Δημοψήφισμα: Μια δημοκρατική πρακτική που τρομάζει

«Αυτό θα μας φάει τον Έλληνα, ο Έλληνας τον Έλληνα…» κι αυτή είναι η κατάρα αυτής της φυλής. Οι γνώστες του χειρισμού της ψυχολογίας του «όχλου», οι καλλιεργητές των χαμηλών ενστίκτων του λαού, ποντάρουν ακριβώς σε αυτό το τρωτό σημείο, που έχει δώσει τα χειρότερα δείγματα γραφής στην ιστορία χιλιετηρίδων, τον διχασμό.

Σε αυτή την ευκολία του Έλληνα βασίζεται η επιχειρούμενη από εξωτερικούς αλλά και εγχώριους αντιπολιτευόμενους στην κυβέρνηση, διχαστική λογική της διενέργειας του δημοψηφίσματος, που από συνταγματικά κατοχυρωμένο δημοκρατικό δικαίωμα του πολίτη παρουσιάζεται ως μετάθεση ευθύνης.

Μήπως τελικά και η διενέργεια εκλογών θεωρείται μετάθεση ευθύνης, άρα να παυθεί και αυτή η δημοκρατική διαδικασία;

Ακόμα δε αναιδέστερη είναι η επίκληση των αντιπολιτευόμενων για διχαστικές τακτικές, τις οποίες ενώ τις προκαλούν τις αποδίδουν στην κυβερνητική απόφαση του δημοψηφίσματος.

Με εμφανή, καθ’ όλο το προηγούμενο διάστημα και τώρα πλέον κραυγαλέα προκλητική, την πρόθεση ανατροπής της ελληνικής κυβέρνησης, έχει υπερβεί τα όρια μιας απλής πολιτικής διαφωνίας, η ακραία αντικυβερνητική προπαγάνδα και η υποκινούμενη άκρατη παραπληροφόρηση.

Όπως αναφέρει και ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν, «η τρόικα, στην πράξη, αξιώνει τώρα το πολιτικό καθεστώς της τελευταίας πενταετίας να συνεχιστεί επ’ αόριστον» και συμπληρώνει «Η τρόικα έκανε ξεκάθαρα στον Τσίπρα μια προσφορά που εκείνος δεν μπορούσε να δεχθεί και το έκανε, προφανώς, ενσυνείδητα. Άρα, εκ του αποτελέσματος, το τελεσίγραφο ήταν μια κίνηση που είχε ως στόχο την αλλαγή της ελληνικής κυβέρνησης. Κι ακόμη κι εάν δεν σου αρέσει ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτό πρέπει να ενοχλεί οποιονδήποτε εξακολουθεί να πιστεύει στα Ευρωπαϊκά ιδεώδη».

Έναντι δε της επιχειρούμενης οικονομικής τρομοκράτησης, με την πιθανότητα εξόδου της χώρας από το ευρώ, ο ίδιος αναφέρει πως «η υποτίμηση δεν θα μπορούσε να δημιουργήσει πολύ μεγαλύτερο χάος απ’ αυτό που ήδη υπάρχει και θα άνοιγε τον δρόμο για την τελική ανάκαμψη, όπως ακριβώς έγινε πολλές φορές στο παρελθόν σε άλλες χώρες. Η Ελλάδα δεν είναι διαφορετική», όμως επισημαίνει πως «οι πολιτικές επιπτώσεις ενός αποτελέσματος υπέρ του «ναι» θα ήταν βαθιά προβληματικές».

Μνημονιακές απαιτήσεις

Η παραποίηση των βασικών ζητούμενων της κυβέρνησης, που έχει να κάνει μόνο με την αποδοχή ή όχι των συγκεκριμένων προτάσεων των πιστωτών, μετατρέπεται σε φόβητρο εξόδου από την ευρωζώνη, αποσιωπώντας εντέχνως τις επώδυνες υποχωρήσεις τις οποίες θα υποχρεούται να συνεχίσει η χώρα ώσπου να καταλήξει στην πλήρη και άνευ όρων παράδοση της.

Οι συνέπειες των μνημονίων έγιναν αντιληπτές στο σύνολο των πολιτών, όταν την τελευταία πενταετία συρρικνώθηκαν στο ελάχιστο τα εισοδήματα, όταν στον βωμό των περικοπών θυσιάστηκε η υγεία και η παιδεία, όταν αυξήθηκε κατακόρυφα η ανεργία, όταν μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζει πλέον στα όρια της φτώχιας και ένας μακρύς κατάλογος μέτρων εξαθλίωσης, αλλά κυρίως συνεχών παραχωρήσεων και εθνικών απωλειών αποτελεί τον απολογισμό των επιβαλλόμενων «μεταρρυθμίσεων» από τους δανειστές.

Έναντι όλων αυτών, υπερψηφίστηκε το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα, λαμβάνοντας ισχυρή λαϊκή εντολή για άσκηση πολιτικής εντός της Ευρώπης, αλλά εκτός των μνημονίων, βάσει της οποίας και διαπραγματεύτηκε σκληρά, το πεντάμηνο από την εκλογή του έως σήμερα.

Αυτό που αποτέλεσε και την ουσία διαφοροποίησης του από τα πρότερα πολιτικά δεδομένα της χώρας, ήταν η απαίτηση για ύπαρξη συνολικής λύσης που θα περιλαμβάνει και το θέμα του χρέους.

Την στιγμή που τα απαιτούμενα από τους πιστωτές μέτρα για την επίτευξη μίας συμφωνίας ουσιαστικά οδηγούν σε ένα νέο και ακόμα σκληρότερο μνημόνιο τον ελληνικό λαό, καθώς είναι βαθιά υφεσιακά, ο πρωθυπουργός δεν θα μπορούσε να συναινέσει σε αυτά και να φέρει στην Βουλή προς ψήφιση μία τέτοια συμφωνία.

Μία τέτοια κίνηση, εκτός της αναξιοπιστίας που θα του προσέδιδε σε σχέση με τις προεκλογικές του εξαγγελίες κατά των μνημονίων, δεν θα μπορούσε να κατοχυρώσει και την εκ των προτέρων καταψήφιση, λόγω τις πιθανότητας ύπαρξης διαρροών από την παράταξη του και την βέβαιη υπερψήφιση από τα μνημονιακά κόμματα της Βουλής.

Έναντι αυτών δεν είχε άλλο δρόμο, από το να επιλέξει την λύση του δημοψηφίσματος, ώστε να λάβουν πλέον οι πολίτες την απόφαση εάν θέλουν να συνεχίσουν να βιώνουν την μνημονιακή σκληρότητα ή εάν θα υπάρξει καθολική άρνηση στις προτάσεις των πιστωτών, ώστε να ισχυροποιηθεί η δική του διαπραγματευτική δυνατότητα.

Πρόκειται για μία απόφαση που είναι πλέον πέρα από τον πρωθυπουργό και αφορά στην ευθύνη που αναλαμβάνουν οι πολίτες για τη διαχείριση της τύχης τους.

Δημοκρατική διαδικασία

Μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει το γεγονός της εξαγγελίας του δημοψηφίσματος, καθώς πρόκειται για μια άκρως δημοκρατική πολιτική διαδικασία, η οποία όμως αγνοήθηκε συστηματικά τα τελευταία 41 χρόνια στη χώρα, παρά το γεγονός ότι υπήρξε πληθώρα πολιτικών γεγονότων που δικαιολογούσαν ή ακόμα και απαιτούσαν τη διενέργεια του.

Σύμφωνα με το άρθρο 44 του Συντάγματος, «O Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκηρύσσει με διάταγμα δημοψήφισμα για κρίσιμα εθνικά θέματα, ύστερα από απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών, που λαμβάνεται με πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου».

Παρά του ότι η δημοκρατία είναι το πολίτευμα που η Ελλάδα γέννησε και το δημοψήφισμα είναι μορφή άμεσης δημοκρατίας, η επιλογή ανάλογων δημοκρατικών διαδικασιών συναντάται σε πλήθος άλλων ευρωπαϊκών χωρών πλην της Ελλάδας.

Μπορεί να καθιερώθηκε ως δημοκρατική πρακτική από της ΗΠΑ και εν συνεχεία εφαρμόστηκε στην Γαλλία, όμως υιοθετήθηκε πολύ αργά από την Ελλάδα, όπου θεσμοθετήθηκε μόλις το 1927, μετρώντας από τότε μέχρι σήμερα μόνον 8 δημοψηφίσματα.

Το έβδομο, το οποίο πραγματοποιήθηκε το 1974, προκηρύχθηκε από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή κι αφορούσε στην επίλυση του πολιτειακού ζητήματος.

Το τελευταίο είναι αυτό που προκήρυξε ο Αλέξης Τσίπρας και αφορά στην αποδοχή ή την άρνηση της πρότασης των θεσμών, με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και τους εγχώριους στηλοβάτες των πολιτικών της, να εμφανίζονται ανίσχυροι να διαχειριστούν τόση δημοκρατία, ζητώντας με κάθε τρόπο την ακύρωση του δημοψηφίσματος.