Οι πολιτικές διασπάσεις και η προοπτική της συμφωνίας

Η δεύτερη κρίσιμη ψηφοφορία στη Βουλή για την ολοκλήρωση ψήφισης των προαπαιτούμενων, αποτέλεσε και την δοκιμασία συνοχής της κομματικής παράταξης της κυβέρνησης, με τον πρωθυπουργό, μόλις μία ημέρα πριν να δείχνει τον δρόμο για καθαρές λύσεις τον Σεπτέμβριο.

Με δεδομένο το ρήγμα στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, όπως αυτό εκδηλώθηκε κατά την ψηφοφορία στη Βουλή της πρώτης δέσμης των προαπαιτούμενων μέτρων, η πορεία του κόμματος δείχνει να βρίσκεται ένα βήμα πριν την διάσπαση του, με τις πρώτες αποφάσεις της Πολιτικής Γραμματείας να αναμένονται σήμερα, προκειμένου να διευκρινιστεί εάν θα υπάρξει άμεση σύγκλιση της Κεντρικής Επιτροπής.

Οι ψηφοφορίες των μέτρων που απαιτούσε η συμφωνία με τους δανειστές ώστε να μπορέσει να ξεκινήσει η συζήτηση για τη νέα δανειακή σύμβαση, έφεραν και τις αρνητικές εξελίξεις στο εσωτερικό του κυβερνόντος κόμματος, με την πλευρά του πρωθυπουργού να στέλνει τα δικά του ηχηρά μηνύματα προς τους διαφωνούντες, οι οποίοι ανταπαντούν με σκληρές τοποθετήσεις επί της ιδεολογικής βάσης του κόμματος.

Οι κομματικές αντοχές του ΣΥΡΙΖΑ φάνηκαν να κλυδωνίζονται ακόμα περισσότερο από την χθεσινή ψηφοφορία στη Βουλή, όπου η κοινοβουλευτική ομάδα δεν κατάφερε και αυτή τη φορά να φανεί αρραγής, με το κυβερνητικό επιτελείο να υπεραμύνεται των στρατηγικών εκείνων που θέλουν την ολοκλήρωση της συμφωνίας για τη νέα δανειακή σύμβαση, εντός της οποίας όμως θα ασκηθούν οι πολιτικές που θα λειτουργήσουν με αντισταθμιστικά οφέλη έναντι των επώδυνων όρων.

Σε κάθε περίπτωση, το πολιτικό σκηνικό της χώρας πρόκειται άρδην να μεταβληθεί, εξ αφορμής της πολιτικής στάσης των δύο πλευρών έναντι της μνημονιακής συμφωνίας, με την προσφυγή στις κάλπες τον Σεπτέμβριο να θεωρείται πλέον η πιο πιθανή εξέλιξη.

Μηνύματα για τις πολιτικές εξελίξεις

Μέσω των συνεργατών του έστειλε τα αυστηρά του μηνύματα ο πρωθυπουργός, θέλοντας να δώσει την προοπτική άμεσης εκκαθάρισης της κατάστασης, από τα όργανα του κόμματος.

Αναφέρθηκε στις αντιδράσεις που εκφράζονται από τα κομματικά στελέχη για τις αποφάσεις που έλαβε, κατηγορώντας τα ευθέως για έλλειψη αντιπρότασης.

Καίριο στοιχείο αποτελεί ο διαχωρισμός του πρωθυπουργού περί «πολιτικού» και «κοινωνικού» ΣΥΡΙΖΑ, στέλνοντας με αυτό τον τρόπο το μήνυμα του πως πέραν των κομματικών οριοθετήσεων ο ίδιος είναι αυτός που διαθέτει την κοινωνική στήριξη.

Μίλησε για τον συμβιβασμό στον οποίο υποχρεώθηκε η κυβέρνηση και την διαπραγμάτευση που έπεται και άνοιξε τον δρόμο στις κομματικές διαδικασίες που θα ξεκαθαρίσουν το εσωτερικό τοπίο του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος πρέπει να συγκεράσει το κομματικό του προφίλ με τα πολιτικά δεδομένα της κοινωνίας.

Την ίδια στιγμή η αριστερή πλατφόρμα διαμηνύει πως ο πρωθυπουργός εκφράζεται κατ’ επιρροή «των πιο επιθετικών συστημικών μίντια», χαρακτηρισμός που ουσιαστικά τον εντάσσει στο κάδρο του συστήματος.

Η βαθιά ρωγμή που έχει αναμφίβολα δημιουργηθεί στον ΣΥΡΙΖΑ, δεν επιτρέπει άλλη διέξοδο από την πολιτική εκκαθάριση, με ένα έκτακτο συνέδριο του κόμματος να ξεκαθαρίζει ανοιχτά προς την κοινωνία την πολιτική συνέχεια του, καθώς αναμένεται να τεθεί θέμα ηγεσίας.

Επί της ουσίας της συμφωνίας

Όσον αφορά σε αυτή καθ’ εαυτή την συμφωνία, η οποία ήταν το αποτέλεσμα συνθηκολόγησης της κυβέρνησης, περιλαμβάνει εκτός των επώδυνων μέτρων και μεταρρυθμίσεις που δεν τόλμησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις να εφαρμόσουν, καθώς αποτελούν καίριο πλήγμα σε ένα διαπλεκόμενο σύστημα που τους εξέτρεφε.

Πολλές από τις μεταρρυθμίσεις αυτές κρίνονται αναγκαίες, όπως η αναδιάρθρωση της δημόσιας διοίκησης και εισαγωγή αξιοκρατικών κριτηρίων, η καταπολέμηση της διαφθοράς και της διαπλοκής, η πάταξη της φοροδιαφυγής και η εκκαθάριση του τοπίου στον κόσμο των Μέσων Ενημέρωσης.

Η δεδομένη λιτότητα στην οποία οδηγούν τα σκληρά μέτρα της συμφωνίας, υποστηρίζεται από την κυβέρνηση πως μπορεί κάλλιστα να απαλυνθούν, με την εφαρμογή πολιτικών προς τις προαναφερόμενες κατευθύνσεις που θα επιτρέψουν την ελάφρυνση των βαρών από τους ασθενέστερους.

Η προοπτική αυτή μένει να μετουσιωθεί σε πράξη, ενώ η αναπτυξιακή προοπτική, με την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα και με επενδυτικές πρακτικές, να αποδείξουν πως ο συμβιβασμός της κυβέρνησης μπορεί να μειώσει το βάρος των μέτρων.

Εάν δε υπάρξει και επί πραγματικών μεγεθών αναδιάρθρωση του χρέους, σύμφωνα και με τις ολοένα αυξανόμενες φωνές ευρωπαίων αξιωματούχων παραδοχής αυτής της αναγκαιότητας, τότε πραγματικά θα έχει επιτευχθεί ακόμα και νίκη επί της εκβιαστικά επιβαλλόμενης συμφωνίας.

Παράλληλα, έχει πραγματωθεί η κοινωνική απαίτηση για παραμονή στο ευρώ, ενώ ο κίνδυνος ενός Grexit μπορεί να παραμένει ενεργός, όμως οι ευρωπαϊκές οικονομίες που θα συμπαρασυρθούν από μία τέτοια εξέλιξη, όπως της Γαλλίας, δεν φαίνονται διατεθειμένες να το επιτρέψουν.

Σε αυτό το δεδομένο αξίζει να μετατοπιστεί το βάρος του ενδιαφέροντος, καθώς η κυρίαρχη Γερμανία φαίνεται να εμμένει σε αυτή την προοπτική, με την ελληνική πλευρά να υποχρεούται επιτέλους να καταρτίσει εναλλακτικό σχέδιο αντιμετώπισης μιας τέτοιας εξέλιξης ώστε να μην βρεθεί η χώρα σε μια απρόοπτη αδιέξοδη κατάσταση καταστροφής.