η δυνατότητα κάθε Δήμου να προκηρύσσει και να υπογράφει σύμβαση για τεχνικό σύμβουλο υποστήριξης των υπηρεσιών του για την ωρίμανση και την εκτέλεση των έργων του.

Όσον αφορά στα κοινωνικά προγράμματα που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκούς πόρους, όπως αυτό για την αντιμετώπιση της φτώχειας, η θέση της Κ.Ε.Δ.Ε είναι ότι η Αυτοδιοίκηση Α’ Βαθμού πρέπει να έχει τον κεντρικό ρόλο στη διαχείρισή τους.

Ως προς τη διαχείριση των επιχειρησιακών προγραμμάτων, και με δεδομένη την πολύ θετική εμπειρία που υπάρχει από την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, η Κ.Ε.Δ.Ε ζητά να οριστεί η ΕΕΤΑΑ ως ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης κατηγοριών δράσης που αφορούν στους Δήμους. Ο προϋπολογισμός των εν λόγω κατηγοριών δράσης πρέπει να υπερβαίνει τα 2 δισ. ευρώ.