Στην Ελλάδα το βάρος υποδοχής

Οι αυξημένες ροές προσφύγων προς την Ευρώπη, με τα θύματα στα νερά του Αιγαίου να πολλαπλασιάζονται, δεν μπόρεσαν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά από τις ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς όμως να διαφαίνεται και πρόθεση από μέρους τους να λάβουν αποφάσεις πέρα από πολιτικές σκοπιμότητες.

Η Ελλάδα ως χώρα υποδοχής του μεγάλου προσφυγικού κύματος κυρίως της Συρίας, επιχειρείται από τους ευρωπαίους εταίρους της να χρησιμοποιηθεί ως η προσφυγική «αποθήκη» της Ευρώπης, με την Τουρκία, ως προωθητική χώρα να χαίρει ιδιαίτερης εύνοιας, ενώ οι χώρες του «διαδρόμου» των Βαλκανίων να μην δείχνουν καμία προθυμία συνεργασίας.

Στο εσωτερικό της Ευρώπης, ενώ η Γερμανία φαίνεται διατεθειμένη να υποδεχθεί μεγάλο αριθμό προσφύγων, οι θέσεις που εκφράστηκαν εντός του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου στέκονται στις κομματικές διαφοροποιήσεις επί του ζητήματος.

Με τις ακρότητες και σε αυτό το ζήτημα να μην λείπουν, χαρακτηριστικές είναι οι απόψεις που διατυπώθηκαν από την πλευρά του Βελγίου στο να φέρουν διακριτικά οι πρόσφυγες, ενώ δεν έλειψαν και οι έρπουσες πολιτικές κινήσεις όπως των «θωπεύσεων» της Γερμανίας προς την Τουρκία, κατά την πρόσφατη επίσκεψη της Καγκελαρίου στην γείτονα χώρα.

Ασυμφωνίες στη Σύνοδο Κορυφής

Στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής, αιτία έντονων αντιπαραθέσεων αποτέλεσε το προσφυγικό ζήτημα, με αισθητή την απουσία της Τουρκίας, που είναι και η κύρια χώρα εξόδου των προσφύγων προς την Ευρώπη.

Για ακόμα μία φορά στο στόχαστρο των ηγετών βρέθηκε η Ελλάδα, που δέχθηκε έντονη κριτική και στην οποία καταλογίστηκε ανεπάρκεια στην αντιμετώπιση του προβλήματος, αλλά και αναποτελεσματικότητα ως χώρα υποδοχής.

Η δημιουργία στρατοπέδου για 50.000 πρόσφυγες, όπως είχε σχεδιαστεί για την Ελλάδα, αποτελεί κίνηση που αποδεικνύει πως η χώρα αντιμετωπίζεται ως εξυπηρετητής της Ευρώπης στο θέμα της προσφυγικής κρίσης, καθώς δεν υπήρξαν ανάλογες προτάσεις για δημιουργία τέτοιων κέντρων προσφύγων και στις υπόλοιπες χώρες προς τις οποίες θα προωθηθούν οι πρόσφυγες.

Τελικά, η χώρα επιφορτίζεται με την ευθύνη υποδοχής 30.000 προσφύγων έως το τέλος του χρόνου, ενώ για επιπλέον 20.000, που θα συμπληρώνουν τον αρχικά ζητούμενο αριθμό, θα υπάρξει επιδότηση ενοικίου.

Η ανύπαρκτη οικονομική δυνατότητα της χώρας να ανταπεξέλθει και σε αυτά τα κόστη,

Ο διαμοιρασμός των προσφύγων στις υπόλοιπες χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης δεν φαίνεται να είναι εύκολη υπόθεση, καθώς οι χώρες των δυτικών Βαλκανίων δεν φαίνονται διατεθειμένες να υποδεχτούν συγκεκριμένο αριθμό προσφύγων, χωρίς όμως να μπορούν να αρνηθούν την διέλευση, σύμφωνα με το κείμενο της τελικής συμφωνίας, ασχέτως των διαφωνιών τους.

Η αρνητική εξέλιξη θα προκύψει στην περίπτωση που υπάρξει απόφαση για κλείσιμο των συνόρων μιας χώρας, όπως άλλωστε συνηθίζεται από αρκετές χώρες, ακόμα και στο εσωτερικό της Ευρώπης.

Στο απυρόβλητο έμεινε η Τουρκία, καθώς δεν ασκήθηκε καμία πίεση προς την χώρα που διοχετεύει τους πρόσφυγες στην Ευρώπη, η οποία και θα ήταν λογικότερο να υποστηριχθεί για την δημιουργία μεγάλων προσφυγικών καταυλισμών και να αναλάβει μετά την καταγραφή τους, την διοχέτευση τους στις χώρες της Ευρώπης.

Πρόβλημα φαίνεται να προκύπτει και με τον συντονισμό, μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο, λόγω του προβλήματος παραβιάσεων των χωρικών υδάτων, με τον πρωθυπουργό να αναγκάζεται να σημειώνει ότι «ο καθένας, όμως, περιπολώντας τα χωρικά ύδατα τα οποία έχει την ευθύνη να ελέγχει».

Ικανοποιημένος εμφανίστηκε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, μετά την Σύνοδο Κορφής, ο οποίος επεσήμανε πως η Ε.Ε. κινήθηκε με αργούς αλλά σωστούς ρυθμούς στην αντιμετώπιση του προβλήματος της προσφυγικής κρίσης, όμως πρόκειται για πρόβλημα που μας ξεπερνά και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί συντονισμένα από την Ευρώπη. Στην αντίθετη περίπτωση διακυβεύεται η ίδια η συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα πρέπει να πρυτανεύσει η κοινή λογική, η λογική της αλληλεγγύης, του επιμερισμού της ευθύνης και της συνυπευθυνότητας.

Χωρίς συνεννόηση στην Ευρώπη

Με κύριο στοιχείο αντιπαράθεσης τις κομματικές διαφορές, συζητήθηκε το προσφυγικό ζήτημα και στην Ολομέλεια του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, με χριστιανοδημοκράτες, φιλελεύθερους, σοσιαλιστές, πράσινους και ακροδεξιούς να μην βρίσκουν σημεία επαφής.

Από τις θέσεις που διατυπώθηκαν αλλά και τις αποφάσεις των ηγετών κρατών, διαφαίνεται πως δεν πρόκειται να υπάρξει συνεργασία των ευρωπαϊκών χωρών για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.

Ο πρόεδρος της Ε.Ε., Ντόλαντ Τουσκ, προειδοποίησε για επιδείνωση της κατάστασης, που μπορεί «να προκαλέσει σεισμό στο ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό», όταν ανατρέπεται η αρχή της ελεύθερης μετακίνησης, ενώ ενημέρωσε πως πρόκειται να υπάρξει «νέο κύμα προσφύγων από το Χαλέπι και τις περιοχές που βομβαρδίζουν οι Ρώσοι στη Συρία», με τους εκτοπισμένους να φτάνουν ήδη τις 100.000.

Στη συζήτηση του ευρωκοινοβουλίου, ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων, Γκι Φέρχοφστατ, χαρακτήρισε την προσφυγική κρίση «υπαρξιακή για την Ευρώπη», συμπληρώνοντας πως «Το προσφυγικό δεν είναι διαγωνισμός ανάμεσα στις πολιτικές ομάδες, ανάμεσα στους χριστιανοδημοκράτες, τους σοσιαλιστές, τους φιλελευθέρους. Δεν είναι καλλιστεία....Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για έναν ανταγωνισμό μεταξύ μας, αλλά με τους λαϊκιστές και τους εθνικιστές που θέλουν να καταχραστούν αυτήν την κρίση για να καταστρέψουν την Ευρώπη. Ας σταματήσουμε να αλληλοκατηγορούμαστε».

Από την πλευρά των Πρασίνων, η επικεφαλής τους Ρεμπέκα Χαρμς, έγινε λόγος για στρεβλή αντιμετώπιση του προσφυγικού, αναφέροντας ότι «Είναι τρομακτικό αυτό που βλέπω, πόσο εσωστρεφής είναι αυτή η συζήτηση. Είναι το αποτέλεσμα μιας στρεβλούς πολιτικής για το προσφυγικό, που η ΕΕ ακολουθούσε από χρόνια».

Ειδικά στο θέμα της Τοτυρκίας αναφέρθηκαν τόσο η επικεφαλής των Πρασίνων όπως και των Φιλελευθέρων και των Σοσιαλιστών, οι οποίοι αρνήθηκαν να της δώσουν «λευκή επιταγή» στο θέμα των προσφύγων, ασχέτως των υποσχέσεων που μπορεί να δόθηκαν από την Άνγκελα Μέρκελ κατά την πρόσφατη επίσκεψη της.

Οι ηγέτες των κρατών μελών λειτουργούν αυτόνομα σε σχέση με το θέμα, με χαρακτηριστική την απόφαση της Αυστρίας να υψώσει φράχτη κατά μήκος των συνόρων της με τη Σλοβενία, σύμφωνα με ανακοίνωση της η Αυστριακής υπουργού Εσωτερικών, Γιοχάνα Μικλ-Λάιτνερ.

Η κίνηση αυτή, κατά την Αυστριακή αξιωματούχο στοχεύει στην «συντεταγμένη και ελεγχόμενη είσοδο στη χώρα μας και όχι το κλείσιμο των συνόρων», αιτιολογόντας πως «τις τελευταίες εβδομάδες ομάδες προσφύγων εμφανίστηκαν ανυπόμονοι, επιθετικοί».

Υπέρ αυτής της λύσης τάχθηκε και ο Σλοβένος υπουργός Εξωτερικών, Καρλ Έριαβετς, ο οποίος μίλησε για «τη δημιουργία ενός φρουρούμενου φράχτη» στην περίπτωση που «η κατάσταση επιδεινωθεί και το σχέδιο δράσης των Βρυξελλών δεν τεθεί σε εφαρμογή».